Genizesi

41 Paumaliro wa vyaka viŵiri vyamsuma, Farawo wakalota+ kuti wimilira mumphepete mwa Mlonga wa Nayelo. 2 Mu mlonga uwu mukafuma ng’ombe zanakazi 7 zakuwoneka makora na zakututuŵa, zikaryanga utheka mumphepete mwa Nayelo.+ 3 Mu Nayelo mukafumaso ng’ombe zinyake zanakazi 7, zambura kuwoneka makora na zakughanda, zikimilira pafupi na ng’ombe zakututuŵa mumphepete mwa Nayelo. 4 Penepapo ng’ombe zambura kuwoneka makora na zakughanda zikamba kurya ng’ombe 7 zakuwoneka makora na zakututuŵa zira. Ntheura Farawo wakawuka.

5 Wakagonaso, ndipo wakalota kachiŵiri. Wakawona mphonje 7 za tirigu zikufuma ku phekesi limoza, zakufwatura makora ndiposo ziwemi.+ 6 Wakawonaso mphonje 7 za tirigu zikutumphuka pamanyuma pa izo, zikaŵa zakuphapa na zakuŵawuka na mphepo ya kumafumiro gha dazi. 7 Ndipo mphonje za tirigu zakuphapa zikamba kumilimitizga mphonje 7 za tirigu wakufwatura makora ndiposo muwemi. Ntheura Farawo wakawuka, ndipo wakamanya kuti ni maloto.

8 Kweni namulenji, mzimu wake ukasuzgika. Ntheura wakachemeska ŵasembe* wose ŵamasalamusi na ŵanalume wose ŵavinjeru ŵa mu Eguputo. Farawo wakaŵalongosolera maloto ghake, kweni pakaŵavya na yumoza uyo wakapatawura maloto agha.

9 Ntheura mulara wa ŵakupelekera vyakumwa wakayowoya na Farawo kuti: “Muhanya uno nivumbure kwananga kwane. 10 Apo Farawo wakakwiyira ŵateŵeti ŵake, ine pamoza na mulara wa ŵakuphika+ wakatinjizga mu gadi, mu nyumba ya mulara wa ŵakuvikilira themba. 11 Pamanyuma, tose tikalota maloto mu usiku umoza. Iyo na ine, waliyose wakalota loto ilo likaŵa na ng’anamuro lake na lake.+ 12 Tikaŵaso na munyamata munyake Muhebere, muteŵeti wa mulara wa ŵakuvikilira themba.+ Tikati tamuphalira maloto ghithu,+ wakatipatawulira, waliyose kuyana na maloto ghake. 13 Vikachitika ndendende nga umo wakatipatawulira. Ine nili kuwezgekera pa mulimo wane, kweni munyane yura ŵakamupayika.”+

14 Ntheura Farawo wakachemeska Yosefe,+ ndipo mwaluŵiro ŵakamufumiska mu gadi* na kwiza nayo.+ Yosefe wakameta na kusintha vyakuvwara vyake ndipo wakanjira kwa Farawo. 15 Penepapo Farawo wakati kwa Yosefe: “Ine nangulota maloto, kweni palije na yumoza uyo wapatawura. Sono napulika kuti iwe para wapulika maloto ukupatawura.”+ 16 Yosefe wakazgora Farawo kuti: “Ndine yayi nkhupatawura. Chiuta ndiyo wayowoyenge vya umoyo wa Farawo.”+

17 Farawo wakati kwa Yosefe: “Nangulota kuti nimilira mumphepete mwa Mlonga wa Nayelo. 18 Ndipo mu Nayelo mwangufuma ng’ombe zanakazi 7 zakuwoneka makora na zakututuŵa. Zangwamba kurya utheka mumphepete mwa Nayelo.+ 19 Mwangufumaso ng’ombe zinyake zanakazi 7 ziheni chomene, zambura kuwoneka makora na zakughanda. Ng’ombe ziheni nthena nindaziwonepo mu charu chose cha Eguputo. 20 Ng’ombe zakughanda na ziheni izi zangwamba kurya ng’ombe zakututuŵa 7 zakwamba zira. 21 Kweni zanguti zarya, zangumanyikwa yayi kuti zarya zinyake, chifukwa zawonekanga ziheni nipera nga umo zanguŵira pakwamba. Ntheura nanguwuka.

22 “Nangulotaso maloto ghanyake. Nanguwona mphonje 7 za tirigu zikufuma ku phekesi limoza. Zanguŵa zakufwatura makora na ziwemi.+ 23 Mphonje zinyakeso 7 za tirigu zangutumphuka. Zanguŵa zakufota, zakuphapa na zakuŵawuka na mphepo ya kumafumiro gha dazi. 24 Penepapo mphonje zakuphapa zangwamba kumilimitizga mphonje 7 ziwemi zira. Ntheura nangulongosolera ŵasembe ŵamasalamusi,+ kweni panguŵavya na yumoza uyo wangunipatawulira.”+

25 Yosefe wakati kwa Farawo: “Maloto gha Farawo ngamoza ndipo ghali na ng’anamuro lakuyana. Chiuta waunenesko waphalira Farawo icho wachitenge.+ 26 Ng’ombe zanakazi 7 ziwemi ni vyaka 7. Mphonje 7 za tirigu muwemi nazo ni vyaka 7. Maloto ngamoza ndipo ng’anamuro lake ndakuyana. 27 Ng’ombe zanakazi 7 zakughanda ndiposo ziheni izo zangufuma pamanyuma ni vyaka 7. Ndipo mphonje 7 za tirigu wakuphapa na wakuŵawuka na mphepo ya kumafumiro gha dazi, ni vyaka 7 vya njara. 28 Nga umo nanguyowoyera kwa Farawo, Chiuta waunenesko walongora Farawo icho wachitenge.

29 “Kwizenge vyaka 7 ivyo mu charu chose cha Eguputo muzamuŵa vyakurya vinandi chomene. 30 Kweni pamanyuma pazamwiza vyaka 7 vya njara. Vyakurya vyose vinandi vira vizamuluwika mu charu cha Eguputo ndipo njara yizamusokweska charu.+ 31 Chifukwa cha njara iyo yizamuŵako pamanyuma, palije uyo wazamukumbuka kuti mu charu mukaŵa vyakurya vinandi, chifukwa njara iyi yizamuŵa yakofya chomene. 32 Loto likawerezgeka kaŵiri kwa Farawo chifukwa chakuti chinthu ichi chakhozgeka na Chiuta waunenesko, ndipo Chiuta waunenesko wachifiskenge mwaluŵiro.

33 “Sono Farawo wapenje mwanalume wamahara na wavinjeru ndipo wamuŵike kuti walaŵilirenge charu chose cha Eguputo. 34 Farawo wachitepo kanthu, wimike ŵalaŵiliri mu charu, ndipo mu vyaka 7 vya vyakurya vinandi, Farawo watorenge chigaŵa chachinkhondi cha vuna ya charu cha Eguputo.+ 35 Ŵawunjike vyakurya vyose mu vyaka viwemi ivyo vikwiza. Pasi pa mazaza gha Farawo, ŵalonge vyakurya mu misumba, ndipo ŵavisunge mwenemumo.+ 36 Vyakurya ivi viŵenge nthamba za charu kusungira vyaka 7 vya njara iyo yizamuŵa mu charu cha Eguputo, mwakuti charu chileke kumara na njara.”+

37 Fundo iyi yikaŵa yiwemi kwa Farawo na ŵateŵeti ŵake wose. 38 Ntheura Farawo wakati ku ŵateŵeti ŵake: “Kasi munthu munyake wakuŵa nga ni uyu wangasangika, mweneuyo muli mzimu wa Chiuta?” 39 Penepapo Farawo wakati kwa Yosefe: “Pakuti Chiuta wakovwira kumanya vyose ivi, palije munthu munyake wamahara na wavinjeru nga ndiwe. 40 Iwe uŵenge na mazaza pa nyumba yane, ndipo ŵanthu ŵane wose ŵapulikirenge chose icho wayowoya.+ Ine nekha niŵenge na mazaza pa iwe chifukwa ndine themba.” 41 Farawo wakatiso kwa Yosefe: “Wona, nkhukwimika iwe pachanya pa charu chose cha Eguputo.”+ 42 Farawo wakavura mphete yake yachidindo pa woko lake na kuyiŵika pa woko la Yosefe. Wakamuvwalikaso chakuvwara cha salu yiwemi na kuŵika unyoro* wagolide mu singo yake. 43 Kweniso wakamukwezga mu gileta lachiŵiri lakuchindikika ilo wakaŵa nalo, ndipo ŵanthu ŵakachemerezganga panthazi pake kuti, “Avirekhi!”* Ndimo wakamuŵikira Yosefe kuŵa na mazaza pa charu chose cha Eguputo.

44 Farawo wakatiso kwa Yosefe: “Ine ndine Farawo, kweni palije munthu uyo wachitenge kanthu kalikose* mu charu chose cha Eguputo+ kwambura kuti iwe wazomerezga.” 45 Farawo wakamuthya Yosefe zina lakuti Zafenati-paneya ndipo wakamupa Asenati+ mwana msungwana wa Potifera wasembe* wa ku Oni* kuŵa muwoli wake. Ndipo Yosefe wakamba kulaŵilira* charu chose cha Eguputo.+ 46 Yosefe wakaŵa na vyaka 30+ apo wakimilira pamaso pa* Farawo, themba la Eguputo.

Pamanyuma Yosefe wakawukapo pamaso pa Farawo na kwendera charu chose cha Eguputo. 47 Mu vyaka 7 vya chakurya, charu chikapambika vyakurya vinandi chomene. 48 Mu vyaka 7 ivi, Yosefe wakawunjika vyakurya vyose ivyo vikaŵa mu charu cha Eguputo, ndipo wakavisunga mu misumba. Vyakurya vya mu minda ya mu msumba uliwose wakavisunganga mu msumba wenewuwo. 49 Yosefe wakalutilira kuwunjika vyakurya. Vikaŵa vinandi chomene nga ni mchenga wa mu nyanja, mwakuti paumaliro ŵakaleka na kupima wuwo chifukwa vikaŵa vyakuti vingapimika yayi.

50 Pambere chaka cha njara chindafike, Yosefe wakababa ŵana ŵaŵiri ŵanalume,+ awo wakamubabira Asenati, mwana wa Potifera wasembe wa ku Oni.* 51 Yosefe wakathya mwana wakwamba zina lakuti Manase,*+ chifukwa wakati, “Chiuta waniluwiska suzgo lane lose, na nyumba yose ya adada.” 52 Mwana wachiŵiri wakamuthya zina lakuti Efurayimu,*+ chifukwa wakati, “Chiuta wanipa ŵana mu charu cha visuzgo vyane.”+

53 Penepapo vyaka 7 ivyo charu cha Eguputo chikapambikira vyakurya vinandi vikamara.+ 54 Ndipo vyaka 7 vya njara vikamba, nga umo Yosefe wakayowoyera.+ Mu vyaru vyose mukaŵa njara, kweni mu charu chose cha Eguputo mukaŵa chingwa.*+ 55 Pamasinda charu chose cha Eguputo chikasuzgika na njara, ndipo ŵanthu ŵakamba kulira kwa Farawo kuti waŵape chingwa.+ Farawo wakati ku Ŵaeguputo wose: “Lutani kwa Yosefe, ndipo mukachite chilichose icho wamumuphalirani.”+ 56 Njara yikalutilira pa charu chose chapasi.+ Ndipo Yosefe wakamba kujura nthamba zose izo zikaŵa pakati pawo na kuguliska chakurya ku Ŵaeguputo,+ chifukwa njara yikaŵa yikuru chomene mu charu cha Eguputo. 57 Kweniso ŵanthu ŵa mu vyaru vyose ŵakizanga ku Eguputo kuzakagura chakurya kwa Yosefe, chifukwa njara yikaŵa yikuru chomene pa charu chose chapasi.+