Zomerezgani Mazgu gha Ciuta Kumulongozgani
“Mazgu ghinu ndi nyali ku malundi ghane na muliko wamu nthowa yane.”—SALMO 119:105.
1, 2. Cifukwa wuli ŵanthu ŵanandi ŵatondeka kusanga mtende weneco na cimwemwe?
KASI mungakumbuka nyengo iyo mukafumbapo munthu kuti wamulongozgani nthowa? Mutepanji mukaŵa pafupi kufika uko mukalutanga kweni tunthowa tukamuhangayiskani. Panji mukapulukirathu mwakuti mukakhumbikiranga kuwelera na kukatora nthowa yinyake. Mulimose umo vingaŵira, asi cingaŵa camahara kulondezga ulongozgi wa uyo wakughamanya makora malo agho? Munthu uyu wangamovwirani kuti mukafike uko mukuya.
2 Kwa vilimika vinandi, ŵanthu ŵanandi ŵayezgayezga kwenda kwambura kulongozgeka na Ciuta. Kweni ŵanthu ŵambura kufikapo, paŵeka ŵatondekerathu kujilongozga. Ŵangayisanga yayi nthowa yakusangira mtende weneco na cimwemwe. Cifukwa wuli ŵakutondeka kusanga mtende weneco na cimwemwe? Vilimika vyakujumpha 2,500 ivyo vyajumpha, mprofeti Yeremiya wakati: “Kuti nkhwa munthu uyo wakwenda cara kulunjika mendero ghake.” (Yeremiya 10:23) Waliyose uyo wakuyezgayezga kujilongozga yekha kwambura kulondezga wovwiri wavinjeru, pakuŵavya ico wakuphulapo. Unenesko ngwakuti, ŵanthu ŵakukhumbikwira ulongozgi.
3. Cifukwa wuli Yehova Ciuta pera ndiyo ngwakwenelera kulongozga ŵanthu, ndipo walayizgaci?
3 Ni Yehova Ciuta pera uyo ngwakwenelera kulongozga ŵanthu. Cifukwa wuli? Cifukwa wakumanya makora comene umo ŵanthu ŵali kulengekera kuluska waliyose. Ndiposo wakumanya makora umo ŵanthu ŵali kupulukira. Kweniso wakumanya ivyo vikukhumbikwa kuti ŵanthu ŵawelere mu nthowa yakwenelera. Nakutiso pakuŵa Mlengi, nyengo zose Yehova wakumanya ivyo ni viwemi kwa ise. (Yesaya 48:17) Ipo tingagomezga nadi layizgo lake ilo liri kulembeka pa Salmo 32:8 kuti: “Tindikurunjikizge na kukusambizga nthowa iyo ukwenera kwendamo; tindikulongozge na jiso lane.” Tikukayika yayi kuti Yehova ndiyo wakupeleka ulongozgi uwemi. Kweni kasi wakutilongozga wuli?
4, 5. Nimwauli umo mazgu gha Ciuta ghangatilongozgera?
4 Mu lurombo lwake kwa Yehova, wamasalmo wakati: “Mazgu ghinu ndi nyali ku malundi ghane na muliko wamu nthowa yane.” (Salmo 119:105) Mazgu gha Ciuta na vikumbusko vyake vili mu Baibolo, ndipo vingatovwira kutonda masuzgo agho tikukumana nagho pa umoyo withu. Mbunenesko nadi, para tikuŵazga Baibolo na kulizomerezga kuti litilongozge, ndikuti ‘makutu ghithu ghakupulika lizgu kunyuma kwithu, likuti, ‘Iyi ndiyo nthowa, endaninge mwa iyi,’ nga umo lemba la Yesaya 30:21 likuyowoyera.
5 Wonani kuti lemba la Salmo 119:105 likulongora kuti Mazgu gha Ciuta ghali na milimo yiŵiri yakuyana. Mulimo wakwamba ngwakuti ni nyali ku malundi ghithu. Para tasangana na masuzgo, fundo izo zili mu Baibolo zikwenera kulongozga mendero ghithu mwakuti tisankhe vinthu mwavinjeru na kuŵambara vipingo vya caru ici. Waciŵiri ngwakuti, mazgu gha Ciuta ni muliko wa mu nthowa yithu, ghakutovwira kuti tisankhe vinthu vyakukolerana na cilindizga cithu ca umoyo wamuyirayira mu Paradiso uyo Ciuta wali kulayizga. Cifukwa ca ungweru uwo wuli mu nthowa yithu, tikumanyirathu uwemi na uheni wa cinthu cinyake ico tingacita. (Ŵaroma 14:21; 1 Timote 6:9; Civumbuzi 22:12) Tiyeni tiwone umo mazgu gha Ciuta ghangaŵira nyali ku malundi ghithu na muliko wa mu nthowa yithu.
“Nyali ku Malundi Ghane”
6. Mpha vinthu wuli apo mazgu gha Ciuta ghangaŵa nyali ya ku malundi ghithu?
6 Zuŵa lililose tikusankha vithu vyakuti ticite. Vinyake vingaŵa nga ni vyambura kuzirwa, kweni nyengo zinyake tingayezgeka kuti ticite uzaghali, kucita mwambura kugomezgeka, panji kuti tinjire mu ndyali. Kuti titonde viyezgo ivi, tikwenera kujisambizga “kupatura uwemi na uheni.” (Ŵahebere 5:14) Para tikughamanya makora Mazgu gha Ciuta na kupulikiska fundo zake, tingasambizga njuŵi yithu mwakuti tisankhenge kucita vinthu ivyo vikukondweska Yehova.—Zintharika 3:21.
7. Yowoyani ciyelezgero ico cingacitiska Mkhristu kuti wendezgane na ŵambura kupulikana awo wakugwira nawo nchito.
7 Mwaciyelezgero, kasi ndimwe munthu uyo wakuyezgayezga mwakugomezgeka kukondweska mtima wa Yehova? (Zintharika 27:11) Usange ni nthena mukwenera kuwongeka comene. Kweni tiyelezgere kuti awo mukugwira nawo nchito ŵamulipilirani kuti mulute nawo kukawonelera maseŵero ghanyake. Ŵanyinu aŵa ŵakumutemwani comene ndipo ŵakukhumba kuti mukaŵire lumoza ku maseŵero agho. Panji mungamba kughanaghana kuti mbanthu ŵawemi waka. Nakuti ŵali na nkharo yiwemi. Kasi mungacita wuli? Kasi cingaŵa ciheni kuluta nawo? Kasi Mazgu gha Ciuta ghangamovwirani wuli pa nkhani iyi?
8. Kasi ni fundo wuli ya mu Malemba iyo yikutovwira pa nkhani ya mendezgano?
8 Ghanaghanirani fundo zicoko waka za mu Malemba izi. Fundo yakwamba iyo mungakumbuka ni iyo yikusangika pa 1 Ŵakorinte 15:33, yakuti: “Mungapusikikanga: Kwendezgana na ŵaheni kukwananga makhaliro ghawemi.” Kasi kulondezga fundo iyi kukung’anamura kuti mulekerethu kucezga na ŵambura kupulikana? Ndivyo Malemba ghakung’anamura yayi. Nanga ni mpositole Paulosi nayo wakaghanaghaniranga “ŵanthu wose,” kusazgapo ŵambura kupulikana. (1 Ŵakorinte 9:22) Munthu uyo ni Mkhristu wakukhumbikwira kutemwa ŵanthu wose, kusazgapo awo tikupambana nawo vigomezgo. (Ŵaroma 10:13-15) Nakuŵanako, tingalondezga wuli ulongozgi wakuti “tiŵacitirenge wose uwemi” usange tikuŵambara ŵanthu awo ŵakukhumbikwira wovwiri withu?—Ŵagalatiya 6:10.
9. Kasi ni ulongozgi wuli wa mu Baibolo uwo ukutovwira pa nkhani ya kwendezgana na awo tikugwira nawo nchito?
9 Ndipouli, pali mphambano yikuru pakati pa kuŵa waubwezi kwa uyo tikugwira nayo nchito na kubatikana nayo. Apa ndipo tikwenera kughanaghanira fundo yinyake ya mu Malemba. Mpositole Paulosi wakacenjezga Ŵakhristu kuti: “Mungakakikanga goliwori lakupambanapambana pamoza na ŵambura kupulikana.” (2 Ŵakorinte 6:14) Kasi mazgu ghakuti “mungakakikanga goliwori,” ghakung’anamuraci? Mu Mabaibolo ghanyake, mazgu agha ghali kulembeka kuti, “muleke kwenda pamoza,” panji “mungabatikananga.” Kasi mphawuli apo nchambura kwenelera kwendezgana na wambura kupulikana uyo tikugwira nayo nchito? Kasi mphawuli apo mendezgano ghakujumpha mphaka na kufika pa kukakika goliwori? Baibolo lingamulongozgani pa nkhani iyi.
10. (a) Kasi Yesu wakasankhanga wuli mabwezi? (b) Kasi ni mafumbo wuli agho ghangawovwira munthu pa nkhani ya mendezgano?
10 Wonani ciyelezgero ca Yesu uyo wakutemwa ŵanthu kufuma apo ŵakalengekera. (Zintharika 8:31) Apo wakaŵa pa caru capasi wakatemwanga comene ŵalondezgi ŵake. (Yohane 13:1) Nakuti “wakamutemwa” mwanalume munyake nangauli wakaŵa wakupuluskika na cisopa. (Marko 10:17-22) Kweni Yesu wakaŵa na mphaka pakusankha mabwezi gha pa mtima. Wakabatikananga nawo yayi awo ŵakakhumbanga cara kucita khumbo la Ŵawiske. Pa nyengo yinyake, Yesu wakati: “Imwe muli ŵabali ŵane, usange mukucita vyeneivyo nkhumulangulirani.” (Yohane 15:14) Mbunenesko kuti mungatemwana na munthu munyake uyo mukugwira nayo nchito. Kweni jifumbani kuti: ‘Kasi munthu uyu ngwakunweka kucita ivyo Yesu wakulangura? Kasi wakukhumba kusambira za Yehova uyo Yesu wakati timusopenge? Kasi wali na nkharo iyo yikukhumbikwa ku Mkhristu?’ (Mateyu 4:10) Mafumbo agha ghazgolekenge ghekha peneapo mukudumbiskana na uyo mukugwira nayo nchito na kufwilirapo kulondezga fundo za mu Baibolo.
11. Zunurani vyakucitika ivyo mazgu gha Ciuta ghakwenera kulongozga mendero ghithu.
11 Mazgu gha Ciuta ghaliso nga ni nyali ya ku malundi ghithu mu vyakucitika vinyake. Mwaciyelezgero, Mkhristu uyo wali pa ulova wangasanga nchito yiwemi comene. Kweni nchito iyo yingaŵa kuti yikukhumba nyengo yinandi na nkhongono. Ndipo yimupangiskenge kuti nyengo zinyake wakhalenge ku maungano na kuleka kucitako milimo yinyake Yacikhristu. (Salmo 37:25) Mkhristu munyake wangayezgeka comene kuti wawonelere vyakusanguluska ivyo Baibolo likukana. (Ŵaefeso 4:17-19) Munyake wangakhuŵara na tumaubudi twa Ŵakhristu ŵanyake. (Ŵakolose 3:13) Mu vyakucitika vyose ivi tikwenera kuzomerezga Mazgu gha Ciuta kuŵa nyali ya ku malundi ghithu. Mwakulondezga fundo za mu Baibolo, tingawovwilika pa masuzgo agho tikusangana nagho pa umoyo withu. Mazgu gha Ciuta “ghakwanduliraso kusambizga, na kucenya, na kunozga, na kulanga uko kuli mu urunji.”—2 Timote 3:16.
“Muliko wa mu Nthowa Yane”
12. Nimwauli umo mazgu gha Ciuta ghaliri muliko wa mu nthowa yithu?
12 Lemba la Salmo 119:105 likutiso mazgu gha Ciuta ghangaŵa muliko wa mu nthowa yithu, kutingweluskira vya munthazi. Kuti tili mu mdima yayi pakuyowoya za ivyo vili munthazi, pakuti Baibolo likulongosora cifukwa ico vinthu vyahenipira pa caru ndiposo ivyo vicitikenge munthazi. Enya, tikumanya kuti tili mu “mazuŵa gha kuumaliro” wa caru ciheni ici. (2 Timote 3:1-5) Kumanya ivyo vili munthazi, kukwenera kukhwaska umo tikukhalira sono. Mpositole Petrosi wakalemba kuti: “Apo vyeneivi vyose vizamkwengetuka ntheura, imwe mukwenera kuŵa ŵanthu wuli mu makhaliro ghose ghatuŵa na kusopa Ciuta, uku mukulindilira na kunweka kwiza kwa zuŵa la Ciuta.”—2 Petros 3:11, 12.
13. Kasi kumanya kuti umaliro uli pafupi kukwenera kukhwaska wuli kaghanaghaniro kithu na vyakucita vithu?
13 Kaghanaghaniro kithu na vyakucita vithu vikwenera kulongora kuti tikugomezga nadi kuti “caru cikuluta na makhumbiro ghake.” (1 Yohane 2:17) Kulondezga ulongozgi wa mu Baibolo kutovwirenge kuti tisankhe mwavinjeru vinthu ivyo tikukhumba kuzakacita munthazi. Mwaciyelezgero, Yesu wakati: “Penjani nanga Ufumu wake, na urunji wake; ndipo vyose vyeneivi viti visazgikilengeko kwa imwe.” (Mateyu 6:33) Nchakuwongeka comene kuwona ŵawukirano ŵanandi ŵakupulikira mazgu gha Yesu mwakucita uteŵeti wa nyengo zose. Ndipo ŵanyake pamoza na mbumba zawo, ŵajipeleka kusamira ku vigaŵa ivyo kukukhumbikwira ŵapharazgi ŵa Ufumu ŵanandi.
14. Kasi mbumba yinyake Yacikhristu yikasazgirako wuli uteŵeti?
14 Wonani ciyelezgero ca mbumba yinyake ya ŵanthu ŵanayi iyo yikasama kufuma ku United States kuluta ku Dominican Republic kukateŵetera mu mpingo wa mu msumba uwo wuli na ŵanthu 50,000. Mpingo uwu wuli na ŵapharazgi ŵa Ufumu pafupifupi 130. Kweni pa Epulero 12, 2006, ŵanthu 1,300 ŵakiza ku Cikumbusko ca nyifwa ya Yesu. Vuna njikuru mu cigaŵa ici. Mu myezi yinkhondi pera mbumba iyi yikacitiskanga masambiro gha Baibolo ghakukwana 30. (Yohane 4:35) Dada wa mbumba iyi wakuti: “Mu mpingo uwu muli ŵabali na ŵadumbu ŵakukwana 30 awo ŵali kusamira kuno kuti ŵazakawovwire. Ndipo 20 ŵali kufuma ku United States, ŵanyake ŵali kufuma ku Bahamas, Canada, Italy, New Zealand, na Spain. Ŵakiza ŵakunweka kuzakacita uteŵeti ndipo kwiza kwawo kwakhuŵirizga comene ŵabali mu mpingo uwu.”
15. Kasi ni vitumbiko wuli ivyo mwasanga cifukwa ca kudangizga vinthu vya Ufumu?
15 Kuti mbanandi yayi awo ŵangakwaniska kusamira ku malo agho kukukhumbikwira wovwiri. Ndipo ici nchakupulikikwa. Kweni awo ŵangacita ntheura, panji awo ŵangasintha vinthu vinyake pa umoyo wawo mwakuti ŵasamire uko kukukhumbikwira ŵapharazgi ŵanandi ŵangatumbikika comene. Ndipouli, kulikose uko mukuteŵetera, lekani kuzomerezga kuti cimwemwe ico cikuŵapo cifukwa ca kuteŵetera Yehova na nkhongono zinu zose cimupambani. Usange mukudangizga vinthu vya Ufumu, Yehova wakulayizga kuti ‘wamupunguliraninge citumbiko cakufuluka.’—Malaki 3:10.
Sangani Candulo na Ulongozgi wa Yehova
16. Kasi tisangenge candulo wuli para tikuzomerezga mazgu gha Ciuta kutilongozga?
16 Nga ni umo tawonera, mazgu gha Yehova ghakutovwira mu nthowa ziŵiri zakuyana. Ghali nga ni nyali ya ku malundi ghithu, ghakutovwira kuti tendenge mu nthowa yakwenelera, ndiposo para tikusankha vyakucita. Kweniso ghali nga ni muliko wa mu nthowa yithu, uwo ukutovwira kuti tiwone makora ivyo vili munthazi. Ici cikutovwira kuti tilondezge ulongozgi wa Petrosi wakuti: “Muvware zikhore maluwunda gha mano ghinu, muzize ndipo muŵike nkhanira cigomezgo cinu pa ucizi uwo uti utolekere imwe pa kuvumbukwa kwa Yesu Khristu.”—1 Petros 1:13.
17. Kasi kusambira Baibolo kutovwirenge wuli kuti tilondezge ulongozgi wa Ciuta?
17 Palije kukayika kuti Yehova wakupeleka ulongozgi. Kweni fumbo ndakuti: Kasi muulondezgenge? Kuti mumanye makora ulongozgi uwo Yehova wakupeleka, woneseskani kuti mukuŵazga Baibolo zuŵa lililose. Mukhalenge dankha cete na kughanaghanirapo pa ivyo mwaŵazga. Yezgani kuwona ilo ni khumbo la Yehova pa nkhani iyo. Ndipo ghanaghanirani nthowa zinyake izo mungalondezgera ivyo mwaŵazga. (1 Timote 4:15) Kweniso sankhani vyakucita vinu ‘mwavinjeru.’—Ŵaroma 12:1.
18. Kasi ni vitumbiko wuli ivyo tikusanga usange tikuzomerezga Mazgu gha Ciuta kutilongozga?
18 Usange tikuzomerezga Mazgu gha Ciuta kutilongozga, fundo zake zitingweluskenge na kutovwira kuti tisankhe vyakucita mwakwenelera. Ndipo tingaŵa na cisimikizgo cose kuti mazgu gha Yehova ghakuzgora muzereza kuŵa wamahara. (Salmo 19:7) Para tazomerezga Baibolo kutilongozga, tikuŵa na njuŵi yituŵa ndipo tikukhorwa cifukwa tikumanya kuti tikukondweska Yehova. (1 Timote 1:18, 19) Usange tikuzomerezga mazgu gha Ciuta kutilongozga zuŵa lililose, Yehova wazamutipa umoyo wamuyirayira, ilo ni thumbiko likuru comene.—Yohane 17:3.
Kasi Mukukumbuka?
• Cifukwa wuli nchakuzirwa kuti Yehova Ciuta walongozge mendero ghithu?
• Kasi mazgu gha Ciuta ghangaŵa wuli nyali ya ku malundi ghithu?
• Kasi mazgu gha Ciuta ghangaŵa wuli muliko wa mu nthowa yithu?
• Kasi kusambira Baibolo kungatovwira wuli kuti tilondezge ulongozgi wa Ciuta?
[Cithuzithuzi pa peji 19]
Kasi mphawuli apo kwendezgana na wambura kupulikana kukuŵa kwambura mahara?
[Cithuzithuzi pa peji 20]
Ŵabwezi ŵa pa mtima ŵa Yesu ŵakaŵa awo ŵakacitanga khumbo la Yehova
[Pictures on pages 21]
Kasi vyakucita vithu vikulongora kuti tikudangizga vinthu vya Ufumu?