NDZIMA 16
Baleka Minkhuva Leyi Nyenyentsaka Xikwembu
1, 2. Hi xihi xivutisu lexi ungahati vutisaka xona naswona hi mhaka muni xi ni lisima?
KA DJONDZO ya wena ya Bibele, u djondze leswaku vanhu votala lava vulaka leswaku va gandzela Xikwembu, va djondzisa ni kuyendla swilo leswi xiswi nyenyaka. (2 Vakorinto 6:17) Hi mhaka leyo, Yehovha ahi byela leswaku hi fanele hi huma ka wukhongeli la mavunhwa, kunga “Babilona Lwenkulu.” (Nhlavutelo 18:2, 4) Se uta yendla yini? Hinkwerhu hi fanele hi tilangela naswona hi fanele hi tivutisa leswi: ‘Ni lava kugandzela Xikwembu hi ndlela leyi xiyi lavaka kumbe ni lava kutama nixi gandzela hi ndlela leyi hoxeke?’
2 Loko swiku se u tshikile wukhongeli la mavunhwa, u yendle kahle. Kambe, kuvula ntiyiso, swingaha yendleka ku li ni swiyendlo kumbe minkhuva ya wukhongeli la mavunhwa leyi yahaku tsakisaka. Ahi buleni hi swiyendlo swin’wana ni minkhuva ya kona, kuva hi vona leswaku hi mhaka muni swi li swa lisima kuva ni vonelo la Yehovha.
KUGANDZELA VAFI NI SWIFANISO
3. a) Hi mhaka muni van’wana swiva karhatela kutshika kutirhisa swifaniso ka wugandzeli la vona? b) Bibele li vula yini hi kutirhisa swifaniso loko hi gandzela Xikwembu?
3 Vanhu van’wana va ni malembe yotala nava tirhisa swifaniso ni tindhawu ta kuphahlela ka tona amakaya ya vona leswaku va gandzela Xikwembu. Loko leswo swiku yendlekela, swingahaku karhatela kumbe kuswi vona swi bihile kugandzela Xikwembu na wunga na swona. Kambe khumbuka leswaku Yehovha ahi djondzisa ndlela leyi hi faneleke himu gandzela hi yona. Naswona Bibele lihi byela leswaku Yehovha angaswi lavi kuva hi tirhisa swifaniso loko himu gandzela. — Lerha Eksoda 20:4, 5; Tipisalema 115:4-8; Esaya 42:8; 1 Yohane 5:21.
4. a) Hi mhaka muni hinga fanelanga hi gandzela vafi? b) Hi mhaka muni Yehovha a tsimbise Vayisrayele leswaku vanga zami kuvulavula ni vafi?
4 Vanhu van’wana va heta nkama wotala ni male nava zama kutsakisa maxaka ya vona lawa manga fa. Van’wana va tlhela vava gandzela. Kambe hi djondze leswaku vanhu lava feke avangehi pfuni kumbe kuhi vavisa. Vafi ava tami va hanya ka ndhawu yin’wana. Kuvula ntiyiso, swi ni khombo kuzama kuvulavula ni vafi hikusa mhaka yin’wana ni yin’wana leyinga tikombaka na yita hi ka vona, handle kokanakana yita hi ka madimona. Leswo hi swona swinga yendla leswaku Yehovha a byela Vayisrayele leswaku vanga tshuki va zama kuvulavula ni vafi, kumbe kutinghenisela ka tindlela hinkwatu ta wudimona. — Deteronoma 18:10-12; Vona Tinhlamuselo 26 ni 31.
5. I yini lexingataku pfuna kutshika kugandzela vafi ni kutirhisa swifaniso loko u gandzela Xikwembu?
5 I yini lexingataku pfuna kutshika kugandzela vafi ni kutirhisa swifaniso loko u gandzela Xikwembu? U fanele u lerha Bibele ni kuyanakanyisisa kahle hi ndlela leyi Yehovha aswi vonaka hi yona swilo leswi. Aswi vona tani hi “nchumu lexi nyenyetsaka”. (Deteronoma 27:15) Khongela ka Yehovha siku ni siku u kombela leswaku aku pfuna kuvona swilo hi ndlela leyi aswi vonaka hi yona ni kutlhela umu gandzela hi ndlela leyi ayi lavaka. (Esaya 55:9) Tiyiseka leswaku Yehovha ataku nyika ntamu lowu uwu lavaka leswaku u tshunxa wutomi la wena ka hinkwaswu leswi fambisanaka ni wugandzeli la mavunhwa.
HI FANELE HI TLANGELA MAKHISIMUSI?
6. Hi mhaka muni kulangiwe 25 ka Dezembro leswaku li va siku lotlangela kupsaliwa ka Yesu?
6 Khisimusi i feriyadu leli tiviwaka amisaveni hinkwayu, naswona kutala ka vanhu va pimisa leswaku kutlangeliwa siku la kupsaliwa ka Yesu. Kambe Khisimusi li fambisana ni wukhongeli la mavunhwa. Buku lin’wana la Enciclopédia li hlamusela leswaku vahedeni va le Roma ava tlangela siku la kupsaliwa ka dlambu hi 25 ka Dezembro. Varhangeli va tikereke ava lava leswaku vahedeni va hundzuka Vakreste. Hi mhaka leyo, hambileswi avaswi tiva leswaku Yesu anga psaliwanga hi 25 ka Dezembro, va bohe leswaku kutlangeliwa kupsaliwa ka Yesu hi siku lelo. (Luka 2:8-12) Vadjondzisiwa va Yesu avanga tlangeli Khisimusi. Buku lin’wana la tinhlamuselo, kunga (Origens Sagradas de Coisas Profundas), li hlamusela leswaku loko kuhundze 200 wa malembe na Yesu a psaliwile, “akunga na munhu lweyi a ali tiva siku naswona akuli vatsongo lava ava ni mhaka ni nkama lowu Yesu anga psaliwa hi wona.” Kutlangeliwa ka Khisimusi kusungule ndzhaku ka madzana ya malembe na Yesu se a file.
7. Hi mhaka muni Vakreste va ntiyiso vanga tlangeli Makhisimusi?
7 Vanhu votala vaswi tiva leswaku Makhisimusi ni minkhuva ya wona, yofana ni mafexta ni kunyikana swihiwa, swi tumbuluka ka wuhedeni. Hi xikombiso, le Inglaterra ni tindhawu tin’wana ta le América, ku ni nkama kutlangela Makhisimusi aswi yalisiwa hi mhaka leswi kunga mukhuva lowu sukelaka ka wuhedeni. Mun’wana ni mun’wana lweyi aama tlangela a akhatisiwa. Kambe hi kufamba ka nkama vanhu va tlhele va sungula kutlangela Makhisimusi. Hi mhaka muni Vakreste va ntiyiso vanga tlangeli Makhisimusi? Hikusa va lava kutsakisa Xikwembu ka hinkwaswu leswi vaswi yendlaka.
HI FANELE HI TLANGELA MASIKU YA KUPSALIWA?
8, 9. Hi mhaka muni Vakreste vosungula avanga tlangeli masiku ya kupsaliwa?
8 Fexta lin’wana leli tlangeliwaka hi vanhu votala, i siku la vona la kupsaliwa. Kunga va leswaku Vakreste va fanele va tlangela masiku ya kupsaliwa? A kutlangeliwa ka masiku ya kupsaliwa loku Bibele li vulavulaka hi kona kuyendliwe hi vanhu lava avanga gandzeli Yehovha. (Genesa 40:20; Marka 6:21) Masiku ya kupsaliwa ama tlangeliwa leswaku kudzunisiwa swikwembu swa mavunhwa. Hi mhaka leyo, Vakreste vosungula “ava teka kutlangeliwa ka siku la kupsaliwa ka munhu mun’wana ni mun’wana ku li mukhuva wa wuhedeni.” — Enciclopédia Delta Universal.
9 Varoma ni Vagriki va khale ava kholwa leswaku ku ni moya lowunga kona hi siku la kupsaliwa ka munhu naswona hi wona wumu sirhelelaka ka wutomi la yena hinkwalu. Buku lin’wana la matimu ya masiku ya kupsaliwa li hlamusela leswi: “Vanhu lavanga liki Vakreste va le nkameni wolowo, ava tlangela masiku ya kupsaliwa hikusa ava pimisa leswaku mukhuva wolowo awuta yendla leswaku swikwembu swa vona swi sirhelela lweyi a psaliweke hi siku lolelo.”
10. Hi mhaka muni Vakreste vanga fanelanga va tlangela masiku ya kupsaliwa?
10 U pimisa leswaku Yehovha wa kuyamukela kutlangeliwa ka mafexta lama fambisanaka ni wukhongeli la mavunhwa? (Esaya 65:11, 12) Nikatsongo! Hi mhaka leyo, ahima tlangeli masiku ya kupsaliwa kumbe kutlangela feriyadu lin’wana ni lin’wana leli fambisanaka ni wukhongeli la mavunhwa.
I SWA LISIMA KUTIVA LOMU MAFERIYADU MA TAKA HI KONA?
11. Hi mhaka muni vanhu van’wana va tlangela maferiyadu? I yini lexi faneleke xi va xa lisima kutlula hinkwaswu ka wena?
11 Vanhu van’wana vaswi tiva leswaku Makhisimusi ni maferiyadu man’wana ma huma ka wuhedeni, kambe va tama vama tlangela. Va vona masiku lawa ma li mukhandlu wa kuhumula ni kutshama ni ndjangu wa vona. Indje na wena u titwa hi ndlela leyo? Aswi bihanga kulava kutshama ni ndjangu wa wena. I Yehovha anga vumba ndjangu naswona a lava leswaku hi tsaka hi tlhela hi va ni vun’we. (Vaefesa 3:14, 15) Hambileswo, hi fanele hi rhangisa wuxaka la hina na Yehovha kutlula kutsakisa maxaka ya hina hi kutlangela mafexta ya maferiyadu lama fambisanaka ni wukhongeli la mavunhwa. Leswo hi swona swinga yendla mupostola Pawulo a ku: ‘Kambisisani, mivona leswitsakisaka Hosi [“Yehovha,” NM].’ — Vaefesa 5:10.
12. I yini lexi yendlaka leswaku maferiyadu manga yamukeleki ka Yehovha?
12 Vanhu votala ava na mhaka ni leswaku feriyadu li sungule kwihi, kambe Yehovha anga titwi hi ndlela leyo. Angama yamukeli maferiyadu lama fambisanaka ni wukhongeli la mavunhwa, lama tlakusaka vanhu kumbe minfungu ya tiku lokarhi. Hi xikombiso, Vayegipta ava tlangela mafexta yotala lawa ama dzunisa swikwembu swa mavunhwa. Ndzhaku ka loko Vayisrayele va ponisiwile Egipta, va ringisele nkhuvu wun’wana wa wuhedeni kutani vawu vitana “fexta leli yendleliwaka Yehovha”. Kambe Yehovha ava khatisile hi mhaka ya leswo. (Eksoda 32:2-10) Hilaha muprofeta Esaya anga vula hi kona, ahi fanelanga hi ‘khumba nchumu lexinga basangiki!’ — Lerha Esaya 52:11.
KOMBISA MUSA LOKO U VULAVULISANA NI VAN’WANA
13. Hi swihi swivutiso leswi unga vaka na swona loko u yendla xiboho xotshika kutlangela maferiyadu?
13 Loko u yendla xiboho xotshika kutlangela maferiyadu, unga va ni swivutiso swotala. Hi xikombiso: Ni fanele ni yendla yini loko mutirhikulorhi ani vutisa leswaku hi mhaka muni ninga tlangeli Khisimusi? Ni fanele ni yendla yini loko munhu wokarhi ani nyika xihiwa xa Khisimusi? Ni fanele ni yendla yini loko nkatanga a navela leswaku ni tlangela feriyadu? Ningava pfunisa kuyini vana va mina leswaku vanga kwati hi mhaka ya leswi hi kalaka hinga tlangeli maferiyadu kumbe masiku ya kupsaliwa?
14, 15. U fanele u yendla yini loko munhu aku byela leswaku aku navelela feriyadu leli tsakisaka kumbe aku nyika xihiwa?
14 I swinene kutirhisa wutlhari loko hi lava kutiva ndlela yohlamula kumbe kutiva leswi hingataswi yendla hikuya hi swiyimu. Hi xikombiso, loko munhu aku navelela feriyadu leli tsakisaka, aswi lavi u yendla hi kumiyela unga vuli nchumu. Ungahamu hlamula u ku: “Khanimambu.” Kambe ka swiyimu leswi munhu a lavaka kutiva swotala, ungahamu hlamusela swivangelo leswiku yendlaka unga tlangeli feriyadu. Hambileswo, mu hlamuli hi ndlela ya musa, umu yanakanyela ni kukombisa xihloniphu. Bibele li vula leswi: “Kuvulavula ka n’wina akuve lokunene, loku kunandzihaka masiku hinkwawu, mitativa hilaha mifanelaka kuhlamula mun’wana ni mun’wana hakona.” (Vakolosa 4:6) Kumbexana ungaha hlamusela leswaku waswi tsakela kutshama ni vanhu van’wana ni kunyikela swihiwa, kambe u langa kuswi yendla hi nkama lowu hambaneke ni masiku ya maferiyadu.
15 U fanele u yendla yini loko munhu aku nyika xihiwa? Bibele ali nyikeli swinawanawana ka mhaka leyo, kambe li vula leswaku hi fanele hi tshama hi li ni lipfalu leli baseke. (1 Timotiya 1:18, 19) Swinga yendleka munhu lweyi aku nyikaka xihiwa angaswi tivi leswaku awuli tlangeli feriyadu lelo. Kumbexana anga vula a ku: “Naswi tiva leswaku awuli tlangeli feriyadu leli kambe ni tsakela kuku nyika leswi.” Ka swiyimu hinkwaswu unga langa kupfumela kuteka xihiwa kumbe kungaxi teki. Xa lisima, i kuva ni lipfalu leli baseke minkama hinkwayu. Ahi lavi kuyendla nchumu ni xin’we lexingata kwatisa Yehovha.
WENA NI NDJANGU WA WENA
16. U fanele u yendla yini loko ndjangu wa wena wu lava kutlangela feriyadu na wena?
16 U fanele u yendla yini loko ndjangu wa wena wu lava kutlangela feriyadu? Awu fanelanga u lwisana na vona. Khumbuka leswaku na vona va ni mfanelo ya kutilangela leswi va lavaka kuswi yendla. Kombisa musa naswona hlonipha swiboho swa vona hilaha na wena u tsakelaka kuva va hlonipha swa wena. (Lerha Matewu 7:12.) Kambe u fanele u yendla yini loko ndjangu wa wena wu lava kutlangela feriyadu na wena? Na wungese yendla nchumu, khongela ka Yehovha, u kombela mpfunu leswaku u yendla swiboho swa wutlharhi. Yanakanyisisa hi xiyimu xa kona u tlhela u yendla nkambisiso hi mhaka ya kona. Khumbuka leswaku minkama hinkwayu u fanele u tsakisa Yehovha.
17. Unga yendla yini leswaku vana va wena vanga titwi va sala ndzhaku loko va vona van’wana va tlangela maferiyadu?
17 Unga yendla yini leswaku vana va wena vanga naveli loko va vona van’wana va tlangela maferiyadu? Unga lava nkama leswaku uva yendlela mafexta yo hambanahambana. Nakambe ungava nyika swihiwa vangaswi rindzelanga. Naswona swihiwa swoyampsa leswi ungava nyikaka swona kutlula hinkwaswu, i nkama wa wena ni lirhandzu la wena.
HANYA HI WUGANDZELI LA NTIYISO
18. Hi mhaka muni hi fanele hi va kona ka minhlanganu ya Wukreste?
18 Leswaku hi tsakisa Yehovha, hi fanele hi tshika wukhongeli la mavunhwa ni minkhuva ya lona xikan’we ni maferiyadu lama fambisanaka na lona. Kambe hi fanele hi hanya hi wugandzeli la ntiyiso. Hi ndlela yihi? Ndlela yin’wana i kuva kona ka minhlanganu ya Wukreste. (Lerha Vaheveru 10:24, 25.) Minhlanganu i ya lisima swinene ka wugandzeli la ntiyiso. (Tipisalema 22:22; 122:1) Hinga tiyisana swinene loko hi hlangana xikan’we. — Varhoma 1:12.
19. Hi mhaka muni swi li swa lisima kubyela van’wana hi leswi ungaswi djondza ka Bibele?
19 Ndlela yin’wana yohanya hi wugandzeli la ntiyiso i kubyela van’wana hi leswi se ungaswi djondza ka Bibele. Vanhu votala va karhateka swinene hi swilo swobiha leswi yendlekaka laha misaveni. Swinga yendleka u tiva vanhu lava titwaka hi ndlela leyo. Va byeli hi ntshembo wohlamalisa lowu unga na wona hi wumundzuku. Loko uva kona minhlanganwini u tlhela u byela van’wana ntiyiso wa Bibele, uta tsumbula leswaku awahaswi naveli kuva xirho xa wukhongeli la mavunhwa ni minkhuva ya lona. Tiyiseka leswaku uta tsaka ni leswaku Yehovha atayi katekisa swinene minzamu ya wena loko u langa kumu gandzela hi ndlela ya kahle. — Malakiya 3:10.