Citaniko Mwakukwana Mulimo wa Vuna
“Muŵe na vyakucita vinandi mu mulimo wa Fumu.”—1 KOR. 15:58.
1. Kasi Yesu wakaciska ŵasambiri ŵake kuti ŵaciteko mulimo wuli?
APO wakaporotanga mu Samariya ca kuumaliro wa cilimika ca 30 C.E., Yesu wakakhala pa cisimi ico cikaŵa pafupi na msumba wa Sukare. Ndipo wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Inuskani maso ghinu na kuwona minda, kuti yaca kale mwakuti yivunike.” (Yoh. 4:35) Apa Yesu wakayowoyanga za kuvuna vyakurya vya m’munda yayi, kweni wakayowoyanga za kuwunjika ŵanthu ŵa mitima yiwemi kuti ŵaŵe ŵalondezgi ŵake. Wakaciskanga ŵasambiri ŵake kuti ŵaciteko mulimo uwu. Mulimo ukaŵa ukuru comene, kweni nyengo yakuwucitira yikaŵa yicoko.
2, 3. (a) Nchivici cikulongora kuti tili mu nyengo ya vuna? (b) Kasi mu nkhani iyi tisambirengeci?
2 Ivyo Yesu wakayowoya vyakukhwaskana na mulimo wa vuna ni vyakuzirwa comene. Mazuŵa ghano, minda “yaca kale mwakuti yivunike,” kung’anamura kuti ŵanthu awo ŵakukhumba kovwirika kuti ŵaŵe ŵasambiri ŵa Yesu mbanandi. Cilimika cilicose ŵanthu mamiliyoni ghanandi ŵakucemeka kuti ŵasambire unenesko, ndipo ŵanandi mwa ŵanthu aŵa ŵakubapatizika kulongora kuti ŵazomera kuŵa ŵasambiri. Tili na mwaŵi wa kucitako mulimo wa vuna uwu mwakulaŵilirika na Yehova Ciuta, uyo ni Mweneco wa vuna. Kasi ‘mukucita vinandi’ mu mulimo wa vuna?—1 Kor. 15:58.
3 Kwa vilimika vitatu na hafu vya uteŵeti wake wa pa caru capasi, Yesu wakawovwira ŵasambiri ŵake kuti ŵanozgekere mulimo wa vuna. Mu nkhani iyi tisambirenge fundo zitatu zakuzirwa izo Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake. Fundo yiliyose yikulongora mukhaliro uwo ungatovwira apo tikuyezgayezga kucitako mulimo wa kuwunjika ŵasambiri. Tiyeni tidumbiskane mikhaliro iyi.
Kujiyuyura Nkhwakukhumbikwa
4. Kasi Yesu wakacita wuli kuti walongore kuzirwa kwa kujiyuyura?
4 Muŵe nga mukuwona vinthu ivi. Ŵasambiri ŵa Yesu ŵaleka waka kugazgana pa nkhani ya uyo ni mukuru pakati pawo. Visko vyawo vikulongora kuti cinthu cinyake cabudika. Ntheura, Yesu wakutora mwana mucoko na kumuyimika pakati pawo. Yesu wakulaŵiska mwana na kuyowoya kuti: “Yose uyo wajiyuyurenge nga ni mwana mucoko uyu ndiyo ni mukuru comene mu ufumu wa kucanya.” (Ŵazgani Mateyu 18:1-4.) M’malo mwa kughanaghana nga ni caru, ico cikuzirwiska munthu cifukwa ca mazaza, cuma, ndiposo kumanyikwa kwake, ŵasambiri ŵakeneranga kumanya kuti mukuru comene ni uyo ‘wakujiyuyura nga ni mwana mucoko.’ Kuti Yehova waŵatumbike na kuŵapa uteŵeti ŵakeneranga kuŵa ŵakujiyuyura.
5, 6. Cifukwa wuli mukwenera kuŵa ŵakujiyuyura kuti muciteko mwakukwana mulimo wa vuna? Yowoyani ciyelezgero.
5 Mazuŵa ghano napo, ŵanandi mu caru ici ŵakuŵika umoyo wawo wose pa kupenja mazaza, usambazi, ndiposo kumanyikwa. Lekani ŵakuŵa na nyengo yicoko comene panji kuŵavyirathu nyengo yakucitira vinthu vyauzimu. (Mat. 13:22) Kweni ŵanthu ŵa Yehova ‘ŵakujiyuyura nga ni mwana’ mwakuti Mweneco wa vuna waŵatumbike.—Mat. 6:24; 2 Kor. 11:7; Fil. 3:8.
6 Wonani ivyo Francisco, uyo wakuteŵetera nga ni mulara ku South America wakacita. Apo wakaŵa muwukirano, wakaleka masambiro gha ku yunivesite mwakuti wacite upayiniya. Iyo wakati: “Apo nkhasanga munyane wakuti nitorane nayo, mphanyi nkhanjira nchito iyo yikatenge yovwirenge ine na muwoli wane kusanga ndalama zinandi. Kweni tikasankha kukhala umoyo wambura kukhumba vinandi mwakuti tilutilire kucita uteŵeti wanyengozose lumoza. Tikati taŵa na ŵana, masuzgo nagho ghakasazgikira. Kweni Yehova wakatovwira kuti tifiske cilato cithu.” Francisco wakatiso: “Kwa vilimika vyakujumpha 30, padera pa mauteŵeti ghanyake, nasangwa kuteŵetera nga mulara. Tindadandawurepo cifukwa cakuti tikasankha umoyo wambura kukhumba vinandi.”
7. Kasi imwe mwalondezga wuli ulongozgi wa pa Ŵaroma 12:16?
7 Usange mukukana “vinthu vyakujikuzga” vya mu caru ici na kuzomera ‘kulongozgeka na vinthu vyakuyuyuka,’ namwe mungasanga vitumbiko vinandi mu mulimo wa vuna.—Rom. 12:16; Mat. 4:19, 20; Luka 18:28-30.
Kulimbikira Kuli na Vitumbiko
8, 9. (a) Longosorani mwakudumura ntharika ya Yesu ya matalente. (b) Kasi ntharika iyi yingakhozga anjani comene?
8 Kulimbikira nkhwakukhumbikwa kuti ticiteko mwakukwana mulimo wa vuna. Yesu wakalongora kuzirwa kwa fundo iyi mu ntharika ya matalente.a Ntharika iyi yikuyowoya za munthu, uyo pambere wandalute ku caru cinyake, wakapeleka matalente ghake ku ŵazga ŵake ŵatatu. Muzga wakwamba wakamupa matalente ghankhondi, waciŵiri ghaŵiri, ndipo wacitatu talente limoza. Fumu yawo yikati yaluta, muzga wakwamba na waciŵiri, nyengo yeneyiyo ŵakalimbikira ‘kucita malonda’ na matalente agho ŵakapika. Kweni wacitatu wakaŵa “mukata.” Wakabisa pasi talente ilo wakapika. Fumu yawo yikati yawerako uko yikaluta, yikapa njombe muzga wakwamba na waciŵiri mwa kuŵimika pa “vinthu vinandi.” Kweni muzga wacitatu yikamupoka talente ilo yikamupa, ndipo yikamucimbizga mu mbumba yake.—Mat. 25:14-30.
9 Namwe mukwenera kuti mukudokera kucita nga ni ŵazga ŵawemi ŵa mu ntharika ya Yesu, mukukhumba nga mungacitako mwakukwana mulimo wa kuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri. Kweni wuli usange masuzgo ghakumutondeskani kuti mucite vinandi? Mutepanji suzgo la ndalama likumucicizgani kuti mugwirenge nchito kwa maora ghanandi, mwakuti musange vyakukhumbikwa vya mbumba yinu. Panji cingaŵa cifukwa cakuti muli ŵacekuru ndipo mukulwaralwara. Usange ndimo viliri, ipo ntharika ya matalente yili na fundo izo zingamukhozgani.
10. Kasi fumu ya mu ntharika ya matalente yikalongora wuli kuti yikawonanga vinthu mwakwenelera, ndipo cifukwa wuli ici nchakukhozga kwa imwe?
10 Wonani kuti fumu yikamanyanga kuti ŵazga ŵake ŵangacita vinthu mwakuyana yayi. Yikalongora kuti yikamanyanga fundo iyi, cifukwa pakupeleka matalente yikapeleka kwa waliyose “mwakuyana na maluso ghake.” (Mat. 25:15) Kuyana na ivyo fumu yawo yikalindizganga, muzga wakwamba wakasangirapo matalente ghanandi kuluska ŵaciŵiri. Ndipouli, fumu iyi yikamanya kuti wose ŵaŵiri ŵakaŵa ŵakulimbikira, lekani yikaphalira muzga waliyose wa ŵaŵiri ŵara kuti, “muzga muwemi na wakugomezgeka,” ndipo yikaŵapa njombe zakuyana. (Mat. 25:21, 23) Mwakuyana waka, Yehova Ciuta, uyo ni mweneco wa vuna wakumanya kuti masuzgo ghangamutondeskani kucita vinandi mu uteŵeti wake. Nyengo zose wakuwona ivyo mukuyezgayezga kucita kuti mumuteŵetere, ndipo wazamumutumbikani.—Mrk. 14:3-9; ŵazgani Luka 21:1-4.
11. Kasi munthu wangatumbikika wuli para wakulimbikira mu nyengo ya suzgo? Yowoyani ciyelezgero.
11 Ciyelezgero ca mudumbu munyake, zina lake Selmira, uyo wakukhala ku Brazil, cikulongora kuti kulimbikira mu mulimo wa Ciuta kukuthemba kuti vinthu viŵe makora pera yayi pa umoyo wa munthu. Vilimika 20 ivyo vyajumpha, mfumu wa Selmira vigeŵenga vikamukoma mwa kumulasa na futi, ndipo wakamulekera ŵana ŵatatu. Selmira wakalembeka nchito ya mu nyumba. Wakagwiranga nchito iyi kwa maora ghanandi ndipo pakuluta ku nchito wakendanga mtunda utali pa matola. Nangauli wakaŵa na masuzgo agha, wakasintha vinthu vinyake pa umoyo wake, mwakuti wacite upayiniya wanyengozose. Pamasinda, ŵana ŵake ŵaŵiri nawo ŵakamba upayiniya. Iyo wakati: “Kwa vilimika vinandi ivyo vyajumpha, nasambira Baibolo na ŵanthu ŵakujumpha 20, ndipo ŵanthu aŵa ŵaŵa ŵamoza ŵa mu mbumba yane. Mpaka sono, nicali kusangwa na citemwa ico ŵakunilongora. Mbusambazi uwo tingagura na ndalama yayi.” Mweneco wa vuna wamutumbika nadi Selmira cifukwa ca kulimbikira.
12. Kasi tingalongora wuli kuti tikulimbikira kupharazga?
12 Usange masuzgo ghakumutondeskani kumalira nyengo yinandi mu uteŵeti, manyani kuti mungacita vinandi nipera mu mulimo wa vuna, cikuru mukucita mwavinjeru na nyengo iyo muli nayo. Para mukulondezga masacizgo agho ghakuyowoyeka pa Ungano wa Uteŵeti sabata yiliyose, mbwenu musazgirengeko luso lwinu ndiposo musangenge nthowa zinyake zakupharazgira. (2 Tim. 2:15) Kweniso, mungacepeskako milimo yinyake yakuzirwa pacoko, panji mungayilekezga dankha na kuzakayicita nyengo yinyake, mwakuti nyengo zose munjirenge mu uteŵeti wa m’munda lumoza na mpingo.—Kol. 4:5.
13. Nchivici cingatovwira kuti tilutilire kulimbikira?
13 Kumbukani kuti munthu wakuŵa wakulimbikira cifukwa ca kutemwa Yehova ndiposo kumuwonga. (Sal. 40:8) Muzga wacitatu uyo wazunulika mu ntharika ya Yesu wakawonanga kuti fumu yake njakusuzga. Lekani talente ilo wakapika wakalibisa waka pasi, m’malo mwa kucitira malonda. Kuti tiŵambare nkharo ya muteŵeti muheni uyu, tikwenera kulutilira kukhozga ubwezi withu na Yehova, uyo ni mweneco wa vuna. Patulani nyengo yakuŵazgira na kulanguruka pa mikhaliro yake yakukondweska nga ni citemwa, kuzika, na lusungu. Para mungacita nthena, mukhuŵilizgikenge kucita vinandi mu uteŵeti wake.—Luka 6:45; Fil. 1:9-11.
“Muŵenge Ŵatuŵa”
14. Kasi awo ŵakukhumba kucitako mulimo wa vuna ŵakwenera kufiska vinthu wuli vyakuzirwa?
14 Mpositole Petrosi wakazunura mazgu gha mu Malemba Ghacihebere kuti walongole khumbo la Ciuta lakukhwaskana na ŵateŵeti ŵake ŵa pa caru capasi, wakati: “Mwakuyana na Mutuŵa uyo wakamucemani, namwe muŵe ŵatuŵa mu makhaliro ghinu ghose, pakuti kuli kulembeka: ‘Muŵenge ŵatuŵa, cifukwa ine nili mutuŵa.’” (1 Pet. 1:15, 16; Lev. 19:2; Dute. 18:13) Mazgu agha ghakulongora kuti awo ŵakucitako mulimo wa vuna ŵakwenera kuŵa ŵatuŵa. Tingaŵa ŵatuŵa usange tingageziskika mwauzimu. Kasi tingageziskika wuli? Mazgu gha Ciuta ndigho ghangatovwira.
15. Kasi mazgu gha Ciuta ghali na nkhongono wuli?
15 Mazgu gha Ciuta ghakuyaniskika na maji agho ghakutozga vinthu. Mwaciyelezgero, Paulosi wakalemba kuti mpingo wa Ŵakhristu ŵakuphakazgika ngwakutowa mu maso gha Ciuta, nga ni mwali wakutozgekera Khristu, uyo wakawusuka “na maji kwizira mu mazgu, . . . kuti uŵe utuŵa na wambura kalema.” (Efe. 5:25-27) Yesu nayo wakayowoya kuti mazgu gha Ciuta ghali na nkhongono ya kusuka. Pakuyowoya na ŵasambiri ŵake, Yesu wakati: “Imwe muli ŵakutowa kale cifukwa ca mazgu agho nayowoya kwa imwe.” (Yoh. 15:3) Ntheura, mazgu gha Ciuta ghakovwira ŵanthu kuŵa ŵatuŵa. Tingasopa Ciuta mwakuzomerezgeka pekha para tingazomerezga kuti mazgu ghake ghatisuke.
16. Kasi tingacita wuli kuti tileke kufipirwa mwauzimu?
16 Pambere tindazomerezgeke kucitako mulimo wa vuna, cakwamba tikwenera kugeziskika dankha mwauzimu. Kuti tilutilire kucita mulimo uwu, tikwenera kukoleska malango gha Yehova. (Ŵazgani 1 Petrosi 1:14-16.) Nga umo nyengo zose tikugezera kuti thupi lithu liwonekenge makora, nyengo zose tikweneraso kuzomerezga kuti mazgu gha Ciuta ghatitozge. Ghangatitozga usange tikuŵazga Baibolo na kusangika pa maungano. Tikweneraso kufwilirapo kulondezga ivyo tikusambira mu mazgu gha Ciuta. Para tikucita nthena, titondenge vizgoŵi vithu vyawakawaka ndipo tifipirwenge yayi na caru ici. (Sal. 119:9; Yak. 1:21-25) Ipo nchakukhozga comene kumanya kuti mazgu gha Ciuta ghangatovwira kuti ‘tigeziskike mwakuti titowe’ nanga tingacita zakwananga zikuru.—1 Kor. 6:9-11.
17. Kuti tileke kufipirwa mwauzimu, kasi ni ulongozgi wuli wa mu Baibolo uwo tikwenera kulondezga?
17 Kasi mukuzomera kutozgeka na mazgu gha Ciuta? Mwaciyelezgero, kasi imwe mukucita wuli para mwapulika cenjezgo lakukhwaskana na vyakusanguluska viheni vya mu caru ici? (Sal. 101:3) Kasi mukukana kwendezgana mwambura kwenelera na ŵanyinu ŵa ku sukulu panji ku nchito awo Mbakhristu ŵanyinu yayi? (1 Kor. 15:33) Kasi mukuŵambara vinthu ivyo vingamupangiskani kuti muŵe ŵakufipirwa mu maso gha Yehova? (Kol. 3:5) Kasi mukuyezgayezga kujipatura ku ndyali za caru ici ndiposo mzimu wa kutemwa caru uwo wazara comene?—Yak. 4:4.
18. Kasi kutowa mwauzimu kukutovwira wuli kuti ticitenge makora mulimo wa vuna?
18 Para mukupulikira ulongozgi wakukhwaskana na vinthu ivi, mutumbikikenge comene. Pakuyaniska minthavi ya maolive na ŵasambiri ŵake ŵakuphakazgika, Yesu wakati: “Munthavi uliwose mwa ine wambura kupambika vipambi [Ŵadada] ŵakuwuwuskako, ndipo uliwose uwo ukupambika vipambi ŵakuwutozga, mwakuti upambike vipambi vinandi.” (Yoh. 15:2) Para mukuzomera kutozgeka na maji, agho ni mazgu gha Ciuta, mupambikenge vipambi vinandi.
Vitumbiko Vyasono na Vyamunthazi
19. Kasi ŵasambiri ŵa Yesu ŵakatumbikika wuli cifukwa ca kuyezgayezga kucita mulimo wa vuna?
19 Ŵasambiri ŵakugomezgeka awo ŵakapulikira ivyo Yesu wakaŵasambizga, pa Pentekoste 33 C.E. ŵakapokera mzimu utuŵa mwakuti ŵacitire ukaboni “ku vigaŵa vyakutali comene vya caru capasi.” (Mil. 1:8) Ŵanji ŵakateŵeteranga mu wupu wakulongozga, ŵakacitanga mulimo wa umishonale, ŵanji ŵakaŵa ŵalaŵiliri ŵakwendakwenda, ndipo ŵakawovwira comene pa mulimo wa kupharazga makani ghawemi “mu cilengiwa cose kusi ku mtambo.” (Kol. 1:23) Ŵakatumbikika comene, ndipo ŵanthu awo ŵakaŵapharazgiranga ŵakakondwa comene.
20. (a) Kasi imwe mwatumbikika wuli cifukwa ca kucitako mwakukwana mulimo wa vuna? (b) Kasi mwasimikizga kucitaci?
20 Para tikujiyuyura, kulimbikira, ndiposo kulondezga malango gha Ciuta, tilutilirenge kusangwa na mulimo wa vuna, uwo pasono uli mukati. Apo ŵanandi ŵakupulika vyakuŵinya cifukwa ca kutemwa comene vinthu vyakuthupi na vyakusanguluska vya mu caru ici, ise tili na cimwemwe cikuru ndipo tili ŵakukhorwa. (Sal. 126:6) Cakuzirwa comene nchakuti “mulimo [withu] mwa Fumu ngwawaka cara.” (1 Kor. 15:58) Yehova Ciuta, uyo ni Mweneco wa vuna wazamutipa njombe yamuyirayira cifukwa ca ‘mulimo withu na citemwa ico tikulongora ku zina lake.’—Heb. 6:10-12.
[Mazgu ghamusi]
a Ntharika ya matalente, comene yikuyowoya umo Yesu wakucitira na ŵasambiri ŵake ŵakuphakazgika, kweni yili na fundo izo zikukhwaska Ŵakhristu wose.
Kasi Mukukumbuka?
Apo mukuyezgayezga kucitako mwakukwana mulimo wa vuna . . .
• cifukwa wuli kujiyuyura nkhwakuzirwa?
• mungacita wuli kuti mulimbikirenge?
• cifukwa wuli kuŵa ŵakutowa mwauzimu nkhwakuzirwa?
[Cithuzithuzi pa peji 17]
Kujiyuyura kungatovwira kuŵa na umoyo wambura kukhumba vinandi mwakuti tiŵike mtima pa vya Ufumu