XITORIYA XA WUTOMI
Ni Tikhorisile Hi Ku Djondza Ni Tlhela Ni Djondzisa Van’wana Hi Yehovha
NI KULE aPensilvânia, Estados Unidos de América. Lexi a ni xi lava hintamu a ku li ku ya univhersidadi, hikusa a ni lava ku va ni wutomi la ku tshamiseka. Ka turma la mina, a a li mina lweyi a ni mu tiva hintamu matemática. Hi 1956, nhlengeletanu ya timfanelo ta vanhu yi ni nyike 25 wa madolari hileswi a ni ni manota ya ku tlakuka ku tlula valandi hinkwavu. Kambe hi ku famba ka nkama, leswi a ni swi lava swi txintxile. Hi mhaka muni?
LESWI NI NGA MU TIVISA XISWONA YEHOVHA
Kolomuyani ka 1940, vapsali va mina va sungule ku djondza Bibele ni Timboni ta Yehovha, va game va nyima ku djondza, kambe mamana a a tama a teka marevhixta ya Murindzi ni Khindlimuka!. Hi 1950 ndjangu wa hina wu rhambiwe ku ya kongresu internasionali leli nga va kona ka doropa la Nova Iorque, naswona hi pfumelile ku famba.
Ndzhakunyana ka leswo, makwerhu Lawrence Jeffries a sungule ku ta kaya. A zame ku ni pfuna swaku ni djondza ntiyiso. Ku sunguleni a ni karhateka hi mhaka leswi Timboni ta Yehovha ti kalaka ti nga ngheneleli swa politika ni leswi ti kalaka ti nga yi nyimpini. Ni mu byele swaku loko vanhu hinkwavu aAmérica vo yala ku ya nyimpini, valala a va ta nghena tikweni va hi hlupha va tlhela va hi fuma. Hi ku lehisa mbilu, makwerhu Jeffries a ni vutise a ku: “U swi vonisa ku yini, u pimisa swaku loko vanhu hinkwavu aAmérica vo tirhela Yehovha, se va gama va dumeliwa hi valala, Yehovha a nga yentxa yini?” Leswi a nga swi vula ka mhaka leyi ni ka timhaka tin’wani, swi ni pfunile ku vona swaku mapimiselo ya mina a ma nga li manene. Leswo swi ni yentxe ni swi lava hintamu ku djondza ntiyiso.
Ni hete mawora ya manyingi na ni lerha marevhixta ya Murindzi ni Khindlimuka!, lawa mamana a a ma kume ka Timboni ta Yehovha. Hi ku famba ka nkama ni swi vonile swaku lowu a ku li wona ntiyiso. Se, ni pfumelile ku djondza Bibele na makwerhu Jeffries. Ni tlhele ni sungula ku ya mintlhanganwini nkama ni nkama. A ni wu rhandza hintamu ntiyiso, hi mhaka leyo, ni sungule ku va muchumayeli. Leswi a ni swi lava swi txintxile nkama ni nga twisisa swaku “siku la likulu la Yehovha li tshinele.” (Sof. 1:14) Se, a ni nga ha lavi ku ya univhersidadi, a ni lava ku pfuna van’wana swaku va djondza ntiyiso.
Ni hete ku djondza sekundariya hi diya 13 ka Junho wa 1956, naswona ndzhaku ka masiku manharhu ni tsakamisiwile ka asembleya la sirkwitu. A ni nga swi tivi swaku Yehovha a a ta ni katekisa hintamu hileswi ni nga djondza ni tlhela ni djondzisa van’wani hi yena.
NI VE MUPFULI WA NDLELA WA NKAMA HINKWAWU
Loko se ku hundze 6 wa tiwheti na ni tsakamisiwile, ni ve mupfuli wa ndlela wa nkama hinkwawu. Vutirheli Bya Mfumo la Dezembro wa 1956 leli a li ni nhlokomhaka leyi nge: “U Nga Swi Kota Ku Pfunisa Lani Ku Lavekaka Vachumayeli?” li ni khumbe hintamu. A ni swi lava ku pfunisa lomu a ku laveka vachumayeli. — Mat. 24:14.
Ni yile ni ya pfunisa ka bandla la Edgefield. Bandla lolelo a lo va ni 4 wa vachumayeli, mina a ni li wa wu 5. A hi khoma mintlhanganu kaya ka makwerhu. Wheti ni wheti a ni heta 100 wa mawora ka ntirho wa ku chumayela. Phela, a ni tshama ni khomekile hi ku chumayela ni ku lunghiselela swiyenge swin’wana swa mintlhanganu. Nkama a ni ya ni yentxa mintirho ya yinyingi bandleni, a ni ya ni djondza minchumu ya yinyingi hi Yehovha.
Wansati mun’wana lweyi a ni djondza na yena Bibele a a ni terenu ka doropa la Johnston, leli a li li kulenyana ni lomu a ni tshama kona. Wansati lweyi, a ni tholile, a tlhela a hi nyika ndhawu swaku hi khoma ka yona mintlhanganu.
Makwerhu Jolly Jeffries, n’wana wa makwerhu lweyi a nga ni djondzisa Bibele, a rhurhile a ta tshama na mina. Se, hi ve vapfuli va ndlela xikan’we. A hi tshama xikan’we ka ndhawu leyi makwerhu a nga hi lomba.
Lomu a hi tshama kona miholo a yi li yitsongo. A hi kuma 2 kumbe 3 wa madolari hi siku. Siku lin’wana, ni tirhise swimalana leswi a ni li na swona swaku ni xava swakudla. Loko ni game ku xava, wanuna mun’wana a ni tshinelelile a ni vutisa leswi: “Wa swi lava ku tirha? Ni ta ku hakela dolari lin’we hi wora.” A ni tholile swaku ni basisa ndhawu ya ku yaka ku ringana 3 wa masiku. Ni swi vonile swaku Yehovha a a ni pfuna funtshi a a lava swaku ni tama ni tirha Edgefield. Hi 1958 ni ye ka kongresu internasionali ka doropa la Nova Iorque.
Ka siku la wumbirhi la kongresu, ku yentxeke nchumu xa ku tsakisa hintamu. Ni tive Ruby Wadlington, lweyi a a li mupfuli wa ndlela wa nkama hinkwawu aGalatina. Leswi hinkwerhu a hi lava ku va vamisiyonariyu, hi ye ka ntlhanganu wa lava va navelaka ku ya ka Xikola xa Jiliyadi ka kongresu lolelo. Hi game hi sungula ku tsalelana makarta. Ni rhambiwe ku ya veka dixkursu aGalatina, ni londzole nkama wolowo kuva ni kombela Ruby swaku a chada na mina. Ni game ni rhurha ni ya ka bandla la Ruby naswona hi chadile hi 1959.
NI DJONDZILE NI TLHELA NI DJONDZISA BANDLENI
Nkama na ni ni 23 wa malembe ni vekiwe swaku ni va nandza wa bandla (lweyi swoswi a vitaniwaka mutlhanganisi wa ntlawa wa madoda) aGalatina. Makwerhu Charles Thompson a wa ha li ku vekiwa swaku a va mudjikelezi nkama a nga ta pfuxela bandla la hina. Makwerhu lweyi a a ni xiperiyensiya hintamu, hambileswo a ni vutisile swaku i mpsini leswi vamakwerhu a va swi lava hintamu ni swaku vadjikelezi van’wana a va va pfunisa ku yini. A ni djondzise lisima la ku rhanga hi ku twisisa mhaka na ni nge se yentxa xiboho.
Hi Maio wa 1964, ni rhambiwe swaku ni ya ka Xikola xa Wutirheli la Mfumu, lexi a xi heta wheti, aNova Iorque. Vamakwerhu lava a va fambisa Xikola va ni yentxe ni swi navela hintamu ku djondza hi Yehovha ni tlhela ni tama ni kulisa wunghanu la mina na yena.
NI VE MUDJIKELEZI NI TLHELA NI VA MULANGUTELI WA DIXTRITU
Hi Janeiro wa 1965, mina ni nsati wa mina hi rhambiwe ku va vadjikelezi. A sirkwitu leli a hi tirhela ka lona a li li likulu hintamu, a li sukela Knoxville, Tennessee, anze Richmond, Virginia. A li patsa ni mabandla ya Norti ka Carolina, Kentucky, ni Oeste ka Virginia. A hi tirha ka mabandla lawa a ko va ni valandi ntsena hikusa ka nkama wolowo valandi a va nga pfumeleliwi ku patsana ni valungu. Vamakwerhu va vanyingi a va li swisiwana, leswo swi hi djondzise ku rhandza ku nyika van’wana. Mudjikelezi mun’wana lweyi a nga ni xiperiyensiya, a ni djondzise mhaka leyi ya lisima: “Vana munghanu wa vamakwerhu. U nga tiyentxi xefi ya vona. U ngo va pfuna ntsena loko va swi vona swaku u munghanu wa vona.”
Nkama na hi pfuxela bandla lin’wani la litsongo, Ruby a sungule ku djondza Bibele ni jovhem lin’wani la wansati leli a li ni xin’wanana xa lembe lin’we. Hi nkama wolowo, abandleni a ku nga na munhu lweyi a a ta swi kota ku djondza ni jovhem leli. Se, Ruby a tame a djondza na lona hi ku tirhisa e-mail. Nkama hi nga tlhela hi yendzela bandla leliyani, jovhem leli li tile ka mintlhanganu hinkwayu. Nkama vapfuli va ndlela vambirhi va ku hlawuleka va nga ya ka bandla la yena, va tame va djondza Bibele ni jovhem leli. Hi ku famba ka nkama, li tsakamisiwile. Ndzhaku ka 30 wa malembe hi 1995, aBetele la Patterson, ku ni jovhem leli nga ya xoweta Ruby, jovhem leli, a a li n’wana wa wansati lweyi Ruby a nga djondza na yena Bibele. Funtshi lona ni nuna wa lona, a va li ka turma la wu 100 la Xikola xa Jiliyadi.
Sirkwitu la wumbirhi leli hi nga tirha ka lona, a li li sentru ka Flórida. Ka nkama wolowo, a swi lava hi va ni movha. Se, hi xave wun’we wa ku a wu nga duri. Kambe, ka vhiki leli nga landzela, motori wu wonhekile. Kambe a hi nga na male ya ku lunghisa. Ni kombele makwerhu lweyi a ni swi tiva swaku a ta hi pfuna. Makwerhu lweyi a rhume mun’we wa vatirhi va yena swaku a hi lunghisela movha wa hina, naswona a nga tekanga male. a vhele a ku: “Mu nga ni hakeleni nchumu.” A tlhele a hi nyika envhilopi leyi a yi ni male. Leswo swi hi yentxe hi swi vona swaku Yehovha wa va hlayisa vanhu va yena. Swi tlhele swi hi khumbukisa swaku hi fanele hi pfuna van’wana.
Minkama hinkwayu, loko hi pfuxela mabandla a hi tshama kaya ka vamakwerhu. Leswo swi yentxe swaku hi va ni vanghanu va vanyingi. Se, siku lin’wana, ni sungule ku tsala relatoriyu la bandla leli a hi li ka lona. Ni gama ni sukanyana, loko se ni vuya ni tsumbule swaku xin’wanana xa 3 wa malembe xa munti lowuyani xi sale xi ni “pfuna” ku hetisa ku tsala relatoriyu. Minkama ya yinyingi loko hi za hi swi khumbuka hi hleka hi swona.
Hi 1971, ni rhambiwile swaku ni ya va mulanguteli wa dixtritu ka doropa la Nova Iorque. Phela, swi hi hlamalisile hintamu. Ka nkama wolowo, a no va ni 34 wa malembe. Ni ve mulandi wa ku sungula ku va mulanguteli wa dixtritu, naswona vamakwerhu va ni yamukele kahle.
Ka ntirho wa ku va mulanguteli wa dixtritu, a ni tikhorisa hintamu hi ku djondzisa van’wana hi Yehovha vhiki lin’wana ni lin’wana ka masembleya ya sirkwitu. Vadjikelezi va vanyingi va masirkwitu wolawo, a va ni xiperiyensiya ku ni tlula, naswona mun’we wa vona hi yena a nga veka dixkursu nkama ni nga tsakamisiwa. Mun’wana ku nga makwerhu Theodore Jaracz, a game a va wa Ntlawa Lowu Rhangelaka. Naswona, a ku ni vamakwerhu va vanyingi lava a va ni xiperiyensiya lava a va tirha ka Betele la Brooklyn. A ni tsaka hintamu hikusa vadjikelezi lava ni Vabetelita, a va yentxa swaku ni titwa kahle. Ni swi vonile swaku vamakwerhu lava a va djondzisa kahle, va tshemba Bibele, va tlhela va seketela nhlengeletanu. Ku tiveka hansi ka vona ku ni pfunile swaku ni tama ni va mulanguteli wa dixtritu.
NI TLHELE NI VA MUDJIKELEZI
Hi 1974 Ntlawa Lowu Rhangelaka wu veke ntlawa wun’wana wa vamakwerhu swaku va va valanguteli va madixtritu. Se, mina ni tlhele ni va mudjikelezi. Swoswi se a ni ta tirha Sul ka Carolina. Valungu ni valandi se a va tlhangana, leswo swi va tsakise hintamu vamakwerhu.
Ku heleni ka 1976, ni rhambiwile swaku ni ya tirha ka sirkwitu la Georgia xikarhi ka Atlanta ni Columbus. Na ha li khumbuka siku leli ni nga veka dixkursu la xilahlu xa 5 wa swivanana swa valandi, swi nga fa hileswi munhu wa mona a nga ya hisa yindlo ya vona. Mamana wa vona a va baxarile xibelhela hileswi a nga vavisiwa. Vamakwerhu va vanyingi, valandi ni valungu va yile xibelhela swaku va ya mu tiyisa. Ni swi vonile swaku lirhandzu la vamakwerhu la hi pfuna ku tiyisela loko hi kumana ni swikarhatu.
KU DJONDZA NI KU DJONDZISA ABETELE
Hi 1977, mina na Ruby hi kombeliwe swaku hi ya pfunisa aBetele la Brooklyn ku ringana tiwhetinyana. Nkama na hi li kusuhi ni ku heta ntirho, vamakwerhu vambirhi va Ntlawa Lowu Rhangelaka, va vutise mina na Ruby swaku a hi swi tsakela ku tama hi tshama Betele. Hi pfumelile xirhambu.
Ku ringana 24 wa malembe, ni tirhe ka Departamento de Serviço, lani vamakwerhu a va hlamula swivutiso swa ku karhata. Ku ringana malembe, Ntlawa Lowu Rhangelaka wu nyikele nkongomiso lowu taka hi ka Bibele, lowu a wu tirhisiwa swaku ku hlamuliwa swivutiso swa ku karhata. Nkongomiso wolowo, a wu tlhela wu tirhisiwa swaku ku trenariwa vadjikelezi, madoda ni vapfuli va ndlela. Trenamento leli, li pfune vanhu va vanyingi swaku va kulisa wunghanu la vona na Yehovha li tlhela li yentxa swaku nhlengeletanu ya Yehovha yi kula.
Leswi a ni li munyimeli wa sede mundial, ku sukela hi 1995 anze 2018, ni pfuxele Mabetele ya manyingi. Ka nkama wolowo, a ni tiyisa vamakwerhu va Comissão la Betele, vamisiyonariyu ni Vabetelita. Ni tlhela ni va pfuna loko va kumana ni swikarhatu. Mina na Ruby a hi tiyisiwa hi swiperiyensiya swa vamakwerhu. Hi xikombiso, nkama hi nga pfuxela Ruanda hi lembe la 2000, hi tiyisiwile nkama hi nga twa leswi vamakwerhu va nga hulukisa xiswona ka ku dlayiwa ka kukulu loku nga va kona hi 1994. Vamakwerhu va vanyingi va feliwile hi vanhu lava va va rhandzaka, hambileswo, va tame va tiyisela, va kombisa lipfumelo va tlhela va tsaka.
Swoswi mina ni nsati wa mina hi ni ku tlula 80 wa malembe. Ni hete 20 wa malembe na ni tirha ka Comissão la Betele la Estados Unidos. Hambileswi ni kalaka ni nga yanga univhersidadi, ni djondzisiwile hi Yehovha ni nhlengeletanu ya yena. Leswo swi ni pfunile swaku ni djondzisa van’wana ntiyiso wa Bibele lowu nga va pfunaka hi masiku ni masiku. (2 Kor. 3:5; 2 Tim. 2:2) Ni swi vonile swaku Bibele li pfuna vanhu swaku va txintxa wutomi la vona, va tlhela va va vanghanu va Yehovha. (Yak. 4:8) Mina na Ruby hi yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka swaku hi tiyisa van’wana hi tlhela hi va djondzisa hi Yehovha. Phela a ku na nchumu xa ku yampsa ku tlula leswo!