Sambizgani Ŵanji Kunwekera Milimo Yakusazgikira
“Waliyose uyo wakusambizgika fikepo waŵenge nga ni msambizgi wake.”—LUKA 6:40.
1. Kasi Yesu wakajintha wuli lufura lwa mpingo apo wakaŵa pa caru capasi?
MPOSITOLE YOHANE wakalemba kuti: “Nakuti paliso vinthu vinyake vinandi ivyo Yesu wakacita, ivyo viŵenge kuti vyalembeka vyose, nkhughanaghana kuti, caru cingakwana cara kuŵikapo mipukutu iyo yingalembeka.” (Yoh. 21:25) Mu nyengo yicoko waka iyo Yesu wakacitira uteŵeti wake, wakasanga ŵasambiri, kuŵasambizga, na kunozgekereska ŵanalume ŵakuti ŵazakalongozgenge para iyo wakwera kucanya. Apo wakaweleranga kucanya mu 33 C.E., Yesu wakaŵa kuti wajintha kale lufura lwa mpingo wake uwo pamanyuma ukakura mwaluŵiro comene.—Mil. 2:41, 42; 4:4; 6:7.
2, 3. (a) Cifukwa wuli ŵanalume ŵakubapatizika ŵakukhumbikwira kunwekera milimo yakusazgikira? (b) Kasi mu nkhani iyi tidumbiskanenge vici?
2 Pakuti pa caru cose pali ŵapharazgi ŵa Ufumu ŵakujumpha 7 miliyoni awo ŵali mu mipingo yakujumpha 100,000, ntheura nyengo zose ŵanalume ŵakukhumbikwa kuti ŵalongozgenge pa vinthu vyauzimu. Mwaciyelezgero, ŵalara ŵakukhumbikwa comene. Awo ŵakunwekera mulimo uwu, ŵakwenera kuwongeka cifukwa ŵakukhumba “mulimo uwemi.”—1 Tim. 3:1.
3 Ndipouli, mbanalume wose yayi awo ŵakuŵa ŵakwenelera kucita milimo yakusazgikira mu mpingo. Mwanalume wakuŵa wakwenelera milimo iyi cifukwa ca masambiro gha ku caru yayi nesi maluso agho wali nagho. Mwanalume uyo wakufiska ivyo Malemba ghakuyowoya ndiyo wakuŵa wakwenelera mulimo uwu. Padera pa maluso agho munthu wali nagho panji ivyo wacitapo pa umoyo wake, wakwenera kuŵa na mikhaliro yauzimu. Kasi ŵabali mu mpingo ŵangawovwirika wuli kuti ŵaŵe ŵakwenelera? Yesu wakati: “Waliyose uyo wakusambizgika fikepo waŵenge nga ni msambizgi wake.” (Luka 6:40) Mu nkhani iyi, tidumbiskanenge umo Msambizgi Waluso, Yesu Khristu wakawovwilira ŵasambiri ŵake kuti ŵaŵe ŵakwenelera milimo yakusazgikira, kweniso tiwonenge ivyo tingasambirapo.
“Namucemani Ŵabwezi”
4. Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakatemwanga nadi ŵasambiri ŵake?
4 Yesu wakawonanga ŵasambiri ŵake kuti mbabwezi ŵake, ndipo wakaŵawonanga kuti mbapasi yayi. Wakapatulanga nyengo kucezga nawo, wakaŵagomezganga na ‘kuŵamanyiska vyose ivyo wakapulika ku Ŵawiske.’ (Ŵazgani Yohane 15:15.) Ghanaghanirani waka umo ŵasambiri ŵakwenera kuti ŵakakondwera apo Yesu wakazgora fumbo lawo lakuti: “Nchivici cizamuŵa cimanyikwiro ca kuŵapo kwinu na ca umaliro wa mgonezi?” (Mat. 24:3, 4) Wakaŵaphalirangaso vyakusingo ŵalondezgi ŵake. Mwaciyelezgero, pa usiku uwo wakapelekekanga, Yesu wakatora Petrosi, Yakobe, na Yohane na kuluta nawo ku munda wa Getisemane, uko wakalomba ivyo vikamusuzganga mu mtima. Ŵapositole ŵatatu aŵa ŵakwenera kuti ŵakapulikanga yayi ivyo Yesu wakalombanga, kweni ŵakwenera kuti ŵakamanya kuzirwa kwa nyengo iyi. (Mrk. 14:33-38) Ghanaghaniraniso umo ŵapositole ŵatatu aŵa ŵakwenera kuti ŵakakhwaskikira apo Yesu wakasintha mawonekero. (Mrk. 9:2-8; 2 Pet. 1:16-18) Ubwezi uwo ukaŵa pakati pa Yesu na ŵasambiri ŵake, ukawovwira comene kuti ŵalutilire kucita mulimo uwo ŵakapika.
5. Kasi ni vinthu wuli vinyake ivyo ŵalara ŵangacita kuti ŵawovwire ŵanji mu mpingo?
5 Nga ni Yesu, ŵalara mu mpingo ŵakuŵa paubwezi na ŵanji ndipo ŵakuŵawovwira. Pakuti ŵalara ŵakupatura nyengo ya kucezga na Ŵakhristu ŵanyawo, lekani ŵakuŵa nawo paubwezi. Nangauli ŵalara ŵakumanya kuzirwa kwa kusunga cisisi, kweni cikung’anamura kuti ŵaleke kucezga na ŵanyawo yayi. Ŵalara ŵakuŵagomezga Ŵakhristu ŵanyawo ndipo ŵakuŵaphalirako ivyo iwo ŵakusambira mu Malemba. Ŵalara ŵakuwona muteŵeti wakovwira uyo ni muwukirano kuŵa wapasi yayi. M’malo mwake, ŵakumuwona kuti ni munthu wauzimu uyo wangacita milimo yakuzirwa mu mpingo.
‘Namulekerani Bambiro’
6, 7. Longosorani bambiro ilo Yesu wakalekera ŵasambiri ŵake, ndiposo umo ŵakakhwaskikira.
6 Nangauli ŵasambiri ŵa Yesu ŵakazirwiskanga vinthu vyauzimu, kweni nyengo zinyake kaghanaghaniro kawo kakatimbanizgikanga cifukwa ca mitheto yawo. (Mat. 19:9, 10; Luka 9:46-48; Yoh. 4:27) Ndipouli, Yesu wakaŵakalipiranga yayi nesi kuŵawofya. Kweniso wakaŵanyekezganga na malango yayi nesi kuŵatuma kucita vinthu vyakupambana na ivyo iyo wakucita. M’malo mwake, Yesu wakaŵa cakuwonerapo cawo.—Ŵazgani Yohane 13:15.
7 Kasi Yesu wakaŵalekera bambiro wuli ŵasambiri ŵake? (1 Pet. 2:21) Wakaŵa na umoyo wambura kukhumba vinandi, ntheura wakafwatukanga kuteŵetera ŵanji. (Luka 9:58) Yesu wakaŵa wakujiyuyura ndipo nyengo zose wakasambizganga vyakufuma mu Malemba. (Yoh. 5:19; 17:14, 17) Wakaŵa wakufikirika na walusungu. Wakacitanga vinthu vyose mwacitemwa. (Mat. 19:13-15; Yoh. 15:12) Ivyo Yesu wakacita vikawovwira comene ŵapositole ŵake. Mwaciyelezgero, Yakobe wakawopa nyifwa yayi, m’malo mwake wakateŵetera Ciuta mwakugomezgeka mpaka apo wakakomekera. (Mil. 12:1, 2) Yohane wakalondezga mendero gha Yesu mwakugomezgeka kwa vilimika vyakujumpha 60.—Uvu. 1:1, 2, 9.
8. Kasi ŵalara ŵakuŵa cakuwonerapo ku ŵawukirano na ŵanji mu nthowa wuli?
8 Ŵalara awo ŵali na mzimu wakujipata, kujiyuyura, na citemwa, ŵakuŵa bambiro liwemi ku ŵawukirano. (1 Pet. 5:2, 3) Ŵalara ŵakuŵa cakuwonerapo ciwemi usange ŵali na cipulikano cakukhora, ŵakusambizga makora, na kucita vinthu mwakukolerana na Malemba, ndipo ŵakukondwa kumanya kuti ŵanji ŵakutolerako cipulikano cawo.—Heb. 13:7.
‘Wati Waŵapa Malanguro, Yesu Wakaŵatuma’
9. Kasi tikumanya wuli kuti Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake umo ŵangacitira mulimo wa kupharazga?
9 Pamasinda pakuti wapharazga mwamwamphu kwa vilimika pafupifupi viŵiri, Yesu wakasazgirako mulimo wa kupharazga, ndipo wakatuma ŵapositole khumi na ŵaŵiri kuti ŵakapharazgenge. Kweni cakwamba wakaŵapa ulongozgi. (Mat. 10:5-14) Apo Yesu wakaŵa pafupi kulyeska ŵanthu ŵanandi mwamunthondwe, wakaphalira ŵasambiri ŵake umo ŵakeneranga kuwunjikira ŵanthu na kuŵagaŵira vyakurya. (Luka 9:12-17) Nchakuwonekerathu kuti Yesu pa kusambizga ŵasambiri ŵake, wakaŵapanga ulongozgi wakupulikikwa makora na wakudunjika. Ivyo ŵakasambira ndiposo mzimu utuŵa, vikawovwira ŵapositole kuti ŵanozge mulimo ukuru wa kupharazga uwo ukacitika mu 33 C.E. kweniso pamanyuma pake.
10, 11. Kasi ŵaphya ŵangalutilira wuli kusambizgika?
10 Mazuŵa ghano, para munthu wamba waka kusambira Baibolo ndikuti wambapo kupokera ulongozgi wauzimu. Tingamovwira kuti waŵazgenge makora. Ndipo apo tikusambira nayo tikulutilira kumovwira. Para msambiri wamba kuwungana mwakukhazikika, wakulenge mwauzimu para wakuyowoya nkhani za mu Sukulu ya Uteŵeti wa Ciuta, na kuŵa mupharazgi wambura kubapatizika. Pamanyuma pakuti wabapatizika, wangalutilira kusambizgika kuti nayo wacitengeko milimo ya pa Nyumba ya Ufumu. Para nyengo yajumphapo, mbali wangawovwirika kuti wamanye ivyo vikukhumbikwa kuti munthu waŵe muteŵeti wakovwira.
11 Para mulara wakupeleka mulimo kwa mbali wakubapatizika, wakwenera kumulongosolera mwacitemwa ulongozgi uwo ukukhumbikwa. Mbali uyo wakusambizgika wakwenera kupulikiska ivyo wakwenera kucita. Usange mbali vikumusuzga kufiska ivyo watumika, mulara wacitemwa wakucimbilira kuyowoya kuti ngwambura kwenelera yayi. M’malo mwake, wakwenera kumuphalira mwalusungu vigaŵa ivyo mbali wakukhumbikwira kucitapo kanthu na kumulongosoleraso ulongozgi uwo ukukhumbikwa. Para mbali wamba kucita makora milimo iyo wakupika, ŵalara ŵakukondwa, cifukwa ŵakumanya kuti nayo waŵenge wakukondwa cifukwa ca kuteŵetera ŵanji.—Mil. 20:35.
“Uyo Wakupulikira Fundo Ndiye Wamahara”
12. Cifukwa wuli ulongozgi wa Yesu ukaŵa wakovwira?
12 Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake mwa kuŵapa ulongozgi wakuyana na ivyo waliyose wakakhumbikwiranga. Mwaciyelezgero, Yesu wakasuska Yakobe na Yohane apo ŵakakhumbanga kucema moto kufuma kucanya kuti umyangure Ŵasamariya awo ŵakakana kupokelera Yesu. (Luka 9:52-55) Apo ŵanyina ŵa Yakobe na Yohane ŵakiza kwa Yesu na kupempha kuti ŵana ŵawo ŵazakapike malo ghapacanya mu Ufumu, Yesu wakaphalira Yakobe na Yohane kuti: “Kukhala ku woko lane lamalyero na lamazere uku nkhwa ine cara kupeleka, kweni malo agha nga awo Ŵadada ŵali kuŵanozgera.” (Mat. 20:20-23) Nyengo zose Yesu wakapelekanga ulongozgi wakupulikikwa makora, wakovwira, ndiposo wakujintha pa fundo za Ciuta. Wakasambizganga ŵasambiri ŵake kuti ŵaghanaghanirengepo pa fundo izi. (Mat. 17:24-27) Yesu wakamanyangaso ivyo ŵalondezgi ŵake ŵakatondekanga kufiska, ndipo wakakhazganga kuti ŵacitenge vyose mwakufikapo yayi. Wakaŵapanga ulongozgi cifukwa cakuti wakaŵatemwanga.—Yoh. 13:1.
13, 14. (a) Kasi mbanjani ŵakukhumbikwira ulongozgi? (b) Yowoyani umo mulara wangawovwilira uyo wakutondeka kukura mwauzimu.
13 Mbali waliyose uyo wakunwekera milimo yakusazgikira mu mpingo, wangakhumbikwira wovwiri panji ulongozgi wa mu Malemba. Lemba la zintharika 12:15, likuti: “Uyo wakupulikira fundo ndiye wamahara.” Mbali munyake muwukirano wakati: “Suzgo likuru ilo nkhalimbananga nalo likaŵa la kuwura kufikapo. Kweni ulongozgi uwo mulara wakanipa ukanovwira kuti nijiwonenge mwakwenelera.”
14 Usange ŵalara ŵamanya kuti nkharo yinyake yiheni yikutondeska Mkhristu kukura mwauzimu, ŵakucitapo kanthu mwaluŵiro kumuwezga na mzimu wakuzika. (Gal. 6:1) Nyengo zinyake ulongozgi ukuŵa wakukhumbikwa mwakuyana na suzgo ilo munthu wali nalo. Mwaciyelezgero, usange mbali yunji wakuwoneka kuti ni mukata, mulara wangamulongosolera kuti Yesu uyo wakatuma ŵalondezgi ŵake kuti ŵazgorenge ŵanthu kuŵa ŵasambiri, wakaŵa mupharazgi wamwamphu. (Mat. 28:19, 20; Luka 8:1) Usange mbali wakuwoneka kuti wakukhumba kumanyikwa mu mpingo, mulara wangamuphalira umo Yesu wakacenjezgera ŵasambiri ŵake za uheni wa kukhumba kumanyikwa. (Luka 22:24-27) Wuli usange mbali wakugowokera ŵanji yayi? Nkhani ya muzga uyo wakatondeka kugowokera munyake ngongoli yicoko waka nangauli iyo wakagowokereka yikuru, yingamovwira comene. (Mat. 18:21-35) Para munthu wakukhumbikwira ulongozgi, ŵalara ŵangacita makora kumupa mwaluŵiro.—Ŵazgani Zintharika 27:9.
“Ujizgoŵezge”
15. Kasi ŵamumbumba ŵangawovwira wuli mbali kuti wateŵetere ŵanji?
15 Nangauli ŵalara ndiwo ŵakulongozga pakusambizga ŵabali kuti ŵaŵe ŵakwenelera, kweni waliyose mu mpingo wangawovwirapo. Mwaciyelezgero, ŵamumbumba ŵangawovwira mbali kuti wanwekere milimo yakusazgikira. Usange mbali ni mulara kale, wangasanga candulo na wovwiri uwo muwoli na ŵana ŵake ŵangapeleka. Kujipata uko ŵangalongora kuti mbali walutilire kupwelelera milimo ya mpingo kungawovwira comene. Mzimu wawo wakujipata ungawovwira kuti mbali waŵe na cimwemwe nakuti ŵanji ŵangaŵawonga comene.—Zinth. 15:20; 31:10, 23.
16. (a) Kasi comene vikuthemba pa njani kuti mbali waŵe wakwenera milimo yakusazgikira? (b) Kasi mbali wangalongora wuli kuti wakunwekera milimo yakusazgikira?
16 Nangauli ŵanji ŵangamovwira mbali, kweni para iyo wakuleka kucitapo kanthu palije ico cingacitika. (Ŵazgani Ŵagalatiya 6:5.) Kuteŵetera ŵanji mu mpingo kukukhumba kuti mbali waŵe dankha mulara panji muteŵeti wakovwira yayi. Ndipouli, mbali uyo wakunwekera milimo yakusazgikira, wakwenera kuyezgayezga kufiska ivyo Malemba ghakuyowoya. (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:5-9; 1 Pet. 5:1-3) Ntheura, para mbali wakukhumba kuŵa muteŵeti wakovwira panji mulara kweni wakwimikika yayi, wakwenera kupenjerezga vigaŵa ivyo wakukhumbikwira kunozga kuti wakure mwauzimu. Wangakhumbikwira kuŵazga Baibolo zuŵa lililose, kusambira payekha, kulanguruka, kulomba kufumira pasi pa mtima, na kupharazga mwamwamphu. Para mbali wangacita nthena, ndikuti wakulondezga ulongozgi uwo Paulosi wakalembera Timote kuti: “Cilato cako ciŵe cakuti ujizgoŵezge kusopa Ciuta mwakujipeleka.”—1 Tim. 4:7.
17, 18. Kasi mbali wangacitaci usange wakunwekera yayi milimo yakusazgikira cifukwa ca kwenjerwa, kujiwona kuti ngwambura kwenelera, panji walije khumbo la kuteŵetera?
17 Kweni wuli usange mbali wakutondeka kunwekera milimo yakusazgikira cifukwa cakuti wakwenjerwa panji wakujiwona kuti ngwambura kwenelera? Wangacita makora kughanaghanira ivyo Yehova Ciuta na Yesu Khristu ŵakuticitira. Yehova “wakutifighilira mazuŵa na mazuŵa.” (Sal. 68:19) Ntheura, Adada ŵithu ŵa kucanya ŵangawovwira mbali kuti wacite milimo mu mpingo. Mbali wangacita makora kughanaghanira fundo yakuti pakukhumbikwira ŵanalume ŵanandi ŵakuti ŵacite milimo yakusazgikira mu gulu la Ciuta. Fundo iyi yingawovwira kuti mbali waleke kujiwona kuti ngwambura kwenelera. Wakwenera kulomba mzimu utuŵa, uku wakukumbuka kuti para munthu wali na cipambi ca mzimu, wakuŵa wamtende na wakujikora ivyo vikovwira kuti munthu waleke kwenjerwa. (Luka 11:13; Gal. 5:22, 23) Mbali wakwenera kuŵa na cigomezgo cose kuti Yehova wakutumbika wose awo ŵakunwekera milimo yakusazgikira na cilato ciwemi.
18 Kweni wuli usange mbali walije khumbo la kunwekera milimo yakusazgikira? Kasi nchivici cingamovwira? Mpositole Paulosi wakati: “Ciuta, cifukwa ca kukhumba kwake kuwemi, ndiyo wakucita mwa imwe mwakuti muŵe na khumbo kweniso kuti mucite.” (Fil. 2:13) Ciuta ndiyo wakovwira munthu kuti waŵe na khumbo la kuteŵetera, ndipo mzimu wake utuŵa ukupeleka nkhongono zakucitira uteŵeti wakupatulika. (Fil. 4:13) Mkhristu wangalomba kuti Ciuta wamovwire kucita ico nchiwemi.—Sal. 25:4, 5.
19. Kasi kuwuskika kwa “ŵaliska ŵankhondi na ŵaŵiri na ŵakaronga ŵankhondi na ŵatatu” kukutisimikizgira vici?
19 Yehova wakutumbika ŵanalume ŵalara awo ŵakuyezgayezga kusambizga ŵanji. Wakutumbikaso awo ŵakunwekera na kuzomera milimo yakusazgikira mu mpingo. Malemba ghakutisimikizgira kuti “ŵaliska ŵankhondi na ŵaŵiri na ŵakaronga ŵankhondi na ŵatatu” ŵazamuwuskika pakati pa ŵanthu ŵa Ciuta, kuti ŵalongozge gulu lake. (Mika 5:5) Ni thumbiko likuru comene kuwona kuti ŵanalume ŵanandi ŵakusambizgika ndipo mwakujiyuyura ŵakunwekera milimo yakusazgikira mwakuti ŵacindike Yehova.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi Yesu wakaŵawovwira wuli ŵasambiri ŵake kuti ŵaŵe ŵakwenelera milimo yakusazgikira?
• Kasi ŵalara ŵangacita wuli nga ni Yesu apo ŵakovwira ŵanji kunwekera milimo yakusazgikira?
• Kasi ŵamumbumba ŵangawovwira wuli mbali kuti wanwekere milimo yakusazgikira?
• Kasi mbali wakwenera kucitaci kuti walongore kuti wakunwekera milimo yakusazgikira?
[Vithuzithuzi pa peji 31]
Kasi msambiri wa Baibolo mungamusambizga vici apo wakukura mwauzimu?
[Cithuzithuzi pa peji 32]
Kasi ŵabali ŵangalongora wuli kuti ŵakunwekera milimo yakusazgikira?