Kasi Mupulikirenge Macenjezgo gha Yehova?
“Iyi ndiyo nthowa, endaninge mwa iyi.”—YES. 30:21.
1, 2. Kasi Satana waŵikapo mtima kucitaci, ndipo Mazgu gha Ciuta ghakutovwira wuli?
CIKHWANGWANI ca pa msewu ico cikulongora kwawaka nchakupuluska, kweniso nchakofya comene. Tiyelezgere kuti mubwezi winu wamucenjezgani kuti mulwani wasintha cikhwangwani na cilato cakuti wapuluske awo ŵakwenda cimukumuku. Kasi mumupulikirenge?
2 Kuyowoya unenesko, Satana ni mulwani wakofya, uyo waŵikapo mtima kuti watipuluske. (Uvu. 12:9) Ndiyo wakucitiska vinthu viheni vitatu ivyo tikadumbiskana mu nkhani iyo yajumpha, ndipo cilato cake nchakuti tipatuke pa nthowa yakuya ku umoyo wamuyirayira. (Mat. 7:13, 14) Tikuwonga comene Ciuta withu walusungu cifukwa wakuticenjezga kuti tileke kupuluskika na vikhwangwani vya Satana. Sono tiyeni tidumbiskane vinthu vinyake vitatu ivyo vingatipuluska. Apo tikuwona umo Mazgu gha Ciuta ghakutovwilira kuti tileke kupuluskika, tiŵe na cithuzithuzi cakuti Yehova wakwenda kumasinda kwithu na kutilongozga nthowa yakwenelera, ndipo wakuyowoya kuti: “Iyi ndiyo nthowa, endaninge mwa iyi.” (Yes. 30:21) Kughanaghanirapo comene pa macenjezgo gha Yehova, kutovwirenge kuti tilutilire kughasungilira.
Kulondezga “Ŵasambizgi Ŵatesi” Cara
3, 4. (a) Kasi ŵasambizgi ŵatesi ŵakuyana wuli na visimi vyakomira? (b) Kasi ŵasambizgi ŵatesi kanandi ŵakufuma nkhu, ndipo ŵakukhumbaci?
3 Yelezgerani kuti mukwenda mu malo gha cipalamba, ndipo panthazi pinu mukuwona cisimi, mukuluta pafupi na cigomezgo cakuti mwamusangapo maji ghakuti mumwe. Kweni apo mukufika pa cisimi ici mukusanga kuti cili kukamuka kale. Mukwenera kuti mungakwenyelera comene. Ŵasambizgi ŵatesi ŵali nga ni visimi vyakomira. Waliyose uyo wakuluta kwa iwo kuti wasangeko maji ghaunenesko wakhuŵarenge waka. Yehova wakuticenjezga za ŵasambizgi ŵatesi kwizira mwa Paulosi na Petrosi. (Ŵazgani Milimo 20:29, 30; 2 Petrosi 2:1-3.) Kasi ŵasambizgi aŵa mbanjani? Ivyo ŵapositole ŵaŵiri aŵa ŵakalemba vikutovwira kumanya uko ŵasambizgi aŵa ŵakufuma ndiposo umo ŵakucitira.
4 Paulosi wakaphalira ŵalara ŵa mpingo wa ku Efeso kuti: “Kufuma pakati pa imwe mwaŵene, ŵanalume ŵazamuwuka na kuyowoya vinthu vyakunyongoloka.” Petrosi wakaphalira Ŵakhristu ŵanyake kuti pazamuŵaso “ŵasambizgi ŵatesi pakati pinu.” Kasi ŵasambizgi ŵatesi ŵakufuma nkhu? Ŵangafuma mu mpingo. Ŵanthu aŵa mbakugaluka.a Kasi ŵakukhumbaci? Ŵakukhumba yayi kuti ŵafumemo waka ŵekha mu gulu ili. Paulosi wakati cilato cawo nchakuti “ŵaguzire ŵasambiri kwa iwoŵene.” Wonani mazgu ghakuti “ŵasambiri.” M’malo mwa kufuma na kukapenja ŵasambiri ŵawo, ŵakugaluka ŵakukhumba kutora ŵasambiri ŵa Khristu na kuluta nawo lumoza. Ŵasambizgi ŵatesi aŵa ŵali nga ni “mphumphi zanjara,” ŵakukhumba kumilimitizga Ŵakhristu ŵakugomezgeka, kubwangandura cipulikano cawo, ndiposo kuŵapatuska pa unenesko.—Mat. 7:15; 2 Tim. 2:18.
5. Kasi ni nthowa wuli izo ŵakugaluka ŵakugwiliskira nchito?
5 Kasi ŵasambizgi ŵatesi ŵakucita wuli? Nthowa zawo zikuvumbura kuti ŵali na mzimu wauryarya. Ŵakugaluka ŵakwiza “mwacibisibisi” na fundo zakubudika. Nga mbanthu awo ŵakucita malonda ghambura kuzomerezgeka, ŵakugaluka ŵakucita vinthu mwakubisilizga, ndipo mwauryarya ŵakwiziska maghanoghano ghaucigaluka. Nga umo muryarya wangaŵira na vikalata vyautesi, ŵakugaluka ŵakuyowoya “mazgu ghakusovya” panji mphindano zabweka na kuyowoya maghanoghano ghawo nga ni vyaunenesko. Ŵakuthandazga “visambizgo vyautesi,” “ŵakubendezga . . . Malemba” mwakuti ghayane na ivyo ŵakukhumba. (2 Pet. 2:1, 3, 13; 3:16) Ŵakugaluka ŵakutikhumbira viwemi yayi. Kuŵalondezga kungapangiska waka kuti tipatuke pa nthowa yakuya ku umoyo wamuyirayira.
6. Kasi Baibolo likutipa ulongozgi wuli wakukhwaskana na ŵasambizgi ŵatesi?
6 Kasi tingacita wuli kuti tijivikilire ku ŵasambizgi ŵatesi? Baibolo lili na ulongozgi wakupulikikwa makora pa nkhani iyi. (Ŵazgani Ŵaroma 16:17; 2 Yohane 9-11.) Mazgu gha Ciuta ghakuti ‘tipatukeko kwa iwo.’ Mu ma Baibolo ghanyake mazgu agha ghali kulembeka kuti ‘fumaniko kwa iwo,’ ‘sendelerani kutali na iwo,’ ndiposo ‘khalani kutali na iwo.’ Mazgu ghose agha ghakulata pa fundo yimoza. Tiyelezgere kuti dokotala wamuphalirani kuti muleke kukhwaskana na munthu uyo wali na nthenda yakofya iyo yikwambukira. Mungapulikiska ico dokotala wayowoyera nthena, ndipo mungayezgayezga kupulikira cenjezgo lake. Ŵakugaluka ŵali nga ni munthu uyo wali na nthenda yakwambukira, ndipo ŵakukhumba kuti ŵanji ŵambureko visambizgo vyawo vyautesi. (1 Tim. 6:3, 4) Yehova uyo ni Dokotala Mulara, wakutiphalira kuti tiŵambare ŵakugaluka. Tikumanya makora ico wakung’anamura, kweni kasi taŵikapo mtima kupulikira cenjezgo ili?
7, 8. (a) Kasi ni vici vinyake ivyo tikucita pakuŵambara ŵasambizgi ŵatesi? (b) Cifukwa wuli mulutilirenge kukana ŵasambizgi ŵatesi?
7 Kasi ni vici vinyake ivyo tikucita kuti tiŵambare ŵasambizgi ŵatesi? Tikuŵapokelera yayi mu nyumba zithu panji kuŵatawuzga. Tikukanaso kuŵazga mabuku ghawo, kuwonelera visopo vyawo pa TV, kujura mawebusayiti ghawo pa Intaneti, panji kuyowoyapo maghanoghano ghithu pa ivyo ŵakuŵika pa Intaneti. Cifukwa wuli tikucita nthena? Cifukwa tikutemwa “Ciuta wa unenesko,” ntheura tingakondwa yayi na visambizgo vyakubendera ivyo vikususkana na Mazgu ghake. (Sal. 31:5; Yoh. 17:17) Kweniso tikutemwa gulu la Yehova, ilo latovwira kumanya unenesko, zina la Ciuta na ng’anamuro lake, cilato ca Ciuta pakulenga caru capasi, umo ŵakufwa ŵaliri, na cilindizga ca ciwuka. Kasi mungakumbuka umo mukajipulikira mukati mwamanya waka unenesko wa vinthu ivi? Ntheura, kasi pali cifukwa cakuzomerezgera awo ŵakuyuyura gulu ilo lamusambizgani unenesko?—Yoh. 6:66-69.
8 Kwali ŵasambizgi ŵatesi ŵangayowoya vinthu vyamtundu wuli, tizamuŵalondezgapo cara. Kasi pali cifukwa ca kulutira ku visimi vyakomira ivi kuti tikapusikike na kukhuŵazgika waka? M’malo mwake, tiyeni tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova na gulu lake ilo lili na maji ghawemi ghaunenesko agho ghakumazga nyota yithu.—Yes. 55:1-3; Mat. 24:45-47.
Kulondezga “Nkhani Zautesi” Cara
9, 10. Kasi Paulosi wakamucenjezgaci Timote pa “nkhani zautesi,” ndipo Paulosi wakwenera kuti wakaŵa na vici mu maghanoghano? (Wonaniso mazgu ghamusi.)
9 Nyengo zinyake cingaŵa cipusu kumanya cikhwangwani ico nchakupuluska. Kweni nyengo zinyake cikuŵa cipusu yayi kuŵanika upusikizgi. Mauryarya gha Satana nagho ndimo ghaliri. Ghanyake ghakumanyikwa luŵiro apo ghanyake ghakumanyikwa luŵiro yayi. Paulosi wakuticenjezga za “nkhani zautesi,” iyo ni njomba yinyake ya Satana iyo yikumanyikwa luŵiro yayi. (Ŵazgani 1 Timote 1:3, 4.) Kuti tileke kupatuka pa nthowa yakuya ku umoyo wamuyirayira, tikwenera kumanya izo ni nkhani zautesi, ndiposo umo tingacitira kuti tileke kuzitegherezga.
10 Cenjezgo lakukhwaskana na nkhani zautesi, likaŵa mu kalata yakwamba iyo Paulosi wakalembera Timote. Timote wakaŵa mulaŵiliri uyo wakatumika kuti wavikilire utuŵa wa mpingo na kovwira Ŵakhristu ŵanyake kuti ŵakoleske cipulikano. (1 Tim. 1:18, 19) Paulosi wakagwiliskira nchito lizgu Lacigiriki ilo lingang’anamura cidokoni, vigomezgo vyautesi, panji nkhani zakwata. Buku linyake likuti lizgu ili likuyowoya za ‘nkhani ya cisopa iyo yikukolerana yayi na unenesko.’ (The International Standard Bible Encyclopaedia) Pakuyowoya mazgu agha, panji Paulosi wakaghanaghananga za mautesi gha visopa agho ghakukhuŵilizga vidokoni.b Nkhani izi ‘zikuwuska waka mafumbo ghawaka’ agho ghangapangiska munthu kuti wapenje vinthu vyambura candulo. Nkhani zautesi ni njomba za Satana, uyo wakugwiliskira nchito mautesi gha visopa na vidokoni kuti wapuluske awo ŵakwenda cimukumuku. Ulongozgi wa Paulosi wakuti kutegherezga nkhani zautesi cara, ngwakupulikikwa makora.
11. Kasi Satana wakugwiliskira wuli nchito cisopa cautesi mwaucenjezi kupuluska ŵanthu, ndipo ni cenjezgo wuli ilo litovwirenge kuti tileke kupuluskika?
11 Kasi ni nkhani wuli zinyake zautesi izo zingapuluska awo ŵakwenda cimukumuku? Mazgu ghakuti “nkhani zautesi” ghangang’anamura mautesi ghose gha visopa panji vidokoni ivyo vingatitondeska kuthya makutu ku “unenesko.” (2 Tim. 4:3, 4) Satana uyo wakujizgora “mungelo wa kungweluka,” mwaucenjezi wakugwiliskira nchito cisopa cautesi kupuluska ŵanthu. (2 Kor. 11:14) Mu zina la Khristu, visopa vikusambizga visambizgo nga ncha Utatu, Ciuta wakulanga ŵanthu ku moto, munthu wali na mzimu uwo ukufwa yayi, ndipo vyose ivi vyajintha pa vidokoni na mautesi. Visopa ivi vikuzomerezgaso maholide, nga ni Khisimasi na Isitara agho ghakuwoneka nga ngawemi waka, kweni ghakambika na ŵanthu ŵakusopa vikozgo. Kupulikira cenjezgo la Ciuta lakuti tijipature na ‘kuleka kukhwaska cinthu caukazuzi’ kutovwirenge kuti tileke kupuluskika na nkhani zautesi.—2 Kor. 6:14-17.
12, 13. (a) Kasi Satana wakukhuŵilizga mautesi wuli, ndipo unenesko ngwakuti wuli pa mautesi agha? (b) Kasi tingacita wuli kuti tileke kupuluskika na mautesi gha Satana?
12 Satana wakukhuŵilizgaso mautesi ghanyake agho tingapuluka nagho usange tingapusa. Wonani viyelezgero ivi. Cinthu cingaŵa ciwemi panji ciheni kuyana na umo munthu wakuciwonera payekha. Fundo iyi yikuthandazgika mu ma TV, mawayilesi, nyuzipepara, kweniso mu vyakusanguluska vinyake. Cifukwa ca maghanoghano ghakupuvya agha, tingacicizgika kuti tisezgere pamphepete fundo za Ciuta. Unenesko ngwakuti tikukhumbikwira kulongozgeka pa nkhani ya ciwemi na ciheni ndipo ni Ciuta yekha uyo wangatilongozga. (Yer. 10:23) Ciuta wanjilirengepo yayi pa vyakucitika vya pa caru. Fundo yakuti tiryerethu cifukwa vyamacero vikumanyikwa yayi, yingatipangiska kuti ‘tikhale waka panji kuŵa ŵambura vipambi.’ (2 Pet. 1:8) Unenesko ngwakuti zuŵa la Yehova laneng’enera, ndipo tikwenera kulutilira kulilindilira. (Mat. 24:44) Ciuta wakupwelelera munthu waliyose payekha yayi. Usange tingagomezga utesi wa Satana uwu, tingathera na kwamba kughanaghana kuti Ciuta wakutitemwa yayi. Unenesko ngwakuti Yehova wakutemwa na kuzirwiska muteŵeti wake waliyose payekha.—Mat. 10:29-31.
13 Tikwenera kujivikilira ku maghanoghano gha caru ca Satana agho ghangawoneka nga ngaunenesko. Tikwenera kukumbuka kuti Satana ni nkhwantha yautesi. Para tikupulikira ulongozgi wa mu Baibolo, tingapuluskika yayi na nkhani zautesi za Satana “zakwatika mwaluso” panji kuti vidokoni vyakuyowoyeka mwaucenjezi.—2 Pet. 1:16.
“Kulondezga Satana” Cara
14. Kasi Paulosi wakavicenjezga vici vyokoro vinyake, ndipo cifukwa wuli tose tikwenera kupulikira mazgu ghake?
14 Tiyelezgere kuti cikhwangwani cikulongora kuti “Nthowa Yakulutira kwa Satana Ni Iyi.” Kasi ni njani uyo wangaluta uko cikulongora? Kweni Paulosi wakuticenjezga kuti pali njomba zinandi izo zingapatuska Ŵakhristu ŵakujipatulira na kwamba “kulondezga Satana.” (Ŵazgani 1 Timote 5:11-15.) Mazgu gha Paulosi ghakalutanga ku “vyokoro viwukirano,” kweni fundo yake yikukhwaska tose. Vyokoro ivi, vikwenera kuti vikamanyanga yayi kuti vikulondezga Satana, kweni vyakucita vyawo ndivyo vikalongora. Kasi tingacita wuli kuti tigege kulondezga Satana nanga ni mu nthowa zambura kumanyikwa? Tiyeni tisande cenjezgo lakukhwaskana na kusesa ilo Paulosi wakapeleka.
15. Kasi cilato ca Satana nchivici, ndipo Paulosi wakalongosora wuli njomba zake?
15 Cilato ca Satana nchakuti wacetamiske cipulikano cithu, kuti tileke kupharazga makani ghawemi. (Uvu. 12:17) Iyo wakukhumba kuti tambe kutangwanika na vinthu ivyo vingatimalira waka nyengo panji kutipangiska kugaŵikana pakati pithu. Wonani umo Paulosi wakalongosolera nthowa za ucenjezi za Satana apo wakayowoya za ‘Ukata, na kuyingayinga.’ Mu caru ca kuzara na tekinoloje ici, nchipusu kunanga nyengo yithu panji ya ŵanji mwakutumizga mauthenga ghaheni kweniso ghambura kuzirwa. ‘Kusesa.’ Kuŵeleŵeta tunthu twawaka kungambiska kusesa, uko kanandi kukwiziska mphindano. (Zinth. 26:20) Kwali ŵakumanya panji yayi, kweni awo ŵakusesa ŵakulondezga Satana Dyabulosi.c “Kunjilirapo nkhani za ŵanthu ŵanyake.” Tilije wenelero wakuphalira ŵanji umo ŵakwenera kucitira vinthu ivyo vikuleka kutikhwaska. Ukata ndiposo kuyingayinga vingatitondeska kucita makora mulimo wa kupharazga Ufumu. Usange tikukhozgera mwamwamphu yayi mulimo wa Yehova, mbwenu tamba kulondezga Satana. Vingacitika yayi kuŵa ku vigaŵa viŵiri pa nyengo yimoza.—Mat. 12:30.
16. Kasi ni ulongozgi wuli uwo ungatovwira kuti tileke ‘kupatuskika na kwamba kulondezga Satana’?
16 Kupulikira ulongozgi wa mu Baibolo kungatovwira kuti tileke “kupatuskika” na kwamba “kulondezga Satana.” Wonani ulongozgi unyake wavinjeru uwo Paulosi wakapeleka. “Muŵe na vyakucita vinandi mu mulimo wa Fumu.” (1 Kor. 15:58) Para tikutangwanika na milimo ya Ufumu tivikilirikenge ku vinthu ivyo vingatipangiska kuŵa ŵakata na ivyo vingatimalira waka nyengo. (Mat. 6:33) Yowoyani ico nchiwemi “pakuzenga ŵanji.” (Efe. 4:29) Lekani kutegherezga ku ŵakusesa na kuthandazga ivyo ŵakuyowoya.d Mugomezgenge Ŵakhristu ŵanyinu na kuŵacindika. Ivi vitovwirenge kuti tiyowoyenge vyakuzenga m’malo mwa vyakupasula. “Ciŵe cilato cinu . . . kuŵika maghanoghano pa vinthu vinu na vinu.” (1 Tes. 4:11) Longorani kunweka na ŵanji, kweni lekani kuvumbura nkhani zawo zacisisi izo zingaŵavura nchindi. Kumbukaniso kuti tikwenera cara kucicizga ŵanji kuti ŵenderenge maghanoghano ghithu pa vinthu ivyo ŵakwenera kusankha ŵekha.—Gal. 6:5.
17. (a) Cifukwa wuli Yehova wakuticenjezga? (b) Kasi mwasimikizga vici pakukhwaskana na nthowa iyo Yehova wakuti tendemo?
17 Tili ŵakukondwa comene kuti Yehova wakutiphalira mwakupulikikwa makora ivyo tikwenera yayi kulondezga. Kweni mungaluwanga yayi kuti Yehova wakuticenjezga cifukwa cakuti wakutitemwa comene. Wakukhumba kuti tileke kukhwaskika na masuzgo agho ghakuŵapo cifukwa ca kupuluskika na vikhwangwani vyautesi vya Satana. Nangauli nthowa iyo Yehova wakuti tendemo njifinyi, kweni ndiyo yikulazga ku umoyo wamuyirayira. (Mat. 7:14) Ntheura, tiyeni tilutilire kupulikira ulongozgi wa Yehova, wakuti: “Iyi ndiyo nthowa, endaninge mwa iyi.”—Yes. 30:21.
[Mazgu ghamusi]
a Ŵakugaluka aŵa mbanthu awo ŵakwimikana na kusopa kwaunenesko, kupatukako, panji kujowora unenesko.
b Mwaciyelezgero, buku la Tobiti ilo likalembeka ca m’ma 300 B.C.E., ilo likaŵako nanga ni mu nyengo ya Paulosi, ndakuzura na nkhani za mizimu na vidokoni vyawakawaka vyakukhwaskana na masalamusi ndipo zili kulembeka nga ni zaunenesko.—Wonani Insight on the Scriptures, Voliyumu 1, peji 122.
c Mu Cigiriki lizgu lakuti “dyabulosi” ni di·aʹbo·los, ndipo likung’anamura kuti “musesi.” Ici nchithokozo cinyake ca Satana, uyo ni musesi mulara.—Yoh. 8:44; Uvu. 12:9, 10.
d Wonani bokosi lakuti “Kuwuluska Mahungwa mu Mphepo.”
Kasi Mungazgora Wuli?
Kasi mungapulikira wuli macenjezgo agho ghali mu Malemba agha?
[Bokosi/Vithuzithuzi pa peji 19]
Kuwuluska Mahungwa mu Mphepo
Ntharika yinyake ya Ŵayuda yikulongora makora za uheni wakusesa. Yikuyowoyeka mu nthowa zinandi, kweni fundo yake ni iyi.
Munthu munyake wakendendekanga mu muzi na kusesa mwanalume munyake wavinjeru comene wa mu muzi uwo. Pamasinda wakusesa uyu wakamanya ubudi wake, ntheura wakaluta kwa mwanalume wavinjeru kuti wamugowokere, ndipo wakati ngwakunozgeka kucita cilicose ico wangaphalirika. Mwanalume wavinjeru wakatuma wakusesa kuti wakatore pilo uyo wali na mahungwa mukati, wakajure na kuwuluska mahungwa mu mphepo. Nangauli wakusesa wakatindikika na pempho ili, kweni wakacita nga umo wakatumikira, ndipo wakawerako na kuzakayowoya kwa mwanalume wavinjeru.
Wakusesa wakati: “Kasi nagowokereka?”
Mwanalume wavinjeru wakati: “Cakwamba luta ukasore mahungwa ghose.”
Wakusesa wakati: “Pakuti ghawuluka kale, kasi namufiska wuli?”
Mwanalume wavinjeru wakati: “Nchakusuzga kunozgaso ivyo wananga na mazgu ghako nga umo vingasuzgira kusoraso mahungwa.”
Apa Sambiro ndakumanyikwirathu. Para mazgu ghayowoyeka nchakusuzga kuti ghawelere, ndipo nchinonono kupozga mabamba agho mazgu agha ghapangiska. Pambere tindambe kusesa, tikwenera kukumbuka kuti kusesa kuli nga nkhuwuluska mahungwa mu mphepo.
[Cithuzithuzi pa peji 16]
Umo ŵanji ŵangacemera ŵakugaluka mu nyumba zawo