Mareferensiya ya Xibukwana xa Minhlanganu ya Mahanyelo ni Ntirho
4 KUYA KA 10 KA NOVEMBRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | 1 YOHANE 1-5
‘Mingarhandzeni Misava, Hambi Swilo Leswinga ka Yona’
w05 1/1 tl. 10 par. 13
Hanya hi Nawu Lowu Yesu Angahi Nyika Wona
Van’wani va vula swaku ahi hinkwaswu swinga hoxa la misaveni. Hambiloko leswo swi li ntiyiso, misava ni swilo leswinga ka yona swingahi yendla hi tshika kutirhela Yehovha hikusa ayi na chumu lexi yingatahi nyika swaku hi va vanghanu va Xikwembu. Hi mhaka leyo, loko hi rhandza swilo swa misava hambiloko swinga hoxanga, swingahi peta andzingweni. (1 Timotiya 6:9, 10) Handle ka lweswo, kuni swilo swotala swa kubiha ka misava leyi naswona swingahi kavanyeta. Loko hi b’ukela mafilmi kumbe maprograma ya televhizawu lama kombaka vanhu na va lwa, na va yendla swa masangu ni kurhandza male, hingaha sungula kuswi rhandza hi gama hiswi yendla. Loko hi tlanga ni vanhu va kulava kuganya awuton’wini, na hina hita fana na vona, hi gama hi tshika kuyendla leswinga swinene. — Matewu 6:24; 1 Vakorinto 15:33.
w13 15/8 tl. 27 par. 18
U Fanele U va munhu wa kutshamisa kuyini?
Nchumu xin’wani lexingatahi pfuna kubalekela swilo swa misava leyi, i kukhumbuka marito lamanga huhuteliwa Yohane lawa mange: “Misava yahundza ni kunavela ka yona, [kambe] lweyi ayendlaka kurhandza ka Xikwembu atshama hilaha kungaheliki.” (1 Yohane 2:17) Misava ya Sathana yi tikomba ingi yita tshama hilaha kunga heliki kambe siku lin’wani yita hela naswona hikwaswu leswi swinga laha misaveni swita helisiwa kungali khale. Kukhumbuka leswi, switahi pfuna swaku hinga kanganyisiwi hi Diyavulosi.
Lavetela Xuma xa Moya
w13 15/9 tl. 10 par. 14
Minawu ya Yehovha Ya Tshembeka
Matsalwa ya Xigriki mahi kuca swaku hi rhandzana. Yesu a vule swaku a nawu wa wumbirhi ka minawu hinkwayu i ‘kurhandza munhukuloni, kukota loko utirhandza.’ (Mat. 22:39) Hi kufanana, Yakobo makwenu wa Yesu, a vule swaku lirhandzu i “nawu lowukulu”. (Yak. 2:8) Yohane na yena a tsale a ku: “Varhandziwa, animitsaleli Nawu lowumpsha, kambe Nawu wa khale lowu mingava na wona kusukela kusunguleni”. (1 Yohane 2:7, 8) Yohane a alava kuvula yini loko a ku: “Nawu wa khale”? A avulavula hi nawu wa kurhandzana. Nawu lowu awu li wa khale hikusa Yesu se a avulavule hi wona “kusukela kusunguleni”. Kambe se awu li wa nyuwani hikusa awu lava va rhandzana hilaha Yesu ava rhandzeke ha kona. Lirhandzu leli alita laveka loko va kumana ni swikarhato. Leswi hinga valandzeli va Yesu, hayi tlangela minawu leyi yihi pfunaka swaku hi rhandzana ivi hinga fani ni vanhu va misava leyi lava pimisaka hi vona ntsena.
it-3 tl. 242
Kurivaleliwa
I swinene kukhongela ka Yehovha, himu mkombela swaku a rivalela van’wani, hambi kurivalela bandla hinkwalu. Moxe aswi yendlile leswo. A khongelile ka Yehovha amu kombela swaku a rivalela Vayisrayele. Yehovha axi yingisile xikhongelo xa yena. (Tin 14:19, 20) Na yena Solomoni, loko a nyiketela tempele ka Yehovha amu kombele swaku a rivalela vanhu va yena loko va tisola ka swidjoho swa vona. (1Th 8:30, 33-40, 46-52) Ezra a hambe xikhongelo, a nyimelela Vayuda hinkwavu lavanga vuya hi wukaraweni la Babilona, a b’ala swidjoho swa vona a tlhela a kombela Yehovha swaku ava rivalela. Xikhongelo xa yena lexi sukaka mbilwini, xi yendle swaku Vayisrayele va tshika mintirho ya vona ya kubiha swaku va rivaleliwa hi Yehovha. (Ezr 9:13–10:4, 10-19, 44) Yakobo a kuca lweyi wuxaka la yena na Yehovha li kalaka linga li kahle swaku a vitana madoda kuva mamu khongelela. ‘Loko ali ni swidjoho leswi aswiyendleke, atarivaleliwa swona.’ (Yk 5:14-16) Hambileswo, kuni ‘swidjoho leswi swiyisaka kufeni’, kunga kudjohela moya lowokwetsima. Swidjoho leswi, hi leswi munhu aswi yendlaka hi maxivomu naswona swi kalaka swinga rivaleliwi. Vakreste ava fanelenga va khongelela vanhu lava yendlaka swidjoho leswi. — 1Yh 5:16; Mt 12:31; Hv 10:26, 27; vona XIDJOHO, MOYA.
11 KUYA KA 17 KA NOVEMBRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | 2 YOHANE 1 KUYA KA YUDHA
“Hi Fanele Hi Lwa Swaku Hingawu Tshiki Ntiyiso”
w04 15/9 tl. 12 mapar. 8-9
Tamani Mi Kuma Ntamu ka Yehovha
Hina hayi tiva mintlhamu ya Sathana hikusa Matsalwa mayi tlhamusela kahle. (2 Vakorinto 2:11) A nkama Sathana anga hlasela Yobo, amu yendle a luzekeliwa hi swilo hinkwaswu, a dlaya vana va yena hinkwavu, a yendla swaku a kanetiwa hi nsati wa yena, amu ba hi mavabyi ya kukarhata ni kuyendla swaku a soliwa hi vanghanu va yena. Yobo a karhatekile swinene a tlhela a titwa ingi Xikwembu ximu tshikile. (Yobo 10:1, 2) Swingaha yendleka Sathana angahi vangeli swikarhato swa kufana ni leswi, kambe angaswi tirhisa swaku ahi tshikisa ntiyiso.
Ka Masiku lawa yawugamu, swilo leswingahi wonhelaka wunghanu la hina na Yehovha swi talile. Misava leyi, yi kuca vanhu swaku va ganya handle ka kuva va rhandza Yehovha. Uta kuma swaku ka radiyo, ka televhizawu ni ka interneti, vanhu va byeliwa swaku loko va famba masangu leswi vaswi lavisaka xiswona vata tsaka. Kambe ava byeliwi hi swikarhato leswi vangata kumana na swona. Naswona vanhu vanyingi ‘varhandza kutiphina kutlula kurhandza Xikwembu.’ (2 Timotiya 3:1-5) Swilo leswi hinkwaswu, swinga wonha wunghanu la hina na Yehovha loko hitshika “kulwela vupfumeli” la hina. — Yudha 3.
Lavetela Xuma xa Moya
it-1 62
Minkhuvu ya Lirhandzu
Bibele ali hlayi nchumu hi minkhuvu ya lirhandzu ni swaku ayi yendliwa makhambi mangani. (Yudha 12) Yesu ni vapostola va yena ahi vona vanga rhuma vanhu kuhamba minkhuvu ya lirhandzu. Hi mhaka leyo, aswi bohi swaku hiyi yendla. Van’wana va vula swaku ka minkhuvu leyi, Vakreste lava ganyeke ava rhamba lavanga swisiwana. Naswona, lava kukala vanga na vapsali, vafelakazi, lava kuganya ni swisiwana ava dla xikan’we ka menza wun’we na va tsakile.
it-3 tl. 456
Ribye
Rito lin’wana la Xigriki lelinge spi·lasʹ, li kombetela ka maribye lama tumbeleke ahansi ka mati ya lwandle. Yudha a tirhisa rito leli kukombetela ka vanhu lavanga nghena bandleni hi swikongomelo swa kubiha. Kufana ni leswi maribye lamanga hansi ka mati manga ni nghozi yayikulu ka maboti, vanhu lava avata wonha wunghanu la vamakwerhu na Yehovha. Loko a vulavula hi vona a te: ‘Vanhu lava i swivati kumbe maribye lama tumbeleke andzeni ka mati, aminkhubyeni ya n’wina ya rirhandzu’. — Yudha 12.
wp17.1 tl. 12 par. 2
“Axi Tsakise Kahle Xikwembu”
Wuprofeta la Enoko ali vula yini? Ali ku: ‘Vonani, Hosi yifikile ni vakwetsimi va yona va madzanadzana, kutayavanyisa hinkwavu, ni kukholwisa hinkwavu ka vona lavangaliki ni wukhongeli kumbe vanga nhloniphiki Xikwembu henhla ka mintirho ya vona hinkwayu leyi vayiyendleke hi kuxandza, ni le henhla ka marito hinkwawu ya wuxandzi lawa vadjohi ni lavanga nhloniphiki Xikwembu vamavuleke henhla ka xona.’ (Yudha 14, 15) Uswi vonile leswi Enoko anga vulavulisa xiswona? Aswo yendla ingi hiloko Yehovha se aali hetisisile wuprofeta leli angali vula. Vaprofeta vanyingi na vona va vulavulise xileswi. Leswi avaswi yendla hileswi ava tiyiseka swaku leswi avaswi vula aswita yendleka hikakunene. — Esaya 46:10.
wp17.1 tl. 12 par. 4
“Axi Tsakise Kahle Xikwembu”
Lipfumelo la Enoko lihi yendla hi tivutisa leswi: Indje hi vona misava leyi kufana ni leswi Yehovha ayi vonisaka xiswona? A rungula la wuyavanyisi leli Enoko angali chumayela li ni ntamu ninamuntlha. Yehovha ali hetisisile wuprofeta la Enoko loko a tisa ndhambi yayikulu ankameni wa Nowa, leyinga helisa vanhu hinkwavu lavanga yingisiki Xikwembu. Leswinga yendleka swi kombisa leswingata humelela ka nkama lowu taka ka armajedoni. (Matewu 24:38, 39; 2 Petro 2:4-6) Namuntlha, Yehovha ni tintsumi ta yena se va lunghekile swaku va helisa vanhu hinkwavu lavangamu yingisiki. Hi mhaka leyo, na hina hi fanele hiswi tekela nhlokweni leswi Enoko angaswi vula ivi hiswi byela van’wana. Loko hi yendla leswo, maxaka ni vanghanu vangahi nyenya naswona minkama yin’wana hingaha titwa hi li hoxe. Kambe ahi tiyisekeni swaku Yehovha ange pfuki ahi tshikile kufana ni leswi angaswi yendla ka Enoko!
18 KUYA KA 24 KA NOVEMBRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | NHLAVUTELO 1-3
“Ni Tiva Mintirho ya N’wina”
w12 15/10 tl. 14 par. 8
U Munhu wa Kutshamisa Kuyini?
Akuva hinga li vanhu va kutshamisa xileswo, hi fanele hi khumbuka swaku Bibele li vula swaku Yesu a tamele 7 wa tinyeleti avokweni la yena laxinene. Kusungula, “tinyeleti” leti ta 7 ti nyimela valanguteli lava totiweke. Nakambe ti tlhela ti nyimela madoda hinkwawu ya bandla. Yesu anga kongomisa “tinyeleti” letinga vokweni la yena leswi aswi lavisaka xiswona. (Nhla. 1:16, 20) Leswi Yesu anga Nhloko ya bandla, ntlawa hinkwawu wa madoda wu kongomisiwa hi yena. Loko mun’we wa vona a lava kulayiwa, Lweyi anga ni ‘matihlo . . . ya kufana ni malangavi ya ndzilo’ atamu pfuna hi nkama lowu faneleke ni leswi aswi lavisaka xiswona. (Nhla. 1:14) Naha nyimela Nhloko ya bandla yi lulamisa timhaka, hi fanele hi hlonipha lava totiweke hi moya wokwetsima, hilaha Pawulo a vuleke ha kona loko a ku: ‘Yingisani varhangeli va n’wina, mititsongahata ka vona, hikuva vahitekela n’wina, kufana ni vanhu lavangatavutisiwa henhla ka n’wina. Mivona leswaku valandza ntirho wa vona hi kutsaka, vangawuyendli hi kuvilela, hikuva loko vavilela, aswingemipfuni nchumu n’wina.’ — Hev. 13:17.
w12 15/4 tl. 29 par. 11
Yehovha Wahi Hlayisa Swaku Ahi Ponisa
Ka Nhlavutelo ndzima 2 na 3, hi kuma xivono lexi ka xona Yesu a kambelaka 7 wa mabandla ya Aziya Menor. Xivono lexi xi komba swaku Yesu a vona hinkwaswu, hambi minchumu yayitsongo leyi humelelaka bandleni. Minkama yin’wani a vula ni mavito ya vanhu va kona, ava laya kumbe ava bumabumela. Swi vula yini leswi? Swi vula swaku a 7 wa mabandla lawa ma kombisiweke ka xivono lexi ma nyimela ntlawa wa Vakreste lava totiweke se na kuhundze lembe la 1914. Hambileswi swilayo leswi Yesu aswi nyikeleke swi yaka ka vatotiwa, ni mabandla amisaveni hinkwayu namuntlha ma pfuneka ka swona. Hinkwaswu leswi swi komba swaku Yehovha a tirhisa Yesu Kreste swaku a kongomisa mabandla namuntlha. Se hina ke, hinga yendla yini swaku hi pfuneka ka swilayo leswi?
w01 15/1 tl. 20 mapar. 20-21
Fambisana ni Nhlengeletanu Ya Yehovha
Leswaku hi tama hi fambisana ni nhlengeletanu ya Yehovha leyi yaka yi kula, swi lava hi kholwa swaku a veke Yesu Kreste kuva “nhloko ya bandla”. (Vaefesa 5:22, 23) Xin’wani lexi hlamalisaka xi kumeka ka Esaya 55:4, leyi vulaka leswi: “Vonani, nimu yendle mbhoni ka matiko, ava murhangeli ni kuva hosi ka wona.” I ntiyiso, Yesu waswi kota kukongomisa vanhu naswona ati tiva kahle tinyimpfu ta yena ni mintirho ya tona. Haswi vona leswo hikusa a nkama anga kambela 7 wa mabandla ya Aziya Menor, ka 5 wa makhambi a te: “Nitiva mintirho ya wena”. (Nhlavutelo 2:2, 19; 3:1, 8, 15) Kufana ni B’ava wa yena Yehovha, Yesu waswi tiva leswi hiswi lavaka. Angase djondzisa vapostola va yena kukhongela, Yesu a te: ‘Tatana wa n’wina ativa leswi miswipfumalaka na mingasi kombela’. — Matewu 6:8-13.
Lavetela Xuma xa Moya
kr tl. 226 par. 10
Mfumu wa Xikwembu Wuta Helisa Lava Lwaka na Wona
Kutivisiwa ka kuyavanyisiwa. Hinkwavu lava lwaka ni Mfumu wa Xikwembu, vata sindziseka kuvona swilo leswingata yengetela kukonya ka vona. Yesu a li: ‘Vatavona N’wana-wa-Munhu ata hi marefini, na ali ni matimba lamakulu ni kukwetsima.’ (Marka 13:26) Kukombisiwa loku ka Ntamu loku kalaka kunga tolovelekanga kuta kombisa swaku Yesu se a fikile swaku ata tivisa kuyavanyisiwa ka vanhu. Ka xiyenge xin’wani xa wuprofeta leli vulavulaka hi masiku ya magamu, Yesu a vulavula hi swilo swin’wani leswingata tivisiwa hi nkama wolowo. Swilo swa kona hiswi kuma ka rungula leli vulavulaka hi tinyimpfu ni timbuti. (Lerha Matewu 25:31-33, 46.) Lavangata nyima ni Mfumu wa Xikwembu vata voniwa va li “tinyimpfu” naswona ‘vatatlakusa tinhloko ta vona’ hikusa “kukutsuliwa ka vona kule kusuhi.” (Luka 21:28) Kasi loko kuli lava kanetaka Mfumu wa Xikwembu, vata voniwa va li “timbuti” naswona “vataba konsi” hileswi vangata helisiwa swawugamu. — Mat. 24:30; Nhla. 1:7.
w09 15/1 tl. 31 par. 1
Timpotunkulu ta Buku la Nhavutelo
2:7 — “Paradeyisi ya Xikwembu” i yini? Leswi marito lawa ma kombetelaka ka Vakreste lava totiweke, swi tikomba paradeyisi leyi yi kombetela laha Xikwembu xi tshamaka kona. Vakreste lava totiweke lava faka na va tshembekile ka Yehovha vata dla ‘nsinya wa wutomi’ va tlhela va nyikiwa mirhi lowunga fiki. — 1 Kor. 15:53.
25 KA NOVEMBRO KUYA KA 1 KA DEZEMBRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | NHLAVUTELO 4-6
“4 wa Vafambisi va Makavhalu”
wp17.3 tl. 4 par. 3
I Vamani 4 wa Vavanuna Lava Fambisaka Makhavalu?
I mani a fambisaka kavhalu la kubasa? Nhlamulo ya xivutiso lexi hiyi kuma ka buku yoleyi ya nhlavutelo, leyi vulaka swaku lweyi a fambisaka kavhalu leli i ‘Rito la Xikwembu’. (Nhlavutelo 19:11-13) Rito lweyi kuvulavuliwaka hi yena laha i Yesu hikusa hi yena muvulavuleli wa Xikwembu. (Yohane 1:1, 14) Kutlhantekela ka leswo, a vitaniwa ‘Hosi ya tihosi, Mufumi wa vafumi’ ni “ Mutshembeki ni ntiyiso.” (Nhlavutelo 19:16) Se swiyo baa swaku Yesu a ni nfanelo ya kuhi lwela ni kuva hosi ya hina hikusa ange tirhisi wuhosi la yena hi ndlela ya kubiha. Kambe kungaha va ni swivutiso swin’wani.
wp17.3 tl. 4 par. 5
I Vamani 4 wa Vavanuna Lava Fambisaka Makhavalu?
Vafambisi va makavhalu va sungule nkama muni kuma fambisa? Vona swaku mufambisi wa kavhalu la kusungula, Yesu, a sungula kuli fambisa loko a nyikiwa harhi ya wuhosi. (Nhlavutelo 6:2) Yesu a vekiwe siku muni kuva Hosi atilweni? Kunga va swaku a tekele kuva hosi loko a pfuxiwile a tlhelela tilweni? Nada! Bibele li vula swaku a fike a nyima nyana. (Vaheveru 10:12, 13) Yesu a byele valandzeli va yena swilo leswi aswitava pfuna kuvona swaku se a sungule kufuma. A vule swaku loko a sungula kufuma, minchumu ayita yengeteleka kubiha laha misaveni. Akuta va ni tinyimpi, mavabyi ni tindlala. (Matewu 24:3, 7; Luka 21:10, 11) Leswinga yendleka amisaveni hi 1914, loko nyimpi ya kusungula ya misava se yi sungulile, swi vhele swi tikomba swaku masiku lawa Bibele lima vitanaka “masiku ya makumu” se ama sungulile. — 2 Timotiya 3:1-5.
wp17.3 tl. 5 par. 2
I Vamani 4 wa Vavanuna Lava Fambisaka Makhavalu?
Mufambisi lweyi wa kavhalu a nyimela nyimpi. Vona swaku anga susi kurhula ka matiko nyana kambe amisaveni hinkwayu. Hi 1914, kuve khambi la kusungula ka matimu ya misava laha nyimpi yi khumbeke misava hinkwayu. Kugame kulandzela nyimpi ya wumbirhi ya misava leyi tluleke ya kusungula. Van’wana va vula swaku ka tinyimpi leti kupatsa ni tin’wana leti veke kona kusukela hi 1914 kufe vanhu lava tlulaka 100 wa timiliyoni. Naswona kuve ni vanhu vavanyingi lava limaleke.
wp17.3 tl. 5 par. 4-5
I Vamani 4 wa Vavanuna Lava Fambisaka Makhavalu?
‘Nilanguta, kutani nivona hanchi ya ntima. Mugadi wa yona aatamele xikalu xa kupima vokweni la yena. Kutani nitwa xofana ni rito lerihumaka ka swivumbiwa leswihanyaka swa mune, liku: ‘Mpimo wa trigu utaxaviwa hi denari yin’we ntsena; ni mimpimo yinharhu ya maxalani yitaxaviwa hi denari rin’we ntsena; kambe ungawonhi mafurha ya maolivha ni vhinyu.’’ — Nhlavutelo 6:5, 6.
Mufambisi lweyi wa kavhalu a nyimela tindlala. A ndlala ayita va yikulu hintamu lakakuva a kilu lin’we la trigu alita xaviwa hi denari yin’we, kunga male leyi mutirhi wa le nkameni wa vapostola a aholeliwa yona hi siku. (Matewu 20:2) Hi male leyi, aswi koteka kuxava 3 wa makilu ya maxalani, kunga swakudla swaku aswinga li swa nchumu loko swi pimanisiwa ni trigu naswona aswinga yaneli kudlisa ndjangu wawukulu. Vanhu ava khumbukisiwa swaku ava fanelanga va tlanga hi mafurha ni vhinyu, kunga minchumu leyi ayi dliwa siku ni siku aminkameni liyani.
wp17.3 tl.5 mapar. 8-10
I Vamani 4 wa Vavanuna Lava Fambisaka Makhavalu?
Mufambisi wa kavhalu la wu-4 a nyimela lifu leli vangiwaka hi mavabyi ni swin’wani. Loko se kuhundze lembe la 1914, kuve ni mukhuhlwani lowu vitaniwaka gripi xipanyola lowu dlayeke vanhu vanyingi. Swingaha yendleka ka 500 wa timiliyoni wa vanhu va’wana va biwile hi mukuhlwani lowu, leswi vulaka swaku mun’we ka vanhu vanarhu a ali na wona.
Kambe lawa ako va masungulu ntsena. Tintivi tin’wani ti vula swaku kusukela hi 1901 kuya ka 2000, 300 wa timiliyoni wa vanhu va file hi mhaka mavabyi ya swirhumbani ni swilondza ka mirhi hinkwawu. Ninamutlha, hambileswi kunga ni mimirhi ya kudaha mavabyi yotala, a SIDA, TB ni malaria swaha tama swi dlaya vanhu.
A mavabyi, tindlala ni tinyimpi swi yendla swaku vanhu votala va fa. Naswona masimintela ma ya ma tala hi vanhu.
Lavetela Xuma xa Moya
re tl. 76 par. 8
Kusaseka ka Xitshamu xa Wuhosi xa Yehovha
Yohane aaswi tiva swaku ka tabernakela ya khale a kuvekiwe vaprista swaku va tirha ka yona. Hi mhaka leyo, leswi angaswi vona swimu hlamalisile. A li: ‘Xiluvelo axirhendzeliwile hi swiluvelo swin’wana swa makume mambirhi ni mune, na kutshamile vakulukumba va makume mambirhi ni mune ka swona, lava avayambele swiyambalu leswobasa, na vali ni tihari ta golidi tinhlokweni.” (Nhlavutelo 4:4) Ina, Yohane anga vonanga vaprista, kambe a vone 24 wa vakulukumba kumbe madoda na ma tshame ka switshamu swa wuhosi. I vamani madoda lawa? I Vakreste lava totiweke, lava pfuxiweke naswona se vanga ka switshamu leswi Yehovha ava tshembiseke swona atilweni. Hiswi tivisa kuyini leswo?
re tl. 80 par. 19
Kusaseka ka Xitshamu xa Wuhosi xa Yehovha
Se a swivumbiwa leswi swi fanekisela yini? Xivono xin’wana lexi hlamuseliweke hi muprofeta Ezekiyele xihi pfuna kukuma nhlamulo. Ezekiyele a vone Yehovha na a li ka movha wa yena atilweni ni swivumbiwa leswi hanyaka leswi fanaka ni leswinga hlamuseliwa hi Yohane. (Ezekiyele 1:5-11, 22-28) Ka nkama wun’wana a tlhele a vona movha lowu ni swivumbiwa leswi hanyaka. Kambe ka khambi leli, swivumbiwa leswi aswi vitane makerubu. (Ezekiyele 10:9-15) A 4 wa makerubu lawa Yohane angama vona ma nyimela makerubu yamanyingi ya Xikwembu, kunga tintsumi letinga ka xitshamu lexi tlakukeke atilweni. Yohane aangata hlamala hi kuvona makerubu lawa na ma li kusuhi na Yehovha, hikusa ka tabernakela ya khale aku li ni makerubu mambirhi ya woru lawa ama li henhla ka areka ya ntwananu, leyi ayi fanekisela xitshamu xa Yehovha xa wuhosi. A rito la Yehovha ali huma hi phakati ka makerubu lawa loko a byela a tiko la yena minawu. — Eksoda 25:22; Tipisalema 80:1.
cf tl. 36 par. 5-6
“Vonani! Ngonyama ya Lixaka la Yuda”
Hi xitalu, ngonyama yi fanekisela xivindzi. U tshame u nyima u cuvukana ni ngonyama? Swinga yendleka u tshame uyi vona na yi pfaleliwile na u li ka jaradi. Hambileswo, kucuvukana ni ngonyama swa chavisa. Hi kucuvukana na yona ntsena, ungaswi vona swaku ayi chavi nchumu. Bibele li li: “Nghonyama, leyinga ni ntamu axikarhi ka swihari leyi kalaka yinga chavi nchumu”. (Swivuriso 30:30) Yesu a ni xivindzi xa kutshamisa xileswi.
Ahi voneni tindlela tinharhu leti Yesu anga kombisa xivindzi xa kufana ni ngonyama ha tona. Ya kusungula, hi kunyimelela ntiyiso, ya wumbirhi hi kunyimelela kululama kasi ya wunharhu i kunyima a tiyile hambiloko a kanetiwa. Hita tlhela hi vona swaku hinkwerhu hingaswi kota kutekelela Yesu hi kuva ni xivindzi hambiloko hi li na xona hi ntumbuluku kumbe hinga li na xona.