Bibele — Buku Leli Taka hi ka Xikwembu

1, 2. Hi mhaka muni Bibele li li xihiwa xa lisima lexi taka hi ka Xikwembu?

UTI TWISA kuyini loko munghanu wa wena aku nyika xihiwa? Uxi pfula hi kuhantlisa naswona u tsaka swinene hi leswi munghanu wa wena a pimiseke hi wena. Umu khensa swinene.

² Bibele i xihiwa lexi taka hi ka Xikwembu. Lihi byela mahungu lawa ahingatama kuma ndhawu. Hi xikombiso, lihi byela leswaku Xikwembu xi tumbuluxe matilo, misava, wanuna ni wansati wosungula. Lihi nyika matshinya ya minawu lawa mahi pfunaka kululamisa swikarhato swa hina. Li tlhela lihi djondzisa ndlela leyi Xikwembu xingata yendla misava leyi yi va paradeyisi hi yona. Hakunene Bibele i xihiwa xa lisima!

 3. Uta tsumbula yini loko u ya u djondza Bibele?

³ Loko u ya u djondza Bibele, uta tsumbula leswaku Xikwembu xi lava leswaku wena u va munghanu wa xona. Loko u ya u djondza hi Xikwembu, wuxaka la wena na xona lita ya li kula.

 4. I yini lexiku hlamalisaka hi Bibele?

⁴ Bibele se li hundzuluxeliwile hi tirimi leti tlulaka 3.000 naswona se kuhumesiwe mabiliyoni ya makopiya. Vanhu votala amisaveni hinkwayu vanga lerha Bibele hi lirimi la vona. Vhiki ni vhiki, vanhu va kutlula mamiliyoni vali kuma Bibele! Ina, aku na buku lin’wana leli fanaka ni Bibele.

 5. Hi mhaka muni hi tiyiseka leswaku Bibele i ‘rito la Xikwembu’?

⁵ Bibele li ‘huhuteliwile hi Xikwembu’. (Lerha 2 Timotiya 3:16.) Kambe van’wana vangaha pimisa leswi: ‘Leswi Bibele li tsaliweke hi vanhu, swi kotekisa kuyini kuva li ta hi ka Xikwembu?’ Bibele li hlamula leswi: ‘Vanhu lavahuhuteliweke hi Moya Lowokwetsima, vavulile leswihumaka ka Xikwembu.’ (2 Petro 1:21) Leswo swinga fanisiwa ni n’wamabindzu lweyi a byelaka matsalana leswaku a tsala papila. Hinga vula leswaku papila leli i la mani? I la n’wamabindzu, kunga li matsalana. Hilaha kufanaka, Bibele i la Xikwembu, kunga li vavanuna lava xiva tirhiseke leswaku vali tsala. Xikwembu xiyo va kongomisa kuva va tsala mimpimiso ya xona. Hakunene Bibele i ‘rito la Xikwembu’. — 1 Vatesalonika 2:13; vona Nhlamuselo 2.

6, 7. Hi mhaka muni hi tiyiseka leswaku rungula la Bibele la twanana?

⁶ Swi teke malembe lama tlulaka 1.600 leswaku kutsaliwa Bibele. Vatsali va lona va hanye ka minkama leyi hambaneke. Van’wana ava djondzekile kambe van’wana avanga djondzekanga. Hi xikombiso, mun’we ka vona aali dokodela. Van’wana ava li varimi, vaphasi va tihlampfi, valusi, vaprofeta, vayavanyisi ni tihosi. Kambe hambileswi linga tsaliwa hi vanhu va kuhambana, rungula la Bibele la twanana. Ali vuli nchumu xokarhi ka ndzima yin’we li gama li vula leswi hambaneke ka ndzima yin’wanyana.a

⁷ Tindzima tosungula ta Bibele ti hlamusela ndlela leyi swikarhato swi sunguleke hi yona amisaveni, naswona tohetelela ti hlamusela ndlela leyi Xikwembu xingata lulamisa swikarhato hinkwaswu hi kuyendla misava yi va paradeyisi. Bibele li ni marungula ya vanhu lava hanyeke ka malembe yotala lama hundzeke li tlhela lihi komba leswaku Xikwembu xita hetisisa makungu hinkwawu ya xona.

 8. Nyikela swikombiso leswi kombaka leswaku Bibele la pfumelelana ni siyensiya.

⁸ Bibele ali tsaliwanga leswaku li djondzisa siyensiya kumbe kuva buku la xikola, kambe leswi liswi vulaka hi timhaka ta siyensiya minkama hinkwayu i ntiyiso. Leswi aswihi hlamalisi hikusa i buku leli taka hi ka Xikwembu. Hi xikombiso, buku la Levhitika li ni nkongomiso wa Xikwembu hi ndlela leyi Vayisrayele avata fambela kule ni kutluletana mavabyi hi yona. Leswi swi tsaliwe khale swinene ni vanhu vangese tsumbula leswaku switsongwatsongwana swi vanga mavabyi. Bibele li djondzisa leswaku misava ayile henhla ka nchumu. (Yobo 26:7) Ankama lowu vanhu ava pimisa leswaku misava yi navalatekile, Bibele se ali vulile leswaku i bola. — Esaya 40:22.

 9. Kutshembeka ka vatsali va Bibele kuhi pfuna kuva hi twisisa yini?

⁹ Minkama hinkwayu loko Bibele li vulavula hi matimu ya vanhu, li vula ntiyiso. Kambe kutala ka mabuku ya matimu ya vanhu ama na ntiyiso hikusa vatsali va wona ava tshembekanga. Hi xikombiso, avanga tsali loko tiko la vona li hluliwile anyimpini. Kambe vatsali va Bibele ava tshembekile. Va tsale matimu hinkwawu, hambiloko tiko la vona la Israyele li hluliwile hi matiko man’wana. Va tlhele va tsala ni swihoxo swa vona vinyi. Hi xikombiso, ka buku la Tinhlayo, Moxe ahi byela leswaku a yendle xidjoho lexikulu ni leswaku Yehovha amu layile hi mhaka ya xona. (Tinhlayo 20:2-12) Kutshembeka ka vatsali va Bibele kukombisa leswaku hakunene, Bibele li ta hi ka Xikwembu. Hi mhaka leswo, hi fanele hili tshemba.

10. Hi mhaka muni switsundzuxu swa Bibele swi pfuna?

¹⁰ Bibele li ‘huhuteliwile hi Xikwembu, lapfuna kudjondzisa, ni kulaya, ni kululeka kumbe kululamisa swilo’. (2 Timotiya 3:16) Switsundzuxu swa Bibele swahi pfuna namuntlha. Yehovha waswi tiva leswi hinga vumbisiwa xiswona, leswi hi titwisaka xiswona ni mimpimiso ya hina. Wahi tiva kutlula leswi hiti tivisaka xiswona naswona a lava leswaku hi tsaka. Waswi tiva leswinga swinene ni leswinga liki swinene ka hina.

11, 12. a) Hi swihi switsundzuxu leswi Yesu angaswi nyikela ka Matewu ndzima 5 kuya ka 7? b) I yini swin’wana hingaswi djondzaka aBibeleni?

¹¹ Ka Matewu ndzima 5 kuya ka 7, hi kuma switsundzuxu swa Yesu swa ndlela yokuma ntsaku, yohanyisana ni van’wana, yoyendla xikhongelo ni yova ni langutelo la kahle hi mali. Hambileswi Yesu anga nyikela switsundzuxu leswi ka malembe yotala swinene lama hundzeke, ni namuntlha swaha pfuna kufana ni nkama lowu swinga tsaliwa hi wona.

¹² Nakambe, ka Bibele Yehovha ahi djondzisa matshinya ya minawu lawa mahi pfunaka kuva ni mindjangu leyi tsakeke, kuva vatirhi va kahle ni kuhanya hi kurhula ni vanhu van’wana. Aswi na mhaka leswaku hi vamani, hi ni swikarhato swofikela kwihi, kumbe hi tshama kwihi, matshinya ya minawu ya Bibele mangahi pfuna hinkwerhu. — Lerha Esaya 48:17; vona Nhlamuselo 3.

13. I yini leswi Esaya anga vula leswaku aswita humelela doropa la Babilona?

¹³ Swiprofeto swotala swa Bibele se swi hetisekile. Hi xikombiso, Esaya a profete leswaku Babilona aata lovisiwa. (Esaya 13:19) A hlamusele hi wuxokoxoko ndlela leyi doropa la Babilona alita hluliwa hi yona. Doropa la Babilona ali sirheleliwe hi swipfalu leswikulu ni nambu lowukulu. Kambe Esaya a profete leswaku mati ya nambu amata djikisiwa naswona swipfalu aswita siyiwa na swiyo mphaa. Vahlaseli va doropa avata hlula na vanga lwanga. Esaya a tlhele a profeta ni vito la hosi leyi ayita hlula Babilona, kunga Korexe. — Lerha Esaya 44:27–45:2; vona Nhlamuselo 4.

14, 15. Wuprofeta la Esaya li hetisekise kuyini?

¹⁴ Ndzhaku ka 200 wa malembe na kutsaliwe wuprofeta leli, vuthu lokarhi se ali lunghekile kuhlasela Babilona. Vuthu leli ali kongomisiwa hi mani? Hilaha swi profetiweke hi kona, aku li Korexe, hosi ya Pérsia. Wuprofeta leli li hetisekile.

¹⁵ Ka wusiku leli Babilona anga hlaseliwa hi lona, vona ava li ka fexta. Ava titwa va sirhelelekile hikusa ava rhendzeliwe hi makhumbi ya makulu ni nambu. A handle ka doropa, Korexe ni vuthu la yena avali karhi va pfula ndlela leswaku mati ma kota kupumbeka. A mati ma pumbekile lakakuva a masonchwa ma kota kutsemakanya. Se amata tsemakanyisa kuyini ka makhumbi ya munti wa Babilona? Hilaha swi profetiweke hi kona, swipfalu swa doropa swi siyiwe na swiyo mphaa, kutani masonchwa ma nghene ka doropa manga lwanga.

16. a) I yini leswi Esaya angaswi profeta hi wumundzuku la Babilona? b) Hiswi tivisa kuyini leswaku wuprofeta la Esaya li hetisekile?

¹⁶ Esaya a profete leswaku a kuheteleleni akungahata va ni munhu ni mun’we lweyi aata tshuka a tshama aBabilona. A tsale a ku: “Akungehe yakiwe ka yena, naswona angaha tava ndhawu ya kutshama kona, kusukela ka xitukulwana xin’wana kuya ka xitukulwana xin’wana.” (Esaya 13:20) Kunga va leswaku wuprofeta leli li hetisekile? Ina, ka ndhawu leyi Vababilona ava tshama ka yona, laha swi tekaka kolomu ka 80 wa makilometru adzongeni wa Baghdad, le Iraque, akaha tshami munhu, kuyosala marhumbi ntsena. Kuta fikela namuntlha aku tshami munhu. Yehovha a kukule Babilona “hi nkukulu lowu lovisaka”. — Esaya 14:22, 23.b

17. Hi mhaka muni hi fanele hi tshemba switshembiso hinkwaswu swa Xikwembu?

¹⁷ Leswi swiprofeto swotala swa le Bibeleni se swinga hetiseka, swi vula leswaku hi fanele hi tshemba leswi Bibele liswi vulaka hi wumundzuku. Hi fanele hi tiyiseka leswaku hakunene Yehovha ataxi hetisisa xitshembiso xa yena xoyendla misava leyi yi va paradeyisi. (Lerha Tinhlayo 23:19.) Ina, hi ni ntshembo wa ‘vutomi lelingaheliki. Xikwembu lexingaliki na kuhemba xihitshembisile vutomi leli, na minkarhi yingasiva kona’. — Tito 1:2.c

18. Pawulo ali hlamuselise kuyini ‘rito la Xikwembu’?

¹⁸ Se hi djondze leswaku aku na buku lin’wana leli fanaka ni Bibele. La pfumelelana naswona loko li vulavula hi timhaka ta siyensiya, minkama hinkwayu li vula ntiyiso. Li tlhela lihi nyika switsundzuxu swa kahle naswona li ni swiprofeto swotala leswi se swi hetisekeke. Phela Bibele li ni swotala swotlula leswo. Mupostola Pawulo a tsale leswi: ‘Rito la Xikwembu lahanya, naswona latirha’. Kasi swi vula yini leswo? — Lerha Vaheveru 4:12.

19, 20. a) Bibele lingaku pfunisa kuyini kuva u tiva leswi hakunene unga xiswona? b) Ungaswi kombisisa kuyini leswaku waxi tlangela xihiwa lexihi nyikiweke hi Xikwembu?

¹⁹ Bibele linga cinca wutomi la wena. Lingaku pfuna kutiva leswi hakunene unga xiswona. Lingaku pfuna kutiva mimpimiso ya wena yoyenta ni ndlela leyi u titwaka hi yona. Hi xikombiso, hingaha pimisa leswaku haxi rhandza Xikwembu. Kambe kuva hi kombisa leswaku haxi rhandza, hi fanele hi hanya hi leswi Bibele liswi vulaka.

²⁰ Hakunene Bibele i buku leli taka hi ka Xikwembu. Xona xi lava leswaku wena uli lerha, uli djondza naswona uli rhandza. Kombisa leswaku waxi tlangela xihiwa lexi naswona tama u djondza Bibele. Loko u yendla leswo uta twisisa xikongomelo xa Xikwembu hi vanhu. Ka ndzima leyi landzelaka, hita djondza swin’wana hi makungu ya xona.