Wonani Vinthu Mwakwenelera Kuti Muŵe na Cimwemwe
“AWE ine, natondekaso!” Kasi nkhalinga apo muli kuyowoyapo mazgu nga ni agha cifukwa ca kutondeka kucita vinthu vinyake ivyo mukakhumbanga? Mama wacisungwana uyo ni Mkhristu wangayowoya mazgu ghakuyana na agha cifukwa cakuti wakupwelelera mwana wake ndipo wakughanaghana kuti wangacita yayi vinthu vinyake vyauzimu. Mkhristu munyake wangaghanaghana kuti ngwakutondeka cifukwa ca umo wali kulelekera, ndipo wangawona kuti wakucita vinandi yayi mu mpingo. Kaboni munyake uyo ni mucekuru wangaŵa wambura kukondwa cifukwa ca kutondeka kucita mauteŵeti Ghacikhristu nga umo wakacitiranga apo wakaŵa na nkhongono. Christiane uyo mkhaliro wa mu mbumba yake ukumuzomerezga yayi kuti wacitenge vinandi pakuteŵetera Yehova nga umo wakukhumbira, wakati: “Nyengo zinyake nkhani yakukhuŵilizga ŵabali na ŵadumbu kuti ŵacitenge upayiniya yikunilizga.”
Kasi tingacita wuli na maghanoghano ghanthena agha? Kasi Ŵakhristu ŵanyake ŵacita wuli kuti ŵawonenge ukhaliro wawo mwakwenelera? Kasi kuwona vinthu mwakwenelera kuli na vyandulo wuli?
Wonani Vinthu Mwakwenelera
Mpositole Paulosi wakayowoya fundo iyo yingatovwira kuti tiŵe na cimwemwe. Iyo wakati “Sekelerani mu Fumu nyengo zose. Nkhuwerezgaso kuti, Sekelerani! Mahara ghinu ghamanyikwe ku ŵanthu wose.” (Fil. 4:4, 5, NW) Kuti titeŵetere Ciuta mwakukhorwa ndiposo mwacimwemwe, tikwenera kuwona vinthu mwakwenelera mwakuyana na ivyo tingafiska ndiposo umo mkhaliro uliri. Usange tikulimbikira kucita vinthu ivyo tingafiska yayi, kwambura kughanaghanira za ivyo vicitikenge pamasinda pake, tikujivuska. Ndipouli, tikwenera kuŵa maso kuti tileke kuŵa ŵakata, kupusikizgira masuzgo agho tili nagho na kuleka kuteŵetera Ciuta mwakukwana.
Mulimose umo mkhaliro withu ungaŵira, Yehova wakukhumba kuti timuteŵeterenge na mtima wose. (Kol. 3:23, 24) Usange tikuteŵetera Yehova na mtima withu wose yayi, mbwenu tikucita mwakupambana na kujipatulira kwithu. (Rom. 12:1) Kweniso para tikucita nthena tiŵenge ŵambura kukhorwa, tiŵavyenge cimwemwe ndiposo tijinorenge vitumbiko vinyake ivyo vikwiza cifukwa ca kuteŵetera Yehova na mtima wose.—Zinth. 10:22.
Mu Baibolo, lizgu ilo lang’anamurika kuti “mahara,” likung’anamuraso kughanaghanira. Ng’anamuro lake leneco ni ‘kucita vinthu mwakuyana na umo ukhaliro uliri.’ (Yak. 3:17) Lizgu ili likung’anamuraso kuleka kuŵa munonono. Antheura, usange tikuwona vinthu mwakwenelera, ukhaliro withu tiwuwonengeso mu nthowa yakwenelera. Kasi nchakusuzga kucita nthena? Kwa ŵanji kucita nthena nchakusuzga, nanga ni para iwo ŵakufipira mtima ŵanyawo. Mwaciyelezgero, para tingawona kuti munyithu wavuka cifukwa ca kucita vinthu vinandi comene, asi tingayezga kumovwira kuti wawone uwemi wa kusintha vinthu vinyake? Mwakuyana waka, nase tikukhumbikwira kumanya usange tayamba kucita vinthu vyakujumpha pa ivyo tingafiska.—Zinth. 11:17.
Usange tili kulereka na ŵapapi awo ŵakakhumbanga kuti tiŵacitirenge vinthu vinandi comene, cingaŵa cakusuzga kuwona vinthu ivyo tikutondeka mu nthowa yakwenelera. Apo ŵakaŵa ŵanici, ŵanji ŵakawonanga kuti nyengo zose ŵakeneranga kucita vinthu vinandi, panji vyakujumpha sayizi yawo mwakuti ŵapapi ŵawo ŵaŵatemwe. Usange ndimo vikaŵira kwa ise, tingaŵa na maghanoghano ghakwanangika pakuyowoya za umo Yehova wakutiwonera. Yehova wakutitemwa cifukwa cakuti tikumuteŵetera na mtima wose. Baibolo likutisimikizgira kuti Yehova “wakumanya kalengekero kithu, wakukumbuka kuti tili fuvu.” (Sal. 103:14) Wakumanya ivyo tingatondeka kucita, ndipouli, wakutitemwa usange tikumuteŵetera na mtima wose. Kukumbukira kuti Ciuta withu wakukhumba kuti ticitenge ivyo tingakwaniska, kungatovwira kuti timanyenge ivyo tingatondeka, na kuwona vinthu mwakwenelera.—Mika 6:8.
Nangauli vili nthena, ŵanji vikuŵasuzga kuwona vinthu mwakwenelera. Usange ndimo viliri kwa imwe, mwalekeraci kupempha wovwiri kwa Mkhristu wakukhwima uyo wakumumanyani makora? (Zinth. 27:9) Mwaciyelezgero, kasi mukukhumba kucita upayiniya wa nyengo zose? Ili ni khumbo liwemi comene. Kasi mukutondeka kulifiska? Panji mungakhumbikwira kuti ŵanji ŵamovwirani kuti musinthe vinthu vinyake pa umoyo winu. Panji mubwezi winu wakugomezgeka uyo ni Mkhristu munyinu, wangadumbiskana namwe kuti muwone usange milimo iyo muli nayo mu mbumba yinu yingamuzomerezgani kucita upayiniya wa nyengo zose panji yayi. Wangamovwirani kuwona usange mungafiska ivyo mukukhumba kucita panji kuti mumanye ivyo mungasintha kuti mucite vinandi. Mfumu nayo wangawovwira muwoli wake kuti wacitenge vinthu ivyo wangafiska. Mwaciyelezgero, wangasacizga kuti muwoli wake wapumure mwakukwana pambere wandasazgireko uteŵeti wake mu mwezi wakulondezgapo. Ici cingawovwira kuti wacite mwankhongono uteŵeti wake ndiposo kuti walutilire kuŵa wacimwemwe.
Citani Vinthu Ivyo Mungafiska
Ucekuru panji kulwaralwara vingapangiska kuti titondekenge kucita vinthu vinyake apo tikuteŵetera Yehova. Para ndimwe mupapi, mungaghanaghana kuti mukusanga candulo cicoko na sambiro la mwaŵene panji maungano gha Cikhristu cifukwa mukumalira nyengo yinandi pa kupwelelera ŵana ŵinu. Ndipouli, kasi kungaŵa kuti mukutondeka kuwona ivyo mungafiska cifukwa cakuti mukuŵika comene mahara pa ivyo mukutondeka?
Vilimika masauzandi ghanandi ivyo vyajumpha, Mulevi munyake wakalongora kuti wakakhumbanga kucita vinthu ivyo wangafiska yayi. Wakaŵa na mwaŵi wa kuteŵetera pa tempele masabata ghaŵiri cilimika cilicose. Kweni wakalongora kuti wakakhumbanga kuteŵetera pafupi na jochero nyengo zose. (Sal. 84:1-3) Nchivici ico cikawovwira munthu wakugomezgeka uyu kuti wakhorwenge na mulimo wake? Wakamanya kuti kuteŵetera pa tempele nanga lingaŵa zuŵa limoza pera ni mwaŵi wapadera comene. (Sal. 84:4, 5, 10) Mwakuyana waka, m’malo mwa kughanaghanira comene ivyo tikutondeka, tikwenera kuyezgayezga kuti timanyenge vinthu ivyo tikucita makora ndipo tikhorwenge navyo.
Mwaciyelezgero, ghanaghanirani za Nerlande, uyo ni mudumbu wa ku Canada. Wakwenda pa kanjinga ka ŵanthu ŵakupendera ndipo wakajiwonanga kuti wakucita vicoko comene mu uteŵeti. Ndipouli, wakasintha kaghanaghaniro kake apo wakawona kuti wangapharazga pa masitoro agho ghali pafupi na uko wakukhala. Iyo wakalongosora kuti: “Nkhukhala pa kanjinga kane pafupi na mipando yakupumulirapo iyo yili pa masitoro agha. Nkhukondwa comene kupharazgira ŵanthu awo ŵakwiza kuzakapumura pa mipando iyi.” Nerlande wakukhorwa comene cifukwa ca kupharazga mu nthowa iyi.
Sinthani Vinthu Vinyake Usange Nkhwakukhumbikwa
Boti ilo likwendera mphepo likuŵa na cisalu ico cikovwira kuti lendenge. Boti ili likwenda makora comene para mphepo yikuputira pa cisalu ici. Ndipouli, para kwaŵa cimphepo cikuru, uyo wakwendeska wakwenera kusintha kakakiro ka cisalu ici. Wangakanizga yayi cimphepo, kweni wangalutilira kwendeska makora boti lake usange wangasintha waka vinthu vinyake. Mwakuyana waka, kanandi nase tikutondeka kukanizga masuzgo ghakuyana na cimphepo agho tikukumana nagho. Kweni tingapangiska kuti umoyo withu uŵe makora mwa kusintha umo tikucitira na nkhongono zithu, mahara, ndiposo kaghanaghaniro kithu. Para tikughanaghanira ukhaliro uwo tilimo, tingalutilira kuteŵetera Ciuta mwakukhorwa ndiposo mwacimwemwe.—Zinth. 11:2.
Wonani viyelezgero vinyake. Para tili na nkhongono zicoko, cingaŵa ciwemi kuleka kujivuska comene kumulenji mwakuti tiŵe na nkhongono zakulutira ku maungano kumise. Ici citovwirenge kuti tisange candulo cikuru mwa kucezga na Ŵakhristu ŵanyithu. Kweniso, usange mama wakutondeka kupharazga ku nyumba na nyumba cifukwa mwana wake ni mulwari, wangawona kuti nchakovwira kucemera mudumbu munyake ku nyumba yake kuti ŵazakacitire lumoza upharazgi wa pa telefoni para mwana wagona.
Wuli usange ukhaliro ukumuzomerezgani yayi kunozgekera nkhani zose izo zamuyowoyeka ku maungano? Mungawona unandi wa nkhani izo mungafiska kunozgekera, ndipo muzinozgekere makora. Tingalutilira kuteŵetera mwakukwana ndiposo mwacimwemwe mwa kusintha vyakucita vithu.
Kusintha ivyo tikukhumba kucita kungakhumba kufwilirapo. Serge na Agnès, awo mbakutorana ŵa ku France, ŵakeneranga kusintha comene vinthu vinyake. Serge wakati: “Tikati tamanya kuti Agnès wali na nthumbo, cilato cithu cakuti tiŵe ŵamishonale cikamalira penepapo.” Serge, uyo sono wali na ŵana ŵanakazi ŵaŵiri, wakalongosora vilato viphya ivyo iyo na muwoli wake ŵakaŵa navyo. Iyo wakati: “Cifukwa cakuti tikatondeka kukacita umishonale ku caru cinyake, tikaghanaghana za kucita ‘umishonale’ mu caru cithu. Tikamba kuwungana na kagulu ka ciyowoyero cinyake.” Kasi ŵakasanga candulo na cilato ici? Serge wakati: “Tikuwona kuti tikovwira comene mpingo.”
Odile, mudumbu wa ku France wa vilimika vya m’ma 70 wakulwara nyamakazi iyo yikuŵinyiska makongono, mwakuti wakutondeka kwimilira nyengo yitali. Wakadandauranga comene cifukwa nthenda iyi yikamutondeskanga kuluta mu uteŵeti wa ku nyumba na nyumba. Ndipouli, wakawelera nyuma yayi. Wakasintha vinthu mwa kwamba upharazgi wa pa telefoni. Iyo wakati: “Mbupharazgi upusu ndiposo wakukondweska kuluska umo nkhaghanaghaniranga.” Nthowa iyi ya kapharazgiro yikamupangiska kuti wambeso kutemwa uteŵeti.
Kuwona Vinthu Mwakwenelera Kuli na Vitumbiko
Para tikuwona vinthu mwakwenelera, tivikilirikenge ku vikhuŵazgo vinandi. Para tikuŵa na vilato vyakwenelera, tingaŵa ŵakukhorwa nangauli pali vinyake ivyo tikutondeka kucita makora. Mwakucita ntheura, tikukondwa na ivyo tikufiska, nanga vingaŵa vicoko.—Gal. 6:4.
Usange tikujiwona mwakwenelera, nchipusu kughanaghaniraso Ŵakhristu ŵanyithu. Kumanya ivyo Ŵakhristu ŵanyithu ŵakutondeka, kutipangiskenge kuti tiwongenge ivyo ŵakuticitira. Para tikuwonga wovwiri wuliwose uwo ŵakutipa, cipangiskenge kuti tiŵe ŵakukolelerana ndiposo ŵakupulikana. (1 Pet. 3:8) Kumbukani kuti Yehova, uyo ni Dada wacitemwa, wakukhumba yayi kuti ticitenge vinthu ivyo tingatondeka kufiska. Para tikuwona vinthu mwakwenelera na kuŵa na vilato ivyo tingakwaniska, tiŵenge ŵakukhorwa ndiposo ŵacimwemwe apo tikucita milimo yithu Yacikhristu.
[Mazgu Ghakukhozgera pa peji 29]
Kuti titeŵetere Ciuta mwakukhorwa ndiposo mwacimwemwe, tikwenera kuwona vinthu mwakwenelera mwakuyana na ivyo tingafiska ndiposo umo mkhaliro uliri
[Cithuzithuzi pa peji 30]
Nerlande wakukondwa kucita ivyo wangafiska mu uteŵeti
[Cithuzithuzi pa peji 31]
Sambirani “kusintha kakakiro ka cisalu”
[Kulongosora Cithuzithuzi]
© Wave Royalty Free/age fotostock
[Cithuzithuzi pa peji 32]
Serge na Agnès ŵakasanga candulo cifukwa ca kusintha vilato