“Mazgu gha Yehova Ghakalutilira Kukura”

1-4. Kasi ntchivichi icho chikachitikira Petrosi, ndipo muŵenge imwe mphanyi mukachita wuli?

PETROSI wati wanjira waka mu jele, chijaro chikuru chachisulo chikajalika. Uku wakakika pakati pa ŵalinda ŵaŵiri ŵa Ŵaroma, wakatolekera mu selo. Kufuma apo, wakakhala maora ghanandi, panyake mazuŵa, kulindilira kuti weruzgike. Mu malo agha, Petrosi wakawonanga waka viliŵa vya gadi, simbi izo ŵakamukaka nazo, kweniso ŵalinda.

² Petrosi ŵakamuphalira kuti wapokerenge chilango chakofya chomene. Themba Herode Agripa I, likaŵikapo mtima kuti Petrosi wakomeke.a Nakuti likakhumbanga kuti lipeleke Petrosi ku ŵanthu nga ntchawanangwa para Paska lamara. Apa Agripa wakachezgangapo waka yayi. Munthu uyu ndiyo wakakoma Yakobe, uyo wakaŵa yumoza wa ŵapositole ŵa Yesu.

³ Pa usiku wakuti machero ghake wakomekenge, kasi Petrosi wakaghanaghananga vichi mu chipinda cha mu jele, icho mukaŵa mdima? Kasi wakakumbuka vyakuti Yesu wakamuphalirapo kuti zuŵa linyake wazamukakika na kutolekera uko iyo wandakhumbeko, ku nyifwa yake? (Yoh. 21:18, 19) Panji Petrosi wakaghanaghaniranga usange nyengo iyi yikakwana.

⁴ Kasi imwe muŵenge Petrosi, mphanyi mukajipulika wuli? Ŵanandi mphanyi ŵakati ine mbwenu kwamara. Kweni kwa mulondezgi wanadi wa Yesu Khristu, palije icho chingamupangiska kuti waŵavyirethu chigomezgo. Kasi tingasambirako vichi kwa Petrosi na Ŵakhristu ŵanyake umo ŵakachitira apo ŵakatambuzgikanga? Tiyeni tiwone.

5, 6. (a) Chifukwa wuli Themba Herode Agripa I likawukira mpingo Wachikhristu, ndipo likawuwukira wuli? (b) Chifukwa wuli nyifwa ya Yakobe chikaŵa chiyezgo ku mpingo?

⁵ Nga umo tikasambilira mu mutu uwo wajumpha, mpingo Wachikhristu ukakondwa chomene kupulika kuti Koroneliyo Wamitundu na mbumba yake, ŵazgoka Ŵakhristu. Kweni Ŵayuda ŵambura kugomezga ŵakwenera kuti ŵakazizwa kupulika kuti Ŵakhristu ŵanandi Ŵachiyuda ŵakasopanga mwakufwatuka lumoza na ŵanthu ŵa mitundu yinyake.

⁶ Herode, wandyali muryarya, wakawona kuti uwu ni mwaŵi wakuti watemweke na Ŵayuda, ntheura wakamba kutambuzga Ŵakhristu. Wakwenera kuti wakapulika kuti mpositole Yakobe wakaŵanga pafupi chomene na Yesu Khristu. Ntheura Herode “wakakoma na lupanga Yakobe mukuru wa Yohane.” (Mil. 12:2) Ichi chikaŵa chiyezgo chikuru ku mpingo. Yakobe wakaŵa yumoza wa ŵapositole ŵatatu awo ŵakaŵapo apo Yesu wakasintha mawonekero ndiposo apo wakachitanga minthondwe yinyake iyo ŵapositole ŵanyake ŵakayiwona yayi. (Mat. 17:1, 2; Mrk. 5:37-42) Yesu wakathya Yakobe na munung’una wake Yohane kuti “Ŵana ŵa Kududumira” chifukwa cha mwamphu wawo. (Mrk. 3:17) Ntheura mpingo ukataya kaboni wachikanga na wakugomezgeka ndiposo mpositole wakutemweka.

7, 8. Kasi mpingo ukachita wuli Petrosi wati wajalirika mu jele?

⁷ Ŵayuda ŵakakondwa na kukomeka kwa Yakobe, nga umo Agripa wakakhumbiranga. Agripa wati wawona kuti Ŵayuda ŵakondwa, nkhongono zikakwera ndipo wakakhumba kukomaso Petrosi. Nga umo tawonera kukwambilira, Agripa wakati Petrosi wakakike. Kweni Agripa wakwenera kuti wakakumbuka kuti kumasinda ŵapositole ŵakafuma mu jele mwamunthondwe, nga umo tikawonera mu Mutu 5 wa buku ili. Herode wakawoneseska kuti Petrosi waleke kufuma, ntheura wakamukaka pakati pa ŵalinda ŵaŵiri, ndipo wakatuma ŵalinda 16 kuti ŵapokeranenge kumulaŵilira muhanya na usiku mwakuti waleke kuchimbira. Usange wachimbira, ŵalinda aŵa ndiwo ŵakeneranga kulangika m’malo mwa Petrosi. Kasi Ŵakhristu ŵanyake ŵakachita wuli apo Petrosi wakaŵa mu jele?

⁸ Mpingo ukamanya chakuchita. Pa Milimo 12:5 tikuŵazga kuti: “Ntheura Petrosi wakasungika mu jele, kweni mpingo ukalimbikira kumulombera kwa Chiuta.” Enya, ŵakamulomberanga kufumira pasi pamtima mubali wawo wakutemweka. Ŵakagongowa yayi na nyifwa ya Yakobe, nesi kwamba kuwona lurombo nga ndwambura ntchito. Malurombo ngakuzirwa chomene kwa Yehova. Usange ghakukolerana na khumbo lake, wazgorenge. (Heb. 13:18, 19; Yak. 5:16) Ili ni sambiro liwemi ku Ŵakhristu mazuŵa ghano.

 9. Kasi tikusambirapo vichi pa lurombo ulo Ŵakhristu ŵakalombera Petrosi apo wakaŵa mu jele?

⁹ Kasi mukumanyapo Ŵakhristu ŵanyake awo ŵali mu viyezgo? Ŵangaŵa kuti ŵakutambuzgika, ŵali mu charu icho boma lili kukanizga mulimo wa kupharazga, panji masoka ghachilengiwa ghaŵawira. Mwalekerachi kuŵazunura apo mukulomba mwakufumira pasi pa mtima? Panji mungamanyaso ŵanji awo ŵakusangana na masuzgo agho ŵanthu ŵangaghamanya viŵi yayi, nga masuzgo gha mu mbumba, vyakugongoweska, panji suzgo linyake lakukhwaskana na chipulikano chawo. Usange mukughanaghanirapo pambere mundalombe, mungakumbuka ŵanthu ŵanandi awo mungaŵazunura mazina apo mukuyowoya na Yehova, uyo ‘wakupulika malurombo.’ (Sal. 65:2) Nakuti namwe para mwasangana na masuzgo mungakhumba kuti ŵabali na ŵadumbu ŵamulomberani.

10, 11. Longosorani umo mungelo wa Yehova wakathaskira Petrosi mu jele.

¹⁰ Kasi Petrosi wakenjerwa na icho chikaŵa pafupi kumuchitikira? Tikumanya yayi, kweni mu usiku waumaliro uwu mu jele, wakagona tulo phwefu pakati pa ŵalinda ŵaŵiri awo ŵakaŵa maso. Munthu wachipulikano uyu wakamanya kuti pa chilichose icho chingachitika, Yehova waŵenge nayo. (Rom. 14:7, 8) Petrosi wakaghanaghanapo yayi kuti pachitikenge chinthu chakuzizwiska. Mwamabuchi, ungweru ukuru ukaŵala mu jele. Mungelo wakimilira pafupi, kweni vikuwoneka kuti ŵalinda ŵakamuwona yayi, ndipo mwaluŵiro wakawuska Petrosi. Simbi izo ŵakamukaka nazo mu mawoko, izo zikawonekanga zankhongono, zikawa pasi.

¹¹ Mungelo wakaphalira Petrosi kuti: “Wuka luŵiro! . . . Nozgeka ndipo vwara vilyato vyako. . . . Vwara laya lako lakuwaro.” Petrosi wakapulikira luŵiro. Paumaliro, mungelo wakati: “Unilondezge,” ndipo Petrosi wakamulondezga. Ŵakafuma mu jele, ŵakajumpha chiwuru cha ŵalinda icho chikaŵa pawaro, na kwenda chisisi m’paka pa chipata chikuru chachisulo. Kasi ŵajumphenge wuli pa chipata ichi? Usange ndivyo Petrosi wakaghanaghananga, wakazgoreka mwaluŵiro. Ŵati ŵafika, chipata chikajulika “chekha.” Ŵakafuma pa chipata na kunjira mu msewu, ndipo mungelo wakazgeŵelekera. Petrosi wakimilira penepara, mahara ghakizamo ndipo wakamanya kuti vyose ivi vikaŵa vyanadi. Yikaŵa mboniwoni yayi. Wakafwatuka.—Mil. 12:7-11.

12. Chifukwa wuli tikupembuzgika para tikughanaghanira umo Yehova wakathaskira Petrosi?

¹² Kasi tikupembuzgika yayi para tikughanaghanira nkhongono zambura chigoti izo Yehova wali nazo zakuthaskira ŵateŵeti ŵake? Petrosi wakakakika na themba ilo likaŵa na mazaza ghakufuma ku boma lankhongono chomene pa charu chose. Kweni Petrosi wakafuma mu jele. Yehova wakuthaska mwamunthondwe ŵateŵeti ŵake wose yayi. Wakamuthaska yayi Yakobe; ndipo Petrosi nayo wakamuthaska yayi paumaliro apo mazgu gha Yesu kwa mpositole uyu ghakafiskikira. Ŵakhristu mazuŵa ghano ŵakukhazga kuti ŵathaskikenge mwamunthondwe yayi. Ndipouli, tikumanya kuti Yehova wandasinthe. (Mal. 3:6) Sonosono apa wazamutuma Mwana wake kufwatura ŵanthu ŵambura mapendeko ku nyifwa, iyo ni jele lakujumpha majele ghose. (Yoh. 5:28, 29) Tikukhozgeka chomene na malayizgo agha para tayezgeka.

13-15. (a) Kasi mpingo uwo ukawungana mu nyumba ya Mariya ukachita wuli Petrosi wati wafika? (b) Kasi buku la Milimo likwamba kulongosora za njani, ndipo Petrosi wakalutilira wuli kovwira ŵabali na ŵadumbu ŵauzimu?

¹³ Petrosi wakimilira pa msewu uku mdima uli bii, kughanaghanira uko wangaluta. Kufuma apo wakamanya uko wangaluta. Pafupi na apo wakaŵa, pakakhalanga Mkhristu mwanakazi zina lake Mariya. Mariya wakwenera kuti wakaŵa chokoro chakusanga makora, ndipo wakaŵa na nyumba yikuru yakuti mpingo ungawunganamo. Wakaŵa mama wa Yohane Mariko, uyo apa wakuzunulika kakwamba mu buku la Milimo ndiposo uyo paumaliro wakaŵa nga mwana wa Petrosi. (1 Pet. 5:13) Nangauli ukaŵa usiku chomene, ŵanandi mu mpingo wura ŵakaŵa mu nyumba ya Mariya, ndipo ŵakalombanga kufumira pasi pamtima. Tikukayika yayi kuti ŵakalombanga kuti Petrosi wafwatulike, kweni ŵakakhazganga yayi kuti Yehova wazgorenge nyengo yeneyiyo.

¹⁴ Petrosi wakagogoda pa mulyango wa chipata cha nyumba iyi. Muteŵeti msungwana zina lake Roda mu Chigiriki, ilo likung’anamura “Luŵa” wakiza pa chipata. Iyo wakagomezga yayi ivyo wakapulika. Wakapulika mazgu gha Petrosi. M’malo mwa kujura chipata, chifukwa cha chimwemwe wakamuleka Petrosi penepara na kuchimbilira mukati kukaphara kuti Petrosi wimilira pa chipata. Ŵanthu awo ŵakaŵa mukati ŵakaphalira msungwana uyu kuti wafuntha, kweni iyo wakalimbikira nipera. Wakalutilira kuyowoya kuti Petrosi wakaŵa pawaro. Ŵanyake ŵakasachizga kuti usange msungwana uyu wakuneneska, mbwenu wawona mungelo wa Petrosi. (Mil. 12:12-15) Nyengo yose iyi, Petrosi wakalutilira kugogoda m’paka apo ŵakafuma na kujura chipata.

¹⁵ Ŵati ŵajura chipata “ŵakamuwona ndipo ŵakazizwa.” (Mil. 12:16) Petrosi wakaphalira ŵanthu ŵakukondwa aŵa kuti ŵakhale chete mwakuti waŵaphalire vyose, ndipo wakaŵaphalira kuti ŵamanyiske msambiri Yakobe na ŵabali ŵanji vinthu ivi. Kufuma apo, wakafumapo pambere ŵasilikari ŵa Herode ŵandamusange. Petrosi wakaluta kukalutizga uteŵeti wake ku malo ghanyake. Petrosi wakuzunulika kaumaliro mu Milimo chaputara 15, pa kumazga nkhani ya ukotoli, kweni kufuma apo wakuzunulikaso yayi mu buku la Milimo. Kufuma apa, buku la Milimo likwamba kuyowoya chomene za mulimo na maulendo gha mpositole Paulosi. Ndipouli, tikukayika yayi kuti Petrosi wakakhozganga chipulikano cha ŵabali na ŵadumbu kulikose uko wakalutanga. Apo wakafumangako ku nyumba ya Mariya, wakwenera kuti wakaŵaleka ŵasambiri ŵachali ŵakukondwa.

16. Chifukwa wuli tili na chigomezgo kuti munthazi tizamusangwa?

¹⁶ Nyengo zinyake Yehova wakupa ŵateŵeti ŵake vinthu vinandi chomene ivyo iwo ŵandaghanaghanirepo, ndipo ŵakuzura waka na chimwemwe. Ndimo ŵabali na ŵadumbu ŵakajipulikira pa usiku uwo Petrosi wakafumira mu jele. Ndimo nyengo zinyake tingajipulikira para Yehova watitumbika mazuŵa ghano. (Zinth. 10:22) Munthazi, tizamuwona kuti vyose ivyo Yehova watilayizga vikufiskika pa charu chose chapasi. Vinthu vikuru ivyo vizamuchitika panyengo iyo, vizamujumpha vyose ivyo tingaghanaghana pa nyengo yasono. Ntheura para tikulutilira kugomezgeka, tizamusangwa na vinthu viwemi munthazi.

17, 18. Ntchivichi chikachitika kuti ŵanthu ŵakhumbe kumukondweska waka Herode?

¹⁷ Herode nayo wakazizikika na umo Petrosi wakafumira mu jele, kweni vikamukondweska yayi. Mwaluŵiro, Herode wakatuma ŵanthu kupenja Petrosi, na kuŵaphalira kuti ŵaŵafumbe makora ŵalinda. Ŵalinda aŵa ŵakapika chilango, icho chikwenera kuti chikaŵa chakuti ŵakomeke. (Mil. 12:19) Herode Agripa wakaŵa munthu wambura chiwuravi panji lusungu. Kasi munthu wankhaza uyu wakalangika nthena?

¹⁸ Soni zikwenera kuti zikamukora chomene Agripa chifukwa cha kutondeka kukoma Petrosi, kweni mwaluŵiro mpata wakuti wajikuzgire ukasangika. Ŵanji mwa ŵalwani ŵake ŵakiza kuzakapempha mtende, ndipo wakwenera kuti wakaŵa wakunweka kuti wakayowoye panthazi pa mzinda ukuru. Luka wakayowoya kuti pakunozgekera, “Herode wakajivwalika chakuvwara chaufumu.” Josephus, Muyuda wakulemba mdauko, wakalemba kuti chakuvwara cha Herode chikaŵa chasiliva, mwakuti para kuli ungweru, wakagadimanga na uchindami. Kufuma apo, munthu wakujikuzga uyu wakayowoya ku ŵanthu. Mzinda uwo ukakhumbanga kumukondweska waka, ukachemerezga kuti: “Ni mazgu gha chiuta, nga munthu chara!”—Mil. 12:20-22.

19, 20. (a) Chifukwa wuli Yehova wakalanga Herode? (b) Kasi tikupembuzgika wuli na nyifwa yamabuchi ya Herode Agripa?

¹⁹ Uchindami uwu ukeneranga kupelekeka kwa Chiuta, nakuti Mweneko wakawonanga. Herode wakaŵa na mpata wakugegera soka. Mphanyi wakawuchenya mzinda wura panji mphanyi wakawususka. M’malo mwake, wakafiska ntharika iyo yikuti: “Para munthu wakujikuzga ndikuti wali pafupi kuparanyika.” (Zinth. 16:18) “Nyengo yeneyiyo, mungelo wa Yehova wakatimba Herode,” ndipo munthu wakujikuzga uyu wakafwa nyifwa yiheni ndiposo yakuseruska. Herode “wakaryeka na mpholozi ndipo wakafwa.” (Mil. 12:23) Josephus nayo wakalemba kuti Agripa wakalwara mwamabuchi, ndipo wakasazgirapo kuti themba ili likayowoya kuti lifwenge chifukwa cha kuzomera kulumbika na mzinda. Josephus wakalemba kuti Agripa wakatambura mazuŵa ghankhondi pambere wandamalizgike.b

²⁰ Nyengo zinyake vingawoneka nga kuti ŵanthu ŵambura kopa Chiuta ŵakulangika yayi pa mauheni ghose agho ŵakuchita. Ichi chikwenera kutizizika yayi, chifukwa “charu chose chikugona mu nkhongono za muheni.” (1 Yoh. 5:19) Ndipouli, nyengo zinyake ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵakusuzgika maghanoghano para vikuwoneka kuti ŵanthu ŵaheni ŵakulangika yayi. Lekani nkhani yanthena iyi yikutipembuzga. Tikumanya kuti Yehova wakunjilirapo, kukumbuska ŵateŵeti ŵake wose kuti iyo wakutemwa urunji. (Sal. 33:5) Nyengo yifikenge apo urunji wake uzamuwoneka.

21. Kasi sambiro likuru ilo lili mu Milimo chaputara 12 ndakuti wuli, ndipo chifukwa wuli ndakupembuzga?

²¹ Nkhani iyi yikumara na sambiro lakukhozga chomene, yikuti: “Mazgu gha Yehova ghakalutilira kukura na kuthandazgika.” (Mil. 12:24) Lipoti la kusazgikira kwa mulimo wa kupharazga ili, likutikumbuska umo Yehova watumbikira mulimo uwu mazuŵa ghano. Ipo nkhani iyo yili mu Milimo chaputara 12 yikuyowoya waka vya nyifwa ya mpositole yumoza na kuthaskika kwa munyake yayi. Yikuyowoya vya Yehova ndiposo umo wakatondeskera ivyo Satana wakakhumbanga vyakuti waparanye mpingo Wachikhristu na kulekeska mulimo wa kupharazga, uwo mpingo ukachitanga mwamwamphu. Vyose vikatondeka, nga umo vinyake vyose vitondekerenge. (Yes. 54:17) Kweni awo ŵakuŵa ku chigaŵa cha Yehova na Yesu Khristu, ŵakuchita mulimo uwo uzamutondekapo yayi. Kasi iyi ni fundo yakukhozga yayi? Ni mwaŵi ukuru kupharazga “mazgu gha Yehova” mazuŵa ghano.