Tiŵe Ŵakukhwima Cifukwa “Zuŵa Likuru la Yehova Liri Pafupi”
“Tiŵe ŵakukhwima.”—HEB. 6:1.
1, 2. Kasi Ŵakhristu awo ŵakaŵa mu Yerusalemu na Yudeya ŵakasanga wuli mpata wa “kucimbilira ku mapiri”?
APO Yesu wakaŵa pa caru capasi, ŵasambiri ŵake ŵakamufumba kuti: “Nchivici cizamuŵa cimanyikwiro ca kuŵapo kwinu na ca umaliro wa mgonezi?” Cigaŵa cakwamba ca ucimi uwo Yesu wakaŵaphalira pakuzgora fumbo lawo cikafiskika mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira. Yesu wakaŵaphalira kuti kuzamucitika cinthu cakuzizwiska ico cizamulongora kuti umaliro uli pafupi. Para ŵawona cinthu ici cikucitika, ‘awo ŵakaŵa mu Yudeya ŵakeneranga kucimbilira ku mapiri.’ (Mat. 24:1-3, 15-22) Kasi ŵasambiri ŵa Yesu ŵakatenge ŵacimanyenge cimanyikwiro ici ndiposo kulondezga ulongozgi uwo ŵakaphalirika?
2 Pakati pajumpha vilimika pafupifupi 30, mu 61 C.E., mpositole Paulosi wakalemba kalata iyo mukaŵa ulongozgi wankhongono. Ulongozgi uwu ukaŵa wakovwira ku Ŵakhristu Ŵaciyuda awo ŵakakhalanga mu Yerusalemu ndiposo mizi yapafupi. Paulosi na Ŵakhristu ŵanyake ŵakamanyanga yayi kuti kukakhala vilimika vinkhondi kuti cimanyikwiro cakwamba ca “suzgo yikuru” ciwoneke. (Mat. 24:21) Mu 66 C.E., Cestius Gallus wakalongozga ŵasilikari ŵa ku Romu, awo ŵakakhala pacoko kupoka Yerusalemu. Mwamabuci wakasintha maghanoghano na kuwelera, ndipo ŵanthu ŵa mu Yerusalemu ŵakaŵa na mpata wakuti ŵacimbire.
3. Kasi Paulosi wakaŵaphalira ulongozgi wuli Ŵakhristu Ŵaciyuda, ndipo cifukwa wuli?
3 Ŵakhristu aŵa ŵakeneranga kucita vinthu mwamahara ndiposo kuŵa maso mwauzimu, mwakuti ŵamanye cimanyikwiro na kucimbira. Kweni ŵanji ŵakazgoka ‘ŵazito mu kupulika kwawo.’ Ŵakaŵa nga mbabonda mwauzimu, awo ŵakukhumbikwira “mkaka.” (Ŵazgani Ŵahebere 5:11-13.) Nanga ni awo ŵakaŵa mu unenesko kwa vilimika vinandi ŵakalongoranga vimanyikwiro vya “kufumako kwa Ciuta wamoyo.” (Heb. 3:12) Ŵanji ŵakaŵa na “kaluso” ka kusulako maungano Ghacikhristu, apo ‘zuŵa [lakofya] likaneng’eneranga.’ (Heb. 10:24, 25) Paulosi wakaŵaciska, wakati: “Sono pakuti taleka cisambizgo cakwambilira ca Khristu, tiyeni tendeske comene kuti tiŵe ŵakukhwima.”—Heb. 6:1.
4. Cifukwa wuli nchakuzirwa kulutilira kuŵa maso mwauzimu, ndipo nchivici cingatovwira kucita nthena?
4 Tikukhala mu nyengo iyo ucimi wa Yesu ukufiskika. “Zuŵa likuru la Yehova liri pafupi.” Pa zuŵa ili mgonezi wose wa Satana uzamuparanyika. (Zef. 1:14) Kuluska kale, sono ndiyo nyengo iyo tikwenera kuŵa maso mwauzimu na kukhozga ubwezi withu na Yehova. (1 Pet. 5:8) Kasi ndimo tikucitira nadi? Kuŵa ŵakukhwima mwauzimu kutovwirenge kukumbuka kuti tili mu mazuŵa ghaumaliro.
Ico Kukhwima Mwauzimu Kukung’anamura
5, 6. (a) Kasi kuŵa ŵakukhwima mwauzimu kukusazgapo vici? (b) Kasi ni vinthu wuli ivyo tikwenera kufwilirapo kuti tiŵe nadi ŵakukhwima mwauzimu?
5 Paulosi kuti wakakhuŵilizganga Ŵakhristu ŵakwambilira kuŵa ŵakukhwima mwauzimu pera cara, kweniso wakaŵaphalira ivyo kukhwima mwauzimu kukung’anamura. (Ŵazgani Ŵahebere 5:14.) “Ŵanthu ŵakukhwima” ŵakukhorwa na “mkaka” pera yayi, kweni ŵakuryaso “cakurya cakukhoma.” Ntheura ŵakumanya vyose, visambizgo “vyakwambilira” na “vyakunyang’amira” vya unenesko. (1 Kor. 2:10) Nakuti ŵakumanya kupambaniska ciwemi na ciheni cifukwa ca kulondezga ivyo ŵali kusambira. Para ŵakukhumba kucita vinthu, ŵakulondezga fundo za M’malemba.
6 Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Nchakwenelera kwa ise kuŵikako mahara comene ku vinthu ivyo tikapulika, mwakuti tileke kupatukako” ku cipulikano. (Heb. 2:1) Tingapatukako ku cipulikano kwambura kumanya. Usange tingaŵikako “mahara comene” ku ivyo tikusambira mu Baibolo, mbwenu tingapatukako yayi ku cipulikano. Mwantheura, waliyose wa ise wakwenera kujifumba kuti: ‘Kasi nkhuŵika mtima pa visambizgo vyakwambilira pera? Kasi nkhucita vinthu mwaunenesko kufumira pasi pa mtima panji mwadango waka? Kasi ningacita wuli kuti niŵe wakukhwima nadi mwauzimu?’ Kuti tiŵe nadi ŵakukhwima mwauzimu tikwenera kufwilirapo kucita vinthu viŵiri ivi: Tikwenera kumanya makora Mazgu gha Ciuta kweniso kusambira kupulikira.
Ghamanyani Makora Mazgu
7. Kasi tikwandula wuli para taghamanya makora Mazgu gha Ciuta?
7 Paulosi wakalemba kuti: “Waliyose uyo wakumwa mkaka, wandamanye mazgu gha urunji, pakuti ni bonda.” (Heb. 5:13) Kuti tiŵe ŵakukhwima mwauzimu tikwenera kumanya makora ivyo Mazgu gha Ciuta ghakutiphalira. Pakuti mazgu ghake ghali mu Baibolo, tikwenera kuŵikapo mtima kulisambira ndiposo kusambira mabuku gha “muzga wakugomezgeka na wakucenjera.” (Mat. 24:45-47) Para tikucita nthena timanyenge umo Yehova wakughanaghanira, na kuwona vinthu mwakwenelera. Wonani ciyelezgero ca Mkhristu munyake uyo zina lake ni Orchid.a Iyo wakuti: “Kuŵazga Baibolo nyengo zose ndiko kwanovwira comene. Kukanitolera pafupifupi vilimika viŵiri kuti niŵazge Baibolo lose, ndipo kwa nyengo yakwamba, nkhamba kumumanya makora Mlengi wane. Nkhasambira umo wakucitira vinthu, ivyo wakutemwa na ivyo wakutinkha, kuti ngwankhongono comene ndiposo ngwavinjeru. Kuŵazga Baibolo zuŵa lililose kwanovwira comene mu nyengo za masuzgo.”
8. Kasi Mazgu gha Ciuta ghakutovwira wuli?
8 Kuŵazga kacigaŵa ka Mazgu gha Ciuta nyengo zose kukovwira kuti uthenga wake usinthe umoyo withu. (Ŵazgani Ŵahebere 4:12.) Kungasintha wunthu withu ndipo tingakondweska Yehova. Kasi muli na nyengo yakukwana ya kuŵazgira Baibolo na kulanguruka pa ivyo likuyowoya?
9, 10. Ni vinthu wuli ivyo vikukhumbikwa kuti munthu wapulikiske Baibolo? Longosorani.
9 Ni vinandi ivyo vikukhumbikwa kuti munthu wapulikiske Baibolo padera pa kumanya waka ivyo likuyowoya. Awo ŵakaŵa ŵabonda mwauzimu mu nyengo ya Paulosi, ŵakamanyanga vinyake vyakukhwaskana na Mazgu ghakupelekeka na Ciuta mwa mzimu. Ndipouli, ŵakalondezganga yayi ivyo ŵakasambira kuti ŵawone uwemi wa kucita nthena. Ŵakakhumbanga yayi kulondezga ivyo ŵakasambira mwakuti ŵacitenge vinthu mwamahara, ntheura ŵakaghapulikiskanga yayi Mazgu gha Ciuta.
10 Kupulikiska Mazgu gha Ciuta kukung’anamura kumanya ivyo ghakung’anamura ndiposo kulondezga ivyo ghakuyowoya. Ivyo vikacitikira mudumbu Kyle vikulongora umo ivi vingacitikira. Kyle wakapambana maghanoghano na mwanakazi munyake uyo ŵakagwiliranga lumoza nchito. Kasi Kyle wakacita wuli kuti wamazge suzgo ili? Iyo wakulongosora, wakuti: “Lemba ilo likadankha kwiza mu mutu wane likaŵa la Ŵaroma 12:18, ilo likuti: ‘Usange nchamacitiko, muŵe pa mtende na ŵanthu wose, mwakuyana na umo mungafiskira.’ Ntheura nkhamufumba mwanakazi yura usange tingakumana para taŵeluka mwakuti tidumbiskane.” Ŵakadumbiskana makora comene, ndipo mwanakazi yura wakakondwa kuwona umo Kyle wakamazgira mphindano. Kyle wakuti: “Nkhasambira kuti kulondezga Malemba nyengo zose nkhuwemi comene.”
Sambirani Kupulikira
11. Nchivici cikulongora kuti kupulikira kungaŵa kwakusuzga mu nyengo za masuzgo?
11 Kulondezga ivyo tasambira mu Malemba kungaŵa kwakusuzga, comenecomene mu nyengo za masuzgo. Mwaciyelezgero, Yehova wati wafumiska ŵana ŵa Israyeli mu wuzga ku Eguputo, “ŵakamukalipira Mozesi” na ‘kumuyezga Yehova.’ Cifukwa wuli Ŵaisrayeli ŵakakalipira Mozesi? Cifukwa ca kusoŵerwa maji ghakumwa. (Ex. 17:1-4) Pakati pajumpha myezi yambura kukwana yiŵiri kufuma apo ŵakacitira phangano na Ciuta na kuzomera kuti ŵacitenge ‘mazgu ghose gheneagho Yehova wakanena,’ ŵakaswa dango lake mwa kusopa vikozgo. (Ex. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Kasi cingaŵa kuti ŵakacita nthena cifukwa ca wofi pakuti Mozesi wakacedwa ku lupiri lwa Horebu uko wakaya kukapokera malango? Kasi kungaŵa kuti ŵakawonanga nga ni para Ŵaamaleki ŵaŵawukirenge na kuŵathereska cifukwa cakuti Mozesi uyo wakaŵawovwira kutonda nkhondo zakwambilira pakaŵavya? (Ex. 17:8-16) Ungaŵa unenesko kuti ivi ndivyo vikaŵacitiska, kweni kwali ŵakacita ivi pa vifukwa wuli, fundo njakuti ‘ŵakakana kupulikira.’ (Mil. 7:39-41) Paulosi wakaciska Ŵakhristu kuti ‘ŵayezgenge comene’ kugega ‘kuwa mu nthowa yakuyana waka ya kuleka kupulikira’ iyo Ŵaisrayeli ŵakalongora apo ŵakawopanga kunjira mu Caru ca Layizgano.—Heb. 4:3, 11.
12. Kasi Yesu wakasambira wuli kupulikira, ndipo wakandula wuli?
12 Kuti tiŵe ŵakukhwima mwauzimu tikwenera kuyezgayezga kupulikira Yehova. Nga umo vikaŵira na Yesu Khristu, kanandi tikusambira kupulikira para tikusuzgika. (Ŵazgani Ŵahebere 5:8, 9.) Pambere wandize pa caru capasi, Yesu wakapulikiranga Ŵawiske. Kweni wakasuzgika comene kuti wacite khumbo la Ŵawiske pa caru capasi. Cifukwa ca kupulikira apo wakasuzgikanga comene, Yesu ‘wakazgoka wakufikapo,’ wakwenelera kuŵa Themba ndiposo Musofi Mukuru.
13. Nchivici cikulongora usange tikupulikira panji yayi?
13 Wuli pakuyowoya za ise? Kasi tikupulikira Yehova nanga ni para takumana na masuzgo ghakuru? (Ŵazgani 1 Petrosi 1:6, 7.) Tikumanya makora ivyo ulongozgi wa Ciuta ukuyowoya pa nkhani ya kuŵa na nkharo yakwenelera, kugomezgeka, kuyowoya vinthu vyakwenelera, kusambira patekha Baibolo, kusangika pa maungano ndiposo mulimo wa kupharazga. (Josh. 1:8; Mat. 28:19, 20; Efe. 4:25, 28, 29; 5:3-5; Heb. 10:24, 25) Kasi tikupulikira Yehova mu vinthu ivi nanga ni mu nyengo ya masuzgo? Kupulikira nchilongolero cakuti tili ŵakukhwima mwauzimu.
Cifukwa Wuli Kukhwima Mwauzimu Nkhwakuzirwa?
14. Longosorani umo kukhwima mwauzimu kungaŵira civikiliro.
14 Mu caru ca ŵanthu “ŵambura kupwelerako kalikose” ici, Mkhristu wakuŵa wakuvikilirika comene para wajisambizga makora kupambaniska ciwemi na ciheni. (Efe. 4:19) Mwaciyelezgero, mbali James, uyo wakutemwa kuŵazga ndiposo kucindika ivyo mabuku ghakulembeka na muzga wakugomezgeka ghakuyowoya wakalembeka nchito, uko wose awo wakagwiranga nawo ŵakaŵa ŵanakazi. Iyo wakuti: “Nangauli ŵanandi mwa ŵanakazi aŵa ŵakaŵa na nkharo ziheni, kweni pakaŵa yumoza wankharo yiwemi, ndipo wakakhumbanga kumanya ivyo Baibolo likusambizga. Kweni zuŵa linyake apo tikaŵa tekha mu cipinda cinyake ku nchito, wakamba kunikorakora kuti wanivumbatire na kunifyofyontha. Nkhawona nga wakuzgara waka nane, kweni nkhawona kuti cikaŵa cinonono kumulekeska. Nyengo yeneyiyo nkhakumbuka nkhani iyo yikalembeka mu Gongwe la Mulinda linyake, iyo yikayowoya za vinthu vyakuyana waka ivyo vikacitikira mbali munyake ku nchito. Mu nkhani iyi mukaŵa ciyelezgero ca Yosefe na mwanakazi wa Potifara.b Mwaluŵiro nkhamukanchizga, ndipo wakacimbira na kufumira kuwaro.” (Gen. 39:7-12) James wakakondwa comene cifukwa pakaŵavya ciheni cilicose ico cikacitika, ndiposo kuti njuŵi yake njituŵa.—1 Tim. 1:5.
15. Kasi kukura mwauzimu kungawovwira wuli mtima withu kuti uŵe wakukhora?
15 Kukhwima mwauzimu nkhwakuzirwaso cifukwa kukovwira kuti mtima withu uŵe wakukhora ndiposo kuti tileke ‘kuyegheka na visambizgo vyakupambanapambana vyacilendo.’ (Ŵazgani Ŵahebere 13:9.) Para tikuyezgayezga kuti tiŵe ŵakukhwima mwauzimu, maghanoghano ghithu ghose ghakuŵa pa “vinthu vyakuzirwa comene.” (Fil. 1:9, 10) Ntheura, tikuwonga Ciuta cifukwa ca vyose ivyo wakutipa mwakuti tisangenge navyo candulo. (Rom. 3:24) Mkhristu uyo ni mulara ‘fikepo mu kapulikiskiro’ wakuwonga vinthu ivyo Ciuta watipa, ndipo wakuŵa paubwezi na Yehova.—1 Kor. 14:20.
16. Kasi mudumbu munyake wakacita wuli kuti ‘wakhozge mtima’ wake?
16 Mudumbu Louise wakazomerezga kuti nyengo yinyake pamasinda pakuti wabapatizika, wakacitanga vinthu na cilato ca kukondweska waka ŵanthu. Iyo wakati: “Palije ciheni ico nkhacitanga, kweni nkhakhumbanga yayi kuteŵetera Yehova mwakufwilirapo. Nkhawona kuti nkhakhumbikwiranga kusintha mwakuti niteŵetere Yehova na mtima wose. Yikaŵa suzgo yikuru kuti nambe kusopa Yehova na mtima wose.” Kuti ‘wakhozge mtima’ wake, Louise wakafwilirapo comene, ndipo kucita nthena kukamovwira apo wakalwaranga. (Yak. 5:8) Iyo wakati: “Nkhasuzgika comene, kweni nkhasendelera nadi kwa Yehova.”
‘Pulikirani Kufumira Pasi pa Mtima’
17. Cifukwa wuli kupulikira kukaŵa kwakukhumbikwa comene mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira?
17 Ulongozgi uwo Paulosi wakaphalira Ŵakhristu awo ŵakakhalanga mu Yerusalemu na Yudeya wakuti ‘ŵakhwime’ mwauzimu ukaŵa wakovwira kuti ŵaponoskeke. Awo ŵakawulondezga ŵakaŵa maso mwauzimu. Kuŵa maso mwauzimu kukaŵa kwakuzirwa kuti ŵamanye cimanyikwiro ico Yesu wakaŵaphalira mwakuti para ŵaciwona “ŵambe kucimbilira ku mapiri.” Apo ŵakawona “cinthu cakuseluska ico cikucitiska phasulo . . . cikwimilira mu malo ghatuŵa,” ico mbasilikari ŵa Romu awo ŵakazingilizga Yerusalemu ndiposo kunjira mukati, ŵakamanya kuti nyengo ya kucimbira yakwana. (Mat. 24:15, 16) Mwakuyana na ivyo Eusebius wakalemba, Ŵakhristu awo ŵakapulikira nchenjezgo ya Yesu ŵakacimbira mu msumba wa Yerusalemu pambere undaparanyike, ndipo ŵakakakhala mu msumba wa Pella mu cigaŵa ca mapiri ca Giliyadi. Ntheura ŵakapona ku soka ilo likawira Yerusalemu.
18, 19. (a) Cifukwa wuli kupulikira nkhwakukhumbikwa mazuŵa ghano? (b) Kasi mu nkhani yakulondezgapo tizamudumbiskana vici?
18 Kupulikira uko kukwiza cifukwa ca kuŵa wakukhwima mwauzimu kuzamukhumbikwaso comene kuti tizakapone apo ucimi wa Yesu wakuti “kuzamuŵa suzgo yikuru” uzamufiskikira. (Mat. 24:21) Kasi tizamupulikira vyose ivyo “muteŵeti mulara wakugomezgeka” wazamutiphalira kunthazi? (Luka 12:42) Nchakukhumbikwa comene kuti tiŵe ŵakupulikira “kufumira pasi pa mtima.”—Rom. 6:17.
19 Kuti tiŵe ŵakukhwima mwauzimu tikwenera kujisambizga kuti tipambaniskenge makora ciwemi na ciheni. Tikucita nthena mwa kuyezgayezga kughamanya makora Mazgu gha Ciuta ndiposo kusambira kupulikira. Cikuŵa cakusuzga comene kuti ŵawukirano ŵaŵe ŵakukhwima mwauzimu. Nkhani yakulondezgapo yizamulongosora umo ŵawukirano ŵangacitira kuti ŵatonde suzgo ili.
[Mazgu ghamusi]
a Mazina ghanyake ghasinthika.
b Wonani nkhani yakuti, “Kukhozgeka Kuti Tikane Kucita Kwananga,” mu Gongwe la Mulinda la Ciceŵa la Okutobala 1, 1999.
Kasi Mwasambiraci?
• Kasi kukhwima mwauzimu kukung’anamuraci, ndipo tingacita wuli nthena?
• Kasi kupulikiska Mazgu gha Ciuta kukovwira wuli kuti tiŵe ŵakukhwima mwauzimu?
• Kasi tingacita wuli kuti tiŵe ŵakupulikira?
• Kasi tikusanga vyandulo wuli para tili ŵakukhwima mwauzimu?
[Cithuzithuzi pa peji 10]
Kulondezga ivyo Baibolo likuyowoya kukutovwira kuti titonde masuzgo
[Cithuzithuzi pa peji 12, 13]
Kulondezga ulongozgi wa Yesu kukaponoska Ŵakhristu ŵakwambilira