Kupimika Ŵakwenelera Kupokera Ufumu
“Nchimanyikwiro ca njeruzgo yakunyoroka ya Ciuta; mwakuti mupimike ŵakwenelera Ufumu wa Ciuta.”—2 TES. 1:5.
1, 2. Kasi cilato ca Ciuta pakweruzga nchakuti wuli, ndipo ni njani wazamweruzga?
MU VILIMIKA vya m’ma 50 C.E., mpositole Paulosi wakaŵa ku Athene. Cifukwa ca kukwenyelera na kusopa vikozgo uko kukazara mu msumba uwu, wakacicizgika kupharazga mwaluso ku ŵanthu ŵa mu msumba uwu. Wakamalizga upharazgi wake na mazgu agho ŵategherezgi ŵake, awo ŵakaŵa ŵambura kusopa Ciuta, ŵakanweka nagho. Wakayowoya kuti: “Sono [Ciuta] wakunenera ŵanthu kuti wose mu malo ghose ŵang’anamuke mu mtima: pakuwona kuti wali kutema zuŵa mwa ilo wamkweruzga caru mu urunji na munthu uyo wali kwimika; ndipo wakapanikizgira wose na ceneici pa kumuwuska ku ŵakufwa.”—Mil. 17:30, 31.
2 Ni nkhani yicoko yayi kughanaghanira kuti Ciuta wali kuŵika zuŵa lakweruzgira ŵanthu. Mu upharazgi wake wa ku Athene, Paulosi wakamuzunura yayi munthu uyo wazamupeleka ceruzgo ici, kweni tikumanya kuti ni Yesu Khristu. Ceruzgo ca Yesu cizamung’anamura umoyo panji nyifwa.
3. Cifukwa wuli Yehova wakacita phangano na Abrahamu, ndipo ni njani wakucita mulimo wapadera kuti phangano ili lifiskike?
3 Zuŵa la ceruzgo ili lizamuŵa la vilimika 1,000. Pakuti Yesu ni Themba la Ufumu wa Ciuta, wazamwimira Yehova pakweruzga ŵanthu pa zuŵa ili, kweni wazamuŵa yekha yayi. Yehova wakusankha ŵanthu ŵanyake pa caru capasi kuti ŵazakawuse na Yesu na kweruzga mu zuŵa ili la vilimika 1,000. (Yelezgerani na Luka 22:29, 30.) Vilimika pafupifupi 4,000 ivyo vyajumpha, Yehova wakaŵika malufura gha Zuŵa la Ceruzgo apo wakacita phangano na mteŵeti wake wakugomezgeka Abrahamu. (Ŵazgani Genesis 22:17, 18.) Nchakuwonekerathu kuti phangano ili likamba kugwira nchito mu 1943 B.C.E. Abrahamu wakamanyanga makora yayi ivyo vizamucitikira ŵanthu cifukwa ca phangano ili. Kweni ise sono tingawona kuti mu phangano ili, mphapu ya Abrahamu yikugwira nchito yapadera comene kuti khumbo la Ciuta la kweruzga ŵanthu lifiskike.
4, 5. (a) Ni njani uyo nchigaŵa cakwamba ca mphapu ya Abrahamu, ndipo wakayowoya vici vyakukhwaskana na Ufumu? (b) Mphawuli apo cilindizga ca kukawusa mu Ufumu wa kucanya cikajulikira?
4 Cigaŵa cakwamba ca mphapu ya Abrahamu ni Yesu, uyo wakaphakazgika na mzimu utuŵa mu cilimika ca 29 C.E. na kuzgoka Mesiya wakulayizgika, panji kuti Khristu. (Gal. 3:16) Pamanyuma pa kuphakazgika, Yesu wakeneranga kumalira vilimika vitatu na hafu pa mulimo wa kupharazga makani ghawemi gha Ufumu ku mtundu wa Ciyuda. Yohane Mbapatizi wakati wakakika, Yesu wakalongora kuti pali ŵanyake awo ŵaŵenge na cilindizga ca kukawusa mu Ufumu wa kucanya apo wakati: ‘Kufuma mu mazuŵa gha Yohane Mbapatizi mpaka lero, ŵanthu ŵakulimbikira kuti ŵasange ufumu wa kucanya, ndipo awo ŵakulimbalimba ŵakuwusanga.’—Mat. 11:12, NW.
5 Fundo iyo tikunweka nayo njakuti pambere Yesu wandayowoye kuti ŵanthu ŵanyake ŵasangenge Ufumu wa kucanya, wakati: “Inya nadi nkhumunenerani, Mu ŵakubabika na ŵanakazi, mulive kuwuka mukuru kwakuluska Yohane Mbapatizi: kweni uyo ndi mucoko mu Ufumu wa kucanya ndi mukuru kwakuluska iyo.” (Mat. 11:11) Cifukwa wuli wakayowoya nthena? Cifukwa nchakuti panyengo iyi cilindizga ca kukawusa mu Ufumu wa kucanya cikaŵa cindajulike ku ŵanthu ŵakugomezgeka mpaka pa Pentekoste wa 33 C.E., apo mzimu utuŵa ukapungukira pa ŵasambiri. Panyengo iyi, Yohane Mbapatizi wakaŵa kuti wafwa.—Mil. 2:1-4.
Mphapu ya Abrahamu Yapimika Kuŵa Yirunji
6, 7. (a) Ni mwauli umo mphapu ya Abrahamu yikeneranga kuŵira “nga ndi nyenyezi zakucanya”? (b) Ni thumbiko wuli ilo Abrahamu wakapokera, ndipo ni thumbiko wuli lakuyanako ilo ŵa mu mphapu yake ŵapokera?
6 Abrahamu wakaphalirika kuti mphapu yake yizamwandana “nga ndi nyenyezi zakucanya” ndiposo nga ndi mcenga uwo uli mu mphepete mwa nyanja. (Gen. 13:16; 22:17) Mu kayowoyero kanyake, mu nyengo ya Abrahamu, cikaŵa cambura macitiko kuti ŵanthu ŵamanye unandi wa awo ŵazamupanga mphapu iyi. Ndipouli, ciŵelengero ceneko ca awo ŵali mu mphapu yake yauzimu cikavumbukwa mukuluta kwa nyengo. Padera pa Yesu, ŵanthu aŵa ŵakeneranga kukwana 144,000.—Civ. 7:4; 14:1.
7 Pakuyowoya za cipulikano ca Abrahamu, Mazgu gha Ciuta ghakuti: ‘[Abrahamu] wakapulikana na Yehova; ndipo wakapimika murunji.’ (Gen. 15:5, 6) Mbunenesko kuti palije munthu uyo ni murunji fikepo. (Yak. 3:2) Ndipouli, cifukwa cakuti Abrahamu wakaŵa na cipulikano capadera, Yehova wakamuwonanga kuŵa murunji, ndipo wakamucemangaso kuti ni mubwezi wake. (Yak. 2:23; Yes. 41:8) Ŵanthu awo ŵakupanga mphapu yauzimu ya Abrahamu pamoza na Yesu nawo ŵakupimika ŵarunji, ndipo ici cikupangiska kuti ŵapokere vitumbiko vinandi kuluska ivyo Abrahamu wakapokera.
8. Ni vitumbiko wuli ivyo vyajulikira awo ŵali mu mphapu ya Abrahamu?
8 Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵakupimika ŵarunji cifukwa ŵali na cipulikano mu sembe yakuwombora ya Yesu. (Rom. 3:24, 28) Pamaso pa Yehova, ŵagowokereka kwananga, ndipo mbakwenelera kuphakazgika na mzimu utuŵa kuŵa ŵana ŵauzimu ŵa Ciuta, ndiposo ŵabali ŵa Yesu Khristu. (Yoh. 1:12, 13) Iwo ŵali mu phangano liphya ndipo ŵakupanga mtundu wuphya, uwo ni “Ŵaisrayeli ŵa Ciuta.” (Gal. 6:16; Luka 22:20) Vyose ivi vikuŵapa mwaŵi ukuru comene. Cifukwa ca vinthu ivyo Ciuta waŵacitira, Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵalije cilindizga ca kuzakakhala kwamuyirayira pa caru capasi. Iwo ŵaleka cilindizga ici, cifukwa ŵakulindilira kuzakakondwa apo ŵazamuŵira lumoza na Yesu pa Zuŵa la Ceruzgo ndiposo kuwusira nayo lumoza kucanya.—Ŵazgani Ŵaroma 8:17.
9, 10. (a) Kasi mphawuli apo Ŵakhristu ŵakwamba ŵakaphakazgika na mzimu utuŵa, ndipo ni vici ivyo vikaŵa munthazi mwawo? (b) Ni wovwiri wuli uwo Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵakapokera?
9 Pa Pentekoste wa 33 C.E., gulu la ŵanthu ŵakugomezgeka likapika mwaŵi wa kuŵa cigaŵa ca ŵanthu awo ŵazamuwusa na Yesu pa Zuŵa la Ceruzgo. Ŵasambiri ŵa Yesu pafupifupi 120 ŵakaphakazgika na mzimu utuŵa ndipo ndiwo ŵakaŵa Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵakwamba. Kweni uku kukaŵa kwamba waka kwa vinthu ivyo vikaŵa munthazi mwawo. Kufuma panyengo iyi kuya munthazi, ŵakeneranga kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova, mwambura kupwelerako kanthu za viyezgo vyakufuma kwa Satana. Ŵakeneranga kugomezgeka mpaka nyifwa mwakuti ŵapokere mphumphu ya umoyo wakucanya.—Civ. 2:10.
10 Kuti Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵalutilire kugomezgeka, Yehova wakaŵaciskanga na kuŵakhozga kwizira mu Mazgu ghake ndiposo mu mpingo Wacikhristu. Mwaciyelezgero, mpositole Paulosi wakalembera Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵa mu Tesalonika kuti: “Nga ndi umo wiske wakupwelelera ŵana ŵake na ŵake, ndipo tikamuciskani na kumukhwimiskani na kumupanikizgirani, mwakuti mwendenge kwakwenelera Ciuta, Uyo wakumucemerani mu Ufumu na mu ucindami wa Mweneco.”—1 Tes. 2:11, 12.
11. Ni vinthu wuli ivyo Yehova wakanozga kuti vilembekere “Ŵaisrayeli ŵa Ciuta”?
11 Pakati pajumpha vilimika vyakujumpha 60 kufuma apo gulu lakwamba la Ŵakhristu ŵakuphakazgika likasankhikira, Yehova wakawona kuti nchakwenelera kuti ivyo Yesu wakacita apo wakaŵa pa caru capasi ndiposo ivyo Yehova wakacitira Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵakwambilira kusazgapo ulongozgi uwo wakaŵapa vilembeke. Mwakucita ntheura, Yehova wakasazgako Malemba gha Cigiriki ku malemba gha Cihebere agho ghakaŵapo kale. Malemba gha Cihebere ghakalembekera comene mtundu wa Israyeli panyengo iyo ukaŵa paubwezi wapadera na Ciuta. Malemba gha Cigiriki, comene ghakalembekera “Ŵaisrayeli ŵa Ciuta,” awo ŵali kuphakazgika na kuŵa ŵabali ŵa Khristu ndiposo ŵana ŵauzimu ŵa Ciuta. Kweni ici cikung’anamura kuti Malemba gha Cihebere ngambura nchito ku ŵanthu ŵa mitundu yinyake padera pa Ŵaisrayeli yayi. Mwakuyana waka, Ŵakhristu awo mbakuphakazgika yayi na mzimu utuŵa ŵangasanga candulo cikuru usange ŵangaŵazga na kulondezga ulongozgi uwo wuli mu Malemba gha Cigiriki.—Ŵazgani 2 Timote 3:15-17.
12. Kasi Paulosi wakaŵakumbuska vici Ŵakhristu ŵakuphakazgika?
12 Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakapimika ŵarunji ndipo ŵakaphakazgika na mzimu utuŵa mwakuti ŵapokere ciharo cawo cakucanya. Nangauli ŵakaphakazgika na mzimu utuŵa, kweni ici cikaŵacitiska kuŵa mafumu pa Ŵakhristu ŵanyawo ŵakuphakazgika awo ŵakaŵa ŵacali pa caru yayi. Vikuwoneka kuti Ŵakhristu ŵanyake ŵakwambilira ŵakaluwa fundo iyi ndipo ŵakamba kukhumba kuti ŵabali ŵawo ŵaŵawonenge nga mbapacanya mu mpingo. Pa cifukwa ici, Paulosi wakati: “Muli ŵakukhuta kale, muli kusambazgika kale, muli kuwusa kwambura ise: ŵati! Inya ndimo ndakhumbiranga nadi kuti mphanyi muŵirenge ŵakuŵusa, mwakuti ise nase mphanyi tiwusenge pamoza na imwe.” (1 Kor. 4:8) Mwantheura, Paulosi wakakumbuska ŵakuphakazgika ŵa mu nyengo yake kuti: “Tikuwusa pa cipulikano cinu cara, kweni tili ŵalimi ŵanyinu ŵa cimwemwe cinu.”—2 Kor. 1:24.
Kukwaniska Ciŵelengero Ico Cikayowoyekerathu
13. Kasi kusankhika kwa ŵakuphakazgika kukalutilira wuli pamanyuma pa 33 C.E.?
13 Ŵakhristu wose ŵa 144,000 ŵakasankhika mu 33 C.E. pera yayi. Iwo ŵakalutilira kusankhika mu nyengo ya ŵapositole, ndipo pakati pajumpha vilimika, ŵakamba kusankhika pacokopacoko. Ndipouli, ŵalutilira kusankhika mu vilimika vyose vyakumanyuma mpaka mu nyengo yithu. (Mat. 28:20) Yesu wakati wamba kuwusa mu cilimika ca 1914, vinthu vikenda mwaluŵiro comene.
14, 15. Nchinthu wuli cakukhwaskana na kusankhika kwa ŵakuphakazgika ico cacitika mu nyengo yithu?
14 Cakwamba, Yesu wakatozga kucanya mwa kucimbizga wose awo ŵakasuskanga muwuso wa Ciuta. (Ŵazgani Civumbuzi 12:10, 12.) Pamanyuma, wakamba kuwunjika ŵakukhalako awo wamuwusa nawo mu Ufumu wake mwakuti ŵakwane 144,000. Ca m’ma 1935, ciŵelengero ici cikakhala pacoko waka kukwana, ndipo ŵanthu ŵanandi awo ŵakasambira unenesko ŵakaŵavya khumbo la kuluta kucanya. Mzimu ukaŵapanikizgira yayi kuti mbana ŵa Ciuta. (Yelezgerani na Ŵaroma 8:16.) Kweni ŵakamanya kuti iwo ni “mberere zinyake,” ndipo ŵali na cilindizga ca kuzakakhala kwamuyirayira mu paradiso, pa caru capasi. (Yoh. 10:16) Mwantheura, pamanyuma pa cilimika ca 1935, mulimo wa kupharazga ukacitikanga na cilato ca kuwunjika “mzinda ukuru,” ŵanthu awo mpositole Yohane wakaŵawona mu mboniwoni kuti ŵazamupona “cisuzgo cikuru.”—Civ. 7:9, 10, 14.
15 Ndipouli, mu vilimika ivyo vyajumphapo kufuma m’ma 1930, ŵanthu ŵacoko waka ŵasankhika ndipo ŵaŵa na cilindizga cakucanya. Cifukwa wuli? Nyengo zinyake cikuŵa cifukwa cakuti ŵanthu aŵa ŵakutora malo gha ŵanthu ŵanyake awo ŵakasankhika kweni ŵaleka kugomezgeka. (Yelezgerani na Civumbuzi 3:16.) Paulosi wakayowoyapo za ŵanji awo wakaŵamanyanga awo ŵakaleka unenesko. (Fil. 3:17-19) Kasi mbanthu ŵa mtundu wuli awo Yehova wakusankha kuti ŵanjire mu malo gha awo ŵaleka kugomezgeka? Ndiyo wakumanya. Ndipouli, nchakuwonekerathu kuti wangasankha ŵanthu awo mbaphya mu unenesko yayi, kweni awo ŵalongora kugomezgeka kwanyengo yitali nga umo ŵakaŵira ŵasambiri awo Yesu wakayowoya nawo apo wakambiska Cikumbusko.a—Luka 22:28.
16. Nchivici ico tikwenera kumanya pakuyowoya za ŵakuphakazgika, ndipo tili ŵakusimikizga za vici?
16 Kweni vikuwoneka kuti ni wose yayi awo ŵacemekera kucanya kufuma mu vilimika vya m’ma 1930 ŵakunjira mu malo gha awo ŵaleka kugomezgeka. Nchakuwonekerathu kuti Yehova wawoneseska kuti tiŵe na Ŵakhristu ŵakuphakazgika mu mazuŵa ghose ghaumaliro agha mpaka apo “Babulone Mukuru,” wazamuparanyikira.b (Civ. 17:5) Ndipo tingaŵa ŵakusimikizga kuti ciŵelengero cose ca ŵa 144,000 cizamukwana panyengo iyo Yehova wali kuŵika ndipo wose ŵamuwusa mu Ufumu wakucanya. Kweniso tingagomezga ucimi uwo ukuti mzinda ukuru, uwo ukusazgikirasazgikira, ulutilirenge kuŵa wakugomezgeka. Sonosono apa, mzinda uwu uzamufuma mu “cisuzgo cikuru” ico cizamucitika na caru ca Satana ndipo uzamukondwa kunjira mu caru ciphya ca Ciuta.
Awo Ŵamuwusa Kucanya Ŵali Pafupi Kukwana
17. Kuyana na 1 Ŵatesalonika 4:15-17 ndiposo Civumbuzi 6:9-11, nchivici cacitikira Ŵakhristu ŵakuphakazgika awo ŵafwa ŵakugomezgeka?
17 Kufuma mu 33 C.E., Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵanandi ŵalongora cipulikano cakukhora ndipo ŵaŵa ŵakugomezgeka mpaka nyifwa. Iwo ŵapimika kale kuti mbakwenelera kupokera Ufumu, ndipo nchakuwonekerathu kuti ŵakamba kupokera njombe iyi pakati pajumpha nyengo yicoko waka kufuma apo Khristu wakambira kuwusa.—Ŵazgani 1 Ŵatesalonika 4:15-17; Civumbuzi 6:9-11.
18. (a) Kasi ŵakuphakazgika awo ŵacali pa caru capasi mbakusimikizga vici? (b) Kasi ŵa mberere zinyake ŵakuŵawona wuli ŵabali ŵawo ŵakuphakazgika?
18 Ŵakhristu ŵakuphakazgika awo ŵacali pa caru capasi, ŵali na cisimikizgo cose kuti usange ŵalutilirenge kugomezgeka, sonosono apa ŵapokerenge njombe ya kugomezgeka kwawo. Para ŵa mberere zinyake ŵakuwona cipulikano ca ŵabali ŵawo ŵakuphakazgika, ŵakuzomerezga mazgu gha mpositole Paulosi, uyo wakayowoya za ŵabali ŵakuphakazgika ŵa ku Tesalonika kuti: “Ise taŵene tikuthumbwira mwa imwe mu maekeleziya gha Ciuta cifukwa ca cizizipizgo cinu na cipulikano cinu mu kuzikizgika kwinu kose, na mu visuzgo ivyo mukukunthirapo; ceneico nchimanyikwiro ca njeruzgo yakunyoroka ya Ciuta; mwakuti mupimike ŵakwenelera Ufumu wa Ciuta, weneuwoso mukukomwera.” (2 Tes. 1:3-5) Ciŵelengero ca awo ŵamuwusa kucanya cizamukwana pa nyengo iyo Mkhristu wakuphakazgika waumaliro wazamufwira pa caru capasi. Ici cizamuŵa cinthu cakukondweska comene, kucanya na pa caru capasi.
[Mazgu ghamusi]
a Wonani Gongwe la Mulinda la Ciceŵa la Malici 1, 1992, peji 20, ndime 17.
b Wonani “Mafumbo Ghakufumira ku Ŵaŵazgi” mu Gongwe la Mulinda la Ciceŵa la Meyi 1, 2007.
Kasi Mungalongosora?
• Kasi Ciuta wakavumbura vici kwa Abrahamu ivyo vikukolerana na Zuŵa la Ceruzgo?
• Cifukwa wuli Abrahamu wakapimika kuŵa murunji?
• Kasi ŵa mphapu ya Abrahamu ŵazamusanga vici cifukwa ca kupimika kuŵa ŵarunji?
• Kasi Ŵakhristu wose mbakusimikizgaci?
[Cithuzithuzi pa peji 20]
Yesu wakaciska ŵalondezgi ŵake kuti ŵapenjenge Ufumu
[Cithuzithuzi pa peji 21]
Pa Pentekoste wa 33 C.E., Yehova wakamba kusankha cigaŵa caciŵiri ca mphapu ya Abrahamu
[Vithuzithuzi pa peji 23]
Ŵa mberere zinyake ŵakuwonga kuti Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵacali nawo mu mazuŵa ghaumaliro