Tingasanga Candulo Usange Tikuzizipizga Masuzgo
“Tikuŵapima [ŵakukondwa awo, NW] ŵakukunthirapo.”—YAKOBE 5:11.
1, 2. Nchivici ico cikulongora kuti likaŵa khumbo la Yehova yayi kuti ŵanthu ŵasuzgikenge?
PALIJE munthu wamahara ghake uyo wakukhumba kusuzgika. Nanga ni Mlengi withu, Yehova Ciuta wakukhumba yayi kuti tisuzgikenge. Fundo iyi tingayiwona para tikusanda Mazgu ghake na kuwona umo vinthu vikaŵira wakati walenga mwanalume wakwamba na mwanakazi. Ciuta wakadankha kulenga mwanalume. Baibolo likuti: “Yehova Ciuta wakawumba munthu na dongo la pasi, na kuthutiramo mu mphuno zake mvuci wa umoyo; ndipo munthu wakazgoka mzimu wa moyo.” (Genesis 2:7) Adamu wakalengeka na thupi ndiposo maghanoghano ghakufikapo, ntheura, wakatenge walwarenge yayi, nesi kufwa.
2 Kasi umoyo wa Adamu ukaŵa wuli? Baibolo likuti: “Yehova Ciuta wakapanda munda mu Edeni, ku mafumiro gha dazi; mwenemumo ndimo wakaŵika munthu uyo wakamuwumba. Yehova Ciuta wakamezga mu dongo makuni ghose agho ngawemi mu maso pa kughalaŵiska, na ghakwenelera kurya.” (Genesis 2:8, 9) Enya nadi, Adamu wakaŵa na cikaya ciwemi comene. Mu Edeni mukaŵavya masuzgo.
3. Kasi Adamu na Heva ŵakaŵa na mwaŵi wuli?
3 Pa Genesis 2:18 pakutiphalira kuti: “Yehova Ciuta wakati, ‘Kuti nkhuwemi cara kuti munthu wakhare yekha; tindimucitire movwiri wakumwenelera.’” Yehova wakapangira Adamu muwoli wakufikapo, ndipo wakaŵa na cilindizga cakuti mbumba yawo yiŵenge yacimwemwe nyengo zose. (Genesis 2:21-23) Baibolo likutiphaliraso kuti: “Ciuta wakaŵatumbika, wakati kwa iwo, ‘Babanani, mwandane, muzuzge caru, mucithereske.’” (Genesis 1:28) Adamu na Heva ŵakaŵa na mwaŵi wa kuzgora caru cose capasi kuŵa Paradiso nga umo ukaŵira munda wa Edeni. Ndipo ŵakatenge ŵababenge ŵana ŵacimwemwe, awo ŵakatenge ŵasuzgikenge yayi. Pakwamba vinthu vikaŵa makora comene.—Genesis 1:31.
Umo Masuzgo Ghakambira
4. Kasi mdauko ukulongora kuti ni vici ivyo vyacitikira ŵanthu?
4 Ndipouli, mdauko wa ŵanthu ukulongolerathu kuti cinthu cinyake cili kubudika. Vinthu viheni vyacitika, ndipo ŵanthu ŵasuzgika comene. Kwa vilimika vinandi, ŵanthu wose ŵakufuma mu mphapu ya Adamu na Heva ŵakulwara, kucekura, ndipo paumaliro ŵakufwa. Caru capasi kuti ciliso na ŵanthu ŵacimwemwe yayi. Ukhaliro mu caru uli waka ndendende nga umo wayowoyekera pa Ŵaroma 8:22 kuti: “Cakwatika cose cikutamphira mu mihero kufika kuno ku lero.”
5. Ni mwawuli umo Adamu na Heva nawo ŵali kucitiskira kuti ŵanthu ŵasuzgikenge?
5 Ni Yehova yayi uyo wakupangiska masuzgo agho ghaŵapo kwanyengo yitali. (2 Samuel 22:31) Masuzgo ghanyake ŵakupangiska mbanthu. Ŵanthu “mba ubendezi, ŵakucita vyaunyankhasi.” (Salmo 14:1) Ŵapapi ŵithu ŵakwamba ŵakapika vinthu viwemi comene pakwamba. Kuti ŵalutilire kuŵa na vinthu ivi, ŵakakhumbikwiranga kupulikira Ciuta, kweni Adamu na Heva ŵakasankha kugalukira Yehova. Kufuma apo ŵapapi ŵithu ŵakwamba ŵakagalukira Yehova, kuti ŵakaŵaso ŵakufikapo yayi. Ŵakenera kusuzgika mpaka nyifwa. Nase tili kuhara kuwura kufikapo.—Genesis 3:17-19; Ŵaroma 5:12.
6. Nchivici ico Satana wakacita kuti kuŵe masuzgo?
6 Munyake uyo wali kupangiska kuti paŵe masuzgo ni mungelo uyo wakazgoka Satana Dyabulosi. Satana wakalengeka na wanangwa wa kusankha. Ndipouli, wakagwiliskira nchito uheni wanangwa uwu cifukwa ca kukhumba kuti ŵamusopenge. Kweni ni Yehova pera uyo wakwenera kusopeka, vilengiwa vyake yayi. Satana ndiyo wakapusika Adamu na Heva kuti ŵagalukire Yehova cifukwa ca kughanaghana kuti ‘ŵaŵenge nga ni Ciuta, kumanya uwemi na uheni.’—Genesis 3:5.
Yehova Pera Ndiyo Ngwakwenelera Kuwusa
7. Kasi ivyo vyacitika cifukwa ca kugalukira Yehova vikulongoraci?
7 Vinthu viheni ivyo vyaŵapo cifukwa ca ucigaruka vikulongora kuti Yehova pera, uyo ni Muwusi wa Cilengiwa cose, ndiyo wali na wenelero wa kuwusa ndiposo kuti muwuso wake pera ndiwo ngwaurunji. Vilimika vikwi vinandi ivyo vyajumphapo, vyalongora kuti Satana, uyo wakazgoka “fumu ya caru cino,” wali na muwuso uheni, wambura urunji, wankhaza na wambura kukhorweska. (Yohane 12:31) Muwuso wa ŵanthu uwo waŵapo kwanyengo yitali mwakukhuŵirizgika na Satana, nawo ukulongora kuti ŵanthu ŵalije mahara ghakuwusira mwaurunji. (Yeremiya 10:23) Mwantheura, muwuso wuliwose uwo ŵanthu ŵangawughanaghana padera pa wa Yehova, ngwakutondeka. Mdauko ukulongora kuti ŵanthu ŵangajiwusa yayi ŵekha.
8. Kasi Yehova wakukhumba kucitaci na maboma ghose gha ŵanthu, ndipo wafiskenge wuli khumbo lake?
8 Pakuti Yehova wapa ŵanthu mpata wakuti wajiwuse ŵekha kwa vilimika vinandi, wali na cifukwa cakupulikikwa ca kuwuskirapo mitundu yose ya maboma gha ŵanthu, na kuŵikapo boma lake. Ucimi wakuyowoya za fundo iyi ukuti: “Mu mazuŵa gha mathemba agha [miwuso ya ŵanthu] Ciuta wa kucanya wati wimike uthemba [boma lake la kucanya ilo liri mu mawoko gha Khristu], uwo kuti wamkuparanyika cara. . . . Wamkuteketa mauthemba ghose agha na kughamara kweni uwu tiwimilire muyirayira.” (Daniel 2:44) Muwuso wa viŵanda na wa ŵanthu umalenge, ndipo Ufumu wa Ciuta pera uwo wuli kucanya ndiwo uzamuwusa. Khristu ndiyo wazamuwusa pamoza na ŵanthu ŵakugomezgeka ŵakukwana 144,000, awo ŵali kusoreka pa caru capasi.—Civumbuzi 14:1.
Kusanga Candulo na Masuzgo
9, 10. Kasi nchandulo wuli ico Yesu wakasanga cifukwa ca ivyo wakakomwa navyo?
9 Nchiwemi kusanda umo ŵaliri awo ŵazamuwusa mu Ufumu wakucanya. Cakwamba, Khristu Yesu wakalongora kuti ngwakwenelera kuŵa Fumu. Wakakhala na Yehova kwa vilimika vinandi, kucita khumbo la Awiske, nga ni “fundi.” (Zintharika 8:22-31) Apo Yehova wakanozga kuti Yesu wize pa caru capasi, Yesu wakazomera kwambura kunyunyuta. Apo Yesu wakaŵa pa caru capasi, wakaŵika mtima wake wose pa kuphalira ŵanji za mazaza gha Yehova ndiposo Ufumu wake. Yesu wali kupeleka ciyelezgero ciwemi kwa tose mwa kujilambika comene kwa Yehova.—Mateyu 4:17; 6:9.
10 Yesu wakatambuzgika, ndipo paumaliro wakakomeka. Panyengo iyo wakaŵa pa caru, wakajiwonera yekha mukhaliro wakucitiska citima uwo ŵanthu ŵalimo. Kasi cilipo candulo ico wakasanga cifukwa ca kuwona vyose ivi ndiposo cifukwa cakuti nayo wakakomwa? Enya, cilipo. Lemba la Ŵahebere 5:8 likuti: “Nanga wakaŵa Mwana [wa Ciuta], wakasambira kapulikiliro mu ivyo wakakomwa navyo.” Ivyo Yesu wakakomwa navyo apo wakaŵa pa caru capasi vikamupangiska kuti waŵapulikiskenge ŵanthu na kuŵa walusungu comene. Wakawona umo ŵanthu ŵakusuzgikira. Wakacitiranga lusungu awo ŵakasuzgikanga, ndipo wakawona kuti wali na mulimo wakuzirwa comene wa kuŵawombora. Wonani umo mpositole Paulosi wakakonkhoskera fundo iyi mu buku la Ŵahebere, wakati: “Kukamwenera mose umo kuti walinganiskike na ŵabali ŵake, mwakuti waŵe Musofi Mukuru wa lusungu na wa magomezgeko mu vinthu vya Ciuta, kuphepeskera zakwananga za ŵanthu. Cifukwa mwenemumo Iye wakakomwera pakuyezgeka, wakumanya kuwovwira awo ŵakuyezgeka.” “Tili nayo Musofi Mukuru cara Uyo walive kukungana na uteciteci withu; kweni Uyo wakayezgeka mu vyose kwakulingana na ise kweni wambura kwananga. Ntheura tisendelere na cikanga ku cizumbe ca ucizi, mwakuti tipokere lusungu, ndipo tisange ucizi wakutovwira mu nyengo ya usokwano.”—Ŵahebere 2:17, 18; 4:14-16; Mateyu 9:36; 11:28-30.
11. Kasi ivyo vyacitikira awo ŵazamuŵa mathemba na ŵapristi vyaŵawovwira wuli?
11 Ndimo ŵaliriso ŵa 144,000, awo “ŵakawomboleka” mu caru kuti ŵakawuse pamoza na Khristu Yesu mu Ufumu wakucanya. (Civumbuzi 14:4) Wose ŵali kubabikira pano pasi, kukulira mu caru ca masuzgo ici, ndipo nawo ŵasangana na masuzgo. Ŵanandi ŵa iwo ŵatambuzgika, ŵanji nanga nkhukomeka wuwo cifukwa ca kugomezgeka kwa Yehova ndiposo kulondezga Yesu. Ndipouli, ‘ŵandacite soni’ na ‘ukaboni wa Fumu yawo, kweni ŵakunthirapo visuzgo’ cifukwa ca “ivangeli.” (2 Timote 1:8) Ivyo vyaŵacitikira pano pasi vyaŵawovwira kuti ŵaŵe ŵakwenelera kweruzga ŵanthu kufuma kucanya. Ŵasambira kuŵa na ciwuravi, lusungu, ndipo mbakunweka kovwira ŵanthu.—Civumbuzi 5:10; 14:2-5; 20:6.
Cimwemwe ico Awo Ŵazamuhara Caru Ŵali Naco
12, 13. Kasi awo ŵakulindilira kuzakakhala pa caru capasi wangasanga wuli candulo cifukwa ca kuzizipizga masuzgo?
12 Kasi masuzgo agho ghakuwira ŵanthu awo ŵakulindilira kuzakakhala mu paradiso umo muzamuŵavya matenda, citima, na nyifwa, ghali na candulo? Ulwilwi na vyakuŵinya ivyo vikwiza cifukwa ca masuzgo kuti ni vyakukondweska yayi. Kweni kuzizipizga masuzgo ghanthena, kungatovwira kuti tikuzge mikhaliro yiwemi ndiposo kuti tiŵe ŵakukondwa.
13 Wonani ivyo Mazgu gha Ciuta ghakuyowoya pa nkhani iyi. Ghakuti: “Usange mukukomwa cifukwa ca urunji, muli ŵa mwaŵi.” “Usange mukutombozgekera zina la Khristu muli ŵa mwaŵi.” (1 Petros 3:14; 4:14) “Ŵa mwaŵi ndimwe para ŵati ŵamutombozganinge na kumuzikizgani, na kumuteterani uheni wose, cifukwa ca Ine. Kondwani, sekelerani comene; pakuti njombe yinu njikuru kucanya.” (Mateyu 5:11, 12) “Ngwa mwaŵi munthu mweneuyo wakuzizipizga ciyezgo: pakuti para walumbika, wati wapokere mphumphu ya umoyo.”—Yakobe 1:12.
14. Nchivici cikucitiska awo ŵakusopa Yehova kuŵa ŵakukondwa para ŵakusuzgika?
14 Ni masuzgo agho tikukumana nagho yayi agho ghakuticitiska kuti tiŵe ŵamwaŵi panji ŵakukondwa. Cimwemwe, ndiposo kukhorwa vikwiza para tamanya kuti tikusuzgika cifukwa tikucita khumbo la Yehova ndiposo kuti tikulondezga Yesu. Mwaciyelezgero, ŵapositole ŵanji ŵakajalirika mu jere na kuluta nawo ku mphara panji kuti khoti likuru la Ŵayuda ndipo ŵakaŵasuska comene cifukwa cakuti ŵakapharazganga za Yesu Khristu. Ŵakathyapulika, pamasinda pake ŵakasutulika. Kasi ŵapositole ŵakawona wuli ivyo vikaŵacitikira? Baibolo likuti iwo “ŵakafumapo pa Mphara, ŵakukondwa kuti ŵakapimika ŵakwenelera kulengeskeka cifukwa ca zina ilo.” (Milimo 5:17-41) Ŵakakondwa cifukwa ca kuthyapulika yayi, kweni cifukwa cakuti ŵakamanya kuti ivi vikaŵacitikira cifukwa ŵakaŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova ndiposo kuti ŵakalondezganga Yesu.—Milimo 16:25; 2 Ŵakorinte 12:10; 1 Petros 4:13.
15. Kasi kuzizipizga masuzgo kungatovwira wuli kunozgekera ivyo vili munthazi?
15 Usange tikuzizipizga para tikususkika ndiposo kutambuzgika pa vifukwa viwemi, tingasambira kuzizipizga. Ici citovwirenge kuti tizakazizipizge masuzgo agho ghali kunthazi. Mu Baibolo tikuŵazga kuti: “Mupime kuti nchimwemwe pera, mwa ŵabali ŵane, para mukuŵa mu viyezgo vyakupambanapambana; pakumanya kuti kuyezgeka kwa cipulikano cinu kukurata ku uzizipizgo.” (Yakobe 1:2, 3) Mwakuyana waka, lemba la Ŵaroma 5:3-5 likutiphalira kuti: “Tisekelere na mu visuzgo vithu wuwo: uku tikumanya kuti suzgo likucita citatata; ndipo citatata cikucita cikhomeska mtima; ndipo cikhomeska mtima cikucita cigomezgo: ndipo cigomezgo kuti cikulengeska cara.” Mwantheura, usange panyengo yasono tikuzizipizga comene viyezgo cifukwa cakuti ndise Ŵakhristu, ndikuti tikunozgekera umo tizamuzizipizgira viyezgo vinyake mu caru ciheni ici.
Yehova Wazamupeleka Njombe
16. Kasi Yehova wazamuŵacitira vici awo ŵazamuŵa mafumu na ŵapristi, ivyo vizamuwezgerapo vinthu ivyo ŵakataya?
16 Nanga ni para awo ŵakutisuska na kutitambuzga ŵatipoka katundu withu cifukwa ca kukoleska Ukhristu, tingaŵa ŵakukhorwa pakumanya kuti Yehova wazamutipa njombe yikuru. Mwaciyelezgero, pakulembera ŵanji awo ŵakaŵa na cilindizga ca kucanya, Paulosi wakati: “Mu kukondwa kuskogha kwa mphango zinu, uku mukumanya kuti mwaŵene muli na mphango ziwemi zakuluska na zakukhalilira” nga ni mafumu gha Ufumu wa Ciuta. (Ŵahebere 10:34) Ghanaghanirani waka cimwemwe ico ŵazamuŵa naco panyengo iyo wazamulongozgeka na Yehova pamoza na Khristu kupeleka vitumbiko ku ŵanthu awo ŵazamukhala mu caru ciphya. Ivyo Paulosi wakaphalira Ŵakhristu ŵakugomezgeka ni vyaunenesko nadi. Wakati: “Nkhupima kuti vipyo vya nyengo iyi ya sono kuti vikwenera cara kulinganizgika na ucindami uwo wizamkutivumbukwira.”—Ŵaroma 8:18.
17. Kasi Yehova wazamuŵacitira vici awo ŵazamuhara caru capasi awo ŵakumuteŵetera mwakugomezgeka?
17 Mwakuyana waka, awo ŵali na cilindizga ca kuzakakhala pano pa caru, kwali ŵangataya vinthu vyakuzirwa wuli cifukwa ca kuteŵetera Yehova, iyo wazamuŵapa njombe yikuru comene kunthazi. Wazamuŵapa umoyo wakufikapo, umoyo wambura kumara mu paradiso. Mu caru ciphya ici, Yehova ‘wazamufyura sozi lose ku maso ghawo; ndipo nyifwa kuti yizamuŵakoso cara; panji nesi citengero kuti cizamuŵakoso cara, nesi kulira, panji nesi kuŵinya.’ (Civumbuzi 21:4) Ili ni layizgo liwemi comene. Cilicose ico tingataya pasono cifukwa ca kuteŵetera Yehova kuti tingaciyelezgera na umoyo uwo ukwiza yayi, umoyo uwo Yehova wazamupeleka ku ŵateŵeti ŵake ŵakugomezgeka awo ŵakuzizipizga masuzgo.
18. Ni layizgo wuli lakupembuzga ilo Yehova watilayizga mu Mazgu ghake?
18 Suzgo lililose ilo tingakumana nalo lingatitondeska yayi kuzakakondwa na umoyo wamuyirayira mu caru ciphya ca Ciuta. Mu caru ciphya, masuzgo ghose ghazamumara, ndipo ŵanthu ŵazamuŵa na umoyo uwemi comene. Lemba la Yesaya 65:17, 18 likutiphalira kuti: “Vya kale ntha vikumbukikenge panji kunjiraso mu mtima. Kweni kondwerani, musekelere muyirayira mwa ico nkhulenga.” Ipo cikaŵa cakwenelera kuti Yakobe, munung’una wa Yesu wayowoye kuti: “Tikuŵapima [ŵakukondwa awo] ŵakukunthirapo.” (Yakobe 5:11) Inya nadi, usange tikuzizipizga masuzgo mwakugomezgeka, tingasanga candulo sono ndiposo munthazi.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi masuzgo gha ŵanthu ghakamba wuli?
• Kasi masuzgo ghangaŵa na vyandulo wuli kwa awo ŵali na cilindizga ca kucanya ndiposo awo ŵazamukhala pa caru capasi?
• Cifukwa wuli tingaŵa ŵacimwemwe nangauli tikusuzgika?
[Cithuzithuzi pa peji 18]
Ŵapapi ŵithu ŵakwamba ŵakatenge ŵaŵenge na umoyo uwemi comene
[Cithuzithuzi pa peji 20]
Masuzgo agho Yesu wakawona ghakamovwira kuti wazakaŵe Themba ndiposo Musofi Mukuru muwemi
[Cithuzithuzi pa peji 22]
Ŵapositole ‘ŵakakondwa kuti ŵakapimika ŵakwenelera kulengeskeka’ cifukwa ca cipulikano cawo