Koleskani ‘Kutemwa Kwinu Kwakudanga’
“Koleska ico uli naco.”—CIV. 3:11.
1, 2. Kasi mukajipulika wuli apo mukakhorwa kuti vinthu vyakukhwaskana na Yehova ivyo mukasambiranga vikaŵa vyaunenesko?
KASI mukukumbuka apo mukambira kusambira vinthu viwemi ivyo Yehova walayizga ŵanthu ŵakupulikira? Usange kale mukaŵa mu cisopa cinyake, kasi mukajipulika wuli mukati mwapulika vilato vya Ciuta kufumira mu Malemba, panji apo mukapulikiska visambizgo ivyo vikaŵa vinonono pakwamba? Panyake mukamanya kuti pakwamba mukapuluskika. Sono mukukondwa comene cifukwa cakuti mwamanya unenesko. Usange muli kulereka na ŵapapi awo Mbakhristu, kasi mukukumbuka umo mukajipulikira apo mukakhorwa kuti vinthu vyakukhwaskana na Yehova ivyo mukasambiranga vikaŵa vyaunenesko ndiposo kusankha kuti mulondezgenge ivyo mukasambira?—Rom. 12:2.
2 Ŵabali ŵinu ŵanandi ŵauzimu ŵamuphaliraninge kuti ŵakakondwa comene, kuti ŵakasendelera kwa Yehova, ndiposo kuti ŵakawonga kuti wakaŵaguzira kwa iyo. (Yoh. 6:44) Ŵakakhuŵilizgika kucita milimo Yacikhristu cifukwa ca kukondwa. Ŵakaŵa ŵakukondwa comene mwakuti ŵakakhumbanga kuphalira waliyose umo ŵakajipulikiranga. Kasi ndivyo namwe vikamucitikirani?
3. Kasi mu mpingo wa Efeso mukaŵa ukhaliro wuli apo Yesu wakatumizga uthenga?
3 Apo Yesu wakatumizga uthenga ku Ŵakhristu ŵakwambilira ŵa mpingo wa Efeso, wakayowoya za ‘kutemwa kwakudanga.’ Ŵaefeso ŵakaŵa na mikhaliro yinandi yiwemi, kweni ŵakatemwanga Yehova nga umo ŵakamutemweranga pakwamba yayi. Ntheura Yesu wakaŵaphalira kuti: “Nkhumanya milimo yako, kutokatoka kwako na ucivindwe wako, na kuti ulive kumanya kuzizipizga na ŵanthu ŵaheni, ndipo ukuŵayezga awo ŵakujizunura kuti mbapostole, ndipo kuti ndiwo awo cara, ndipo ukaŵasanga kuti mbatesi; ndipo uli na ucivindwe, ndipo ukazizipizga cifukwa ca zina lane, ndipo kuti uli kuvuka cara. Kweni ceneici nkhukususka, kuti wasida kutemwa kwako kwakudanga.”—Civ. 2:2-4.
4. Cifukwa wuli ivyo Yesu wakaphalira mpingo wa Efeso ni vyakuzirwa mazuŵa ghano?
4 Ulongozgi uwo uli mu buku la Civumbuzi, uwo Yesu wakatumizga ku Ŵaefeso na mipingo yinyake waŵa wakwenelera kwa Ŵakhristu ŵakuphakazgika cifukwa ca ukhaliro uwo ŵakaŵamo nyengo yinyake kwambira mu 1914. (Civ. 1:10) Ndipouli, mazuŵa ghano napo Ŵakhristu ŵangasida ‘kutemwa kwawo kwakudanga’ kulazga kwa Yehova ndiposo unenesko. Uku tili na fundo iyi mu maghanoghano, tiyeni tiwone umo kulanguruka pa vinthu ivyo vyamucitikirani pa umoyo kungamovwilirani kuti mulutilire kutemwa Ciuta ndiposo unenesko, na kuŵa na mwamphu uwo mukaŵa nawo pakwamba.
Nchivici Cikamukhorweskani Kuti Mwasanga Unenesko?
5, 6. (a) Kasi Mkhristu waliyose wakwenera kumanya vici? (b) Nchivici cikamukhorweskani kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakusambizga unenesko? (c) Ni vici ivyo vingawovwira munthu kuŵaso na citemwa cakudanga?
5 Waliyose uyo wakupatulira umoyo wake kwa Yehova, wakwenera ‘kupimiska’ kwa iyo mwene ico “ndi khumbo la Ciuta, ciwemi na cakukondweska, na cakufikapo.” (Rom. 12:1, 2) Cimoza mwa vinthu ivyo vingawovwira kuti ticite nthena nkhusambira Baibolo. Ivyo vingakhorweska munthu munyake kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakusambizga unenesko, vingaŵa vyakupambana na ivyo vingakhorweska munyake. Ŵanji ŵakukumbuka kuti ŵakasintha kaghanaghaniro ŵati ŵaŵazga zina la Ciuta mu Baibolo, panji ŵati ŵamanya ivyo vikucitika para munthu wafwa. (Sal. 83:18; Muph. 9:5, 10) Ico cikakondweska ŵanji nchitemwa ico ŵakawona pakati pa ŵanthu ŵa Yehova. (Yoh. 13:34, 35) Ŵanji ŵakakondwa cifukwa ŵakamanya ng’anamuro la kuleka kuŵa cigaŵa ca caru. Ŵakamanya kuti Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakwenera cara kunjilirapo pa mphindano za ŵandyali nesi pa nkhondo izo zikucitika mu caru.—Yes. 2:4; Yoh. 6:15; 17:14-16.
6 Vinthu ivyo vyazunurika mu ndime 5 ndiposo vinyake, ndivyo vikacitiska ŵanandi kwamba kutemwa Ciuta. Ghanaghaniranipo comene pa ivyo vikakhorweska imwe kuti mwasanga unenesko. Mikhaliro yinu njakupambana comene na ya ŵanji, ntheura nchakuwonekerathu kuti ivyo vikamukhorweskani kuti mwambe kutemwa Yehova na kugomezga malayizgano ghake vingaŵa vyakupambana na vya ŵanyinu. Nchakuwonekerathu kuti ivyo vikamukhorweskani pa nyengo yira, sono napo mucali kukhorwa navyo. Unenesko undasinthe. Antheura, kuwonaso vinthu ivi, kungamovwirani kuti mwambeso kutemwa comene unenesko.—Ŵazgani Salmo 119:151, 152; 143:5.
Kuzgani Kutemwa Kwinu Kwakudanga
7. Cifukwa wuli tikukhumbikwira kukuzga kutemwa kwithu kwakudanga, ndipo tingacita wuli nthena?
7 Panji vinthu vinandi vyasintha pa umoyo winu kufuma apo mukajipatulira kwa Yehova. Pakwamba mukatemwanga comene unenesko, kweni pakati pajumpha nyengo mukakhumbikwiranga kukuzga kutemwa kwinu mwakuti mumarane na masuzgo agho ghakayezganga cipulikano cinu. Kweni Yehova wakamovwirani. (1 Kor. 10:13) Lekani ivyo vyamucitikirani kwa vilimika vinandi navyo ni vyakuzirwa comene kwa imwe. Vyamovwirani kuti mukuzge kutemwa kwinu kwakudanga, ndiposo kuti mupimiske ico ni khumbo la Ciuta, ciwemi na cakukondweska, na cakufikapo.—Josh. 23:14; Sal. 34:8.
8. Kasi Yehova wakajivumbura kuti ni njani kwa Mozesi, ndipo Ŵaisrayeli ŵakamumanya kuti ni njani?
8 Mwaciyelezgero, ghanaghanirani za ukhaliro uwo Ŵaisrayeli ŵakaŵamo apo Yehova wakaŵaphaliranga khumbo lake lakuti waŵawomborenge ku wuzga ku Eguputo. Ciuta wakajivumbura kwa Mozesi wakati: “Ndine mweneuyo ndine.” (Ex. 3:7, 8, 13, 14) Apa Yehova wakang’anamuranga kuti wangacita cilicose ico nchakukhumbikwa kuti wawombore ŵanthu ŵake. Mu vyakucitika ivyo vikalondezgapo, Ŵaisrayeli ŵakawona Yehova wakuvumbura mikhaliro yake nga ni Wankhongonozose, Mweruzgi, Mulongozgi, Muponoski, Wankhondo, ndiposo Mupi. Mikhaliro iyi wakayilongoranga mwakuyana na ukhaliro uwo ukaŵangapo.—Ex. 12:12; 13:21; 14:24-31; 16:4; Neh. 9:9-15.
9, 10. Ni vyakucitika wuli ivyo vingawovwira munthu kuti wamanye makora Ciuta, ndipo cifukwa wuli nchakuzirwa kukumbuka vyakucitika ivi?
9 Mkhaliro winu ukupambana na umo wa Ŵaisrayeli ukaŵira. Nangauli vili nthena, pali vinthu vinyake ivyo vili kumucitikiranipo ivyo vikalongora kuti Ciuta wakumutemwani, ndipo vikakhozga cipulikano cinu. Panji mu nthowa zinyake Yehova wakajilongora kuti ni Mupi, Msanguluski, panji Msambizgi. (Ŵazgani Yesaya 30:20b, 21.) Panji mukawona umo wakamuzgolerani lurombo lunyake. Mutepanji mukaŵa na suzgo linyake ndipo Mkhristu munyinu wakamovwirani. Panji, kwizira mu sambiro la mwaŵene mwamanya malemba ghanyake agho ghamovwirani pa suzgo ilo mukaŵa nalo.
10 Para mungalongosolera ŵanji vinthu ivi, mutepanji ŵangakondwa navyo nga umo imwe mukukondwera navyo yayi. Nakuti vyakucitika ivi kuti vikaŵa minthondwe yayi. Kweni kwa imwe ni vyapadera comene. Enya, Yehova wakamupani ico imwe mukakhumbikwiranga. Ghanaghanirani vilimika ivyo mwakhalira mu unenesko. Kasi mungakumbuka nyengo yinyake apo mukawona kuti Yehova wakamupwelelerani? Usange ni nthena, kukumbukira vyakucitika ivi, ndiposo umo mukajipulikira, vingamovwirani kuti mwambeso kutemwa comene Yehova nga mphakudanga. Wonani vyakucitika ivi kuŵa vyakuzirwa comene. Ghanaghaniranipo comene. Vikulongora kuti Yehova wakumupwelerani comene imwe pamwekha, ndipo palije munthu uyo wangasuska ivyo muli kukhorwa navyo.
Jisandani
11, 12. Usange citemwa ca Mkhristu cazizima, kasi cingaŵa kuti nchivici capangiska, ndipo Yesu wakapeleka ulongozgi wuli?
11 Usange mukuwona kuti mukutemwa Ciuta ndiposo unenesko nga umo mukacitiranga pakwamba yayi, nchifukwa cakuti iyo wasintha yayi. Yehova wakusintha yayi. (Mal. 3:6; Yak. 1:17) Wacali kumutemwani nga umo wakamutemweraninge pakwamba. Usange mukuwona kuti ubwezi winu na Yehova wasintha, kasi nchivici ico capangiska? Kasi mukuwona kuti vinthu vinyake vikumutimbanizgani cifukwa ca kwenjerwa? Mutepanji kumanyuma mukalombanga nyengo zose, mukacitanga sambiro la mwaŵene nyengo zose, ndipo kanandi mukaghanaghanirangapo ivyo mukaŵazganga. Kasi nyengo zose mukalutanga mu uteŵeti wa m’munda ndiposo kufika pa maungano nyengo zose kuluska umo mukucitira sono?—2 Kor. 13:5.
12 Panji mungawona yayi kuti mwasintha, kweni usange mwamanya kuti mwasintha, nchivici cacitiska? Kasi kungaŵa kuti vifukwa vyakupulikikwa nga nkhupwelelera mbumba yinu, umoyo winu na vinyake vyantheura, ndivyo vyapangiska kuti muluwe kuti zuŵa la Yehova liri pafupi? Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Mujicenjelere, mzire pakunji mitima yinu yizotope na kudindiŵara, na kuloŵera, na vyenjezgo vya umoyo uno, ndipo zuŵa lira liti limwizirani na kucilukizga nga ndi nkhoka: cifukwa ntheura ndimo liti lizirenge pa wose awo ŵakukhala pa cisko ca caru cose ca pasi. Kweni imwe ŵani maso nyengo zose, mulombenge kuti mukhwimiskike kuphokwa ku vyose vyeneivi vyaneng’enera kucitika.”—Luka 21:34-36.
13. Kasi Yakobe wakayaniska Mazgu gha Ciuta na vici?
13 Mulembi wa Baibolo, Yakobe, wakaciska Ŵakhristu ŵanyake kuti ŵajisandenge mwakovwirika na Mazgu gha Ciuta. Iyo wakalemba kuti: “Muŵenge ŵakughacita mazgu, ŵakughapulika waka cara, uku mukujipusikira. Pakuti usange munthu ngwakupulika mazgu, ndipo kuti ngwakughacita cara, wakukozgana na munthu mweneuyo wakulaŵiska cisko cake mu kayirole [gilasi]: cifukwa nanga wakujilaŵiska, wakuwukako, ndipo maluŵiro wakuluwa umo wanguŵira. Kweni uyo wakulaŵisiskamo mu dango lakufiskika la wanangwa, ndipo wakukhalilira ntheura pera, ndipo kuti ngwakupulika na ciluwa cara, kweni ngwakucita na citatata, munthu mweneuyu wati waŵenge wa mwaŵi mu kucita kwake.”—Yak. 1:22-25.
14, 15. (a) Kasi Baibolo lingamovwirani wuli kuti munyololere umoyo winu wauzimu? (b) Kasi mungaghanaghanira mafumbo wuli?
14 Munthu wangagwiliskira nchito gilasi kuti wawone usange wakuwoneka makora. Mwaciyelezgero, usange mwanalume wawona kuti tayi wake wali pamphepete, wangamunozga. Usange mwanakazi wawona kuti sisi lake liri makora yayi, wakulinozga. Mwakuyana waka, Malemba ghakutovwira kuwona umo tiliri. Usange tikuyaniska nkharo yithu na ivyo Baibolo likuyowoya, ndikuti Baibolo likuŵa nga ni gilasi. Kweni kasi gilasi lingaŵa la nchito wuli usange taleka kunozga ivyo tawona kuti vili makora yayi? Tili na mahara usange tikucitapo kanthu pa vinthu ivyo tawona mu “dango lakufiskika” la Ciuta, na ‘kulicita.’ Ntheura, waliyose uyo wakuwona kuti citemwa cakudanga kwa Yehova ndiposo pa unenesko cazizima, wangacita makora kujifumba mafumbo agha: ‘Ni masuzgo wuli agho nkhusangana nagho pa umoyo ndipo nkhucita nagho wuli? Kasi kumasinda nkhacita nagho wuli? Kasi pali cinyake ico casintha?’ Usange kujisanda kwinu kwavumbura ivyo mukutondeka, mungavizerezganga waka yayi. Usange mwawona kuti mukukhumbikwira kusintha vinthu vinyake, conde yezgayezgani kusintha mwaluŵiro.—Heb. 12:12, 13.
15 Kulanguruka kwantheura kungamovwiraniso kuti muŵe na vilato vyakwenelera mwakuti mukure mwauzimu. Mpositole Paulosi wakapeleka ulongozgi kwa Timote, uyo wakaŵa Mkhristu munyake, kuti wanyololere uteŵeti wake. Paulosi wakaciska muwukirano uyu kuti: “Koserezga mu vyeneivyi; uvifukatire nkhanira; mwakuti wose ŵawone umo ukukulira makora.” Nase tikwenera kuwona ivyo tingakhumbikwira kucita makora mwauzimu usange tikughanaghanira pa Mazgu gha Ciuta.—1 Tim. 4:15.
16. Kasi mukwenera kucenjera na maghanoghano wuli ghaheni para mukujisanda mwakovwirika na Malemba?
16 Usange mungajisanda mwakufumira pasi pa mtima, nchakuwonekerathu kuti musangenge kuti pali vinyake ivyo mukutondeka kucita makora. Nyengo zinyake ivi vingapangiska kuti mwambe kugongowa, kweni mungagongowanga yayi. Nakuti cilato ca kujisanda nchakuti muwone vinthu ivyo mungakhumbikwira kunyololera. Khumbo la Satana ndakuti Mkhristu wajiwonenge kuti ngwakutondeka cifukwa ca kuwura urunji. Nakuti Satana na ŵalondezgi ŵake, ŵakuti Ciuta wakulumba yayi nanga tingayezgayezga kuti timuteŵetere. (Job 15:15, 16; 22:3) Uwu mbutesi uwo Yesu wakasuska mwankhongono comene. Ciuta wakuzirwiska waliyose wa ise. (Ŵazgani Mateyu 10:29-31.) Kumanya kuti muli ŵambura kufikapo kukwenera kumovwirani kuti muŵe ŵakujiyuyura ndiposo kuti muyezgeyezgenge kucita makora mwakovwirika na Yehova. (2 Kor. 12:7-10) Usange ulwari panji ucekuru ndivyo vikumutondeskani kuti mucitenge makora, mbwenu ŵani na cilato cakuti mucitenge vinthu ivyo mungafiska, kweni lekani kugongowa nesi kuzomerezga kuti kutemwa kwinu kuzizime.
Vifukwa Vyakuŵira Ŵakuwonga
17, 18. Kasi ni vitumbiko wuli ivyo vikuŵapo para munthu wakukuzga kutemwa kwakudanga?
17 Pangaŵa mauwemi ghanandi comene usange mungalutilira kuŵa na kutemwa uko mukaŵa nako pakudanga. Mungamanya vinandi vyakukhwaskana na Ciuta ndipo mungamuwonga comene cifukwa ca ulongozgi wake wacitemwa. (Ŵazgani Zintharika 2:1-9; 3:5, 6.) Mulembi wa Salmo wakati: ‘Mu kusunga [dango la Yehova] muli njombe yikuru.’ Wakatiso: “Cisimikizgo ca Yehova nchakukhora, muzereza cikumuzgora wamahara.” Kweniso wakati: “Mbakutumbikika awo mbakufikapo mu mendero ghawo, ŵeneawo ŵakwenda mu dango la Yehova!”—Sal. 19:7, 11; 119:1.
18 Namwe mungazomerezga kuti muli na vifukwa vinandi vyakuŵira ŵakuwonga. Mukumanya cifukwa ico vinthu vyahenipira mu caru. Mukusanga candulo na phwelelero lauzimu ilo Ciuta wakupeleka ku ŵanthu ŵake mazuŵa ghano. Kweniso mukwenera kuti mukuwonga kuti Yehova wamuguzirani ku mpingo wake wa pa caru cose, ndipo wamupani mwaŵi wa kuŵa yumoza wa Ŵakaboni ŵake. Nyengo zinyake mukhalenge cete na kughanaghanira vitumbiko ivyo muli navyo. Usange mungalemba vyose, nchakuwonekerathu kuti vingaŵa vinandi comene. Tikukayika yayi kuti kucita nthena mwakuwerezgawerezga kumovwiraninge kuti mulondezgenge ulongozgi wakuti: “Koleska ico uli naco.”—Civ. 3:11.
19. Padera pa kughanaghanira ubwezi winu na Ciuta, nchivici cinyake ico cingamovwirani kuti mulutilire kucita makora mwauzimu?
19 Kughanaghanira umo cipulikano cinu cakulira mu vilimika vyose ivyo mwaŵira mu unenesko, ni nthowa yinyake iyo yingamovwirani kuti mukoleske ico muli naco. Gongwe la Mulinda lalongosora kanandi waka vinthu ivyo vingatovwira kuti tilutilire kuŵa paubwezi na Ciuta. Vinthu ivi vikusazgapo lurombo, kusangika pa maungano na kuzgorapo, ndiposo kunjira mu uteŵeti wa m’munda nyengo zose. Vinthu ivi vingamovwirani kuti mulutilire kutemwa Ciuta nga umo mukacitiranga pakwamba.—Efe. 5:10; 1 Pet. 3:15; Yuda 20, 21.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi vifukwa ivyo mukambira kutemwa Yehova vingamukhozgani wuli pa nyengo yasono?
• Kasi kughanaghanira ivyo vyamucitikirani mu vilimika vyose ivyo mwaŵira mu unenesko, kungamukhorweskani kuti vici?
• Cifukwa wuli mukwenera kusanda umo mukutemwera Ciuta?
[Cithuzithuzi pa peji 23]
Nchivici ico cikamupangiskani kuti mukhorwe na unenesko?
[Cithuzithuzi pa peji 25]
Kasi vilipo ivyo mukuwona kuti mukwenera kunyololera?