Tendenge mu Ukongolekwa Withu
“Kweni ine, nkhwenda mu ukongolekwa wane.”—SAL. 26:11.
1, 2. Kasi Yobu wakayowoyaci za kugomezgeka kwake, ndipo mazgu gha mu Job cipaturo 31 ghakulongoraci?
KALE ŵanthu pakupima uzito wa vinthu ŵakatemwanga kugwiliskira nchito mweso wakucita kukoloŵeka cinthu cinyake kulwande cinyakeso kulwande. Mweso uwu ukaŵanga na kamtambiko, ndipo kulwande lililose kukaning’inanga mbale. Cinthu ico ŵakupima uzito wake ŵakaciŵikanga mu mbale ya kulwande linyake, ndipo mu mbale ya kulwande linyake ŵakaŵikangamo cinthu ico cikuyana na uzito uwo ŵakukhumba. Ŵanthu ŵa Ciuta ŵakagwiliskiranga nchito mweso panji sikero zaupusikizgi yayi.—Zinth. 11:1.
2 Apo Yobu wakatambuzgikanga na Satana wakati: “Ndiyezgeke na mweso wakuyana makora, kuti Ciuta wawone kunyoloka [kugomezgeka] kwane!” (Job 31:6) Pa nkhani iyi, Yobu wakayowoya vinthu vinandi ivyo vingacitiska munthu wakugomezgeka kuti wayezgeke. Kweni Yobu wakatonda viyezgo, nga umo ghakulongolera mazgu ghake agho ghali mu Job cipaturo 31. Ciyelezgero cake ciwemi cingatikhuŵilizga kuti nase ticitenge nga ndiyo kweniso kuti tiyowoye na cigomezgo cose nga umo wakayowoyera wamasalmo Davide kuti: “Kweni ine, nkhwenda mu ukongolekwa wane” panji kuti kugomezgeka.—Sal. 26:11.
3. Cifukwa wuli nchakuzirwa kuti tigomezgekenge kwa Ciuta mu vicoko na vikuru wuwo?
3 Nangauli Yobu wakakumana na viyezgo vyakofya, kweni wakalutilira kugomezga Ciuta. Apo Yobu wakayezgekanga wakalongora ciyelezgero ciwemi comene pa nkhani ya kugomezgeka. Nakuti ise tikusuzgika nga umo wakasuzgikira yayi. Kweni usange tikukhumba kuti tileke kusunkhunyika na kulutilira kukhozgera muwuso wa Ciuta, tikwenera kugomezgeka mu vicoko na mu vikuru wuwo.—Ŵazgani Luka 16:10.
Nkharo Yiwemi Njakuzirwa
4, 5. Pakuŵa munthu wakugomezgeka, kasi Yobu wakakana nkharo wuli?
4 Kuti tilutilire kugomezgeka kwa Yehova, tikwenera kuskepelera ku fundo zake nga umo wakacitira Yobu. Iyo wakati: “Ndacita phangano na maso ghane; ine ndingamanya wuli kulaŵiska mwali? Usange mtima wane wapusikika na mwanakazi, ndipo ine ndakhalizga pa mulyango wa mzengezgani wane; ipo muwoli wane wasilire munyake, ŵanyake ŵasindamire pacanya pake.”—Job 31:1, 9, 10.
5 Cifukwa ca kukhumbisiska kuti walutilire kugomezgeka kwa Ciuta, Yobu wakakana kudodoliska mwanakazi mpaka kuŵa na khumbiro lakuti wagone nayo. Pakuŵa wakutora, Yobu wakacitanga myati yambura kwenelera yayi na mwanakazi wambura kutengwa, nesi kuŵa na khumbiro la kugonana na muwoli wamwene. Pa Upharazgi wa pa Lupiri, Yesu wakayowoya fundo yakukhwaskana na kugonana iyo ŵanthu ŵakugomezgeka ŵakwenera kuyikumbuka nyengo zose.—Ŵazgani Mateyu 5:27, 28.
Mungacitanga Uryarya Yayi
6, 7. (a) Kuyana na nkhani ya Yobu, kasi Ciuta wakupima wuli kugomezgeka kwithu? (b) Cifukwa wuli tikwenera yayi kuŵa ŵaryarya nesi ŵapusikizgi?
6 Usange tikukhumba kuŵa ŵakugomezgeka kwa Ciuta tikwenera kugega ucikanamalango panji kuti uryarya. (Ŵazgani Zintharika 3:31-33.) Yobu wakati: “Usange ndenda na [ŵanalume ŵatesi], panji lundi lane lacimbilira ku upusikizgi; ndiyezgeke na mweso wakuyana makora, kuti Ciuta wawone kunyoloka kwane!” (Job 31:5, 6) Yehova wakuyezga ŵanthu wose na “mweso wakuyana makora.” Nga umo vikaŵira na Yobu, Yehova wakutiyezga na mweso wakufikapo kuti wawone usange ndise ŵakugomezgeka kwa iyo.
7 Para tamba uryarya panji upusikizgi tingalutilira yayi kuŵa ŵakugomezgeka kwa Ciuta. Ŵanthu ŵakugomezgeka ŵakucita yayi “vinthu vyakubisika vyakukhozga soni” nesi ‘kwenda mu ucenjezi.’ (2 Kor. 4:1, 2) Kweni wuli usange vyakuyowoya na vyakucita vithu ni vyaupusikizgi ndipo vyapangiska Mkhristu munyithu kuti walombe wovwiri kwa Ciuta? Cingaŵa ciheni comene kwa ise. Wamasalmo wakimba kuti: “Mu suzgo yane nkhulilira kwa Yehova kuti wapulike na kundizgora: ‘Ndithaskani, A Yehova, ku milomo yitesi na ku lulimi lwakupusikizga.’” (Sal. 120:1, 2) Nchiwemi kukumbuka kuti Ciuta wakulaŵiska ivyo vili mukati mwithu, ‘wakuyezga mtima’ na ziso kuwona usange ndise ŵakugomezgeka nadi.—Sal. 7:8, 9.
Citani Makora Vinthu na Ŵanji
8. Kasi Yobu wakacitanga nawo wuli ŵanji?
8 Kuti tilutilire kugomezgeka tikwenera kuŵa nga ni Yobu, uyo wakaŵa murunji, wakujicefya, ndiposo wakughanaghanira ŵanji. Iyo wakati: “Usange nkhazilira mulandu wa muteŵeti wane panji wa muteŵetikazi para ŵakapindana nane; kasi tindiciteci para Ciuta wakuwuka? Para Iye wakufumba tindizgoreci? Kasi uyo wakalenga ine mu nthumbo asi wakalenga na iwo wuwo? Asi njumoza pera wakatiwumba mu nthumbo?”—Job 31:13-15.
9. Kasi Yobu wakalongora mikhaliro wuli pakucita vinthu na ŵanchito ŵake, ndipo ise tikwenera kucita wuli?
9 Vikuwoneka kuti mu nyengo ya Yobu ŵakalondezganga ndondomeko yakusuzga yayi pakweruzga milandu. Ŵakeruzganga mwaurunji, ndipo makhoti ghakawovwiranga nanga mbazga. Pakucita vinthu na ŵanchito ŵake, Yobu wakacitanga mwaurunji ndiposo mwalusungu. Usange tikukhumba kwenda mu ukongolekwa, tikwenera kulongora mikhaliro iyi, comenecomene usange ndise ŵalara mu mpingo Wacikhristu.
Muŵe Ŵanangwa, Ŵadokezi Cara
10, 11. (a) Kasi tikumanya wuli kuti Yobu wakaŵa mwanangwa? (b) Kasi lemba la Job 31:16-25 likutikumbuskaci?
10 Yobu wakaŵa mwanangwa ndipo wakawovwiranga ŵanji, wakaŵa muryezi nesi mudokezi yayi. Iyo wakati: “Usange . . . [nafipiska] maso gha cokoro, panji nkhajilyera ndekha, na mulanda wakawura kuryako . . . usange nkhawona yunji wakukavuka cakuvwara . . . usange nkhawuskira woko lane ŵalanda, para nkhawona kovwira kwane pa cipata; ipo mkono wane upanthukeko ku ciŵegha cane, uphyoke mu marungo ghake.” Yobu wakatenge walutilirenge yayi kugomezgeka wayowoyenge ku golide kuti: “Ndiwe cigomezgo cane.”—Job 31:16-25.
11 Mazgu gha Yobu agha ghakutikumbuska fundo ya msambiri Yakobe yakuti: “Kusopa kwakutowa na kwambura kufipiskika panthazi pa Ciuta withu na Dada ni uku: kupwelelera ŵalanda na vyokoro mu suzgo yawo, ndiposo kujisungilira wambura kabanga kakufuma ku caru.” (Yak. 1:27) Tingakumbukaso cenjezgo la Yesu lakuti: “Muŵenge maso ndipo cenjerani na mtundu uliwose wa udokezi, cifukwa nanga munthu wangaŵa na vyakuzara, umoyo wake ukufuma mu ivyo wali navyo cara.” Pamanyuma Yesu wakayowoya ntharika ya mwanalume musambazi uyo pakufwa wakaŵa “musambazi cara kwa Ciuta.” (Luka 12:15-21) Kuti tiŵe ŵakugomezgeka, tikwenera kukana udokezi ndiposo uryezi. Udokezi ukuyana waka na kusopa vikozgo cifukwa cilyokolyoko ca munthu muryezi cingamucitiska kuti wapatukeko kwa Yehova na kwamba kusopa vikozgo. (Kol. 3:5) Kugomezgeka na uryezi vikwenderana yayi.
Koleskani Kusopa Kwaunenesko
12, 13. Kasi Yobu wali kutilekera ciyelezgero wuli pa nkhani ya kukana kusopa vikozgo?
12 Ŵanthu ŵakugomezgeka ŵakuleka yayi kusopa kutuŵa. Ndimo Yobu nayo wakacitira, ndipo wakati: “Usange nkhalaŵiska zuŵa para likaŵala, na mwezi para ukendanga mu kung’anima, na mtima wane ukasombeka mu ubende, mulomo wane ukafyofyontha woko lane; uwu nawo mbubendezi wakulangika na mweruzgi, cifukwa mphanyi nkhamukana Ciuta wa kucanya.”—Job 31:26-28.
13 Yobu wakasopanga vikozgo yayi. Mtima wake usombekenge panji kusongeka mu ubende na vinthu vya kucanya nga ni mwezi, kweniso ‘mawoko ghake ghafyofyonthenge mulomo wake,’ mutepanji mwa kuponya woko pa mulomo wake mu nthowa yakusopa vikozgo, wakatenge wasopenge vikozgo na kukana Ciuta. (Dute. 4:15, 19) Kuti tilutilire kugomezgeka kwa Ciuta tikwenera kukana mtundu uliwose wa kusopa vikozgo.—Ŵazgani 1 Yohane 5:21.
Mungawezgeranga Nesi Kucita Upusikizgi
14. Cifukwa wuli tingati Yobu wakaŵavya mtima wa kuwezgera?
14 Yobu wakaŵavya mtima wa kuwezgera uheni panji nkhaza. Wakamanyanga kuti kucita nthena kungalongora kuti ngwambura kugomezgeka, ndipo wakati: “Usange nkhasekelera pa pharaniko la uyo wakanditinkha, panji kujitukumura pakumusanga viheni kuti nkhazomerezga mulomo wane cara kuti unange kumukhumbira nthembo pa umoyo wake.”—Job 31:29, 30.
15. Cifukwa wuli tikwenera yayi kukondwa para awo ŵakutitinkha ŵakusuzgika?
15 Yobu wakakondwanga yayi para awo ŵakamutinkhanga ŵakusuzgika. Buku la Zintharika likucenjezga kuti: “Ungasekeleranga para mulwani wako wawa, mtima wako ungakondweranga para wakukhuŵara; mzire Yehova wakuwone na kupulika citima, na kuwuskako ukali wake kwa iye.” (Zinth. 24:17, 18) Pakuti Yehova wakusanda mitima, wakumanya usange mu mtima tikukondwa para tawona munthu uyo wakutitinkha wakusuzgika, ndipo kucita nthena kukumukondweska yayi. (Zinth. 17:5) Ciuta wangatovwira, cifukwa mazgu ghake ghakuti: “Kuwezgera nduzga nkhwane, na kunana.”—Dute. 32:35.
16. Nangauli tingaŵa ŵasambazi yayi, kasi tingaŵa wuli na kaluso kakupokelera ŵalendo?
16 Yobu wakaŵa na kaluso ka kupokelera ŵalendo. (Job 31:31, 32) Nangauli tingaŵa ŵasambazi yayi, kweni tingaŵa na “kaluso kakupokelera ŵalendo.” (Rom. 12:13) Ico taŵeneko tikurya, ŵalendo nawo ŵangaryako nangauli tingaciwona kuŵa cakuyuyuka mu maso, ndipo tikwenera kukumbuka kuti: “Kurya mphangwe pera apo pali kutemwa nkhuwemi kwakuluska nkhambako yakututuŵa apo kutemwa palije.” (Zinth. 15:17) Kulyera lumoza na munyinu uyo nayo ngwakugomezgeka ndiposo mukutemwana, nanga cakurya cingaŵa cakuyuyuka mu maso cikunowa, kweniso mukwandula comene mwauzimu.
17. Cifukwa wuli tikwenera cara kubisa zakwananga zikuru?
17 Para munthu wapokelereka na Yobu wakwenera kuti wakakhozgekanga comene mwauzimu, cifukwa Yobu wakaŵa mupusikizgi yayi. Wakaŵa wakupambana comene na ŵanalume ŵambura kopa Ciuta awo ŵakanjira mu mpingo mu nyengo yakale, awo ‘ŵakamyatikanga ŵanthu ŵanji mwakuti ŵasangepo candulo.’ (Yuda 3, 4, 16) Yobu wakabisanga yayi ‘ubendezi wake mu cifuŵa cake,’ cifukwa ca kopa kuti ŵanji ŵangamanya. Wakakhumbisiska kuti Ciuta wamusande, cifukwa kwa iyo ndiko wakeneranga kuvumbura zakwananga zake. (Job 31:33-37) Para tacita kwananga kukuru, tileke kubisa na cilato ca kuvikilira lumbiri lwithu. Kasi tingalongora wuli kuti tikuyezgayezga kulutilira kuŵa ŵakugomezgeka? Mwa kuzomera kwananga uko tacita, kupera, kupenja wovwiri wauzimu, ndiposo kuyezgayezga kusintha.—Zinth. 28:13; Yak. 5:13-15.
Munthu Wakugomezgeka Wakayezgeka
18, 19. (a) Cifukwa wuli tingati Yobu wakalyeranga ŵanthu masuku pa mutu yayi? (b) Kasi Yobu wakaŵa wakunozgeka kucitaci wasangikenge na mulandu?
18 Yobu wakatemwanga unenesko na urunji. Lekani wakati: “Usange caru cane cikundililira, na migando yake nayo yalira masozi; usange ndarya vipasi vyake kwambura kulipa ndalama, panji kuŵatayiska umoyo wawo ŵenecaru; ipo yimere minga mu malo gha tirigu, na lumamba mu malo gha bare.” (Job 31:38-40) Yobu wakaphanganga malo ghaŵene yayi nesi kulyera masuku pa mutu ŵanchito ŵake. Nga ndiyo, tikwenera kulutilira kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova mu vinthu vikuru ndiposo mu vicokovicoko.
19 Pamaso pa ŵabwezi ŵake ŵatatu ndiposo pamaso pa Elihu, Yobu wakalongosora za umoyo wake. Wakapempha kuti usange walipo uyo wali kumunangirapo wayowoye. Wasangikenge na mulandu, wakaŵa wakunozgeka kulipa. Pamasinda, nkhani yake wakayiŵika mu mawoko gha Ciuta kuti ndiyo wamweruzge. Ndimo ‘mazgu gha Yobu ghakamalira.’—Job 31:35, 40.
Mungalutilira Kugomezgeka
20, 21. (a) Nchivici cikawovwira Yobu kuti walutilire kugomezgeka? (b) Kasi tingacita wuli kuti tilutilire kutemwa Ciuta?
20 Yobu wakalutilira kugomezgeka cifukwa cakuti wakaŵa paubwezi na Ciuta, ndipo Ciuta wakamovwiranga. Yobu wakati: “[A Yehova] mukandipa umoyo na cinthemwa; kupwelelera kwinu kukasunga mzimu wane.” (Job 10:12) Yobu wakatemwanga ŵanji, wakamanyanga kuti waliyose uyo wakuleka kutemwa ŵanji wangalutilira yayi kopa Wankhongonozose. (Job 6:14) Ŵanthu ŵakugomezgeka ŵakutemwa Ciuta ndiposo ŵazengezgani.—Mat. 22:37-40.
21 Ubwezi withu na Ciuta ungalutilira usange tikuŵazga Mazgu ghake zuŵa lililose ndiposo kulanguluka pa ivyo ghakuyowoya. Mu lurombo tingamuwonga Yehova cifukwa ca viwemi ivyo wakuticitira. (Fil. 4:6, 7) Tingamwimbira Yehova na kusanga candulo para tikuwungana na ŵanthu ŵake nyengo zose. (Heb. 10:23-25) Kweniso tilutilirenge kumutemwa Ciuta usange tikupharazga “kuponoska kwake.” (Sal. 96:1-3) Para tingacita nthena mbwenu tilutilirenge kuŵa ŵakugomezgeka nga umo wakacitira wamasalmo, uyo wakimba kuti: “Nkhuwemi kukhala pafupi na Ciuta; ine ndaŵika Yehova Ciuta [Fumu Yikuru] kuŵa ciphokwero cane.”—Sal. 73:28.
22, 23. Kasi ivyo tikucita vikukolerana wuli na ivyo ŵanthu ŵakugomezgeka ŵa mu nyengo yakale ŵakacitanga?
22 Kufuma kale, Yehova wakupa ŵanthu ŵakugomezga milimo yakupambanapambana. Nowa wakakhoma cingalaŵa ndipo wakaŵa “mupharazgi wa urunji.” (2 Pet. 2:5) Joshua wakalongozga Ŵaisrayeli kunjira mu Caru ca Layizgano, kweni vikamwendera makora cifukwa cakuti wakaŵazganga ‘buku la dango muhanya na usiku’ ndipo wakalondezganga ivyo wakaŵazganga. (Josh. 1:7, 8) Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakacitanga mulimo wa kuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri, kweniso kuwungana nyengo zose kuti ŵasambire Malemba.—Mat. 28:19, 20.
23 Tikukhozgera muwuso wa Yehova na kulutilira kugomezgeka para tikupharazga, kuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri, kulondezga ulongozgi wa mu Malemba, ndiposo kuwungana na Ŵakhristu ŵanyithu pa maungano gha mpingo, gha dera, na gha cigaŵa. Milimo iyi yikutovwira kuti tiŵe ŵacikanga, ŵakukhora mwauzimu, ndiposo kuti ticitenge makora khumbo la Ciuta. Vikutisuzga yayi kucita nthena cifukwa cakuti Yehova na Yesu ŵakutovwira. (Dute. 30:11-14; 1 Mathe. 8:57) Kweniso tikovwirika na “ŵabali wose” awo nawo ŵakwenda mu ukongolekwa ndiposo kucindika Yehova, Fumu yithu Yikuru.—1 Pet. 2:17.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi tikwenera kughawona wuli malango gha Yehova ghakukhwaskana na nkharo?
• Kasi Yobu wakaŵa na mikhaliro wuli iyo yikumukondweskani?
• Kuyana na Job 31:29-37, kasi Yobu wakaŵa na mtima wuli?
• Cifukwa wuli tingayowoya kuti nase tingalutilira kugomezgeka kwa Ciuta?
[Cithuzithuzi pa peji 29]
Yobu wakalutilira kugomezgeka kwa Yehova. Nase tingalutilira kugomezgeka!
[Cithuzithuzi pa peji 32]
Tingalutilira kuŵa ŵakugomezgeka