Kasi Mupelekenge Vici Kuti Muŵe na Umoyo Wamuyirayira?
“Munthu wangapelekaci cakugulizgana na umoyo wake?” —MAT. 16:26.
1. Cifukwa wuli Yesu wakamuzgora na mazgu ghankhongono Petrosi?
IVYO Petrosi wakapulika vikamuzizika comene. Mulongozgi wake wakutemweka, Yesu Khristu, “wakayowoyanga na kusotora [panji pakweru]” kuti wasuzgikenge na kufwa. Petrosi wakwenera kuti wakaŵa na cilato ciwemi pakuzgora Yesu kuti: “Kuŵe kutali na imwe, Fumu: vyeneivi kuti vingamuwirani cara.” Yesu wakamulazgira nkhontho Petrosi na kulaŵiska ku ŵasambiri ŵanyake. Nawo ŵakwenera kuti ŵakaŵa na maghanoghano ghakupuvya agha. Ndipo wakati kwa Petros, “Luta ku nyuma zane, Satana: ndiwe cakundikhuŵazga: cifukwa kuti ukupwelera vya Ciuta cara, kweni vya ŵanthu.”—Mrk. 8:32, 33; Mat. 16:21-23.
2. Kasi Yesu wakati msambiri wanadi wakwenera kucita vici?
2 Mazgu ghakulondezgapo agho Yesu wakayowoya ghakwenera kuti ghakamovwira Petrosi kumanya cifukwa ico wakamuzgolera nthena. Yesu “wakajicemera mzinda pamoza na ŵasambiri ŵake,” ndipo wakati: “Usange munthu wakukhumba kundilondezga, wajipate, wanyamule mphinjika [khuni lakusuzgikirapo] yake, ndipo wandilondezge. Cifukwa yose uyo wakukhumba kuponoska umoyo wake wati wawutayenge; kweni yose uyo wati watayenge umoyo wake cifukwa ca Ine na cifukwa ca ivangeli wati wawuponoskenge.” (Mrk. 8:34, 35) Apa, Yesu wakayowoyanga kuti wapelekenge umoyo wake; ndiposo kuti ŵalondezgi ŵake nawo ŵakeneranga kuŵa ŵakunozgeka kupeleka umoyo wawo kuti ŵateŵetere Ciuta. Ŵakenera kutumbikika comene para ŵacita ntheura.—Ŵazgani Mateyu 16:27.
3. (a) Kasi ni mafumbo wuli agho Yesu wakafumba ŵategherezgi ŵake? (b) Kasi fumbo laciŵiri la Yesu likwenera kuti likaŵakumbuska vici ŵategherezgi ŵake?
3 Pa nyengo iyo Yesu wakayowoyera ivyo vili pacanya apa, wakafumba mafumbo ghaŵiri agho ghakovwira munthu kughanaghana: “Kungamovwiraci munthu kwandula caru cose na kutaya umoyo wake?” kweniso, “Munthu wangapelekaci cakugulizgana na umoyo wake?” (Mrk. 8:36, 37) Zgoro la fumbo lakwamba ndakuwonekerathu. Palije candulo usange munthu wangandula caru cose capasi na kutaya umoyo wake. Usambazi ukuŵa wacandulo kwa munthu pekha usange iyo ngwamoyo. Fumbo laciŵiri la Yesu lakuti, “Munthu wangapelekaci cakugulizgana na umoyo wake?,” likwenera kuti likakumbuska ŵategherezgi ŵake mazgu agho Satana wakayowoya mu mazuŵa gha Yobu, ghakuti: “Munthu tiwapeleke vyose ivyo wali navyo kuwombora umoyo wake.” (Job 2:4) Mazgu gha Satana agha ghangaŵa ghaunenesko ku ŵanthu awo ŵakuleka kusopa Yehova. Ŵanandi ŵangacita cilicose, na kusulako fundo yiliyose yaurunji kuti ŵaleke kufwa. Kweni Ŵakhristu ŵakucita nthena yayi.
4. Cifukwa wuli mafumbo gha Yesu ghali na ng’anamuro likuru ku Ŵakhristu?
4 Tikumanya kuti Yesu wakiza pa caru capasi kuti watipe umoyo wankhongono yayi, nesi usambazi panji umoyo utali mu caru ici. Wakiza kuti wajure mwaŵi wa kukhala kwamuyirayira mu caru ciphya, ndipo cilindizga ici ndico nchakuzirwa comene kwa ise. (Yoh. 3:16) Kwa Mkhristu, fumbo lakwamba la Yesu likung’anamura kuti, “Kungamovwiraci munthu kwandula caru cose na kutaya cigomezgo ca kusanga umoyo wamuyirayira?” Zgoro ndakuti, palije candulo cilicose. (1 Yoh. 2:15-17) Kuti tovwirike kuzgora fumbo laciŵiri la Yesu, tingacita makora kujifumba kuti, ‘Kasi nili wakunozgeka kutaya vinthu wuli sono kuti umoyo wamuyirayira nizakawusange nadi?’ Zgoro lithu pa fumbo ili, ilo likulongoreka kwizira mu vyakucita vithu, likuvumbura ukuru wa cigomezgo ici mu mitima yithu.—Yaniskani na Yohane 12:25.
5. Kasi tingapokera wuli cawanangwa ca umoyo wamuyirayira?
5 Apa, Yesu wakang’anamuranga kuti tingagura umoyo wamuyirayira yayi. Umoyo, nanga ungaŵa umoyo ufupi uwo tili nawo sono mu caru ici, nchawanangwa. Tingagura yayi umoyo panji kuwupokera cifukwa cakuti tacita cinthu cinyake. Nthowa yimoza pera iyo tingapokera cawanangwa ca umoyo wamuyirayira ndiyo ‘kupulikana na Khristu Yesu,’ ndiposo Yehova, uyo “ngwakuŵalambula [kuŵapa njombe] ŵeneawo ŵakumupenja.” (Gal. 2:16; Heb. 11:6) Ndipouli, cipulikano ici cikwenera kulongoreka na milimo, pakuti “nchakufwa cipulikano padera pa milimo.” (Yak. 2:26) Ntheura para tikulangurukaso pa fumbo la Yesu, tingacita makora kughanaghanirapo comene unandi wa vinthu ivyo tili ŵakunozgeka kutaya mu caru ici, na ivyo tili ŵakunozgeka kucita pakuteŵetera Yehova, kulongora kuti cipulikano cithu nchamoyo nadi.
‘Khristu Kuti Wakajikondweska Cara’
6. Kasi nchivici cikaŵa cakuzirwa comene mu umoyo wa Yesu?
6 M’malo mwa kudodoliska vinthu ivyo vikaŵa mu caru nyengo iyo, Yesu wakadodoliska vinthu vyakuzirwa comene na kukana kutoreka mtima na usambazi. Iyo wakajipata na kupulikira Ciuta umoyo wake wose. M’malo mwa kujikondweska yekha, iyo wakati: “Mazuŵa ghose nkhucita vyeneivyo vikumukondweska [Ciuta].” (Yoh. 8:29) Kasi Yesu wakajipata kufika mpha kuti wakondweske Ciuta?
7, 8. (a) Kasi Yesu wakajipata wuli, ndipo wakapika njombe wuli? (b) Ni fumbo wuli ilo tikwenera kujifumba?
7 Nyengo yinyake Yesu wakati ku ŵasambiri ŵake: “Mwana wa Munthu wakawura kwizira kuteŵetereka, kweni kuteŵetera, na kupeleka umoyo wake thumba la kuwombora ŵanandi.” (Mat. 20:28) Pambere wandayowoye ivi, apo Yesu wakamba kucenjezga ŵasambiri kuti ‘wapelekenge umoyo’ wake, Petrosi wakamuphalira kuti wajilengere lusungu. Kweni Yesu wakasunkhunyika yayi. Wakapeleka umoyo wake wakufikapo kwambura kucicizgika, cifukwa ca ŵanthu. Cifukwa ca kujipata kwantheura, njombe yake yikatayika yayi. Iyo wakawuskika na ‘kukwezgekera ku woko lamalyero la Ciuta.’ (Mil. 2:32, 33) Ntheura nase tikwenera kucita nga ndiyo.
8 Mpositole Paulosi wakasoka Ŵakhristu mu msumba wa Roma “kuleka kujikondweska” na kuŵakumbuska kuti “Khristu nayo . . . wakajikondweska cara.” (Rom. 15:1-3) Ntheura kasi tili ŵakunozgeka kulondezga ulongozgi wa mpositole uwu, na kujipeleka taŵene pakuyezga Khristu?
Yehova Wakukhumba Kuti Timupe Viwemi Comene
9. Kasi para Mkhristu wajipatulira kwa Ciuta ndikuti wacita vici?
9 Kale mu Israyeli, Dango lakupelekeka kwizira mwa Mozesi likatenge ŵazga awo ŵakaŵa Ŵahebere ŵakenera kufwatuka ku wuzga mu cilimika cacinkhondi na ciŵiri panji mu cilimika ca kuhenera. Kweni usange muzga wamutemwa sekuru wake, wakaŵa mwanangwa kukhala nayo umoyo wake wose. (Ŵazgani Duteronome 15:12, 16, 17.) Nase tikucita mwakuyana waka para tajipatulira kwa Ciuta. Tikukhumba tekha kucita khumbo la Ciuta, kuleka kucita makhumbiro ghithu. Para tikucita nthena, tikulongora kuti tikumutemwa comene Yehova ndiposo kuti tikukhumba kumuteŵetera kwamuyirayira.
10. Kasi tili ŵa Ciuta pa fundo wuli, ndipo pa cifukwa ici, tikwenera kughanaghana ndiposo kucita wuli vinthu?
10 Usange mukusambira Baibolo na Ŵakaboni ŵa Yehova, mukupharazga makani ghawemi na kuŵapo pa maungano Ghacikhristu, mukuwongeka comene. Tili na cigomezgo kuti sonosono apa munwekenge kujipatulira kwa Yehova na kufumba fumbo ilo nthunguli ya ku Etiyopiya yikafumba Filipu: “Nchici cikundikanizga kubapatizika?” (Mil. 8:35, 36) Kufuma apo, ubwezi winu na Ciuta uzamuŵa nga ngwa Ŵakhristu awo Paulosi wakaŵalembera kuti: “Muli ŵa mwaŵene cara: cifukwa mukagulika na mtengo.” (1 Kor. 6:19, 20) Kwali tikulindilira kuzakaluta kucanya panji kuzakakhala pa caru capasi, usange tajipatulira kwa Yehova, tili ŵake. Ipo nchakuzirwa comene kuti tileke kujikondweska tekha na kuleka “kuzgoka ŵazga ŵa ŵanthu.” (1 Kor. 7:23) Ni mwaŵi ukuru kuŵa muteŵeti wakugomezgeka wa Yehova kuti watitume kucita ivyo wakukhumba.
11. Kasi Ŵakhristu ŵakuciskika kupeleka sembe wuli, ndipo kasi ici cikung’anamucaci comene pakughanaghanira za sembe izo zikapelekekanga pakulondezga Dango lakupelekeka kwizira mwa Mozesi?
11 Paulosi wakaciska Ŵakhristu ŵanyake kuti: “Mupeleke mathupi ghinu ghaŵe sembe yamoyo, yituŵa na yakukondweska Ciuta, kwenekuko nkhuteŵeta kwinu kwa vinjeru.” (Rom. 12:1) Mazgu agha ghakwenera kuti ghakakumbuska Ŵakhristu Ŵacihebere za sembe izo ŵakapelekanga pakusopa pambere ŵandaŵe ŵalondezgi ŵa Yesu. Ŵakamanyanga kuti mu Dango lakupelekeka kwizira mwa Mozesi, nyama izo zikapelekekanga pa jochero zikeneranga kuŵa ziwemi comene. Nyama yiliyose iyo yikaŵa na kafukwa yikaŵa yambura kuzomerezgeka. (Mal. 1:8, 13) Ndimo viliriso para tikupeleka mathupi ghithu kuŵa “sembe yamoyo.” Yehova tikumupa ivyo ni viwemi comene, kuti ivyo vyakhalako para takhorweska makhumbiro ghithu cara. Para tajipatulira kwa Ciuta tikupeleka “umoyo” withu wose kwa iyo, kwali ni nkhongono, ivyo tili navyo, na vyose ivyo tingamanya kucita. (Kol. 3:23) Kasi tingacita wuli vinthu ivi?
Citani Mwavinjeru na Nyengo Yinu
12, 13. Kasi ni nthowa wuli yinyake iyo tingamupira viwemi comene Yehova?
12 Kucita mwavinjeru na nyengo yithu ni nthowa yinyake iyo tingamupira viwemi comene Yehova. (Ŵazgani Ŵaefeso 5:15, 16.) Kuti ticite nthena tikwenera kujikora. Cifukwa ca caru na kuwura kufikapo, kanandi tikucicizgika kuti nyengo yithu yose timalirenge pa kujisanguluska na kujipenjera ivyo tikukhumba. Enya, “kanthu kose kali na nyengo yake na yake.” Pali nyengo ya kupumura na kusangwa, ndiposo nyengo yakugwilira nchito yakulembeka mwakuti ticite makora milimo yithu Yacikhristu. (Muph. 3:1) Ndipouli, Mkhristu wakujipatulira kwa Yehova wakwenera kujikora kuti wacite mwavinjeru na nyengo yake.
13 Apo Paulosi wakaluta ku Athene, wakawona kuti “wose Ŵaathene na ŵalendo ŵakutandara mumo ŵakaŵavyanga nyengo ya kanthu kanyakeso kweni kuphara panji kupulika cinthu ciphya.” (Mil. 17:21) Mazuŵa ghano napo ŵanandi ŵakunanga nyengo yawo. Ivyo vikutimbanizga mazuŵa ghano ni TV, maseŵera gha pa vidiyo, na Intaneti. Ni vinthu vinandi ivyo vingatitimbanizga na kutimalira nyengo. Usange tingathera, tingamba kusulako vinthu vyauzimu. Tingambaso kughanaghana kuti tili ŵakutangwanika comene mwakuti tingacita yayi vinthu “ivyo nvyakuzirwa” comene, vyakukhwaskana na kuteŵetera Yehova.—Fil. 1:9, 10.
14. Kasi ni mafumbo wuli agho tikwenera kughanaghanirapo comene?
14 Ntheura, pakuŵa muteŵeti wakujipatulira wa Yehova, jifumbani kuti, ‘Kasi pa ndondomeko yane ya zuŵa na zuŵa pali nyengo yakuŵazgira Baibolo, kulanguruka na kulomba?’ (Sal. 77:12; 119:97; 1 Tes. 5:17) ‘Kasi nkhupatura nyengo kuti ninozgekerenge maungano Ghacikhristu? Kasi nkhukhozga ŵanyane mwa kuzgorapo pa maungano?’ (Sal. 122:1; Heb. 2:12) Mazgu gha Ciuta ghakuti Paulosi na Barnaba ŵakamalira “nyengo yitali pa kuyowoya na cikanga mu Fumu.” (Mil. 14:3) Kasi mungasintha vinthu vinyake kuti mumalirenge “nyengo yitali” mu nchito ya kupharazga, panji nanga nkhucita upayiniya?—Ŵazgani Ŵahebere 13:15.
15. Kasi ŵalara ŵakucita wuli mwavinjeru na nyengo yawo?
15 Apo mpositole Paulosi na Barnaba ŵakaluta ku mpingo Wacikhristu uwo ukaŵa mu Antiyoke, “ŵakatandara nyengo yikuruko na ŵasambiri.” (Mil. 14:28) Mazuŵa ghano napo, ŵalara ŵacitemwa ŵakumalira nyengo yawo yitali pa kukhozga ŵanji. Padera pa uteŵeti wa m’munda, ŵalara ŵakulimbikira kuliska mskambo, kupenja mberere zakuzgeŵa, kovwira ŵalwari, na kucita milimo yinyake yinandi comene mu mpingo. Usange ndimwe mbali wakubapatizika, kasi mungakwaniska kujipeleka kuti muŵe ŵakwenelera kucita milimo yinyake iyi?
16. Kasi ni nthowa wuli zinyake izo ‘tingaŵacitira uwemi awo mba mbumba ya cipulikano’?
16 Ŵabali na ŵadumbu ŵanandi ŵakukondwa comene kovwira awo ŵasoŵa pakukora cifukwa cakuti soka laŵawira. Mwaciyelezgero, mudumbu munyake wa vilimika 60 uyo wakuteŵetera pa Beteli, wakenda maulendo ghatali pa nyengo zakupambanapambana kukawovwira ŵanthu awo soka likaŵawira. Cifukwa wuli wakamalira nyengo yake ya holide pa kovwira ŵanji? Iyo wakuti: “Nangauli nkhumanya nchito yiliyose yapadera yayi, ukaŵa mwaŵi wane kucita cilicose ico cikaŵa cakukhumbikwa. Nkhakhozgeka comene pakuwona cipulikano cakukhora ca ŵabali na ŵadumbu ŵane awo vinthu vyawo vinandi vikanangika.” Kweniso, ŵanthu vikwi vinandi pa caru cose capasi ŵakovwira kuzenga Nyumba za Ufumu na Malo gha Maungano. Para tikucitako milimo iyi mwakujipeleka, ‘tikuŵacitira uwemi awo mba mbumba ya cipulikano.’—Gal. 6:10.
“Ndili Namwe Mazuŵa Ghose”
17. Kasi nchivici ico imwe pamwekha mungapeleka kuti musange umoyo wamuyirayira?
17 Ŵanthu awo ŵali kutali na Ciuta ŵakhala pacoko kumara. Tikumanya yayi nyengo yeneko iyo ŵamalirenge. Ndipouli, tikumanya kuti “nyengo yili kufupiskika” ndipo “makhaliro gha caru cino ghakupwalalikira.” (Ŵazgani 1 Ŵakorinte 7:29-31.) Fundo iyi yikucitiska kuti fumbo la Yesu liŵe lakuzirwa comene: “Munthu wangapelekaci cakugulizgana na umoyo wake?” Tiwoneseskenge kuti tikucita vyose ivyo Yehova wangatilomba kuti timucitire mwakuti tisange “umoyo uwo mbumoyo weneco.” (1 Tim. 6:19) Ipo nchakuzirwa comene kupulikira languro la Yesu lakuti ‘timulondezge’ na ‘kupenja dankha Ufumu.’—Mat. 6:31-33; 24:13.
18. Kasi nchigomezgo wuli ico tingaŵa naco, ndipo cifukwa wuli?
18 Mbunenesko kuti nyengo zinyake cikuŵa cipusu yayi kulondezga Yesu, ndipo mwakuyana na cenjezgo la Yesu, ŵanyake ŵafwirapo mu caru ici. Ndipouli, nga ni Yesu, tikukana kuwira mu ciyezgo ca ‘kujilengera lusungu.’ Tili na cipulikano mu mazgu agho wakaphalira ŵalondezgi ŵake ŵakuphakazgika ŵakwambilira, ghakuti: “Ine ndili namwe mazuŵa ghose mpaka kuumaliro wa mgonezi.” (Mat. 28:20) Ipo tiyeni tijipeleke comene kuti na nyengo yithu kweniso nkhongono zithu ticite uteŵeti wakupatulika. Usange tikucita nthena tikulongora kuti tili na cigomezgo cakuti Yehova wazamutisungilira pa suzgo yikuru, panji kutiwuskira ku umoyo mu caru ciphya. (Heb. 6:10) Kucita ntheura, kuzamulongora umo umoyo uliri wakuzirwa kwa ise.
Mazgoro Ghinu Ngakuti Wuli?
• Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakaŵa wakukhumbisiska kuteŵetera Ciuta na ŵanthu?
• Cifukwa wuli munthu wakwenera kujipata, ndipo wangajipata wuli?
• Mu Israyeli, ni sembe wuli izo zikaŵanga zakuzomerezgeka kwa Yehova, ndipo ise tikusambirapo vici?
• Kasi tingacita wuli mwavinjeru na nyengo yithu?
[Cithuzithuzi pa peji 26]
Nyengo zose Yesu wakacitanga vinthu vyakukondweska Ciuta
[Cithuzithuzi pa peji 28]
Ŵaisrayeli ŵakapelekanga sembe ziwemi comene kuti ŵakhozgere kusopa kwaunenesko
[Cithuzithuzi pa peji 29]
Tikukondweska Ciuta para tikucita mwavinjeru na nyengo yithu