NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 42
“Va Tsaka Lava Tshamaka Na Va Tshembekile”
“Va tsaka lava tshamaka na va tshembekile, lava hanyaka hi nawu wa Yehovha.” — PIS. 119:1.
LISIMU 124 Hi Lava Kutshama Hi Tshembekile
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZAa
1-2. a) I mpsini leswi Timboni ta Yehovha ti yentxiwaka swona ka matiko man’wana, naswona tona ti yangulisa ku yini? b) Hi nga swi kotisa ku yini ku tsaka hambiloko hi hluphiwa? (Vona ni mufoto wa pajina la ku sungula.)
SWOSWI a ntirho wa Timboni ta Yehovha wa tsimbisiwa kumbe ku ni leswi ti kalaka ti nga pfumeleliwi ku swi yentxa ka matiko lama tlulaka 30 amisaveni hinkwayu. Ka man’wana ya matiko lawa, vamakwerhu va vanyingi va le djele. Kasi va yo wonha yini? Yehovha a nga va voni na va ni nandzu. Lexi va nga xi yentxa i ku djondza Bibele, va chumayela va tlhela va ya mintlhanganwini naswona a va tipeti ka politika. Kambe hambileswi va hluphiwaka, va tama va tshembeka,b ku nga na mhaka swaku ku yentxeka yini. Hi mhaka leyo, va tshama na va tsakile nkama hinkwawu!
2 Loko hi vona mafoto ya vamakwerhu van’wana lava nga djele kumbe lava hluphiwaka, hi tsumbula swaku hinkwavu va tsakile. Phela vona va tsakile hikusa va swi tiva swaku va tsakisa Yehovha hileswi va tiyiselaka. (1 Tikro. 29:17a) Yesu a te: “Va tsaka lava hluphiwaka hi mhaka ya swa ku lulama. . . . Tsakani hintamu hikusa hakelo ya n’wina i yikulu matilweni.” — Mat. 5:10-12.
XIKOMBISO KA HINA
3. Hi ku ya hi Mintirho 4:19, 20, vapostolo va yangulise ku yini nkama va nga tsimbisiwa ku chumayela naswona hi mhaka muni?
3 Leswi yentxekelaka vamakwerhu va hina, swa fana ni leswi nga yentxekela vapostolo nkama va nga hluphiwa hileswi a va chumayela hi Yesu. Minkama ya yinyingi a tribunali la likuli la Yuda a li va byela hi ku phindhaphindha “swaku va nga ha tshuki va vulavula ni vanhu kumbe ku djondzisa hi vito la Yesu.” (Mint. 4:18; 5:27, 28, 40) Kambe vapostolo va yangulise ku yini? (Lerha Mintirho 4:19, 20.) Pedro na Yohani na va nga chavi va vule swaku a va ta yingisa Xikwembu ku tlula vayavanyisi lavayani, va swi kombisa kahle swaku a va nga ta nyima ku vulavula hi Yesu. A swi fana ni loko va va byela leswi: ‘Phela minawu ya n’wina a yi tlakukanga ku tlula ya Xikwembu.’ Vona va vule leswo hikusa lweyi a nga tlakuka ku tlula vanhu hinkwavu a a va rhumile swaku ‘va chumayela va tlhela va nyikela wufakazi hi Kreste.’ — Mint. 10:42.
4. Hi ku ya hi Mintirho 5:27-29, hi xini xikombiso lexi vapostolo va nga hi vekela xona?
4 Vapostolo va hi siyele xikombiso xa xinene lexi hi faneleke hi xi landzela, ku nga ku “yingisa Xikwembu lexi nga Hosi ku tlula vanhu.” (Lerha Mintirho 5:27-29.) I ntiyiso swaku leswi vapostolo a va lava ku tshama na va tshembekile va biwile, kambe nkama va nga humesiwa djele, va humile “na va tsakile hileswi va nga vuliwa lava faneliwaka hi ku hluphiwa hi mhaka ya vito la Yesu” naswona va game va tama va chumayela! — Mint. 5:40-42.
5. Hi swini swivutiso leswi hi nga ha tiyentxaka swona?
5 Leswi vapostolo va nga yangulisa xiswona swi nga yentxeka swi hi siyanyana ni swivutiso. Hi xikombiso, a va ta swi kotisa ku yini ku yingisa Xikwembu lexi nga Hosi, va tlhela hi nkama wolowu wa wun’we va “yingisa lava fumaka”? (Rom. 13:1) Hi nga swi kotisa ku yini ku “yingisa mimfumu ni tihosi,” hilani mupostolo Pawulo a nga vula hi kona, hi tlhela hi nkama wolowu wa wun’we hi tshembeka ka Yehovha Hosi ya yikulu amisaveni hinkwayu? — Tito 3:1.
“LAVA FUMAKA”
6. a) I vamani “lava fumaka,” lava ku vulavuliwaka hi vona ka Varoma 13:1, naswona hina hi fanele hi yentxa yini? b) Ma tshamise ku yini matimba lawa tihosi ta misava ti nga na wona?
6 Lerha Varoma 13:1. Ka ndzimana leyi, “lava fumaka” ku va ku vulavuliwa hi tihosi leti ti rhangelaka vanhu. Vakreste va fanele va yingisa minawu leyi vafumi lava va yi vekaka hikusa hi yona yi yentxaka swaku ku va ni ku hleleka atikweni, naswona minkama yin’wana minawu leyi yi vhikela vanhu va Xikwembu. (Nhla. 12:16) Hi mhaka leyo, hi fanele hi hakela imposto hi tlhela hi kombisa xihlonipho ka mimfumu yoleyo. (Rom. 13:7) Hambileswo, mimfumu leyi ya misava yo va ni wulawuli hileswi Yehovha a yi pfumelelaka. Yesu a swi kombise kahle leswo nkama Govhernadori wa Muroma Pontiyo Pilatu a nga mu thethisa. Nkama Pilatu a nga byela Yesu swaku yena a ni matimba ya ku mu chunsa kumbe a mu nyikela swaku va mu dlaya, Yesu a vule leswi: “Loko Xikwembu a xi nga ku nyikanga wona a wu nga ta va ni matimba ka mina.” (Yoh. 19:11) Ku fana na Pilatu, matimba lawa tihosi hinkwatu ta vanhu ti nga na wona ma pimiwile.
7. a) I ka swiyimu swini lani hi kalaka hi nga fanelanga hi yingisa lava fumaka? b) I mpsini leswi lava fumaka va faneleke va swi khumbuka?
7 Vakreste va fanele va yingisa minawu leyi lava fumaka va yi vekaka ntsena loko yi nga lwisani ni minawu ya Yehovha. Phela a hi nge va yingisi vanhu loko va hi sindzisa ku yentxa swilo leswi Yehovha a hi tsimbisaka ku swi yentxa. Kumbe va hi tsimbisa ku yentxa leswi Yehovha a hi rhumaka swaku hi swi yentxa. Hi xikombiso va nga ha sindzisa swaku vavanuna va titsalisa swaku va ya nyimpini,c kumbe va tsimbisa Bibele, mabuku ya hina, ku chumayela ni mintlhanganu. Lava fumaka va fanele va khumbuka swaku loko va delela matimba lawa Yehovha a nga va nyika wona, hi ku hlupha vanhu va Yena, va ta ta tihlamulela ka Xikwembu, hikusa xona xa swi vona hinkwaswu! — Ekl. 5:8.
8. Hi kwini ku hambana ka Yehovha ni mimfumu ya vanhu? Hi mhaka muni swi li swa lisima ku swi tiva leswo?
8 Mimfumu ya misava yi ni matimba ya ku fuma, kambe matimba ya kona ma pimiwile. I Yehovha ntsena lweyi a nga ni matimba lamakulu ku tlula hinkwavu. Ka Bibele, Yehovha a vitaniwa “Lweyi a nga Tlakuka” makhambi ya manyingi. — Dan. 7:18, 22, 25, 27.
“LWEYI A NGA TLAKUKA”
9. I mpsini leswi Daniyele a nga swi vona?
9 Muprofeta Daniyele a vonisiwe swilo swa swinyingi leswi kombisaka swaku Yehovha a tlakukile ku tlula vanhu hinkwavu. Ku sungula, Daniyele a vone 4 wa swiharhi swa swikulu leswi nyimelaka mimfumu ya khale ku nga Babilona, Medo-Persa, Grécia, Roma ni mfumu wa masiku ya hina, ku nga Potência Anglo-Americana. (Dan. 7:1-3, 17) Daniyele a game a vona Yehovha na a tshamile ka xitshamu xa wuhosi amatilweni. (Dan. 7:9, 10) Leswi Daniyele a nga gama a swi vona i xitsundzuxu ka tihosi ta misava leti fumaka namuntlha.
10. Hi ku ya hi Daniyele 7:13, 14, 27, i vamani lava Yehovha a va nyikaka matimba, naswona leswo swi kombisa yini hi Yena?
10 Lerha Daniyele 7:13, 14, 27. Xikwembu xi susa matimba lawa mimfumu ya misava yi nga na wona xi ma nyika lava va fanelekaka lava nga ni matimba ku yi tlula. Xi ma nyika vamani? Matimba lawa xi ma nyika “lweyi a fanaka ni n’wana wa munhu,” ku nga Yesu Kreste, ku patsa ni “vakwetsimi va Lweyi a nga Tlakuka,” ku nga lava 144.000 lava nga ta fuma “hi masiku ni masiku.” (Dan. 7:18) Se, swa tikomba swaku “Lweyi a nga Tlakuka,” i Yehovha hikusa o va yena ntsena lweyi a nga ni matimba ya ku yentxa leswo.
11. I mpsini leswi Daniyele a nga swi vula leswi kombisaka swaku Yehovha a tlakukile?
11 Leswi Daniyele a nga swi vona swi tiyisekisa leswi yena hi yexe a nga swi vula. A vule swaku “Xikwembu xa le matilweni, xi susa tihosi ni ku veka tihosi.” A tlhele a ku: “Lweyi wa ku Tlakuka i Mufumi ka mfumu wa vanhu, ni leswaku a wu nyika mun’wana ni mun’wana lweyi a mu lavaka.” (Dan. 2:19-21; 4:17) Kambe swi tshame swi yentxeka swaku Yehovha a susa matimba ka hosi a ma nyika yin’wana? Ina!
12. Hi swini swikombiso leswi kombisaka swaku Yehovha a tlakukile ku tlula tihosi ta misava. (Vona mufoto.)
12 Yehovha se a swi kombisile swaku a tlakukile ku tlula vanhu hinkwavu “lava fumaka”. A hi voneni 3 wa swikombiso. Xa ku sungula, Faru a teke vanhu va Xikwembu a va yentxa swikarawa aGibita, naswona hi makhambi ya manyingi a yalile ku va chunsa. Kambe Yehovha a chunse vanhu va yena a tlhela a dlaya Faru ka Lwandle la ku Pshuka. (Ekso. 14:26-28; Pis. 136:15) Xa wumbirhi, hosi ya Babilona Belxatsara a yentxe nkhuvu a tlhela ‘a titlakusa ahenhla ka Hosi ya matilo,’ a tlhele a “dzunisa swikwembu swa prata ni swa woru” handle ka ku dzunisa Yehovha. (Dan. 5:22, 23) Kambe Yehovha a yi danisile hosi liyani ya ku tibyela, naswona “hi wusiku lolelo,” Belxatsara a dlayiwile funtshi mfumu wa yena wu nyikiwe va Medo ni va Persa. (Dan. 5:28, 30, 31) Xa wunharhu, hosi Heroda Agripa wa Palestina a dlaye mupostolo Yakobo a tlhela a pfalela mupostolo Pedru adjele. Hi ku famba ka nkama a a lava ku dlaya mupostolo Pedru, kambe Yehovha a nga mu pfumelelanga. Se, ‘ntsumi ya Yehovha yi be’ Heroda yi tlhela yi mu dlaya. — Mint. 12:1-5, 21-23.
13. Nyikela xikombiso xa ndlela leyi Yehovha a nga hlula ntlawa wa tihosi hi yona.
13 Yehovha a kombise swaku a tlakukile hambi hi ka ntlawa wa tihosi. Yehovha a pfune Vayisrayele swaku va hlula ntlawa wa 31 wa tihosi ta Vakanana va tlhela va teka Tiko leli a va Tshembisiwile. (Yoxu. 11:4-6, 20; 12:1, 7, 24) A tlhele a yentxa swaku Beni-hadadi ni 32 wa tihosi tin’wana ta Siriya leti a ti lwa ni Vayisrayele ti hluliwa. — 1 Tiho. 20:1, 26-29.
14-15. a) I mpsini leswi Hosi Nebukadnetsara na Dariyosi va nga swi vula hi wuhosi la Yehovha? b) Mupisalema a vule yini hi Yehovha ni vanhu va yena?
14 Yehovha se a swi kombisile hi tindlela ta tinyingi swaku a tlakukile! Nkama Nebukadnetsara hosi ya Babilona a nga sungula ku tibyela a tlhela a tidzunisa hi mhaka swilo leswi a a li na swona ni matimba lawa a a li na wona, a tshika ku dzunisa Yehovha lweyi a nga ni mfanelo ya ku gandzeliwa, Yehovha a yentxe swaku a sungula ku hlanya. Nkama a nga tshika ku hlanya, Nebukadnetsara ‘a dzunise Lweyi a nga Henhlahenhla’ a tlhela a pfumela swaku “ku fuma ka yena i ku fuma ka nkama lowu nga liki na makumu.” A tlhele a ku: “A nga kona lweyi a nga mu sivelaka ku yentxa nchumu.” (Dan. 4:30, 33-35) Nkama lipfumelo la Daniyele li nga ringiwa a gama a petiwa ka xikhele xa tinghonyama, Yehovha a mu ponisile, naswona Dariyosi hosi ya Babilona a game a vula leswi: “Vanhu hinkwavu lava nga ka mfumu wa mina, va fanele va hlonipha Xikwembu xa Daniyele. Hikusa i Xikwembu lexi hanyaka, lexi xi tshamaka hi masiku, Mfumu wa xona a wu nge helisiwi, wuhosi la xona li tshama hi masiku ni masiku.” — Dan. 6:7-10, 19-22, 26, 27.
15 Mupisalema a vule leswi: “Yehovha a txintxa maplanu ya matiko; a wonha maplanu ya vanhu.” A tlhele a ku: “La tsaka tiko leli Xikwembu xa lona ku nga Yehovha, vanhu lava a nga va langa swaku va va tshomba la yena.” (Pis. 33:10, 12) Hikakunene, lexi i xivangelo xa ku twala lexi hi yentxaka hi tama hi tshembeka ka Yehovha!
KU DUMELIWA KA WUGAMU
16. I mpsini leswi hi tiyisekaka swaku Yehovha a ta swi yentxa ka nhlomulu wa wukulu, naswona hi mhaka muni? (Vona mufoto.)
16 Se hi djondzile hi leswi Yehovha a nga swi yentxa ka nkama lowu nga hundza. Kambe i mpsini leswi hi nga nyimelaka swaku Yehovha a swi yentxa ka nkama lowu taka? Ha tiyiseka swaku Yehovha a ta hi ponisa hi nkama wa “nhlomulu wa wukulu” lowu se wu nga kusuhi. (Mat. 24:21; Dan. 12:1) A ta yentxa leswo loko ntlawa wa matiko, lowu Bibele li wu vitanaka Gogo wa Magogo wu dumela vanhu va Xikwembu amisaveni hinkwayu. Hambiloko 193 wa matiko hinkwawu lama lumbaka Nações Unidas mo hi dumela, a ma nga ta va ya nchumu loko ma fanisiwa ni Lweyi a nga Tlakuka ku patsa ni tintsumi ta Yena. Phela Yehovha a tshembise leswi: “Kunene ni ta titwalisa ni tihlawulekisa, ni titivisa amatihlweni ya matiko ya manyingi; va ta tiva swaku hi mina Yehovha.” — Ezek. 38:14-16, 23; Pis. 46:10.
17. Bibele li li ku ta yentxeka yini hi tihosi ta misava ni lava ku lulama?
17 Ku dumeliwa hi Gogo wa Magogo ku ta hi yisa ka nyimpi ya wugamu ku nga Armajedoni, lani Yehovha a nga ta helisa “tihosi ta misava hinkwayu.” (Nhla. 16:14, 16; 19:19-21) Kambe, “lava ku lulama hi vona lava nga ta tshama amisaveni, naswona lava pfumalaka nandzu hi vona lava nga ta sala ka yona.” — Swi. 2:21.
A HI TAMENI HI TSHEMBEKA
18. I yini leswi Vakreste va ntiyiso minkama hinkwayu va tinyimiselaka ku swi yentxa, naswona hi mhaka muni? (Daniyele 3:28)
18 Hi ku famba ka malembe, Vakreste va vanyingi va veke wutomi la vona nghozini hileswi va rhandzaka Yehovha Xikwembu xa ku Tlakuka. Vona va tshembekile ku fana ni Vaheberu vanharhu lava nga petiwa ka xikhele lexi pfurhaka ndzilo kambe va nga ponisiwa hileswi va nga tshembeka ka Yehovha. — Lerha Daniyele 3:28.
19. a) Hi ku ya hi Tipisalema 7:8, Yehovha a ta va yavanyisisa ku yini vanhu va yena? b) I mpsini leswi hi faneleke hi swi yentxa?
19 Davhida a vulavule hi lisima la ku va hi tshembeka ka Yehovha. A te: “Yehovha a ta yavanyisa vanhu. Ni yavanyisi Yehovha hi ku ya hi ku lulama ka mina ni hi ku ya hi ku tshembeka ka mina”. (Pis. 7:8) A tlhele a ku: “Ku tshembeka ni ku lulama a swi ni hlayisi”. (Pis. 25:21) A ku na xin’wani xa ku tsakisa ku tlula kuva hi tama hi tshembeka ka Yehovha ku nga na mhaka swaku ku yentxeka yini! Loko hi yentxa leswo hi ta titwa ku fana ni mupisalema lweyi a nga vula a ku: “Va tsaka lava tshamaka na va tshembekile, lava hanyaka hi nawu wa Yehovha.” — Pis. 119:1.
LISIMU 122 Ahi Tiyeni, Hinga Tsekatseki!
a Bibele li vula swaku Vakreste va fanele va yingisa lava rhangelaka, ku nga tihosi ta misava leyi. Kambe mimfumu yin’wana yi lwa na Yehovha hi ku kongoma ni vanhu va yena. Se, hi nga swi kotisa ku yini ku yingisa lava fumaka hi tlhela hi nkama wolowu wa wun’we hi tshembeka ka Yehovha?
b NTLHAMUSELO WA MARITO: Ku tshembeka ka Yehovha swi vula swaku minkama hinkwayu hi ta tshemba Yena ni wuhosi la Yena, hambiloko lipfumelo la hina li ringiwa.
c Vona nhlokomhaka leyi nge: “Vayisrayele A Va Ya Nyimpini, Se Hi Mhaka Muni Hina Hi Nga Yi?” ka Murindzi yelweyi.