Ŵarunji Ŵalumbenge Ciuta Kwamuyirayira
“[Murunji] tiŵamukumbukenge muyirayira . . . Urunji wake ngwamuyirayira.”—SAL. 112:6, 9.
1. (a) Ni vitumbiko wuli ivyo ŵazamusanga awo mbarunji mu maso gha Ciuta? (b) Kasi tingajifumba fumbo wuli?
ŴARUNJI ŵazamusanga vitumbiko vinandi comene kunthazi. Ŵazamusambira mikhaliro yiwemi ya Yehova kwamuyirayira. Apo ŵakulutilira kusambira milimo yakuzizwiska ya Ciuta, ŵakukhuŵirizgika kulumba Ciuta. Kuti munthu wazakasange vitumbiko vyantheura, wakwenera kuŵa ‘murunji,’ nga umo likuyowoyera Salmo 112. Kweni nchivici ico capangiska Yehova kuti wawonenge ŵanthu ŵakwananga kuŵa ŵarunji? Nanga tingayezgayezga wuli kucita uwemi, tikunanga nipera, ndipo nyengo zinyake tikucita kwananga kukuru.—Rom. 3:23; Yak. 3:2.
2. Ni minthondwe wuli yiŵiri iyo Yehova wakacita cifukwa ca citemwa?
2 Yehova wakapeleka ico cikawovwira kuti wawonenge ŵakwananga kuŵa ŵarunji. Wakapeleka wuli? Cakwamba, wakacita munthondwe, mwa kusamuska umoyo wa Mwana wake kucanya na kuwuŵika mu nthumbo ya mwali, mwakuti wababike kuŵa munthu wakufikapo. (Luka 1:30-35) Ŵalwani ŵa Yesu ŵakati ŵamukoma, Yehova wakacita munthondwe unyakeso. Wakamuwuska kuŵa cilengiwa cauzimu caucindami comene.—1 Pet. 3:18.
3. Cifukwa wuli Ciuta wakawuskira Mwana wake kucanya?
3 Yehova wakamupa Yesu cinthu ico wakaŵavya apo wakaŵa kucanya. Wakamupa umoyo wambura kuparanyika. (Heb. 7:15-17, 28) Yehova wakacita nthena cifukwa cakuti Yesu wakalutilira kugomezgeka nangauli wakayezgeka mwankhaza. Mwakucita nthena, Yesu wakapeleka zgoro lambura kususkika ku utesi wa Satana, wakuti ŵanthu ŵakuteŵetera Ciuta cifukwa ca uryezi, kuti cifukwa ca kumutemwa yayi.—Zinth. 27:11.
4. (a) Kasi Yesu wakaticitira vici kucanya, ndipo Yehova wakacita wuli? (b) Kasi imwe pamwekha mukujipulika wuli cifukwa ca ivyo Yehova na Yesu ŵamucitirani?
4 Kucanya, Yesu wakacita vinandi. ‘Wakawonekera pamaso pa Ciuta cifukwa ca ise’ na “ndopa zake na zake.” Ŵadada ŵithu ŵakucanya ŵakazomera sembe ya Yesu kuŵa “sembe yakuphepiskira zakwananga zithu.” Ndico cifukwa cake vikuŵa vyamacitiko kuti tikucita “uteŵeti wakupatulika kwa Ciuta wamoyo” na ‘njuŵi zakutowa.’ Ivi vikutipa cifukwa cakuzomerezgera mazgu ghakuti, “Lumbani Yehova,” agho ghali kukwambilira kwa Salmo 112.—Heb. 9:12-14, 24; 1 Yoh. 2:2.
5. (a) Kasi tikwenera kucitaci kuti tilutilire kuŵa ŵarunji pamaso pa Ciuta? (b) Kasi Masalmo 111 na 112 ghali kulembeka wuli?
5 Kuti Ciuta walutilire kutiwona kuŵa ŵarunji, tikwenera kuŵa na cipulikano mu ndopa za Yesu na kumuwonga zuŵa na zuŵa cifukwa cakuti wakutitemwa comene. (Yoh. 3:16) Tikweneraso kulutilira kusambira Mazgu ghake na kughalondezga mu umoyo withu. Mu Salmo 112 muli ulongozgi uwemi comene ku wose awo ŵakukhumba kulutilira kuŵa na njuŵi yituŵa pamaso pa Ciuta. Salmo ili likukolerana comene na Salmo 111. Mabuku ghaŵiri agha ghakwamba na mazgu ghakuti “Lumbani Yehova” panji kuti “Haleluya,” lililose la mabuku agha liri na mizere 22, ndipo mzere uliwose ukwamba na cimoza mwa vilembo 22 vya alufabeti ya Cihebere.a
Cifukwa Cakuŵira Ŵakukondwa
6. Kasi munthu wakopa Ciuta uyo walongosoreka mu Salmo 112 wakatumbikika wuli?
6 “Ngwakutumbikika munthu uyo wakopa Yehova, mweneuyo wakukondwera comene mu malango ghake! Mphapu yake tiyiŵenge na nkhongono mu caru; Mgonezi wa ŵakunyoroka tiutumbikikenge.” (Sal. 112:1, 2) Wonani kuti uyo wakalemba salmo ili wakamba kuzunura dankha munthu yumoza, ndipo mu cigaŵa caciŵiri ca vesi 2 wakuyowoya ŵanthu ŵanandi. Salmo 112 likwenera kuti likuyowoya za ŵanthu wose. Cakukondweska nchakuti apo Paulosi wakayowoyanga za Ŵakhristu ŵakwambilira, wakazunura mazgu gha pa Salmo 112:9. (Ŵazgani 2 Ŵakorinte 9:8, 9.) Salmo ili likulongora makora comene umo ŵalondezgi ŵa Khristu ŵangacitira mazuŵa ghano kuti ŵaŵe ŵakukondwa.
7. Cifukwa wuli tikwenera kuŵa na wofi wakwenelera, ndipo tikwenera kughawona wuli malango gha Ciuta?
7 Nga umo Salmo 112:1 likulongolera, Ŵakhristu ŵaunenesko aŵa ŵakukondwa peneapo “wakopa Yehova.” Kopa Yehova mwakwenelera, uko kukung’anamura kopa kumukwiyiska, kukuŵawovwira kuti ŵakanenge mzimu wa caru ca Satana. M’malo mwake ‘ŵakukondwera comene’ para ŵakusambira Mazgu gha Ciuta na kulondezga ivyo ghakuyowoya. Ivyo ghakuyowoya vikusazgapo dango la kupharazga makani ghawemi gha Ufumu pa caru cose. Ŵakuyezgayezga kuzgora ŵanthu ŵa mitundu yose kuŵa ŵasambiri, ndiposo kucenjezga ŵaheni za zuŵa la ceruzgo la Ciuta.—Ezek. 3:17, 18; Mat. 28:19, 20.
8. (a) Kasi ŵanthu ŵakugomezgeka ŵa Ciuta ŵatumbikika wuli cifukwa ca mwamphu wawo? (b) Kasi awo ŵali na cilindizga ca kuzakakhala pa caru capasi ŵazamutumbikika wuli?
8 Cifukwa ca kupulikira malango agha, pa caru capasi sono pali ŵateŵeti ŵa Ciuta pafupifupi 7 miliyoni. Ni njani wangakana kuti ŵanthu ŵake ŵaŵa “na nkhongono mu caru”? (Yoh. 10:16; Uvu. 7:9, 14) Para Ciuta wazakafiska vilato vyake ‘ŵazamutumbikika’ comene! Nga ni gulu, wose awo ŵakulindizga kuzakakhala pa caru capasi ŵazamupona “suzgo yikuru,” na kuzakapanga “caru capasi ciphya” umo “muzamukhala urunji.” Pamasinda, awo ŵazamupona pa Haramagedoni ‘ŵazamutumbikika comene.’ Ŵazamupokelera ŵanthu awo ŵazamuwuskika. Ici nchilindizga ciwemi comene! Pacoko na pacoko, awo “wakukondwera comene mu malango” gha Ciuta ŵazamuzgoka ŵakufikapo na kuŵa na “wanangwa wa ucindami wa ŵana ŵa Ciuta.”—2 Pet. 3:13; Rom. 8:21.
Viwemi Ivyo Tingacita na Usambazi
9, 10. Kasi Ŵakhristu ŵaunenesko ŵacita wuli na usambazi wawo wauzimu, ndipo urunji wawo ulutilirenge wuli?
9 “Mphango na usambazi vili mu nyumba yake; kunyoloka kwake kukulutilira swi. Kungweruka kukufumira wakunyoloka mu mdima; Yehova ngwaucizi, na wa lusungu, na wa urunji.” (Sal. 112:3, 4) Mu nyengo yakale, ŵateŵeti ŵanyake ŵa Ciuta ŵakaŵa ŵasambazi. Awo Ciuta wakuŵatemwa ŵakuŵa ŵasambazi mwauzimu, nangauli ŵangaŵa ŵakavu mwakuthupi. Fundo njakuti, ŵanandi awo mbakujiyuyura pamaso pa Ciuta ŵangaŵa ŵakavu ndipo ŵanthu ŵangaŵawona kuŵa ŵapasi, nga umo vikaŵira mu nyengo ya Yesu. (Luka 4:18; 7:22; Yoh. 7:49) Kweni waliyose wangaŵa musambazi mwauzimu mwambura kupwelerako kuti ni musambazi mwakuthupi panji yayi.—Mat. 6:20; 1 Tim. 6:18, 19; ŵazgani Yakobe 2:5.
10 Ŵakhristu ŵakuphakazgika ndiposo ŵa mberere zinyake ŵakugaŵirako ŵanyawo usambazi wauzimu. ‘Ŵafumiskira ŵakunyoloka,’ awo ŵali mu caru ca Satana “kungweruka.” Ŵacita nthena mwa kovwira ŵanji kuti ŵandule na usambazi wauzimu na vinjeru vya Ciuta. Ŵakususka ŵayezgayezga kulekeska mulimo wa kupharazga Ufumu, kweni ŵatondeka. M’malo mwake, ivyo mulimo uwu ukufiska ‘vilutilirenge swi.’ Usange ŵateŵeti ŵa Ciuta ŵangalutilira kucita urunji para ŵakuyezgeka, ŵangaŵa na cigomezgo cose kuti ‘ŵalutilirenge swi’ kuŵa ŵamoyo.
11, 12. Kasi ŵanthu ŵa Ciuta ŵakucita wuli na usambazi wawo wakuthupi?
11 Ŵanthu ŵa Ciuta, ŵakuphakazgika ndiposo ŵa “mzinda ukuru” ŵacita mwawanangwa comene na usambazi wawo wakuthupi. Salmo 112:9 likuti: “Wagaŵagaŵa, wakaŵapa ŵakavu.” Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakovwira ŵasopi ŵanyawo ndiposo ŵazengezgani ŵawo awo ŵali mu suzgo. Ŵakupeleka ndalama zawo mwakuti zovwire para kwacitika masoka. Nga ni umo Yesu wakalongolera, ŵakuŵa ŵakukondwa cifukwa ca kucita nthena.—Ŵazgani Milimo. 20:35; 2 Ŵakorinte 9:7.
12 Ghanaghanirani unandi wa ndalama izo zikukhumbikwa pa kusindikizga magazini iyi mu viyowoyero 172. Vinandi mwa viyowoyero ivi vikuyowoyeka na ŵanthu ŵakavu. Ghanaghaniraniso, magazini agha ghakusindikizgikaso mu viyowoyero vyakupambanapambana vya ŵambuwu ndiposo ŵambura maso.
Ucizi Ndiposo Urunji
13. Ni njani uyo nchiyelezgero ciwemi pa nkhani ya kupa kwawanangwa, ndipo tingamuyezga wuli?
13 ‘Ngwamwaŵi uyo wakucita vyaucizi, na kubwerekeska.’ (Sal. 112:5) Panji namwe mwawona kuti ŵanandi awo ŵakovwira ŵanyawo, kanandi ŵakucita nthena cifukwa ca ucizi yayi. Ŵanyake ŵakucita nthena mwakucicizgika waka panji cifukwa ca kukhumba kujilongora kuti mbasambazi. Kweni cikuŵa cakukondweska comene kupokera wovwiri kufuma kwa munthu waucizi. Pa nkhani ya kupa mwakukondwa, Yehova nchiyelezgero ciwemi. (1 Tim. 1:11; Yak. 1:5, 17) Yesu Khristu wakatolera comene ciyelezgero ca Awiske awo mbaucizi. (Mrk. 1:40-42) Ntheura, kuti tiŵe ŵarunji m’maso mwa Ciuta tikupa kwawanangwa ndiposo mwambura kucicizgika, comenecomene para tikusambizga ŵazengezgani ŵithu za Yehova.
14. Kasi tingalongora wuli kuti tikucita vinthu “mu urunji”?
14 “Wakukhozga makora milandu yake mu urunji.” (Sal. 112:5) Nga umo ucimi ukayowoyerathu, muteŵeti mulara wakugomezgeka wali kwimikika mwakuti wapwelelere vinthu vya Fumu, mwakukolerana na urunji wa Yehova. (Ŵazgani Luka 12:42-44.) Ivi vikuwoneka makora mu ulongozgi wa mu Malemba uwo ŵalara ŵakupokera, cifukwa nyengo zinyake ŵakupwelelera milandu yakukhwaskana na ubudi ukuru. Kucita vinthu mwaurunji kukuwonekaso mu ulongozgi wa mu Baibolo uwo muzga wakupeleka wakukhwaskana na umo vinthu vikwenera kwendera pa mpingo, mu nyumba za ŵamishonale ndiposo za Beteli. Mbalara ŵa mpingo pera yayi awo ŵakwenera kucita urunji. Ŵakhristu wose ŵakwenera kucita urunji mu vyose ivyo ŵakucita na Ŵakhristu ŵanyawo ndiposo na ŵanji kusazgapo pa nkhani za malonda.—Ŵazgani Mika 6:8, 11.
Vitumbiko vya Ŵarunji
15, 16. (a) Kasi viheni ivyo vikucitika mu caru vikuŵakhwaska wuli ŵarunji? (b) Kasi ŵateŵeti ŵa Ciuta mbakusimikizga kucitaci?
15 “Cifukwa wantheura ntha wasunkhunikenge muyirayira; ŵanthu tiŵamukumbukenge muyirayira. Walije kopa makani ghaheni; mtima wake ngwakukhora nganganga, kutamira Yehova. Mtima wake ukufighilirika, walije kopa, wasuke wawone ico iye wakuŵakhumbira ŵalwani wake.” (Sal. 112:6-8) Mazuŵa ghano kukucitika vinthu viheni comene kuluska kale. Kuli nkhondo, ucigeŵenga, matenda, kuswa malango, ukavu ndiposo kunanga cilengiwa. Awo Ciuta wakuŵawona kuŵa ŵarunji ŵangagwentha yayi vinthu ivi, ndipouli, ŵakucita navyo wofi yayi. M’malo mwake mitima yawo ‘njakukhora’ ndiposo ‘njakufighilirika’ peneapo na mtima wose ŵakulindilira vinthu viwemi, cifukwa ŵakumanya kuti caru ciphya ca Ciuta cili pafupi. Para kwacitika ngozi, ŵakuzizipizga cifukwa cakuti ŵakugomezga wovwiri wa Yehova. Wakuzomerezga yayi kuti ŵarunji “ŵasunkhunike” kwambura wovwiri. Wakuŵawovwira ndiposo kuŵapa nkhongono zakuzizipizgira.—Fil. 4:13.
16 Ŵanthu ŵa Ciuta ŵakukhumbikwiraso kuzizipizga para ŵakutinkhika ndiposo kususkika. Kweni vinthu ivi vyatondeka kuwezgera Ŵakhristu kumanyuma, ndipo vilutilirenge kutondeka. M’malo mwake, ŵakulutilira kucita mulimo uwo Yehova waŵapa, wa kupharazga makani ghawemi gha Ufumu na kupanga ŵasambiri. Nchakukayikiska yayi kuti peneapo umaliro ukusendelera, ŵarunji ŵasuskikenge comene. Ŵarunji aŵa ŵazamutinkhika comene apo Satana Dyabulosi, nga ni Gogi wa Magogi, wazamuŵawukira. Pamasinda, tizamuwona apo ŵalwani ŵithu ŵazamuthereskeka. Cizamuŵa cakukondweska comene kuwona kuti zina la Yehova likucindikika mwakufikapo.—Ezek. 38:18, 22, 23.
‘Kutumphuskika na Ulemu’
17. Kasi murunji ‘wazamutumphuskika’ wuli “na ulemu”?
17 Cizamuŵa cinthu cakukondweska comene kuzakalumba Yehova mwakukolerana kwambura kususkika na Dyabulosi ndiposo ŵanthu ŵake. Ŵarunji wose ŵazamulutilira kukondwa. Ŵazamuthereskeka na kukhozgeka soni yayi, cifukwa Yehova wali kulayizga kuti “lusengwe” lwa ŵarunji “lukutumphuskika na ulemu.” (Sal. 112:9) Munthu uyo Ciuta wakumuwona kuŵa murunji wazamukondwa pakuwona umo ŵalwani ŵa Ufumu wa Yehova ŵazamuthereskekera.
18. Kasi mazgu ghaumaliro gha Salmo 112 ghazamufiskika wuli?
18 “Muheni wakuciwona na kukalipa; wakumemena mino, wakuzgeŵelekera; udokezi wake ukumwandulira kanthu cara.” (Sal. 112:10) Wose awo ŵakulutilira kutinkha ŵanthu ŵa Ciuta sonosono apa ‘ŵazamumemena mino.’ Pa “suzgo yikuru,” ŵazamuparanyika lumoza na khumbo lawo lakuti mulimo withu umare.—Mat. 24:21.
19. Kasi tingaŵa na cigomezgo wuli?
19 Kasi namwe muzamuŵa yumoza wa awo ŵazamupona? Wuli usange mungafwa cifukwa ca matenda panji ucekuru pambere caru ca Satana ici cindaparanyike, kasi muzamuŵa pagulu la ŵanthu “ŵarunji” awo ŵazamuwuskika? (Mil. 24:15) Mungazgora kuti enya usange mukulutilira kulongora cipulikano mu sembe yakuwombora ya Yesu Khristu ndiposo kulondezga Yehova, nga umo wakucitira “munthu” murunji uyo wakuyowoyeka mu Salmo 112. (Ŵazgani Ŵaefeso 5:1, 2.) Yehova wawoneseskenge kuti ŵanthu ŵanthena ŵaleke kuluwika ‘kwamuyirayira,’ ndiposo milimo yawo yaurunji yiluwikenge yayi. Yehova walutilirenge kuŵatemwa ndiposo kuŵakumbukira kwamuyirayira.—Sal. 112:3, 6, 9.
[Mazgu ghamusi]
a Kukolerana kwa mabuku agha kukuwoneka kwizira mu nthowa iyo ghali kulembekera ndiposo kukozgana kwa uthenga wake. Mikhaliro ya Ciuta iyo yikuyowoyeka mu Salmo 111 ndiyo “munthu” wakopa Ciuta uyo wakuyowoyeka mu Salmo 112 wakulongora. Mungawona kuti mabuku agha ngakuyana usange mungayaniska Salmo 111:3, 4 na Salmo 112:3, 4.
Mafumbo Ghakuti Tilangurukepo
• Kasi tili na vifukwa wuli vyakucemerezgera kuti “Haleluya!”?
• Ni vyakucitika wuli ivyo vikupangiska Ŵakhristu ŵaunenesko kuŵa wakukondwa?
• Kasi Yehova wakukondwa na munthu uyo wakupeleka na mtima wuli?
[Cithuzithuzi pa peji 25]
Kuti Ciuta walutilire kutiwona kuŵa ŵarunji, tikwenera kuŵa na cipulikano mu ndopa za Yesu
[Vithuzithuzi pa peji 26]
Vyawanangwa vikovwira para kwacitika soka, kusindikizgira mabuku ndiposo kucitira milimo yinyake Yacikhristu