Kasi Mwanjira mu Cipumulo ca Ciuta?
“Mazgu gha Ciuta ngamoyo na ghankhongono.”—HEB. 4:12.
1. Kasi tinganjira wuli mu cipumulo ca Ciuta, ndipo cifukwa wuli nyengo zinyake nchipusu yayi kupulikira?
MU NKHANI iyo yajumpha, tikasambira kuti tinganjira mu cipumulo ca Ciuta pekha para tikupulikira na kucita vinthu mwakukolerana na khumbo lake. Kweni nyengo zinyake cikuŵa cipusu yayi kupulikira. Mwaciyelezgero, para tasambira kuti Yehova wakutinkha cinthu ico ise tikutemwa, cingaŵa cakusuzga kupulikira nyengo yeneyiyo. Ici cikulongora kuti tikukhumbikwira kuŵa ŵakunozgeka ‘kupulikira luŵiro.’ (Yak. 3:17) Mu nkhani iyi tidumbiskanenge nthowa zinyake izo tingalongolera kuti ndise ŵakunozgeka kupulikira Ciuta na mtima wose.
2, 3. Kasi tikwenera kucitaci kuti tilutilire kuŵa ŵakutowa mu maso gha Yehova?
2 Kasi mukucita wuli para mwapika ulongozgi wa mu Baibolo? Baibolo likutiphalira kuti ni khumbo la Ciuta kuwunjika “vyuma vyose vya mitundu yose.” (Hag. 2:7) Taŵanandi ŵa ise tikaŵa ŵakwenelera yayi kuŵa vyuma vya Ciuta pambere tindamanye unenesko. Kweni cifukwa ca kutemwa Ciuta na Mwana wake, tikakhuŵilizgika kuleka nkharo ziheni mwakuti tiŵe ŵakutowa mu maso gha Ciuta. Tikati talomba na kuyezgayezga kucita ivyo ni vyakwenelera, zuŵa lapadera likakwana apo tikabapatizika, kulongora kuti tajipeleka kuŵa Mkhristu.—Ŵazgani Ŵakolose 1:9, 10.
3 Kweni ubapatizo ukawuskapo suzgo lakuwura kufikapo yayi. Suzgo ili lilutilirenge mpaka apo tizamuŵira ŵakufikapo. Ndipouli, Yehova wakutisimikizgira kuti watitumbikenge usange tilutilirenge kuŵikapo mtima kuti tiŵe vyuma viwemi mu maso ghake.
Para Pakukhumbikwira Ulongozgi
4. Kasi ulongozgi wa mu Malemba tingaupokera mu nthowa wuli?
4 Pambere tindambe kulimbana na masuzgo ghithu ghakuwura kufikapo, tikwenera kumanya dankha ico kuwura kufikapo kukung’anamura. Nkhani yacisanisani panji nkhani iliyose iyo yalembeka mu mabuku ghithu yingavumbura suzgo linyake ilo tingaŵa nalo. Nyengo zinyake usange fundo ya nkhani iyo yatijumpha panji tatondeka kulondezga ulongozgi uwo walembeka, Yehova wangatuma Mkhristu munyithu kuti watovwire kumanya ivyo tikupuvya.—Ŵazgani Ŵagalatiya 6:1.
5. Kasi nyengo zinyake tingacita wuli para tikupika ulongozgi, ndipo cifukwa wuli ŵalara ŵakwenera kulutilira kutovwira?
5 Nchipusu yayi kupokera ulongozgi kufuma kwa munthu wambura kufikapo nanga ungapelekeka mwaluso ndiposo mwacitemwa. Kweni nga umo lemba la Ŵagalatiya 6:1 likulongolera, Yehova wakuciska awo mbakwenelera mwauzimu kuti ‘ŵayezge’ kutinyoloska na “mzimu wa kuzika.” Usange tikupulikira, tiŵenge vyuma vyakuzirwa mu maso gha Ciuta. Para tikulomba, tikuzomerezga makora kuti ndise ŵambura kufikapo. Kweni para yunji wakutiphalira cinthu cinyake ico tikupuvya, kanandi tikujikhungulufya, kucepeska suzgo ilo, na kukayikira cilato ca uyo wakutipa ulongozgi, panji kususka nthowa iyo wapelekera ulongozgi. (2 Mathe. 5:11) Nyengo zinyake tingakwiya comene para ŵalara ŵatipa ulongozgi uwo ise takhumbanga yayi kuwupulika. Mwaciyelezgero, ŵangatiphalira kuti munyake mu mbumba yithu wali na nkharo yiheni. Mutepanji ulongozgi ungatikhwaska pa nkhani ya umo ise tikuvwalira na kujitozgera, panji vyakusanguluska ivyo Yehova wakuvitinkha ndivyo ise tikutemwa, ndipo cifukwa ca ukali tingayowoya vinthu vyambura kwenelera. Kweni para mtima wakhira, kanandi tikuwamo kuti ulongozgi uwo tapokera ngwakwenelera.
6. Kasi mazgu gha Ciuta ghakuvumbura wuli “maghanoghano na makhumbiro gha mtima”?
6 Lemba ilo pajintha nkhani iyi, likutikumbuska kuti mazgu gha Ciuta ‘ngankhongono.’ Mazgu gha Ciuta ghali nadi na nkhongono cifukwa ghakusintha maumoyo. Ndigho ghakatovwira kuti tisinthe vinthu vinyake pambere tindabapatizike. Paulosi mu kalata iyo wakalembera Ŵahebere, wakatiso mazgu gha Ciuta “ghakupolota mpaka ghapatulanye umoyo na mzimu, ndiposo mafindo na mukati mu viwangwa, nakuti ghakumanya kupanikizga maghanoghano na makhumbiro gha mtima.” (Heb. 4:12) Apa fundo njakuti ivyo tikucita pamanyuma pakuti tamanya makora khumbo la Ciuta vikuvumbura ivyo vili mu mtima withu. Kasi nyengo zinyake tikucita vinthu mwaupusikizgi? (Ŵazgani Mateyu 23:27, 28.) Ghanaghanirani umo imwe mukatenge mucitirenge pa vyakucitika ivi.
Lutilirani Kwendera Lumoza na Gulu la Yehova
7, 8. (a) Kasi ni vici ivyo panji vikacitiska Ŵayuda ŵanji kudemelera ku maluso ghanyake gha Dango la Mozesi? (b) Kasi vyakucita vyawo vikapambana wuli na khumbo la Yehova?
7 Taŵanandi ŵa ise tingayowoya pa mtima mazgu gha pa Zintharika 4:18, agho ghakuti: “Nthowa ya ŵarunji yikuŵa nga ndi kungweluka kwa matanda kuca, uko kukuŵalira ŵalira mpaka muhanya pakati.” Fundo iyi yikung’anamura kuti nyengo na nyengo Ciuta wakutingweluska ivyo wakukhumba kuti ticitenge.
8 Mu nkhani iyo yajumpha tikawona kuti Yesu wati wafwa, Ŵakhristu ŵanandi awo ŵakaŵa Ŵayuda cikaŵaŵira cakusuzga kuti ŵaleke kulondezga Dango la Mozesi. (Mil. 21:20) Nangauli Paulosi wakaŵalongosolera makora kuti Ŵakhristu ŵakaŵaso pasi pa Dango yayi, kweni ŵanji ŵakakolerana nayo yayi fundo iyi. (Kol. 2:13-15) Panji ŵakaghanaghananga kuti para ŵangalutilira kulondezga vigaŵa vinyake vya Dango, mbwenu ŵatambuzgikenge yayi. Kwali ndimo ŵakaghanaghaniranga, kweni Paulosi wakaŵaphalira pakweru kuti ŵanganjira yayi mu cipumulo ca Ciuta para ŵakukana kucita vinthu mwakukolerana na khumbo la Ciuta ilo likaŵa kuti likulutilira kuvumbukwa.a (Heb. 4:1, 2, 6; ŵazgani Ŵahebere 4:11.) Kuti ŵatemweke na Yehova, ŵakeneranga kumanya kuti pa nyengo iyi Yehova wakalongozganga ŵanthu ŵake mu nthowa yinyake.
9. Kasi tikwenera kucitaci usange ungweru waŵalira pa visambizgo vinyake vya mu Malemba?
9 Mazuŵa ghano napo, ungweru ukuŵaliraŵalira pa visambizgo vithu vinyake vya mu Baibolo. Tileke kusuzgika maghanoghano para vyaŵa nthena, kweni tikwenera kumugomezga comene muzga wakugomezgeka na wakucenjera. Wupu Wakulongozga ukukhalapo waka yayi para wawona kuti pakukhumbikwira kungweluskapo panji kunozgapo pa fundo yinyake ya visambizgo vithu. Muzga wakunweka comene kukolerana na khumbo la Ciuta ilo likulutilira kuvumbukwa, nakuti wakucita wofi yayi kulongosora apo pakukhumbikwira kusintha. Kasi mukucita wuli usange ungweru waŵalira pa visambizgo vithu vinyake?—Ŵazgani Luka 5:39.
10, 11. Kasi ivyo ŵanji ŵakacita ŵati ŵaphalirika kuti ŵapharazgenge mu nthowa ziphya vikutisambizgaci?
10 Tiyeni tiwoneso ciyelezgero cinyake. Pafupifupi vilimika 100 ivyo vyajumpha, Ŵasambiri ŵa Baibolo ŵanji awo ŵakayowoyanga makora nkhani zacisanisani, ŵakaghanaghananga kuti nthowa yakupharazgira nkhuyowoya waka nkhani mwakucontha mtima. Ŵakatemwanga kuyowoya nkhani pa wumba, ndipo ŵanji mwa iwo ŵakakondwanga para ŵanthu ŵakuŵalumba kuti ŵayowoya makora nkhani. Kweni pamanyuma vikawonekerathu kuti Yehova wakukhumba kuti ŵanthu ŵake ŵapharazgenge mu nthowa zakupambanapambana, kusazgapo upharazgi wa ku nyumba na nyumba. Ŵanji mwa awo ŵakadumbanga makora nkhani ŵakakanirathu kuyezga nthowa ziphya zakupharazgira. Kuwaro wakawonekanga kuti mbanthu ŵauzimu ndiposo ŵakujipeleka fikepo kwa Fumu. Kweni khumbo la Ciuta lakuti ŵapharazgenge mu nthowa zakupambanapambana, likavumbura wunthu wawo panji kuti ivyo vikaŵa mukati mwawo. Kasi Yehova wakacita nawo wuli? Wakaŵatumbika yayi. Paumaliro ŵakawukamo mu gulu.—Mat. 10:1-6; Mil. 5:42; 20:20.
11 Kweni cikaŵaso cipusu yayi kwa wose awo ŵakalutilira kugomezgeka ku gulu mwa kupharazga mu nthowa ziphya. Pakwamba ŵanandi ŵakawonanga kuti mulimo uwu ngwakusuzga. Ndipouli, ŵakapulikira. Nyengo yikati yajumphapo ŵakaleka kwenjerwa, ndipo Yehova wakaŵatumbika comene. Kasi imwe mukucita wuli usange mwaphalirika kuti muyezge nthowa ziphya zakupharazgira, izo zikupambanako na izo mwazgoŵera? Kasi mukuyezga kupharazga mu nthowa ziphya?
Para Uyo Tikumutemwa Wasida Yehova
12, 13. (a) Cifukwa wuli Yehova wakuti ŵakwananga ŵambura kupera ŵasezgekenge? (b) Kasi ŵapapi ŵanji ŵakukumana na ciyezgo wuli, ndipo cifukwa wuli ŵangawona ciyezgo ici kuŵa cakusuzga?
12 Palije uyo wangasuska fundo yakuti tikwenera kuŵa ŵatuŵa mu vyose para tikukhumba kukondweska Ciuta. (Ŵazgani Tito 2:14.) Kweni nyengo zinyake cikuŵa cipusu yayi kupulikira Ciuta mu vyose. Yelezgerani kuti mwana wamumbumba iyo yikucita makora mu mpingo waleka unenesko. Wasezgeka mu mpingo cifukwa cakuti wasankha “vyakukondweska vya nyengo yicoko waka vya kwananga” m’malo mwa ubwezi wake na Yehova ndiposo ŵapapi ŵake.—Heb. 11:25.
13 Ŵapapi ŵangasuzgika comene maghanoghano. Ndipouli, ŵakumanya ivyo Baibolo likuyowoya para munthu wasezgeka. Likuti: “Muleke kwenderana na waliyose wakucemeka mbali uyo ni muzaghali panji munthu wambunu panji wakusopa vikozgo panji wakutuka panji muloŵevu panji wakuphanga, nanga nkhurya nayo munthu wantheura cara.” (1 Kor. 5:11, 13) Ŵakumanya kuti lizgu lakuti “waliyose” mu vesi ili likung’anamuraso nanga mbabali ŵawo awo ŵakufuma mu nyumba zinyake. Kweni ŵakumutemwa comene mwana wawo. Ndipo ŵangamba kughanaghana kuti: ‘Kasi tingamovwira wuli mwana withu kuti wawelere kwa Yehova usange tikutondekerathu kucezga nayo? Asi tingamovwira comene usange tikudumbiskana nayo swililiri?’b
14, 15. Kasi ŵapapi awo ŵana ŵawo ŵasezgeka ŵakwenera kukumbuka vici?
14 Tikukondwa yayi kuwona kuti ŵapapi aŵa ŵakukwenyelera. Ndipouli, mwana wakasankha yekha kucita vinthu vyambura kwenelera, m’malo mwa kusankha kusangwa na ŵapapi ŵake pamoza na Ŵakhristu ŵanyake. Nangauli ŵapapi ŵakukhumba kovwira mwana wawo, kweni pa nyengo iyi palije ico ŵangacita na nkhani iyi cifukwa maji ghathika kale. Mphake kuti ŵapapi ŵakwenyelere comene.
15 Kweni kasi ŵapapi aŵa ŵangacitaci? Kasi ŵapulikirenge ulongozgi wa Yehova? Kasi ŵacezgenge na mwana wawo nyengo zose na kujikhungulufya kuti ŵakudumbiskana nayo vinthu vyakukhumbikwa vya mu mbumba? Pa cilicose ico ŵangasankha, ŵaleke kuluwa umo Yehova wajipulikirenge. Cilato ca Yehova nchakuti wavikilire utuŵa wa gulu lake, kweniso kuti wakwananga wajinyumwe. Kasi ŵapapi Ŵacikhristu ŵangakhozgera wuli cilato ici?
16, 17. Kasi tingasambirako vici kwa Aroni?
16 Aroni mukuru wa Mozesi, nayo wakasuzgika maghanoghano cifukwa ca ivyo vikacitikira ŵana ŵake ŵaŵiri. Ghanaghanirani waka umo wakajipulikira ŵana ŵake ŵaŵiri, Nadabu na Abihu ŵati ŵakomeka cifukwa ca kupeleka kwa Yehova moto wambura kwenelera. Apa pakaŵavya mwaŵi wakuti ŵapapi ŵacezge na ŵana aŵa. Kweni nkhani yikamalira papa yayi. Yehova wakaphalira Aroni na ŵana ŵake ŵakugomezeka kuti: “Mungafwatulanga masisi ku mitu yinu, nesi kupalura vyakuvwara vyinu [cifukwa ca citima] mzire mufwe, na kuti ukali [wa Yehova] ukhilire pa ŵanthu wose.” (Lev. 10:1-6) Apa fundo njakupulikikwa makora. Tikwenera kutemwa comene Yehova kuluska ŵamumbumba yithu awo ŵaleka kugomezgeka.
17 Mazuŵa ghano, Yehova wakukoma nyengo yeneyiyo yayi awo ŵaswa malango ghake. Wakuŵapa mwaŵi wakuti ŵapere. Kasi Yehova wangajipulika wuli usange ŵapapi pa vifukwa vyambura kwenelera ŵakucezga na mwana wawo wakusezgeka?
18, 19. Kasi ni vitumbiko wuli ivyo vikuŵapo para ŵamumbumba ŵakulondezga ulongozgi wa Yehova para munyake wasezgeka?
18 Ŵanandi awo ŵakasezgekapo, ŵakuzomerezga kuti cikanga ico ŵabali ndiposo ŵabwezi ŵawo ŵakacita pakuleka kucezga nawo cikaŵawovwira kuti ŵajinyumwe. Mwaciyelezgero, mwanakazi munyake uyo wakasezgekapo wakaphalira ŵalara kuti ico cikamovwira kuti wajinyumwe nchakuti mudumbu wake wakalondezganga dango la Yehova lakukhwaskana na munthu wakusezgeka. Mwanakazi uyu wakati cifukwa cakuti “mudumbu wake wakaskepeleranga ku ulongozgi wa mu Malemba, vikamovwira kuti wawelere mu gulu.”
19 Kasi apa fundo njakuti wuli? Tikukhumbikwira kurwa nkhondo mwakuti tileke kugalukira ulongozgi wa mu Malemba. Tikwenera kukhorwa kuti nyengo zose Ciuta wakumazga masuzgo ghithu mu nthowa yiwemi.
“Mazgu gha Ciuta Ngamoyo”
20. Kasi lemba la Ŵahebere 4:12 tingalipulikiska mu nthowa ziŵiri zi? (Wonani mazgu ghamusi.)
20 Apo Paulosi wakati “mazgu gha Ciuta ngamoyo,” kuti wakayowoyanga za Baibolo mwakudunjika yayi.c Mavesi ghanyake mu cipaturo ici ghakulongora kuti wakang’anamuranga malayizgo gha Ciuta. Apa fundo ya Paulosi njakuti Yehova wakulayizga waka vinthu na kuluwako yayi. Yehova wakayowoya fundo iyi kwizira mwa Yesaya, kuti: “Mazgu ghane . . . ntha ghawelerenge waka kwa Ine, kweni tighafiske . . . na kusakata mu ico ndaghatumira.” (Yes. 55:11) Ntheura, palije cifukwa cakutayira mtima para tikuwona kuti vinthu vikwenda mwaluŵiro yayi nga umo ise takhumbiranga. Yehova ‘wakulutilira kugwira nchito’ na cilato cakuti wafiske khumbo lake.—Yoh. 5:17.
21. Cifukwa wuli lemba la Ŵahebere 4:12 ndakukhozga ku ŵa “mzinda ukuru” awo mbacekuru?
21 Ŵacekuru ŵanandi ŵakugomezgeka awo mbamoza ŵa “mzinda ukuru” ŵateŵetera Yehova kwa vilimika vinandi kufika sono. (Uvu. 7:9) Ŵanandi ŵakaghanaghanangako yayi kuti ŵangacekulira mu mgonezi uwu. Ndipouli, ŵakugongowa yayi. (Sal. 92:14) Ŵakumanya kuti malayizgo gha Ciuta ngakufwa yayi, ngamoyo ndipo ghali pafupi kufiskika. Pakuti Ciuta wakutemwa comene khumbo lake, ntheura wakukondwa para tikuliŵika pakwamba mu umoyo withu. Mu zuŵa lacinkhondi na ciŵiri ili, ilo Yehova wakupumura, palije ico cimutondeskenge kufiska khumbo lake, ndipo wakumanya kuti nga ni gulu ŵanthu ŵake ŵalutilirenge kucita vinthu mwakukolerana na khumbo lake. Kasi imwe mukuwona wuli? Kasi namwe pamwekha mukujiwona kuti mwanjira mu cipumulo ca Ciuta?
[Mazgu ghamusi]
a Ŵalongozgi ŵanandi ŵa Ciyuda ŵakalondezganga makora Dango la Mozesi, kweni Mesiya wati wiza ŵakatondeka kumumanya. Ntheura, ŵakatondeka kwendera lumoza na khumbo la Ciuta ilo likaŵa kuti likulutilira kuvumbukwa.
b Wonani buku lakuti “Jisungilirani mu Citemwa ca Ciuta,” peji 207-209.
c Mazuŵa ghano, Ciuta wakuyowoya nase kwizira mu Mazgu ghake, agho ghali na nkhongono iyo yikusintha maumoyo ghithu. Ntheura, mazgu gha Paulosi pa Ŵahebere 4:12 ghangang’anamuraso Baibolo.
Kuluwa Cara Cilato Cake
• Kasi tikukhumbikwira vici kuti tinjire mu cipumulo ca Ciuta?
• Kasi pali kukolerana wuli pakati pa khumbo la Ciuta na kukhumbisiska kupokera ulongozgi wa mu Malemba?
• Kasi mphawuli apo kupulikira ulongozgi wa mu Malemba kungaŵa kwakusuzga, kweni cifukwa wuli nchakuzirwa kupulikira?
• Kasi lemba la Ŵahebere 4:12 tingalipulikiska mu nthowa ziŵiri zi?
[Cithuzithuzi pa peji 31]
Ŵapapi ŵangakwenyelera