Yehova Wakuŵapa ‘Mzimu Utuŵa Awo Ŵakumulomba’
“Usange imwe, mwa ŵaheni, mukumanya kuŵapa ŵana ŵinu vyawanangwa viwemi, asi comene kwakuluska Ŵawiskemwe ŵa kucanya ŵati ŵaŵapenge mzimu utuŵa awo ŵakuŵalomba?”—LUKA 11:13.
1. Mphawuli apo tikukhumba comene kovwirika na mzimu utuŵa?
‘PANEKHA ningakwaniska yayi kulimbana na suzgo iyi. Mzimu utuŵa pera ndiwo unganovwira kuzizipizga ciyezgo ici.’ Kasi muli kuyowoyapo mazgu agha mwakufumira pasi pa mtima? Ŵakhristu ŵanandi ŵali kuyowoyapo. Panji mukayowoya apo mukamanya kuti muli na nthenda yakofya. Panji pakaŵa panyengo iyo mufumu panji muwoli winu uyo mukakhalira lumoza nyengo yitali wakatayikira. Panji pakaŵa panyengo iyo vinthu vikasintha pa umoyo winu, mutepanji pakwamba mukakondwanga na umoyo, kweni pamanyuma mukamba kusuzgika na kwenjerwa. Mu nyengo ya masuzgo, panji mukawona kuti mukazizipizga cifukwa cakuti mzimu utuŵa wa Yehova ukamupani “kaluskiro ka nkhongono.”—2 Ŵakorinte 4:7-9; Salmo 40:1, 2.
2. (a) Ni masuzgo wuli agho Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakukumana nagho? (b) Ni mafumbo wuli agho tizgorekenge mu nkhani iyi?
2 Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakwenera kulimbana na masuzgo ndiposo kunyozeka na caru cambura kopa Ciuta ici. (1 Yohane 5:19) Kusazgaso apa, ŵalondezgi ŵa Khristu ŵakuwukirika na Satana Dyabulosi iyo mwene, uyo wali pankhondo yiheni na awo ‘ŵakusungilira malango gha Ciuta, na kukoleska cipanikizgo ca Yesu.’ (Civumbuzi 12:12, 17) Mwantheura, nchakupulikikwa kuti sono tikukhumbikwira comene wovwiri wa mzimu utuŵa wa Ciuta kuluska kumanyuma kose uku. Kasi tingacitaci kuti tilutilire kupokera mzimu utuŵa wa Ciuta? Ndipo tingasimikizga wuli kuti Yehova ngwakunozgeka kutipa nkhongono izo tikukhumbikwira panyengo ya ciyezgo? Tikusanga mazgoro gha mafumbo agha mu ziŵiri mwa ntharika za Yesu.
Koserani Kulomba
3, 4. Kasi Yesu wakayowoya ntharika wuli, ndipo wakati yikukolerana wuli na lurombo?
3 Yumoza mwa ŵasambiri ŵa Yesu wakapempha kuti: “Fumu, mutisambizge kulomba.” (Luka 11:1) Pakuzgora, Yesu wakayowoyera ŵasambiri ŵake ntharika ziŵiri zakuyanako. Yakwamba yikaŵa ya munthu uyo wapokera mulendo, ndipo yaciŵiri yikaŵa ya dada uyo wakupulika pempho la mwana wake. Tiyeni tidumbiskane yiliyose mwa ntharika ziŵiri izi.
4 Yesu wakati: “Ndi njani wa imwe uyo waŵenge na bwezi, ndipo walutenge kwa iyo nausiku pakati, na kunena nayo, Wa bwezi, undibwelekeko vingwa vitatu; pakuti bwezi lane landizira pa ulendo, ndipo ndilive kanthu kakumukhalikira; ndipo uyo wa kukati pakuzgora wanenenge, Ungandisuzganga: ku muryango ndajarako, ŵana nawo na ndamwene tili pa citara; ndilive kumanya kuwuka na kukupa? Nkhumunenerani, Nanga waleke kuwuka kuya kamupa, cifukwa ndi bwezi lake, cifukwa ca cikosa cake ndico wati wawukire na kumupa vyose ivyo wakukhumba.” Pamanyuma Yesu wakalongosora kukolerana pakati pa ntharika iyi na lurombo, wakati: “Ndipo Ine nkhumunenerani, Lombani, ndipo kuti kupikenge kwa imwe; penjani, ndipo muti musangenge; khung’uskani, ndipo kuti kujulikirenge imwe. Cifukwa yose uyo wakulomba wakupokera; ndipo uyo wakupenja wakusanga; ndipo uyo wakukhung’uska kuti kumujulikirenge.”—Luka 11:5-10.
5. Kasi ntharika ya munthu wacikosa yikutisambizga kuti tilombenge wuli?
5 Ntharika yakupulikikwa makora ya munthu wacikosa iyi, yikulongora umo tikwenera kucitira pakulomba. Wonani kuti Yesu wakati munthu uyu wakupokera ivyo wakukhumba “cifukwa ca cikosa cake.” (Luka 11:8) Lizgu la Cigiriki ilo apa lang’anamulika kuti “cikosa” likusangika kamoza pera mu Baibolo. Ng’anamuro leneko la lizgu la Cigiriki ilo kwafuma lizgu ili ni “kuŵavya soni.” Kanandi kuŵavya soni nkhuwemi yayi. Kweni kungaŵa kuwemi usange munthu wakuŵavya soni na kuŵa na cikosa pa vinthu viwemi. Ndimo wakucitira munthu uyo wapokera mulendo mu ntharika iyi. Wakucita soni yayi kulomba mwacikosa wovwiri uwo wakukhumba. Pakuti Yesu wakayowoya za munthu uyu kuti tisambirepo kanthu, nase tikwenera kukosera pakulomba. Yehova wakukhumba kuti tifwilirepo ‘kulomba, kupenja, na kukhung’uska.’ Ndipo iyo wazgorenge mwa ‘kuŵapa mzimu utuŵa awo ŵakumulomba.’
6. Kasi ŵanthu ŵa mu nyengo ya Yesu wakayiwonanga wuli nkhani ya kupokelera ŵalendo?
6 Yesu wakutisambizga waka kuti tilombenge mwacikosa yayi, kweni wakutiphaliraso cifukwa ico tikwenera kucitira nthena. Kuti tipulikiske makora sambiro ilo tingatorapo, tikwenera kumanya umo ŵanthu awo ŵakapulikizganga ntharika ya Yesu ya munthu wacikosa ŵakawoneranga nkhani ya kupokelera ŵalendo. Nkhani zinandi izo zili mu Baibolo zikulongora kuti mu nyengo yira, kupwelelera ŵalendo cikaŵa cinthu cakuzirwa comene. Comene ku ŵateŵeti ŵa Ciuta. (Genesis 18:2-5; Ŵahebere 13:2) Munthu uyo wakalekanga kupokelera makora ŵalendo ŵakatenge ngwakulengeska. (Luka 7:36-38, 44-46) Pakuti tamanya umo ŵanthu ŵakawoneranga nkhani ya kupokelera ŵalendo, tiyeni tiwoneso ntharika ya Yesu.
7. Cifukwa wuli munthu wa mu ntharika ya Yesu wakucita soni yayi kuwuska mubwezi wake?
7 Mu ntharika iyi, munthu wapokelera mulendo pakati pa usiku. Munthu uyu wakukhumba comene kunozgera cakurya mulendo wake, kweni ‘walije kanthu kakumukhalikira.’ Iyo wakuwona kuti vyamufyenya. Mulimose umo vingaŵira, wakwenera kusanga cakurya. Ntheura wakuluta kwa mubwezi wake na kumuwuska mwambura soni. Wakucemerezga kuti: “Wa bwezi, undibwelekeko vingwa vitatu.” Wakukosera kulomba mpaka wakupoka ico wakhumbanga. Para wangaŵa na vingwa ndipo pekha wangapokelera makora mulendo.
Ico Munthu Wakucikhumba Comene, Wakukosera Kulomba
8. Nchivici citipangiskenge kuti tikoserenge kulomba mzimu utuŵa?
8 Kasi ntharika iyi yikulongora kuti nchifukwa wuli tikukosera kulomba? Munthu uyu wakukosera kulomba cingwa cifukwa wakumanya kuti nchakukhumbikwa comene kuti wafiske mulimo wake wa kupokelera mulendo. (Yesaya 58:5-7) Kwambura cingwa, mbwenu kupokelera mulendo kumutondenge. Mwakuyana waka, pakuti tikumanya kuti kuŵa na mzimu wa Ciuta nkhwakukhumbikwa comene kuti tifiske uteŵeti withu nga Mbakhristu ŵaunenesko, tikukosera kulomba kwa Ciuta, kumupempha mzimu uwu. (Zekariya 4:6) Kwambura mzimu, mbwenu mulimo uwu utitondenge. (Mateyu 26:41) Kasi mukuyiwona fundo yakuzirwa iyo tingasambira mu ntharika iyi? Usange tikuwona kuti tikukhumbikwira comene mzimu wa Ciuta, tikoserenge comene kuwulomba.
9, 10. (a) Yowoyani ciyelezgero ico cikulongora cifukwa ico tikwenera kulombera mwakukosera kwa Ciuta kuti watipe mzimu utuŵa. (b) Ni fumbo wuli ilo tikwenera kujifumba, ndipo cifukwa wuli?
9 Sambiro la mu ntharika iyi tiliyelezgere na ivyo vikucitika mazuŵa ghano. Tiyelezgere kuti yumoza mu mbumba yinu walwara pakati pa usiku. Kasi mungaluta kukawuska dokotara kuti wamovwirani? Mungaleka usange mbali winu wandalware comene. Kweni usange nthenda ya mtima yamuwukira, mungacita soni yayi kuwuska dokotara. Cifukwa wuli? Cifukwa mwazingiziwa. Mukumanya kuti pakukhumbikwa munthu uyo wakumanya za matenda agha na munkhwara wake. Mbali winu wangafwa usange mungaleka kupenja wovwiri. Mwakuyana waka, tiyowoye kuti Ŵakhristu ŵaunenesko nawo ŵazingiziwa. Nakwenenako, Satana wakuyingayinga nga ni “nkharamu yakuwuruma,” kuti watimilimitizge. (1 Petros 5:8) Kuti tiŵe ŵamoyo mwauzimu, wovwiri wa mzimu wa Ciuta ngwakukhumbikwa comene. Tingafwa mwauzimu usange tingaleka kulomba wovwiri kwa Ciuta. Mwantheura, tikukosera kulomba Ciuta kuti watipe mzimu utuŵa. (Ŵaefeso 3:14-16) Pekha usange tacita nthena ndipo tingalutilira kuŵa na nkhongono ‘zakuzizipizgira mpaka kuumaliro.’—Mateyu 10:22; 24:13.
10 Mwantheura, nchakuzirwa comene kuti nyengo zinyake titenge cete na kujifumba kuti, ‘Kasi ine nkhukosera kulomba?’ Kumbukirani kuti para tamanya kuti tikukhumbikwira wovwiri wakufuma kwa Ciuta, tikoserenge comene kulomba.
Nchivici Cikutipangiska Kuti Tilombenge Mwakusimikizga?
11. Kasi Yesu wakati ntharika ya dada na mwana wake yikukolerana wuli na lurombo?
11 Ntharika ya Yesu yakuyowoya za munthu wacikosa uyo wapokera mulendo yikulongora umo wakucitira uyo wakulomba. Ntharika yaciŵiri yikulongora umo wakucitira uyo wakupulika malurombo, Yehova Ciuta. Yesu wakafumba kuti: “Ndi nju wa imwe uyo ndi wiske, para mwana wake wakulomba cingwa, wakumupa libwe? panji somba, ndipo kuti wakumupa somba cara kweni njoka ndiyo? Panji wakulomba sumbi, kasi wakumupa kalizga?” Pamanyuma Yesu wakalongosora ng’anamuro la ntharika iyi, wakati: ‘Ntheura usange imwe, mwa ŵaheni, mukumanya kuŵapa ŵana ŵinu vyawanangwa viweme, asi comene kwakuluska Ŵawiskemwe ŵa kucanya ŵati ŵaŵapenge mzimu utuŵa awo ŵakuŵalomba?’—Luka 11:11-13.
12. Kasi ntharika ya dada uyo wakupulika pempho la mwana wake yikulongora wuli kuti Yehova wakuzgora malurombo ghithu?
12 Mwakuyowoya ciyelezgero ca umo dada wakucitira na mwana wake, Yesu wakavumbura umo Yehova wakucitira kwa awo ŵakumulomba. (Luka 10:22) Cakwamba, wonani mphambano pakati pa ntharika ziŵiri izi. Mwakupambana na munthu wa mu ntharika yakwamba uyo wakuziwulika kovwira mubwezi wake, Yehova wali nga ni mupapi walusungu, uyo nyengo zose ngwakunozgeka kupulika pempho la mwana wake. (Salmo 50:15) Kuti Yesu walongore umo Yehova wakukhumbira kutovwira, wakayowoya mphambano pakati pa dada wa pa caru na dada withu wakucanya. Wakayowoya kuti usange dada wa pa caru capasi, nangauli ‘ni muheni’ cifukwa ca kwananga uko wali kuhara, wakupeleka vyawanangwa viwemi ku ŵana ŵake, asi kwakuluska tingalindilira kuti Dada withu wakucanya, uyo ngwambura kwananga, wapelekenge mzimu utuŵa ku mbumba ya ŵasopi ŵake!—Yakobe 1:17.
13. Para tikulomba kwa Yehova, kasi tingaŵa ŵakusimikizga vici?
13 Kasi tikusambirapo vici? Tingaŵa ŵakusimikizga kuti usange tikulomba mzimu utuŵa kwa Adada ŵithu ŵakucanya, iwo mbakunozgeka kutipa. (1 Yohane 5:14) Para tikumulomba mwakuwerezgawerezga, Yehova wazamuyowoyapo yayi kuti: “Ungandisuzganga: ku muryango ndajarako.” (Luka 11:7) M’malo mwake, Yesu wakati: “Lombani, ndipo kuti kupikenge kwa imwe; penjani, ndipo muti musangenge; khung’uskani, ndipo kuti kujulikirenge imwe.” (Luka 11:9, 10) Enya, Yehova ‘watizgorenge para tacema.’—Salmo 20:9; 145:18.
14. (a) Ni maghanoghano wuli ghambura kwenelera agho ŵanyake ŵakusuzgika nagho para ŵakuyezgeka? (b) Para tikuyezgeka, cifukwa wuli tingalomba kwa Yehova na cisimikizgo cose?
14 Ntharika ya Yesu ya dada uyo wakupa mwana wake ico walomba yikulongoraso kuti Yehova ni muwemi kuluska mupapi waliyose pa caru capasi. Mwantheura, paŵavye waliyose wa ise uyo wakwenera kughanaghana kuti viyezgo ivyo tikukumana navyo nchilongolero cakuti Ciuta wanyanyara nase. Mulwani withu Satana ndiyo wakukhumba kuti tighanaghanenge nthena. (Job 4:1, 7, 8; Yohane 8:44) Palije lemba lililose ilo likutiphalira kuti tighanaghanenge nthena. Yehova wakutiyezga na “uheni” cara. (Yakobe 1:13) Iyo wakutipa viyezgo vya nga ni njoka yayi, nesi kalizga. Adada ŵithu ŵakucanya ŵakuŵapa “viweme awo ŵakuŵalomba.” (Mateyu 7:11; Luka 11:13) Enya nadi, tilombenge na cisimikizgo cose kwa Yehova usange tamanya kuti ni muwemi ndipo wakukhumba comene kutovwira. Apo tikucita nthena, nase tizamuyowoya mazgu nga ni agho wakayowoya wamasalmo apo wakalemba kuti: “Kweni nadi Ciuta wakandipulika na kutegherezga ku mazgu gha lurombo lwane.”—Salmo 10:17; 66:19.
Umo Mzimu Utuŵa Ukutovwilira
15. (a) Kasi Yesu wakalayizga vici pakuyowoya za mzimu utuŵa? (b) Kasi mzimu utuŵa ukutovwira mu nthowa wuli?
15 Wakati wakhala pacoko waka kuti wafwe, Yesu wakawerezgaso fundo yakukwezga nkhongono ya mu ntharika zake. Pakuyowoya za mzimu utuŵa, wakaphalira ŵapositole ŵake kuti: “Nditi ndilombenge Ŵadada, ndipo ŵati ŵamupani msanguluski [panji movwiri] munyake, kuti wakhalenge namwe mazuŵa ghose swi.” (Yohane 14:16) Apa Yesu wakalayizga kuti movwiri, panji mzimu utuŵa uzamuŵa na ŵalondezgi ŵake munthazi, kusazgapo mu nyengo yithu yino. Kasi ni mu nthowa wuli yapadera iyo mzimu utuŵa ukutovwilira? Mzimu utuŵa ukutovwira kuti tizizipizge viyezgo vyakupambanapambana. Mwauli? Mu kalata iyo wakalembera Ŵakhristu ŵa mu Korinte, mpositole Paulosi, uyo nayo wakakumana na viyezgo, wakalongosora umo mzimu wa Ciuta ukamovwilira. Tiyeni tidumbiskane mwakudumura ivyo wakalemba.
16. Kasi ivyo vikuticitikira vingayana wuli na suzgo ya Paulosi?
16 Cakwamba, Paulosi wakaphalira ŵasopi ŵanyake mwambura kubisa kuti wakasuzgikanga na ‘munga mu thupi,’ ico cikaŵa ciyezgo ca mtundu unyake. Pamanyuma wakayowoya kuti: “Nkhayiŵeyelera Fumu [Yehova] katatu, kuti ciwukeko kwa ine.” (2 Ŵakorinte 12:7, 8) Nangauli Paulosi wakapempha Ciuta kuti wawuskepo suzgo yake, kweni yikakhalilira. Panji namwe ndivyo vikumucitikirani. Nga ni Paulosi, panji mwalomba mwacitatata ndiposo na cisimikizgo cose kuti Yehova wawuskepo ciyezgo cinu. Nangauli mwalomba mwakukosera, kweni suzgo yikumara yayi. Kasi ici cikung’anamura kuti Yehova wandazgore malurombo ghinu ndipo mzimu wake ukumovwirani yayi? Napacoko pose! (Salmo 10:1, 17) Wonani ivyo mpositole Paulosi wakayowoya pamanyuma pake.
17. Kasi Yehova wakazgora wuli malurombo gha Paulosi?
17 Pakuzgora malurombo gha Paulosi, Ciuta wakamuphalira kuti: “Ucizi wane ukukwanira iwe: cifukwa nkhongono zane zikufiskika mu kutomboroka.” Paulosi wakati: “Ntheura ndithumbwirenge mbweno na kukondwa kukuru mu maunthomboro ghane, kuti nkhongono za Khristu zindibenekelere [nga ni hema, NW].” (2 Ŵakorinte 12:9; Salmo 147:5) Mwantheura, Paulosi wakawona kuti kwizira mwa Khristu, civikiliro ca Ciuta cikamubenekelera nga ni hema. Ndimo Yehova wakuzgoleraso malurombo ghithu mazuŵa ghano. Wakubenekelera ŵateŵeti ŵake na civikiliro.
18. Cifukwa wuli tingazizipizga viyezgo?
18 Hema likukanizga vula kuti yileke kuwa yayi nesi kukanizga mphepo kuti yileke kuputa, kweni likuvikilira munthu ku vinthu ivi. Mwakuyana waka, malo ghakubisamamo agho “nkhongono za Khristu” zikupeleka ghakulekeska viyezgo yayi nesi kutondeska masuzgo kuti ghaleke kutiwira. Ndipouli, ghakutivikilira mwauzimu ku vinthu vyakupweteka vya mu caru ici na kwa Satana uyo ni muwusi wake. (Civumbuzi 7:9, 15, 16) Mwantheura, nanga ni para mukulimbana na ciyezgo ico ‘cikuwukako’ yayi kwa imwe, mungaŵa ŵakusimikizga kuti Yehova wakumanya suzgo yinu ndipo wapulika “kulira kwinu.” (Yesaya 30:19; 2 Ŵakorinte 1:3, 4) Paulosi wakalemba kuti: “Ciuta ngwa magomezgeko, Mweneuyo kuti wati wazomere imwe cara kuti muyezgeke kwakujumpha nkhongono zinu; kweni pamo na ciyezgo wati wacite nthowa yakufumiramo, kuti muŵe na nkhongono zakuzizipizgira.”—1 Ŵakorinte 10:13; Ŵafilipi 4:6, 7.
19. Kasi mwaŵikapo mtima kucitaci, ndipo cifukwa wuli?
19 Mbunenesko kuti “mazuŵa gha ku umaliro” gha caru cambura kopa Ciuta ici ni “nyengo zinonono.” (2 Timote 3:1) Nangauli vili nthena, kweni ŵateŵeti ŵa Ciuta ŵangatondeka yayi kuzizipizga. Cifukwa wuli? Cifukwa ŵawovwirikenge na kuvikilirika na mzimu utuŵa, uwo Yehova wakupeleka kwawanangwa kwa wose awo ŵakulomba mwacitatata ndiposo mwambura kukayika. Ipo mphanyi taŵikapo mtima comene kuti tilutilire kulomba mzimu utuŵa zuŵa lililose.—Salmo 34:6; 1 Yohane 5:14, 15.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi tikwenera kucita vici kuti tipokere mzimu utuŵa wa Ciuta?
• Cifukwa wuli tingaŵa ŵakusimikizga kuti Yehova watipulikenge para tikulomba mzimu utuŵa?
• Kasi mzimu utuŵa ukutovwira wuli kuzizipizga viyezgo?
[Cithuzithuzi pa peji 13]
Kasi tingasambira vici mu ntharika ya Yesu ya munthu wacikosa uyo wapokera mulendo?
[Cithuzithuzi pa peji 15]
Kasi mukukosera kulomba mzimu utuŵa wa Ciuta?
[Cithuzithuzi pa peji 16]
Kasi ntharika ya dada wacitemwa yikutisambizgaci za Yehova?