Kasi Ni Njani Uyo Ngwakuzirwa Comene pa Umoyo Winu?
“Imwe pera, . . . ndimwe Wapacanyapose mu vyaru vyose.”—SAL. 83:18.
1, 2. Cifukwa wuli kumanya waka zina lakuti Yehova nkhwakukwana yayi kuti tizakapone?
PANJI nyengo yakwamba iyo mukawonera zina lakuti Yehova ni apo ŵakamulongorani pa lemba la Salmo 83:18. Mukwenera kuti mukazizwa apo mukaŵazga mazgu ghakuti: “Ŵamanye nadi kuti Imwe pera, mwaŵeneimwe zina linu ndi Yehova, ndimwe Wapacanyapose mu vyaru vyose.” Kufuma waka apo mukamanyira lemba ili, mukwenera kuti mwawovwirapo ŵanji kuti ŵamanye Yehova, Ciuta withu wacitemwa.—Rom. 10:12, 13.
2 Nangauli nchakuzirwa kuti ŵanthu ŵamanye zina la Ciuta, kweni kulimanya waka nkhwakukwana yayi. Wonani fundo yinyake iyo wamasalimo wakalongosora, iyo yingatovwira kuti tizakapone apo wakati: “Imwe pera, . . . ndimwe Wapacanyapose mu vyaru vyose.” Yehova ngwakuzirwa comene kuluska cilicose. Pakuŵa Mlengi wa vyose, wali na wenelero wakuti vilengiwa vyake vyose vijilambikenge kwa iyo pera. (Uvu. 4:11) Ipo cingaŵa cakwenelera kujifumba kuti, ‘Kasi ni njani uyo ngwakuzirwa comene pa umoyo wane?’ Nchakuzirwa kuti tisande mwakupwelelera zgoro la fumbo ili.
Nkhani Iyo Yikawuka mu Edeni
3, 4. Kasi Satana wakapusika wuli Eva, ndipo nchivici cikacitika?
3 Tingamanya kuzirwa kwa fumbo ili para tikusanda ivyo vikacitika mu munda wa Edeni. Mungelo wakugaluka uyo pamanyuma wakamba kucemeka kuti Satana Dyabulosi, wakanyengelera Eva kuti waŵike khumbo lake panthazi m’malo mwa kupulikira dango la Yehova lakuti ŵaleke kurya cipambi ca mu khuni linyake. (Gen. 2:17; 2 Kor. 11:3) Eva wakapuluskika ndipo wakayuyura muwuso wa Yehova. Eva wakalongora kuti Yehova wakaŵa wakuzirwa comene yayi pa umoyo wake. Kasi vikacitika wuli kuti Satana wapusike Eva?
4 Satana wakagwiliskira nchito njomba zapadera pa kudumbiskana na Eva. (Ŵazgani Genesis 3:1-5.) Pakwamba Satana wakazunurapo yayi zina lakuti Yehova. Wakayowoya waka za “Ciuta.” Kweni uyo wakalemba buku la Genesis, wakazunura zina lakuti Yehova mu vesi la kwamba mu cipatulo ici. Kaciŵiri, m’malo mwa kuyowoya za ‘languro’ la Ciuta, Satana wakafumba waka ivyo Ciuta wakayowoya. (Gen. 2:16) Njomba iyi yikulongora makora kuti Satana wakapepura dango la Yehova. Kacitatu, nangauli Satana wakayowoyanga na Eva, kweni wakaŵa nga kuti wakuyowoya na ŵanthu ŵaŵiri. Satana wakwenera kuti wakakhumbanga kukondweska Eva kuti wajiwonenge kuŵa wakuzirwa mu maso ghake, ndiposo nga ni muyowoyeri wa mfumu wake. Nchivici cikacitika? Mwakujikuzga, Eva mwa iyo yekha wakayowoya kwa njoka kuti: “Tiryenge vipambi vya makuni gha munda.”
5. (a) Kasi Satana wakapangiska maghanoghano gha Eva kuŵa pa vici? (b) Kasi Eva wakalongoraci pa kurya cipambi cakukanizgika?
5 Satana wakabendezgaso unenesko. Fundo yake yikaŵa yakuti Ciuta wandacite makora kulangura Adamu na Eva kuti ‘ŵaleke kurya vipambi vya makuni ghose gha mu munda.’ Pamasinda, Satana wakapangiska Eva kuti waghanaghane yekha ico cingamovwira kuti vinthu vimwendere makora pa umoyo wake, na kuŵa “nga ndi Ciuta.” Paumaliro, Satana wakakopa Eva kuti waghanaghanire vya khuni na cipambi cake m’malo mwa kughanaghanira vya ubwezi wake na uyo wakamupa cilicose. (Ŵazgani Genesis 3:6.) Cacitima nchakuti Eva wakarya cipambi ici, ndipo wakalongora kuti Yehova wakaŵa wakuzirwa comene yayi pa umoyo wake.
Nkhani Iyo Yikawuka mu Nyengo ya Yobu
6. Kasi Satana wakayowoyaci za kugomezgeka kwa Yobu, ndipo Yobu wakapika mwaŵi wuli?
6 Yobu munthu wakugomezgeka wakaŵa na mwaŵi wa kulongora Uyo wakaŵa wakuzirwa pa umoyo wake. Apo Yehova wakaphaliranga Satana zakugomezgeka kwa Yobu, Satana wakazgora kuti: “Kasi [Yobu] wakumopa Ciuta waka ntheura?” (Ŵazgani Job 1:7-10.) Satana wakasuska yayi kuti Yobu wakaŵa wakugomezgeka kwa Ciuta. M’malo mwake, wakakayikiranga vilato vya Yobu. Mwauryarya Satana wakanena Yobu kuti wakateŵeteranga Yehova cifukwa ca citemwa yayi, kweni cifukwa ca uryezi. Yobu yekha ndiyo wakeneranga kuzgora kuti Satana ni mutesi, ndipo wakapika mwaŵi wakucita nthena.
7, 8. Kasi Yobu wakakumana na viyezgo wuli, ndipo wakalongoraci cifukwa ca kuzizipizga kwake?
7 Yehova wakazomerezga Satana kuti watambuzge Yobu na masuzgo ghakulondezgana. (Job 1:12-19) Kasi Yobu wakacita wuli na masuzgo agha? Baibolo likuti “wakananga cara panji kumuyowoyera msinjiro Ciuta.” (Job 1:22) Ndipouli, Satana wakakhorwa yayi. Wakayowoyaso kuti: “Nkhanda kulifya nkhanda! Enya, munthu tiwapeleke vyose ivyo wali navyo kuwombora umoyo wake.”a (Job 2:4) Satana wakang’anamuranga kuti para Yobu wangasuzgika, mbwenu wawonenge Yehova kuti ngwakuzirwa comene yayi pa umoyo wake.
8 Thupi la Yobu likanangika na mapumba, ndipo muwoli wake wakamucicizga kuti watuke Ciuta mwakuti wafwe. Pamasinda, kukiza ŵasanguluski ŵawakawaka ŵatatu ndipo ŵakamunena kuti wacita vinthu viheni. (Job 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Nangauli Yobu wakakumana na masuzgo ghose agha, kweni wakataya yayi kunyoloka kwake. (Ŵazgani Job 2:9, 10.) Cifukwa cakuti wakazizipizga, wakalongora kuti Yehova ngwakuzirwa comene pa umoyo wake. Yobu wakalongoraso kuti munthu wambura kufikapo nayo wangazgorako utesi wa Dyabulosi.—Yaniskani na Zintharika 27:11.
Yesu Wakazgora Mwakufikapo
9. (a) Kasi Satana wakamuyezga wuli Yesu? (b) Kasi Yesu wakacita wuli na viyezgo ivi?
9 Yesu wati wabapatizika waka, Satana wakayezga kumunyengelera kuti waŵike mtima wake pa vyakukhumba vyake m’malo mwa kulutilira kuwona Yehova kuŵa wakuzirwa comene pa umoyo wake. Dyabulosi wakayezga Yesu na viyezgo vitatu. Cakwamba, Satana wakakhumbanga kuti Yesu wadokere cakurya mwakuti wazgore malibwe kuŵa vingwa. (Mat. 4:2, 3) Yesu wakaŵa kuti waziŵizga kurya kwa mazuŵa 40 ndipo wakaŵa nadi na njara. Ntheura, Dyabulosi wakamukhuŵilizga kuti wagwiliskire nchito mwambura kwenelera nkhongono zake zamunthondwe kuti wasange cakurya. Kasi Yesu wakacita wuli? Mwakupambana na Eva, mtima wa Yesu ukaŵa pa Mazgu gha Yehova ndipo mwaluŵiro wakakana ivyo Satana wakakhumbanga.—Ŵazgani Mateyu 4:4.
10. Cifukwa wuli Satana wakayezga Yesu kuti wajiponye pasi kufuma pa msonjo wa linga la tempele?
10 Satana wakayezgaso Yesu kuti wacite vinthu vyakujikondweska yekha. Wakati Yesu wajiponye pasi kufuma pa msonjo wa linga la tempele. (Mat. 4:5, 6) Kasi Satana wakakhumbanga vici comene? Iyo wakati usange Yesu wangajiponya pasi kwambura kupwetekeka walongorenge kuti ni “mwana wa Ciuta.” Nchakuwonekerathu kuti Dyabulosi wakhumbanga kuti Yesu waghanaghanire comene za lumbiri lwake, mwakuti wafike nanga mphakujiwoneska. Satana wakamanyanga kuti munthu wangazomera kuŵika umoyo pangozi cifukwa ca kujikuzga ndiposo kuti ŵanthu ŵalutilire kumupa nchindi. Satana wakabendezganga malemba, kweni Yesu wakalongora kuti wakaghapulikiskanga makora Mazgu gha Yehova. (Ŵazgani Mateyu 4:7.) Yesu wati watonda ciyezgo ici, wakalongora kuti Yehova ndiyo ngwakuzirwa comene pa umoyo wake.
11. Cifukwa wuli Yesu wakakana maufumu gha pa caru cose agho Satana wakakhumbanga kumupa?
11 Pa ciyezgo caumaliro, Satana wakakhumbanga kupa Yesu maufumu ghose gha pa caru capasi. (Mat. 4:8, 9) Mwaluŵiro Yesu wakakana. Wakamanya kuti kuzomerezga Satana kungang’anamura kukana muwuso wa Yehova uyo Ngwapacanya Nkhanira. (Ŵazgani Mateyu 4:10.) Pa viyezgo vyose, Yesu wakazgoranga Satana mwakukora mazgu gha mu malemba agho ghakaŵa na zina lakuti Yehova.
12. Kasi nchakusankha wuli ico Yesu wakeneranga kucita apo wakaŵa pafupi kukomeka, ndipo tikusambirapo vici?
12 Apo Yesu wakaŵa pafupi kumalizga uteŵeti wake wa pa caru capasi wakeneranga kusankha cinthu cinyake cakusuzga comene. Nyengo yose ya uteŵeti wake, wakalongora kuti ngwakukhumbisiska kupeleka umoyo wake kuŵa sembe. (Mat. 20:17-19, 28; Luka 12:50; Yoh. 16:28) Kweni wakamanyanga kuti ŵamumupusikizgira na kumweruzga mu mphara ya Ŵayuda na kumukoma nga ni munthu uyo watuka Ciuta. Kufwa nyifwa yanthena, kukamukweŵeska comene. Wakalomba kuti: “Ŵadada, usange nchamacitiko, nkhombo iyi yinijumphilire. Ndipouli, umo nkhukhumbira ine cara, kweni umo imwe mukukhumbira.” (Mat. 26:39) Yesu wakagomezgeka mpaka nyifwa ndipo wakalongora makora uyo wakaŵa wakuzirwa comene pa umoyo wake.
Zgoro Lithu
13. Kasi tasambira vici kwa Eva, Yobu, na Yesu Khristu?
13 Kasi tasambira vici comene? Kwa Eva, tasambirako kuti awo ŵakuthera ku makhumbiro ghauryezgi cifukwa ca kujikuzga, ŵakuvumbura kuti Yehova ngwakuzirwa comene yayi pa umoyo wawo. Kwa mwanalume wakugomezgeka Yobu, tasambirako kuti nanga ni ŵanthu ŵambura kufikapo nawo ŵangalongora kuti Yehova ngwakuzirwa comene pa umoyo wawo para ŵakuzizipizga masuzgo nanga nipara ŵakupulikiska yayi cifukwa ico ŵakusuzgikira. (Yak. 5:11) Kwa Yesu, tasambirako kuti tikwenera kuŵa ŵakunozgeka kukhozgeka soni m’malo mwa kuŵika comene pwelelero pa lumbiri lwithu. (Heb. 12:2) Kweni kasi tingalondezga wuli ivyo tasambira apa?
14, 15. Kasi ivyo Yesu wakacita apo wakasuzgikanga vikupambana wuli na ivyo Eva wakacita, ndipo tingacita wuli nga ni Yesu? (Wonani cithuzithuzi pa peji 18.)
14 Mungaluwanga Yehova cara cifukwa ca viyezgo. Eva wati wakumana na ciyezgo, ndico mwaluŵiro wakaŵikapo maghanoghano ghake. Wakawona kuti khuni ili ndakwenelera kurya cipambi cake, “nakuti ndiwemi mu maso, ndiposo ndi khuni lakunwekera kupa mahara.” (Gen. 3:6) Ivi vikupambana comene na ivyo Yesu wakacita apo wakayezgekanga. Nyengo yiliyose wakawonanga ivyo vikaŵa kuseri kwa ciyezgo na kughanaghanira ivyo vingacitika para wathera. Yesu wakathembanga Malemba ndipo wakagwiliskiranga nchito zina la Yehova.
15 Para tikuyezgeka kucita vinthu ivyo vikukwiyiska Yehova, kasi mtima withu ukuŵa pa vici? Para tikughanaghanira comene ciyezgo, khumbo liheni nalo likukura comene. (Yak. 1:14, 15) Mwaluŵiro tikwenera kuwuskamo khumbo liheni mu mtima withu, nangauli kucita nthena kungaŵa nga nkhudumura ciŵaro cinyake ca thupi lithu. (Mat. 5:29, 30) Nga ni Yesu, tikwenera kughanaghanira ivyo vingacitika para tingathera, ndiposo umo vingakhwaskira ubwezi withu na Yehova. Tikwenera kukumbukira ivyo Baibolo likuyowoya. Pekha para tikucita nthena, ndipo tingalongora kuti Yehova ngwakuzirwa comene pa umoyo withu.
16-18. (a) Kasi nchivici cingapangiska kuti tithike lusoko? (b) Kasi nchivici cingatovwira kuzizipizga para takumana na vinthu vyakucitiska citima?
16 Mungasinginikiranga Yehova cara cifukwa ca citima. (Zinth. 19:3) Apo tikusendelera kuumaliro wa caru ciheni ici, ŵateŵeti ŵa Yehova ŵanandi ŵakusangana na masoka ndiposo vinthu vyakucitiska citima vinandi. Tikukhazga kuti Yehova wativikilirenge mwamunthondwe yayi. Nga ni Yobu, tingathika lusoko para ŵakutemweka ŵithu ŵafwa panji para takumana na masuzgo ghakuru.
17 Yobu wakapulikiska yayi cifukwa ico Yehova wakazomelezgera vinthu vinyake kumucitikira, ndimo vingaŵira na ise nyengo zinyake. Mutepanji tili kupulikapo za ŵabali ŵithu ŵakugomezgeka awo ŵali kufwa na cindindindi, nga umo vikaŵira ku Haiti, panji na masoka ghanyake ghacilengiwa. Panji tikumanyapo Mkhristu munyake uyo ŵakamucitirapo nkhaza panji kufwa pa ngozi. Panji tili kukumanapo na vinthu vinyake vyakucitiska citima panji vyambura urunji. Cifukwa ca citima tingayowoya kuti: ‘A Yehova cifukwa wuli nkhusuzgika? Kasi nili kunangaci?’ (Hab. 1:2, 3) Kasi nchivici cingatovwira kuzizipizga mu nyengo zanthena?
18 Para vyaŵa nthena, tileke kughanaghana kuti Yehova watitaya. Yesu wakalongosora fundo iyi apo wakazunura masoka ghaŵiri agho ghakacitika mu nyengo yake. (Ŵazgani Luka 13:1-5.) Masoka ghanandi ghakucitika cifukwa ca “nyengo” ndiposo vinthu vyamabuci. (Muph. 9:11) Kweni tingazizipizga masuzgo ghose agha usange tikugomezga comene “Ciuta wa cisangulusko cose.” Ciuta watipenge nkhongono kuti tilutilire kugomezgeka.—2 Kor. 1:3-6.
19, 20. Kasi nchivici cikawovwira Yesu kuti wazizipizge vinthu vyakukhozga soni, ndipo ise nchivici cingatovwira?
19 Kunotha panji kopa kukhozgeka soni kungaŵanga pa malo ghakwamba yayi. Kujiyuyura kukawovwira Yesu kuti ‘wajikhuture na kutora kaŵiro ka muzga.’ (Fil. 2:5-8) Cifukwa ca kuthemba Yehova, Yesu wakazizipizga vinthu vinandi vyakukhozga soni. (1 Pet. 2:23, 24) Yesu wakaŵika khumbo la Yehova pa malo ghakwamba, ndipo cifukwa cakucita nthena wali kukwezgeka pa malo ghapacanya. (Fil. 2:9) Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake kuti ŵaŵenge ŵakujiyuyura.—Mat. 23:11, 12; Luka 9:26.
20 Nyengo zinyake tingakumana na viyezgo vyakukhozga soni. Ndipouli, tikwenera kuŵa na cigomezgo nga ncha mpositole Paulosi uyo wakati: “Pa cifukwa ceneici, nane nkhusuzgika na vinthu ivi, kweni nkhukhozgeka soni cara. Pakuti nkhumanya uyo namugomezga, ndipo nkhugomezga kuti wasungilirenge ico naŵikizga mwa iyo mpaka zuŵa lira.”—2 Tim. 1:12.
21. Nangauli caru cikujighanaghanira cekha, ise taŵikapo mtima kucitaci?
21 Baibolo likayowoyerathu kuti mu nyengo yithu “ŵanthu ŵazamuŵa ŵakujitemwa iwoŵene.” (2 Tim. 3:2) Lekani nchakuzizika yayi kuti tikukhala na muwiro uwo ukuwona kuti Yehova ngwakuzirwa comene yayi pa umoyo wawo. Kweni ise tingayezganga yayi kutolera nkharo yanthena. M’malo mwake, kwali tikuyezgeka, panji masoka ghatiwira, panji tikuyezgeka na vinthu vyakukhozga soni, tiyeni tose tiŵikepo mtima mwakuti tilongore kuti Yehova ndiyo nadi ngwakuzirwa comene pa umoyo withu.
[Mazgu ghamusi]
a Ŵanji awo ŵakusanda Baibolo ŵakuti mazgu ghakuti “nkhanda kulifya nkhanda,” ghangang’anamura kuti Yobu wakatenge wazomerezgenge kuti ŵana ŵake na viŵeto vyake vimare, kweni iyo pera waponoske nkhanda yake panji kuti umoyo wake. Ŵanji ŵakuti mazgu agha ghakulongora kuti munthu wangazomera kutaya ciŵaro cake cinyake, cikuru iyo waponoska umoyo wake. Mwaciyelezgero, munthu wangaŵika woko lake kunthazi kujanda fayiti kuti wavikilire mutu, apa ndikuti wakuponoska mutu wake mwa kupeleka ciŵaro cake cinyake. Nchakuwonekerathu kuti Satana pakuyowoya mazgu agha, wakang’anamuranga kuti Yobu wangataya cilicose cikuru waponoska umoyo wake.
Kasi Tingasambiraci pa . . .
• umo Satana wakapusikira Eva?
• umo Yobu wakacitira na masoka agho ghakamuwira?
• ico cikaŵa cakwamba mu umoyo wa Yesu?
[Cithuzithuzi pa peji 17]
Eva wakatondeka kughanaghanira ubwezi wake na Yehova
[Cithuzithuzi pa peji 18]
Yesu wakatonda viyezgo vya Satana na kuŵika mtima wake wose pakucita khumbo la Ciuta
[Vithuzithuzi pa peji 20]
Kupharazga mu mahema cindindindi cati cacitika ku Haiti
Mu nyengo za masuzgo tingagomezga “Ciuta wa cisangulusko cose”