Wonani! Muteŵeti Uyo Yehova Wakukondwa Nayo

‘Wonani muteŵeti wane, . . . uyo mtima wane ukuca naye!’—YES. 42:1.

 1. Kasi ŵanthu ŵa Yehova ŵakuciskika kucitaci, comenecomene apo Cikumbusko cikusendelera, ndipo cifukwa wuli?

APO nyengo ya kukumbukira nyifwa ya Khristu yikusendelera, ŵanthu ŵa Ciuta ŵangacita makora kulondezga ulongozgi wa mpositole Paulosi wakuti ŵalaŵiske “dodoli kwa Mulongozgi Mulara na Wakufiska cipulikano cithu, Yesu.” Paulosi wakasazgirapo kuti: “Nadi, ghanaghanirani comene uyo wazizipizga kayowoyero ka msinjiro kantheura ka ŵakwananga ako kakuŵasuska ŵekha, mwakuti muleke kuvuka na kuthika lusoko mu umoyo winu.” (Heb. 12:2, 3) Kughanaghanira za kugomezgeka kwa Khristu, uyo wakafika pa kupeleka umoyo wake kuŵa sembe, kovwirenge Ŵakhristu ŵakuphakazgika na ŵanyawo ŵa mberere zinyake kulutilira kuteŵetera Yehova mwakugomezgeka na kuleka “kuthika lusoko mu umoyo wawo.”—Yaniskani na Ŵagalatiya 6:9.

 2. Kasi tingasambiraci ku maucimi gha Yesaya ghakukhwaskana na Mwana wa Ciuta?

² Kwizira mwa nchimi Yesaya, Yehova wakapeleka maucimi ghanandi ghakukhwaskana na Mwana wake. Maucimi agha ghatovwirenge kulaŵiska “dodoli kwa Mulongozgi Mulara na Wakufiska cipulikano cithu,” Khristu Yesu.a Ghakutiphalira vinandi vya wunthu wake, visuzgo vyake ndiposo kukwezgeka kwake kuŵa Themba lithu na Muwomboli. Ghatovwirenge kuti tipulikiske makora ng’anamuro la Cikumbusko, ico cilimika cino ticitenge pa Cinayi, Epulero 9, para dazi lanjira.

Muteŵeti Wamanyikwa

3, 4. (a) Mu buku la Yesaya, kasi lizgu lakuti “muteŵeti” likung’anamuraci? (b) Kasi Baibolo likumuvumbura wuli Muteŵeti uyo wakuzunulika mu Yesaya vipaturo 42, 49, 50, 52, ndiposo 53?

³ Lizgu lakuti “muteŵeti” likusangika kanandi waka mu buku la Yesaya. Mu malo ghanyake likuyowoya za Yesaya iyomwene. (Yes. 20:3; 44:26) Nyengo zinyake likuyowoya za mtundu wose wa Israyeli, panji Yakobe. (Yes. 41:8, 9; 44:1, 2, 21) Kweni wuli pakuyowoya za maucimi ghapadera ghakukhwaskana na Muteŵeti agho ghali mu Yesaya vipaturo 42, 49, 50, 52, ndiposo 53? Malemba gha Cigiriki ghakutovwira kumumanya makora Muteŵeti wa Yehova uyo wakuzunulika mu vipaturo ivi. Cakukondweska nchakuti munthu wa ku Etiyopiya, uyo wakuzunulika mu buku la Milimo, wakaŵazganga umoza wa maucimi agha apo Filipu mupharazgi wakalongozgeka na mzimu kuti wakumane nayo. Munthu yura wakati waŵazga mazgu gha mu Baibolo agho sono tikughasanga pa Yesaya 53:7, 8, wakafumba Filipu kuti: “Nkhukulomba, Kasi nchimi yikuyowoya vya njani apa? Vya iyomwene panji vya munthu munyake?” Nyengo yeneyiyo Filipu wakamulongosolera kuti Yesaya wakayowoyanga vya Mesiya, Yesu.—Mil. 8:26-35.

⁴ Apo Yesu wakaŵa bonda, munthu murunji zina lake Simiyoni, mu nkhongono ya mzimu utuŵa wakayowoya kuti “mwana Yesu” wazamuŵa “ungweru wa kuwuskako cidiko mu maso gha mitundu,” nga umo vikayowoyekera kale pa Yesaya 42:6 na 49:6. (Luka 2:25-32) Kweniso vinthu vyakulengeska ivyo ŵanthu ŵakamucitira Yesu pa usiku uwo wakeruzgikiranga vikayowoyeka kale mu ucimi wa pa Yesaya 50:6-9. (Mat. 26:67; Luka 22:63) Pamanyuma pa Pentekoste 33 C.E., mpositole Petrosi wakamuvumbura Yesu kuŵa “Muteŵeti” wa Yehova. (Yes. 52:13; 53:11; ŵazgani Milimo 3:13, 26.) Kasi tingasambiraci ku maucimi ghakuyowoya za Mesiya agha?

Yehova Wakusambizga Muteŵeti Wake

 5. Kasi Muteŵeti wakasambizgika wuli?

⁵ Umoza wa maucimi gha Yesaya ghakukhwaskana na Muteŵeti wa Ciuta ukutiphalira vinandi vya ubwezi uwo ukaŵapo pakati pa Yehova na Mwana wake wakwamba, pambere Mwana uyu wandaŵe munthu pa caru capasi. (Ŵazgani Yesaya 50:4-9.) Muteŵeti iyomwene wakuvumbura kuti Yehova wakamusambizganga kwambura kuleka, wakati: “Mulenji na mulenji wakuwuka, wakuwuska khutu lane kupulika nga ngwakusambira.” (Yes. 50:4) Mu nyengo yose yira, Muteŵeti wa Yehova wakapulikizganga ku Ŵawiske na kusambira kwa iwo, wakaŵa msambiri wakujilambika. Ni mwaŵi wapadera comene kusambizgika na Mlengi wa vyose!

 6. Kasi Muteŵeti wakalongora wuli kuti wakaŵa wakujilambika fikepo ku Ŵawiske?

⁶ Mu ucimi uwu, Muteŵeti wakuyowoya za Ŵawiske kuŵa Fumu ya Cilengiwa Cose “Yehova Ciuta.” Ici cikulongora kuti Muteŵeti yura wakamanya unenesko wose wakuti Yehova ndiyo ni muwusi wa cilengiwa cose. Pakukhumba kulongora kuti wakaŵa wakujilambika fikepo ku Ŵawiske, iyo wakati: “Yehova Ciuta wajura khutu lane ndipo kuti ndagaluka cara, nanga nkhuwelera nyuma.” (Yes. 50:5) Wakaŵa “pafupi [na Yehova] nga ndi fundi” pakulenga vinthu vinyake vyose ndiposo ŵanthu. “Fundi” uyu, uyo ni Mwana wa Ciuta wakakondwa “pamaso [pa Yehova] lutaluta, kukondwera mu caru cake cakukhalamo ŵanthu, na kukondweraso mu ŵana ŵa ŵanthu.”—Zinth. 8:22-31.

 7. Nchivici cikulongora kuti Muteŵeti wakagomezganga kuti Ŵawiske ŵamovwirenge mu viyezgo?

⁷ Pakuti Muteŵeti wakasambizgika ntheura ndipo wakutemwa ŵanthu, wakaŵa wakunozgeka nkhanira apo wakiza pa caru capasi na kususkika comene. Wakalutilira kukondwa pakucita khumbo la Ŵawiske, nanga ni apo wakatambuzgikanga comene. (Sal. 40:8; Mat. 26:42; Yoh. 6:38) Mu viyezgo vyose ivyo vikamuwira pa caru capasi, Yesu wakagomezganga kuti Ŵawiske ŵakukondwa nayo ndipo ŵakumovwira. Umo vikayowoyekera kale mu ucimi wa Yesaya, Yesu wakayowoya kuti: “Uyo wakundirunjiska wali pafupi. Ndinjani tiwakomane nane? . . . Wona, Yehova Ciuta wakundovwira.” (Yes. 50:8, 9) Yehova wakamovwira nadi Muteŵeti wake wakugomezgeka apo wakateŵetanga pa caru capasi, nga umo ucimi unyake wa Yesaya ukulongolera.

Uteŵeti Uwo Muteŵeti Wakacita pa Caru Capasi

 8. Nchivici cikulongora kuti Yesu wakaŵa “wakusoleka” wa Yehova, umo vikayowoyekera kale pa Yesaya 42:1?

⁸ Baibolo likuphara ivyo vikacitika apo Yesu wakabapatizikanga mu 29 C.E., likuti: “Mzimu utuŵa . . . ukakhira pa iyo, ndipo lizgu likafuma kucanya likati: ‘Ndiwe Mwana wane wakutemweka; nkhukondwa nawe.’” (Luka 3:21, 22) Ntheura Yehova wakavumbura “wakusoleka” wake, uyo wakuzunulika mu ucimi wa Yesaya. (Ŵazgani Yesaya 42:1-7.) Apo wakateŵetanga pa caru capasi, Yesu wakafiska ucimi uwu mu nthowa yapadera comene. Mu buku lake la Makani Ghawemi, Mateyu wakazunura mazgu agho ghakusangika pa Yesaya 42:1-4 ndipo wakalongora kuti ghakuyowoya za Yesu.—Mat. 12:15-21.

9, 10. (a) Kasi Yesu wakafiska wuli lemba la Yesaya 42:3 mu uteŵeti wake? (b) Kasi Khristu ‘wakalongora wuli weruzgi’ apo wakaŵa pa caru capasi, ndipo mphawuli apo wazamwimika “weruzgi mu caru”?

⁹ Ŵanthu bweka pakati pa Ŵayuda ŵakayuyulikanga na ŵalongozgi ŵa cisopa ca Ciyuda. (Yoh. 7:47-49) Ŵanthu aŵa ŵakaŵacitiranga nkhaza ndipo tingaŵayaniska na ‘matete ghakuphwanyika’ panji ‘visunda vyakulota’ para vyakhala pacoko kuzimwa. Ndipouli, Yesu wakalongora ciwuravi ku ŵakavu na ŵakusuzgika. (Mat. 9:35, 36) Wakaŵacemanga ŵanthu ŵantheura kuti: “Zani kwa ine, mose imwe mukuphyoka na kunyekezgeka, ndipo nimusamphuskaninge.” (Mat. 11:28) Kweniso Yesu ‘wakalongora weruzgi’ panji kuti urunji, mwa kusambizga maghanoghano gha Yehova pa vinthu ivyo ni vyakwenelera na vyakubudika. (Yes. 42:3) Wakalongoraso kuti Dango la Ciuta likwenera kulondezgeka mwamahara ndiposo mwacisungusungu. (Mat. 23:23) Yesu wakalongoraso urunji mwa kupharazga mwambura kutemwera ku ŵasambazi na ŵakavu wuwo.—Mat. 11:5; Luka 18:18-23.

¹⁰ Ucimi wa Yesaya ukayowoyaso kale kuti “wakusoleka” wa Yehova wazamwimika “weruzgi mu caru.” (Yes. 42:4) Wazamucita ici sonosono apa, peneapo pakuŵa Themba la Ufumu wa Umesiya, wazamuparanya maufumu ghose gha ndyali na kuŵikapo muwuso wake waurunji. Wazamwambiska caru ciphya, umo “muzamukhala urunji.”—2 Pet. 3:13; Dan. 2:44.

“Kungweruka” Ndiposo “Phangano”

11. Kasi Yesu wakaŵa wuli “ungweru ku mitundu” apo wakaŵa pa caru capasi, ndipo wacali wuli ungweru mpaka lero?

¹¹ Pakufiska Yesaya 42:6, Yesu wakalongora nadi kuti wakaŵa “kungweruka ku ŵamitundu.” Apo wakateŵetanga pa caru capasi, wakiza na ungweru wauzimu comenecomene ku Ŵayuda. (Mat. 15:24; Mil. 3:26) Kweni Yesu wakati: “Ndine ungweru wa caru.” (Yoh. 8:12) Wakazgoka ungweru ku Ŵayuda na ku ŵamitundu wuwo, mwa kuŵangweluska waka mwauzimu yayi, kweniso mwa kupeleka umoyo wake wakufikapo kuŵa ciwombolero ca ŵanthu wose. (Mat. 20:28) Wakati wawuka, wakatuma ŵasambiri ŵake kuti ŵaŵe ŵakaboni ŵake “ku vigaŵa vyakutali comene vya caru capasi.” (Mil. 1:8) Mu uteŵeti wawo, Paulosi na Baranaba ŵakazunuraso mazgu ghakuti “ungweru ku mitundu” ndipo ŵakalongora kuti ghakayowoyanga za mulimo wa kupharazga uwo ŵakacitanga pakati pa mitundu yinyake. (Mil. 13:46-48; Yaniskani na Yesaya 49:6.) Mulimo uwu ucali kucitika peneapo ŵabali ŵakuphakazgika ŵa Yesu pa caru capasi na ŵanyawo, ŵakuthandazga ungweru wauzimu ndiposo kovwira ŵanthu kuti ŵaŵe na cipulikano mwa Yesu, uyo ni “ungweru ku mitundu.”

12. Kasi Yehova wapeleka wuli Muteŵeti wake “nga ni phangano ku ŵanthu”?

¹² Mu ucimi wenewura pera, Yehova wakaphalira Muteŵeti wake wakusoleka kuti: ‘Nizamukusungilira na kukupeleka iwe kuŵa nga ndi phangano ku ŵanthu.’ (Yes. 42:6) Satana wakalimbikira comene kuti waparanye Yesu na kumutondeska kufiska mulimo wake pa caru capasi, kweni Yehova wakamusungilira mpaka pa nyengo yakutemeka kuti wafwe. (Mat. 2:13; Yoh. 7:30) Yehova wakamuwuska Yesu na kumupeleka nga ni “phangano,” panji cikholi, ku ŵanthu pa caru capasi. Layizgo lapadera ili likapeleka ukaboni wakuti Muteŵeti wakugomezgeka wa Ciuta walutilirenge kuŵa “kungweluka kwa ŵamitundu,” kuŵafumyako ku cisi cauzimu.—Ŵazgani Yesaya 49:8, 9.b

13. Kasi Yesu wakawombora wuli “awo ŵakukhala mu mdima” apo wakateŵetanga pa caru capasi, ndipo wakulutilira wuli kucita ntheura?

¹³ Mwakuyana na phangano ili, Muteŵeti wakusoleka wa Yehova wazamujura “maso gha ŵacibulumutira,” “kufumya ŵamagoli mu nyumba ya magoli,” na kuwombora “awo ŵakukhala mu mdima.” (Yes. 42:7) Apo wakateŵetanga pa caru capasi, Yesu wakacita ici mwa kuvumbura kuti maluso gha visopa ghakaŵa ghautesi ndiposo kupharazga makani ghawemi gha Ufumu. (Mat. 15:3; Luka 8:1) Ntheura Ŵayuda awo ŵakazgoka ŵasambiri ŵake, wakaŵawombora ku wuzga wauzimu. (Yoh. 8:31, 32) Mwakuyana waka, ŵanthu mamiliyoni awo Mbayuda yayi, Yesu waŵawombora mwauzimu. Watuma ŵalondezgi ŵake kuti ‘ŵalute . . . na kuzgora ŵanthu ŵa mitundu yose kuŵa ŵasambiri,’ walayizga kuti waŵenge na ŵalondezgi ŵake “mpaka umaliro wa mgonezi.” (Mat. 28:19, 20) Uku wali kucanya, Khristu Yesu wakulaŵilira mulimo wa kupharazga uwo ukucitika pa caru cose.

Yehova Wakatumphuska “Muteŵeti”

14, 15. Cifukwa wuli Yehova wakatumphuska Muteŵeti wake ndipo wakamutumphuska wuli?

¹⁴ Mu ucimi unyakeso wakuyowoya vya Muteŵeti uyo wakaŵa Mesiya, Yehova wakuti: “Wonani, muteŵeti wane wacitenge mu vinjeru, tiwatumphuskike na kukuzgika, tiwaŵenge pacanya comene.” (Yes. 52:13) Pakuwona kuti Mwana wake ngwakujilambika ku muwuso wake ndiposo wakagomezgeka nanga ni mu viyezgo vyakofya, Yehova wakamutumphuska.

¹⁵ Mpositole Petrosi wakalemba vya Yesu kuti: “Iyo wali ku woko lamalyero la Ciuta, pakuti wakaluta kucanya; ndipo ŵangelo na mazaza na nkhongono vikalambikika kwa iyo.” (1 Pet. 3:22) Mwakuyana waka, mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Wakajiyuyura na kuŵa wakupulikira mpaka nyifwa, enya, nyifwa pa khuni lakusuzgikirapo. Pa cifukwa ici, Ciuta nayo wakamukwezga pa malo ghapacanya ndipo mwalusungu wakamupa zina ilo lili pacanya pa zina linyake lililose, mwakuti mu zina la Yesu, khongono lililose lijikame, la ŵakucanya na ŵa pa caru capasi ndiposo la awo ŵali kusi ku caru, ndipo lulimi lulilose luzomere pakweru kuti Yesu Khristu ni Fumu, kuti Ciuta Ŵadada wapike ucindami.”—Fil. 2:8-11.

16. Kasi Yesu ‘wakakuzgika’ wuli comene mu 1914, ndipo wacitaci kufuma nyengo iyo?

¹⁶ Mu 1914, Yehova wakamutumphuskaso Yesu. ‘Wakakuzgika’ comene apo Yehova wakamwimika kuŵa Themba la Ufumu wa Umesiya. (Sal. 2:6; Dan. 7:13, 14) Kufuma apo, Khristu wakuwusa “mukati mwa ŵalwani [ŵake].” (Sal. 110:2) Wakadankha kutonda Satana na viŵanda vyake, wakaŵaponya pa caru capasi. (Uvu. 12:7-12) Pamanyuma pake, nga ni Sayirasi Mukuru, Khristu wakawombora ŵabali ŵake ŵakuphakazgika awo ŵacali pa caru capasi kufuma ku “Babuloni Mukuru.” (Uvu. 18:2; Yes. 44:28) Wakulongozga mulimo wa pa caru cose wa kupharazga, weneuwo wacitiska kuti ŵabali ŵake “ŵakukhalapo” ŵawunganyike kusazgapo mamiliyoni ghanandi gha “mberere zinyake,” awo mbanyawo ŵakugomezgeka ŵa “kamskambo kacoko.”—Uvu. 12:17; Yoh. 10:16; Luka 12:32.

17. Kasi kufika pano tamanya vici mwa kusambira maucimi gha Yesaya ghakukhwaskana na “muteŵeti”?

¹⁷ Kusambira maucimi ghapadera agha mu buku la Yesaya kwatovwira kuti tiŵe ŵakuwonga comene cifukwa ca Themba lithu na Muwomboli, Khristu Yesu. Yesu wakaŵa wakujilambika apo wakateŵetanga pa caru capasi, kulongora kuti wakasambizgika na Ŵawiske wacali wandize pa caru capasi. Wajilongora nadi kuŵa “kungweluka kwa ŵamitundu” kwizira mu uteŵeti wake ndiposo mu mulimo wa kupharazga uwo wakulaŵilira mpaka mu zuŵa ili. Nga umo tiwonerenge, ucimi unyake wakuyowoya za Muteŵeti ukuvumbura kuti wazamusuzgika na kutaya umoyo wake kuti ise tisange candulo, vinthu ivyo tikwenera ‘kughanaghanira comene’ peneapo Cikumbusko ca nyifwa yake cikusendelera.—Heb. 12:2, 3.

[Mazgu ghamusi]

Kuweleramo

• Kasi “muteŵeti” uyo wakuzunulika mu maucimi gha Yesaya ni njani, ndipo tikumanya wuli?

• Kasi Muteŵeti wakasambizgika wuli na Yehova?

• Kasi Yesu ni “kungweluka ku ŵamitundu” mu nthowa wuli?

• Kasi Muteŵeti wakatumphuskika wuli?

[Cithuzithuzi pa peji 21]

Filipu wakavumbura makora kuti “muteŵeti” uyo wakuzunulika na Yesaya ni Yesu, uyo ni Mesiya

[Cithuzithuzi pa peji 23]

Pakuŵa Muteŵeti wakusoleka wa Yehova, Yesu wakalongora ciwuravi ku ŵakavu na ŵakusuzgika

[Cithuzithuzi pa peji 24]

Yesu wakakuzgika na Ŵawiske ndipo wakimikika kuŵa Themba la Ufumu wa Umesiya