Mu tlhatlhisilwe hi tipswalo ta Nungungulu

1, 2. A bhuku ga Va Le Roma 5:12 gi nga hi vunisa kuyini?

VA LE Roma 5:12 i ngalo: “Khwatsi hi lezi a kuonha ku nga enghena misaveni hi kota ya munhu munwe, ni kufa ku tile hi kota ya kuonha; hizalezo a kufa ku lo thapela vanhu vontlhe, hakuva vontlhe va onhile.” Legi ginwe ga mavesi hi ma tivako khwatsi, niku ha gi tirisa nguvu a xikhati hi gonzisako vanhu a Biblia.

² A vesi legi gi tirisiwa makhati yo tala lomu ka bhuku Zini lezi a Biblia gi zi gonzisako hakunene? ni Zini lezi a Biblia gi hi gonzisako? A xikhati hi gonzako ni vana va hina kutani vanhu vanwani a xipimo 3, ni 5, ni 6, kuzilava ha lera a Va Le Roma 5:12. Hi nga ha tirisa a vesi legi kasi ku va vuna ku zwisisa ku hikuyini a misava yi kalako yi nga hi paradise, hikuyini ku nga laveka nzhiho, niku hikuyini hi fako. Kanilezi a vesi legi gi nga vuna hontlheni kambe a kuva hi engetela ku bonga a kuzwanana loku hi nga nako na Jehova. Gi nga hi vuna kuva hi ti yimisela nguvu ku mu tsakisa hi tlhela hi rinzela hi mahlo yo pswhuka a zilo lezi a tsumbisako.

 3. Zini hi faneleko ku zi alakanya xungetano hi xiyimo xa hina?

³ A xa hava hi lezaku hontlheni hi vaonhi. Hi maha zihoxo siku ni siku. Kanilezi Jehova i na ni tipswalo. Wa zi tiva lezaku a hi mbhelelangi, niku i tshama a longile ku hi tsetselela. (Tisimu 103:13, 14) Jesu i hi byelile lezaku hi fanele ku kombela Nungungulu lezaku a hi tsetselela zionho za hina. (Luka 11:2-4) Loku Jehova a hi tsetselele zionho hi zi mahileko kale, a za ha lavi lezaku hi tshama hi ku ti alakanyisa zionho lezo. A hi woneni lezi Jehova a hi tsetselelisako zona.

4, 5. a) Xini xi hi vunako ku zwisisa a bhuku ga Va Le Roma 5:12? b) A gezu legi gi hunzuluselweko ku “tipswalo” gi wula yini?

⁴ A bhuku ga Va Le Roma, nguvunguvu a xipimo 6, gi hi vuna ku zwisisa lezi Jehova a hi tsetselelisako zona. Ka xipimo 3, hi gonza ku “vontlhe va onhile.” Hi kulanzela, Paule i tlhamusela lezi: “Na va nga hi na fanelo va hlayelwa kululama hi kota ya tipswalo takwe, hi kota ya kutirulwa loku ku nga ka Kristu Jesu.” (Va Le Roma 3:23, 24) A gezu ga xiGreki legi gi hunzuluselweko ku “tipswalo” gi nyika maalakanyo ya ku maha nchumu hi wunene ga hombe na u nga rinzeli ku tlheliselwa; lowu wu kalako wu nga mu ringani kutani ku mu fanela loyi a mahelwako.

⁵ A tlhari yo kari yi tlhamusele ku a kutala ka zikhati a gezu legi ga xiGreki gi wula lezi Nungungulu na Kristu va zi mahileko kasi ku tlhatlhisa vanhu ka xionho ni kufa. Hikwalaho, a gezu lego ga xiGreki gi wula wunene gi nga hi ringaniko. A hi woneni lezi Nungungulu a hi mahelisako zona a wunene lego ni lezi a tipswalo takwe ti hi vunisako zona zezi ti tlhela ti hi maha hi rinzela zilo zi nene ka masiku ma ha tako.

 6. Hi vamani va nga vunekako hi tipswalo ta Nungungulu, niku va vunekisa kuyini?

⁶ Hi kota ya kuonha ka Adamu, a xionho ni kufa zi khumba vanhu vontlhe vo kala kumbhelela va hanyako misaveni. Hi xigelo lexo, a Biblia gi wula lezaku “hi xihambuko xa munhu munwe a kufa ku fumile.” Kanilezi Jehova i kombisile tipswalo ta hombe, a vulula ndlela ya ku a vanhu vontlhe va tlhatlhiswa hi ku tirisa a “munhu munwe, yena Jesu Kristu.” (Va Le Roma 5:12, 15, 17) Hi ndlela leyo, “hi kuingisa ka munwe a vanyingi va ta mahiwa volulama,” niku va nga rinzela ku kuma ‘wutomi ga pinzukelwa ha Jesu Kristu.’ — Va Le Roma 5:19, 21.

 7. Hikuyini a xinyikiwo xa Nungungulu xa nzhiho xi nga tipswalo to kala ti nga hi ringani?

⁷ Ehleketa hi lezi: Jehova i wa nga kurumetwi ku nyikela N’wana wakwe kota nzhiho. Hambulezo, i kombisile tipswalo ta hombe hi ku humesa lezi zi nga laveka kasi hi tlhatlhiswa ka xionho ni kufa. Ku hava ni munwe wa hina a ringaniwako hi lezi Nungungulu na Kristu va hi maheleko. A ho ku bonga lezi va nga hi vulela ndlela ya ku tsetselelwa zionho za hina ni ku hanya kala kupinzuka! I chukwana hi kombisa lezaku ha bonga hi ndlela leyi hi hanyako hi yona.

 8. Maalakanyo muni hi faneleko ku ma potsa?

⁸ Ha zi tiva lezaku Nungungulu wa tsetselela, hambu zionho za hombe. Hambulezo, a hi faneli ku tshuka hi delela tipswalo ta Jehova hi ku maha zilo zo biha ha womu na hiku, ‘Jehova i ta nzi tsetselela.’ Ka zana ga malembe go sangula, hambu xikhati lexi a vapostoli va nga ha hanya, kuve ni maKristu ma nga hi ni maalakanyo lawo. (Gonza Juda 4.) Inyamutlha hi fanele ku ti wonela kasi hi nga xengwi hi vanwani hi sangula kuva ni maalakanyo lawo hi kutsongwani-kutsongwani.

9, 10. Paule ni vanwani va wa tlhatlhisilwe ka xionho ni kufa hi ndlela muni?

⁹ Paule i byelile maKristu lezaku ma wa nga faneli ku simama ma onha, na ma ti byela lezaku Nungungulu i ta ma tsetselela. I ma byelile lezaku ma fanele ku potsa maalakanyo lawo hakuva ma wa ‘file hi tlhelo ga kuonha.’ (Gonza Va Le Roma 6:1, 2.) I wa lava ku wula yini?

¹⁰ Hi ku tirisa nzhiho, Nungungulu i tsetselele zionho za Paule ni za maKristu manwani ya zana ga malembe go sangula. Jehova i va totile hi moya wa ku basa kasi va maha vana vakwe. Loku va simama va tsumbekile va wa ta ya hanya le tilweni va tlhela va fuma na Kristu. Hambulezo, lezi va nga ha hanya laha misaveni, va wa ‘file hi tlhelo ga kuonha’ hi ndlela muni? Paule i tirisile wulawulela go fananisa kasi ku komba lezaku a mahanyela yabye ma cicile hi kumbhelela. I wulile lezaku anzhako ka kufa kakwe, Jesu i vuxilwe na a hi moya wu nga fiko. Hi xigelo lexo, a kufa ku wa nga ha “hi na ntamu hehla kakwe.” A maKristu wonawu zi wa fana ni loku ma file. A mahanyela ya wona ma wa cicile nguvu hakuva ma wa nga ha tsiki a kunavela ka kuonha ku ma fumela. Kusukela kwalaho, a maKristu ma wa ti karatela ku hanya hi ndlela yi tsakisako Nungungulu. Ma wa “file hi tlhelo ga kuonha, kanilezi [ma wa] hanyela Nungungulu ka Kristu Jesu.” — Va Le Roma 6:9, 11.

11. A maKristu inyamutlha ma “file hi tlhelo ga kuonha” hi ndlela muni?

¹¹ Ahati hina ke, hi “file hi tlhelo ga kuonha” hi ndlela muni? Kuzilava a kale hi wa maha zilo zo tala zo biha na hi nga zi tivi ku Jehova i zi wonisa kuyini. Hi wa ku khwatsi hi “malanza ya kungahlazeki ni ya kubiha,” lezi zi wulako kuva “malanza ya kuonha.” (Va Le Roma 6:19, 20) Kanilezi a xikhati hi nga gonza lomu ka Biblia hi tiva lezi Nungungulu a lavako lezaku hi hanyisa zona, hi cicile mahanyela ya hina, hi ti hendleleta kakwe, hi tlhela hi bapatizwa. Hi wa xuva nguvu ku ingisa Jehova ni ku hanya hi ndlela yi mu tsakisako. Hi “tlhatlhisilwe kuonheni,” hi maha “malanza ya kululama.” — Va Le Roma 6:17, 18.

12. Kuhlawula muni hi faneleko ku ku maha?

¹² Hambulezo, ha hi ni kuhlawula. Paule i te: “Mu nga vumeli a kuonha ku fuma mirini wa nwina wa kufa, lezaku mu ingisa a kunavela ka wona.” (Va Le Roma 6:12) Zi le ka hina a ku hi ta hlawula ku lanza a kunavela ni maalakanyo ya hina ya kuonha kutani hi ta zi hlongola. Ti wutise lezi: ‘Nza tsika kunavela ka mina ka hava ku kula nguvu laha ka kuza nzi maha zilo zo biha ke? Kutani nza tekela ku ku hlongola loku kuta?’ Loku hi bonga nguvu a tipswalo ta Nungungulu, hi ta maha zontlhe hi zi kotako kasi ku mu tsakisa.

13. Hikuyini hi nga tiyisekako lezaku hi nga zi kota ku maha za zi nene?

¹³ Ka zana ga malembe go sangula, a vanhu vo kari le Korinte va wa hi makhamba, ni zibhayi, vakhozeli va zifananiso, zidakwa, niku a vanwani va wa hlengela masango ni vavanuna-kulobye kutani vavasati-kulobye. Kanilezi va zi tsikile a xikhati lexi va nga tiva Jehova va tlhela va mu ranza. Va ti zwile tingana hi lezi va nga maha. (Va Le Roma 6:21; 1 Va Le Korinte 6:9-11) A maKristu ya le Roma wonawu ma wa fanele ku tsika mahanyela yo kota lawo. Paule i ma byelile lezi: “[Tsikani] ku nyikela a ziro za nwina kuonheni ziva matlhari ya kungalulami; kanilezi ti nyikeleni ka Nungungulu, khwatsi hi lava va humileko kufeni va hanya, ni ziro za nwina ziva matlhari ya kululama ya ku tirela Nungungulu.” (Va Le Roma 6:13) Paule i wa tiyiseka lezaku va nga zi kota ku maha lezi zi lulamileko va tlhela va simama va vuneka hi tipswalo ta Nungungulu.

14, 15. Zini hi faneleko ku ti wutisa?

¹⁴ Nyamutlha kambe hi zalezo. A vamakabye vo kari kuzilava va wa hi ni mahanyela yo fana ni ya vaKorinte. Kanilezi a xikhati lexi va nga tiva Jehova, va tsikile mahanyela lawo. Zi wa ku khwatsi hi loku va no hlaziwa. Kasi ku tsakisa Jehova, hontlheni hi cicile zokari wutomini ga hina. Hambu zalezi hi lava ku komba lezaku ha bonga a tipswalo ta Nungungulu. Hikwalaho, hi ti yimisele kulwa ni kunavela ka hina ka hava hi tlhela hi tirisa wutomi ga hina kasi ku tirela Jehova.

¹⁵ Lisine lezaku hi fanele ku potsa ku maha zionho za hombe lezi zi nga mahiwa hi vokari le Korinte. A hi nge simami hi maha zilo lezo hi tlhela hi rinzela lezaku Nungungulu a kombisa tipswalo takwe hi ku hi tsetselela. Kanilezi ahati a zionho lezi a vokari va nge a hi za hombe? Xana hi ti yimisele ku maha zontlhe hi zi kotako kasi ku ingisa Jehova ka zontlhe? — Va Le Roma 6:14, 17.

16. Hi zi tivisa kuyini lezaku hi fanele ku potsa a zionho lezi zi kalako zi nga kumbukiwi ka 1 Va Le Korinte 6:9-11?

¹⁶ Ehleketa hi mupostoli Paule. I tsalile lezi: “Mina nzi na ni matshamela ya nyama, nzi xavisilwe wukhumbini ga kuonha. Hakuva lezi nzi zi mahako a nzi zi tivi; hakuva lezi nzi ranzako ku zi maha a nzi zi mahi, kanilezi nzi maha lezi nzi zi vengako.” (Va Le Roma 7:14, 15) Hambu lezi a nga kala a nga mahi a zilo lezi zi kumbukiwako ka 1 Va Le Korinte 6:9-11, Paule i vumele lezaku i wa ha onha. I wa lava ku tsakisa Jehova, hikwalaho i walwa nguvu kasi ku hlula zilo zo biha. (Gonza Va Le Roma 7:21-23.) I chukwana hi pimanyisa a xikombiso xakwe, hi maha zontlhe hi zi kotako kasi ku ingisa Jehova.

17. Hikuyini u lavako ku wulawula lisine?

¹⁷ Hi xikombiso, ha zi tiva lezaku kasi ku tirela Jehova hi fanele ku wulawula lisine. (Gonza Mavingu 14:5; Va Le Efesusi 4:25.) A hi lavi ku fana na Satani, loyi a nga “raru wa mawunwa.” Ha alakanya kambe lezaku Ananiasi ni sati wakwe va file hi kota ya ku hemba. Hikwalaho a hi hembi. (Johani 8:44; Mitiro 5:1-11) Kanilezi a ku wulawula lisine a zi wuli ku kala hi nga hembi basi. Loku hakunene hi bonga a tipswalo ta Nungungulu, hi fanele ku wulawula lisine hi tindlela tinwani kambe.

18, 19. Zi wula yini a ku wulawula lisine?

¹⁸ Za koteka ku a munhu a nga wulawuli lisine, kanilezi na a nga hembi. Hi xikombiso, Jehova i wa byelile vaIsraeli aku: “Mu nga yivi. Mu nga hembelani mawunwa, hambu ni ku khohlisana.” Hikuyini va nga fanele ku maha lezo? Jehova i te: “Basani, hakuva mina nzi basile, mina Jehova, Nungungulu wa nwina.” (Levi 19:2, 11) Hambu loku hi nga hembi wunwa, loku hi maha vanwani va kholwa zilo zi nga hiko lisine, a hi wulawuli lisine.

¹⁹ Hi xikombiso, a wanuna wo kari i byela mutholi wakwe kutani vatiri-kulobye lezaku i lava ku hatlisa a huma ntirweni hakuva wa laviwa xipitali. Kanilezi a xigelo xa lisine a hi xona lexo. I lava ku hatlisa a suka lipfhumbeni lakwe la maferiya. A “xipitali” o lava ku hunza a xava makininu kutani ku hakhela zokari ka dokodela basi. Lisine a wulako kutani o khohlisa vanghana? I mahile vanhu lavo va kholwa zilo zo kala zi nga hi lisine. A vanhu vanwani va khohlisa vanghana kasi ku kuma nchumu va wu lavako kutani ku potsa ku tsayisiwa. Kanilezi hina hi ingisa Jehova loyi a ngaku: “Mu nga hembelani mawunwa, hambu ni ku khohlisana.” Hi lava ku maha lezi a nge hi zona zi lulamileko ni ku basa. — Va Le Roma 6:19.

20, 21. Zini zinwani hi to zi potsa loku hi bonga a tipswalo ta Nungungulu?

²⁰ Lisine lezaku ha potsa wubhayi, ni kupopiwa, ni zionho zinwani za hombe. Hambulezo, a hi nyimi laho. Hi lava ku potsa ni xihi lexi xi kalako xi nga mu tsakisi Jehova. Hi xikombiso, a hi potsi wubhayi ntsena, kanilezi hi tlhela hi potsa ku alakanyela zilo za manyala. A hi potsi ku popiwa basi, kanilezi hi tlhela hi potsa kunwa laha ka kuza hiva kusuhani ni ku popiwa. Ku nga ha laveka lezaku hilwa nguvu kasi ku hlula ziringo zo kota lezo, kanilezi za koteka.

²¹ A kungo ga hina ku maha lezi Paule a nga wula laha a ngaku: “Mu nga vumeli a kuonha ku fuma mirini wa nwina wa kufa, lezaku mu ingisa a kunavela ka wona.” (Va Le Roma 6:12; 7:18-20) Lisine ku a hi nge zi koti ku potsa zionho zontlhe. Kanilezi loku hi ti karatela ku hlula tixaka tontlhe ta xionho, hi komba lezaku hakunene ha bonga a tipswalo leti Nungungulu na Kristu va hi maheleko.

22. I nchachazelo muni hi to wu kuma loku hakunene hi bonga a tipswalo ta Jehova?

²² Jehova i hi tsetselele zionho za hina niku a nga simama a hi tsetselela. A ho ku mu bonga hi tipswalo takwe! Hikwalaho, a hi ti karateleni ku potsa ku maha zilo lezi a nge zi bihile, hambu loku a vanwani vaku a hi xionho ku maha zilo lezo. I nchachazelo muni hi to wu kuma loku hi maha lezo? Paule i te: “Makunu na mu tlhatlhisilwe kuonheni, na mu hi malanza ya Nungungulu, mu bhinzule a kubasiswa, ni magumeso ya kona hi wutomi ga pinzukelwa.” — Va Le Roma 6:22.