Mafumbo Ghakufumira ku Ŵaŵazgi

Kasi nchamacitiko kumanya nyengo yeneco iyo Yesu Khristu wakapayikikira?

Fumbo ili likwiza cifukwa cakuti pakuwoneka mphambano pa ivyo Mariko na mpositole Yohane ŵali kulemba pa nkhani ya kupayikika kwa Yesu. Mariko wali kulemba kuti: “Sono likaŵa ora lacitatu, ndipo [ŵasilikari] ŵakamupayika.” (Mrk. 15:25) Yohane wali kulemba kuti, “likaŵa pafupifupi ora lacinkhondi na cimoza” apo Pilato wakapeleka Yesu ku Ŵayuda kuti wapayikike. (Yoh. 19:14-16) Ŵanji awo ŵakusanda Baibolo ŵayezga kulongosorapo kuti ŵamazge mphambano iyi. Kweni Baibolo likuyowoyapo vinandi yayi pa mphambano iyi. Ndipouli, kusanda umo kale ŵakacitiranga kuti ŵamanye nyengo kungawovwira comene.

Ŵayuda mu nyengo ya Yesu, muhanya ŵakawupa maora 12, ndipo ŵakambanga kupenda para dazi lafuma. (Yoh. 11:9) “Ora lacitatu” likambanga mulenji ca m’ma 8 koloko mpaka 9 koloko, ndipo “ora lacinkhondi na cimoza” likamaranga ca m’ma 12 koloko. Kumbukani kuti dazi likufuma na kunjira pa nyengo zakupambanapambana pa cilimika, ntheura utali wa zuŵa ukuyana yayi cifukwa ca kusintha kwa zinyengo. Kweni kuti ŵamanye kuti ili ni ora lakuti, ŵakacitanga kuwona waka apo pali dazi. Ntheura, pakuyowoya za nyengo ŵakacitanga kusacizga waka. Kanandi para Malemba Ghacigiriki ghakuyowoya vinthu ivyo vikacitika pa ora lacitatu, lacinkhondi na cimoza, panji lacinkhondi na cinayi ghakuyowoya za nyengo yakwambira ca m’ma 8 koloko mulenji mpaka 12 koloko muhanya. (Mat. 20:3, 5; Mil. 10:3, 9, 30) Nyengo yeneco yikazunulikanga pekha para nkhani iyo yikukhumba kuzunura nyengo nga ni “ora lakhumi” panji “ora lacinkhondi na ciŵiri.”—Yoh. 4:52.

Nyengo ya ivyo vikacitika pa zuŵa la umaliro la umoyo wa Yesu wa pa caru capasi yikukolerana mu mabuku gha Mateyu, Mariko, Luka, na Yohane. Wose ŵanayi ŵakulongora kuti ca ku matandakuca, ŵasofi na ŵanalume ŵalara ŵakakumana pamoza ndipo pamasinda ŵakapeleka Yesu kwa Pontiyo Pilato, kazembe wa Ŵaroma. (Mat. 27:1; Mrk. 15:1; Luka 22:66; Yoh. 18:28) Mateyu, Mariko, na Luka ŵakati kufuma pa ora lacinkhondi na cimoza, Yesu wakaŵa kuti wapayikika kale, ndipo mdima ukawa pa caru capasi “mpaka pa ora lacinkhondi na cinayi.”—Mat. 27:45, 46; Mrk. 15:33, 34; Luka 23:44.

Fundo yinyake iyo yingakhwaska nyengo iyo Yesu wakapayikikira ni iyi: Kuthyapura panji kutimba cikaŵa cigaŵa ca kupayika. Nyengo zinyake munthu wakafwanga cifukwa ca kuthyapulika comene. Pakwamba, Yesu wakanyamura yekha khuni lakusuzgikirapo, kweni pamasinda munthu munyake ndiyo wakanyamura khuni ili cifukwa cakuti ŵakamuthyapura comene. (Luka 23:26; Yoh. 19:17) Usange kuthyapura nako kukaŵa cigaŵa cakupayika, ndikuti pakajumpha nyengo pambere Yesu wandakhomeke pa khuni lakusuzgikirapo. Nyengo iyo ŵanthu ŵangayowoya ya kupayikika kwa Yesu yingapambana, cifukwa vikuthemba pa cakucitika ico waliyose wakawona kufuma pa kuthyapulika mpaka pa kukhomeka.

Mpositole Yohane wakalemba nkhani iyi pamasinda pakuti pajumpha vilimika vinandi kweniso pamanyuma pakuti ŵanyake ŵalemba kale nkhani iyi. Ntheura, wakaŵa na mwaŵi wakuwona ivyo ŵanyake ŵakalemba. Kweni Yohane wali kulemba nyengo iyo yikuwoneka kuti yikupambana na iyo Mariko wakalemba. Fundo iyi yikulongora makora kuti Yohane wakakopera waka ivyo Mariko wakalemba yayi. Yohane na Mariko wose ŵakakhuŵilizgika na mzimu wa Ciuta pakulemba nkhani iyi. Nangauli Malemba ghakuyowoyapo vinandi yayi kulongosora mphambano iyi, kweni tikugomezga nkhani za mu mabuku ghanayi agha.