¿Bin yilel ya xchaʼkuxajik te machʼatik lajemikixe?

1, 2. ¿Bin yuʼun ya jkʼan ya jnaʼbeytikxan swentail te chaʼkuxajel yuʼun te machʼatik ya xbajtik ta chʼulchan?

TE J-ABATOTIK yuʼun Jehová jpisiltik ya jkʼan ya jnaʼbeytikxan swentail te chaʼkuxajel yuʼun te machʼatik ya xbajtik ta chʼulchan. Te machʼatik tsabilik te ayikto ta Balumilal mukʼ skʼoplal ta yoʼtanik-abi, melel jaʼ yakik ta smaliyel. Jaʼnix jich te machʼatik ya xkuxinik jilel ta Balumilal mukʼ skʼoplal ta yoʼtanik-euk, melel ya staik bayal bendision ta swenta te chaʼkuxajel-abi.

² Ta sbabial siglo ay chaʼoxtul jnopojeletik te la stsʼibayik ta swenta te chaʼkuxajel yuʼun te machʼatik ya xbajtik ta chʼulchan. Te jpuk-kʼop Juan jich la yal: «Yoʼtic yal-snichʼanotiquix te Diose, soc ma to chicanuc bin quileltic ya xcʼohotic; pero jnaʼojtic te cʼalal ya xchicnaj tal te Cristo, pajal quileltic soc Cristo ya xcʼohotic» (1 Juan 3:2). Te machʼatik tsabilik ma snaʼik bin yilel te kuxinel ta chʼulchan sok te bin yilel ya xkʼot te sbakʼetalike. Pero te bin snaʼojike jaʼ te ya xkʼot yilbeyik sit te Jehová. Te Biblia cheʼoxebnax bin ya yalbey skʼoplal ta swenta te chaʼkuxajel yuʼun te machʼatik ya xbajtik ta chʼulchan. Te jpuk-kʼop Pablo la yal te ya sjokinik te Cristo kʼalal ya slajin «spisil machʼatic toyol ayic, te machʼatic ay yip yaʼtelic soc yuʼelic» soknix te kʼalal ya slajin te slajibal jkontrainwanej te «ha te lajele». Tey abi, te Jesús sok te machʼatik tsabilik, ya yakʼ sbaik ta wentainel ta stojol te Jehová sok ya yakʼbeyik ta skʼab spisil te bintik ay (1 Cor. 15:24-28). ¡Kʼax tʼujbil te bin ya xkʼot ta pasele!b

 3. Jich bitʼil ya yal 1 Corintios 15:30-32, ¿bin juʼ yuʼun sitintayel te Pablo ta swenta te schʼuunej te ay chaʼkuxajele?

³ Te Pablo schʼuunej yoʼtan-a te ay chaʼkuxajele, jaʼ koltayot ta sitintayel biluk wokolil (kʼopona 1 Corintios 15:30-32). Jich la yalbey te korintoetik: «Jujun cʼahcʼal quechelon ta lajel». Sok la yalxan: «La jtsal jba soc tiʼawal chambahlametic ta Efeso». Jaʼniwan la yalbey skʼoplal te chambalametik te la sitintay ta estadio tey ta Éfeso (2 Cor. 1:8; 4:10; 11:23). O jaʼniwan la yalbey skʼoplal te judioetik sok yantikxan skontratak te pajalik sok «tiʼawal chambahlametic» (Hech. 19:26-34; 1 Cor. 16:9). Chikan bin-a te kʼax ta stojol, te Pablo maba chebaj yoʼtan (2 Cor. 4:16-18).

 4. ¿Bin-utʼil ya sta yip yoʼtanik te ermanoetik ta swenta te chaʼkuxajele? (Ilawil te foto ta yelaw te rebista).

⁴ Ta ora ini jaʼnix jich ay bayal wokolil. Ay kermanotaktik te staojik bayal utsʼinel. Ay yantik te kuxinemik ta lugaretik te banti xiʼbantik sba ta skaj te ay guerraetik tey-a. Jaʼnix jich ay lugaretik te banti te ajwaliletik ma x-akʼawanik ta scholel skʼop Dios, jaʼ yuʼun te kermanotaktik ya xjuʼ ya yichʼik chukel o milel. Manchukme jich-abi, maba yijkitayojik ta yichʼel ta mukʼ te Jehová sok jaʼ jun lekil ejemplo kuʼuntik. Maba ya xiwik, melel snaʼojik teme ya xlajik, ya x-akʼbotik yuʼun Jehová te bin yakik ta smaliyele.

 5. ¿Bin nopojibal ya xjuʼ ya spejkʼantes te schʼuunel koʼtantik ta swenta te chaʼkuxajel?

⁵ Te Pablo la yalbey te yermanotak te ay machʼatik jelonem ta jkʼaxel te spensarike, jich ya yalik: «Teme ma ba ya xchaʼcuxajic te machʼatic chamenic: Ochucotic ta weʼel uchʼel, como pajel ya xchamotic». Te nopojibal-abi ma jajchelukto-a. Te Pablo jaʼniwan la yal te bin tsʼibaybil ta Isaías 22:13, tey ya yalbey skʼoplal te israeletik te jaʼ bajt ta yoʼtanik spasel te bin ya skʼan yoʼtanik, ma jaʼuk te ya xnoptsajik ta stojol te Diose. Te israeletik jich stalelik-a te bitʼil te ants winiketik ta kʼajkʼal ini te jich ya yalik: «Pasa te bin ya skʼan awoʼtane, melel ya xlajotik». Pero jnaʼojtik te ma lek te bin kʼot ta stojol te lum Israel (2 Crón. 36:15-20).

 6. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jtsatik ta lek te machʼatik ya jokintike?

⁶ Te schʼuunel koʼtantik ta swenta te chaʼkuxajel jaʼme ya skoltayotik ta stsael machʼatik ya jkʼasestik tiempo sok. Te jchʼuunjeletik ta Corinto ya skʼan te ma sjokinik te machʼatik ma schʼuunejik te chaʼkuxajel. ¿Bin ya jnoptik yuʼun? Teme ya jokintik te machʼatik jaʼ ya spasik te bin ya skʼan yoʼtanike, maʼyuk bin lek ya xlokʼ kuʼuntik-a, melel ya sjin jpensartik sok te lekil jtaleltik. Sok yaniwan yikʼotik bael ta spasel te bin ya yilay te Diose. Jaʼ yuʼun te Pablo jich la yal ta jamal: «Cuxuluc me awoʼtanic soc ma me xalehulan amulic» (1 Cor. 15:33, 34).

 7. Jich bitʼil ya yal 1 Corintios 15:35-38, ¿binwan ya xjuʼ ya kichʼtik jojkʼoybeyel ta swenta te chaʼkuxajele?

⁷ (Kʼopona 1 Corintios 15:35-38). Te machʼatik ya skʼan ya schebajtes koʼtantik ta swenta te chaʼkuxajel, jichniwan ya sjojkʼoyik: «¿Bin utʼil ya xchaʼcuxajic te machʼatic chamenic? ¿Bin yilel sbaqʼuetalic ya xchaʼcuxajic soc?». Kilbeytik skʼoplal te sujtib la yal te Pablo, melel bayal ants winiketik yanyantik-a te bin snopojik ta swenta te lajele. Pero, ¿bin ya yakʼ ta nopel te Bibliae?

 8. ¿Bin ejemplo ya skoltayotik yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik te chaʼkuxajel yuʼun te machʼatik ya xbajtik ta chʼulchan?

⁸ Te kʼalal ay machʼa ya xlaje, ya xkʼaʼ te sbakʼetale. Te Jehová jaʼ la schiknajtes spisil te bin ay ta chʼulchan sok ta Balumilal, jaʼ yuʼun ma wokol ya yaʼiy te ya schaʼkuxajtes te machʼa laje (Gén. 1:1; 2:7). Kʼalal te Pablo la yalbey skʼoplal te chaʼkuxajel yuʼun te machʼatik ya xbajtik ta chʼulchan, la stuuntes jun ejemplo yuʼun ya yakʼ ta naʼel bin yilel ya xchaʼkuxajik, jaʼ chikan te bitʼil lek ya yil te Diose. La yalbey skʼoplal jpʼij sit awal tsʼunubil te ya yichʼ tsʼunele. Te kʼalal ya xchʼie ma pajalukix sok te kʼalal sbakʼto-ae.

 9. ¿Ta swenta te bin ya yal 1 Corintios 15:39-41 pajalbal te bintik spastiklanoj te Jehová?

⁹ (Kʼopona 1 Corintios 15:39-41). Te Pablo la yal te ay bayal ta chajp te bintik pastiklanbile. Jich bitʼil te wakax, te mutetik sok te chayetik ma pajal te sbakʼetalike. Jaʼnix jich la yal te ma pajalik te Kʼajkʼal sok te U, sok te yanyantik «yutsilal a te eqʼuetic». Manchukme ma jtatik ta ilel, te sientifikoetik ya yalik te ay mukʼul ekʼetik, ay tsaj, ay sak sok ay kʼanal ekʼetik jich bitʼil te Kʼajkʼale. Te Pablo jaʼnix jich la yal te ay «yantic bintic ay ta chʼulchan, soc yantic bintic ay ta bahlumilal». ¿Bin la skʼan la yal? Te machʼatik kuxulotik ta Balumilal chʼichʼbakʼetotik, pero te machʼatik ayik ta chʼulchan jich bitʼil te chʼul-abatetik espirituetik stukelik.

10. ¿Bin yilel ya xchaʼkuxajik te machʼatik ya xbajtik ta chʼulchan?

¹⁰ Te Pablo jich la yalbeyxan skʼoplal: «Hich nix ay te chaʼcuxajel yuʼun te machʼatic chamenique. Ya xcʼaʼ te bin ya yichʼ muquel, pero mayuquix scʼaʼemal a te ya xchaʼcuxaj tale». Te kʼalal ay machʼa ya xlaje, ya xkʼaʼ te sbakʼetal sok ya xkʼatpʼuj ta tsʼubil lum (Gén. 3:19). Jich yuʼun, ¿bin ya skʼan ya yal te «mayuquix scʼaʼemal» te kʼalal ya xchaʼkuxaj tale? Te Pablo ma jaʼuk la yalbey skʼoplal te machʼatik ya xchaʼkuxajik yuʼun ya xkuxinik ta Balumilal jich bitʼil te machʼatik la schaʼkuxajtesik te Elías, Eliseo sok te Jesús. Te Pablo jaʼ la yalbey skʼoplal te machʼatik ya xbajtik ta chʼulchan te ya xchaʼkuxajik bitʼil «espíritu» (1 Cor. 15:42-44).

11, 12. ¿Bin yilel chaʼkuxaj te Jesús sok bin yilel ya xchaʼkuxajik te machʼatik ya xbajtik ta chʼulchan?

¹¹ Kʼalal kuxin ta Balumilal te Jesuse, chʼichʼbakʼet-a. Pero te kʼalal chaʼkuxaje, chaʼkuxaj bitʼil «espíritu te ya yacʼ cuxlejal» sok sujt bael ta chʼulchan. Jichnix ya xchaʼkuxajik te machʼatik tsabilik yuʼun ya xbajtik ta chʼulchan. Te Pablo jich la yal: «Jich te bitʼil pajal quileltic soc ta ora to te machʼa pasbil ta tsʼubil lume, jich nix pajal quileltic ya xcʼootic soc te Machʼa ay ta swenta te chʼulchane» (1 Cor. 15:45-48; 15:49, TZOXCH).

¹² Mukʼ skʼoplal te ya jnaʼtik te maba chaʼkuxaj bitʼil chʼichʼbakʼet te Jesuse, ¿bin yuʼun? Jaʼ te bin mukʼ skʼoplal ya skʼan ya yakʼ ta naʼel-a te Pablo, jich la yal: «Te chʼichʼ-baqʼuet ma xhuʼ ya xʼaʼbot yichʼ te cuentahinel yuʼun Dios» ta chʼulchan (1 Cor. 15:50). Te jpuk-kʼopetik sok te yantik machʼatik tsabilik yuʼun ya xbajtik ta chʼulchan maba ya xbajtik jich bitʼil chʼichʼbakʼet. Pero, ¿bin-ora ya xchaʼkuxajik? Ma orauk chaʼkuxajik te kʼalal lajike, te Pablo la yal te patilto ya xkʼot ta pasel. Kʼalal te Pablo la stsʼibay te 1 Corintios, ay chaʼoxtul jnopojeletik te wayemix sbakʼetalik-a jich bitʼil te jpuk-kʼop Santiago, ta patil lajik-euk spisil te jpuk-kʼopetik sok te yantik jchʼuunjeletik te tsabilik yuʼun ya xbajtik ta chʼulchan (1 Cor. 15:6; Hech. 12:1, 2).

13. ¿Bin ya xkʼot ta pasel ta yorail te liʼ ayix-a te Cristoe?

¹³ Te Jesús sok te Pablo la yalbeyik skʼoplal te bin ya xkʼot ta pasel te kʼalal liʼ ayix-a te Cristo. Te kʼalal jajch yoraile chiknaj guerraetik, tulan nijkel, tulan chamel sok yantikxan te bin kʼot ta pasel ta swolol Balumilal. Jaʼnix jich ay bin mukʼ skʼoplal yak ta kʼoel ta pasel jaʼto tal ta 1914. Te Jesús la yal te ya «xpuhc ta halel ta swohlol bahlumilal scʼoblal te lec yachʼil cʼop yuʼun te cuentahinel yuʼun Dios, scuenta testigo-cʼop ta stojol spisil nacionetic» sok jaʼto ya xtal-a te slajibal kʼajkʼale (Mat. 24:3, 7-14). Te Pablo la yal te kʼalal liʼ ayix-a te Cristo, ay machʼatik te tsabilik te wayemix sbakʼetalik ya xchaʼkuxajik yuʼun ya xbajtik ta chʼulchan (1 Tes. 4:14-16; 1 Cor. 15:23).

14. ¿Bin ya xkʼot ta stojolik te kʼalal ya xlajik te machʼatik tsabilik ta ora ini?

¹⁴ Ta kʼajkʼal ini, te kʼalal ya xlajik te machʼatik tsabilik, oranax ya xchaʼkuxajik yuʼun ya xbajtik ta chʼulchan. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik? Jaʼ ta swenta te bin la yal te Pablo ta 1 Corintios 15:51, 52, jich la yal: «Ma jpisilticuc ya xway jbaqʼuetaltic, pero jpisiltic ya xcʼatpʼujotic, jtsʼihn nax, ta muhtsʼ nax ta sitil, ta slajibal yoqʼuel corneta». Te bin la yal te Pablo yak ta kʼoel ta pasel ta ora ini. Te kʼalal ya xchaʼkuxajik te yermanotak te Cristo ya sta stseʼelil yoʼtanik sok ya sjokinik ta sbajtelkʼinal (1 Tes. 4:17).

15. ¿Bin aʼtelil ya spasik te machʼatik ya xbajtik ta chʼulchan?

¹⁵ Te Biblia ya yal bin aʼtelil ya spasik te machʼatik tsabilik yuʼun ya xbajtik ta chʼulchan. Te Jesús jich la yal ta stojolik: «Te machʼa ya yaʼiy tsalaw soc te ya yaʼtelin spasel te caʼtel cʼalal ta slajibal, ya caʼbe yichʼ yaʼtel ta stojol te nacionetic; ta scuenta te bastón-taqʼuin ya me scuentahinlan, soc ya swuyticlan hich te bin utʼil pacʼbil oxom, hich te bin utʼil te caʼtel quichʼoj yuʼun te Jtate» (Apoc. 2:26, 27). Jaʼ ya stʼunik te Jwolwanej yuʼunik sok ya swentainik te nasionetik ta «bastón-taqʼuin» (Apoc. 19:11-15).

16. ¿Bin-utʼil ya stsalik te lajel bayal miyon ta tul ants winiketik?

¹⁶ Te kʼalal ya xchaʼkuxajik te machʼatik tsabilik, ya stsalik te lajele (1 Cor. 15:54-57). Te kʼalal ayikix ta chʼulchan-a ya xkoltaywanik ta slajinel te bintik chopol ta guerra yuʼun Armajedon. Bayal miyon ta tul j-abatetik yuʼun Jehová ya xkolik jilel ta yorail te tulan wokolil sok ya xkuxinik ta achʼ balumilal (Apoc. 7:14). Sok yame yilik bin-utʼil ya yichʼ tsalel yan buelta te lajel: jaʼ te kʼalal ya xchaʼkuxajik tal bayal miyon ta tul ants winiketik. ¡Kʼax tseʼel koʼtantik ta yorail-abi! (Hech. 24:15). Sok spisilik te machʼatik jun yoʼtan ya yakʼ sbaik ta stojol te Jehová, jaʼnix jich ya stsalik te lajel te la skʼases jilel te Adán sok ya xkuxinik ta sbajtelkʼinal.

17. ¿Bin ya yal te 1 Corintios 15:58 te ya skʼan ya jpastike?

¹⁷ Te j-abatotik yuʼun Dios ta kʼajkʼal ini, ya yakʼ smukʼul koʼtantik te bin la stsʼibay te Pablo ta stojol te korintoetik ta swenta te chaʼkuxajel. Sok ya stij koʼtantik ta spasel spisil-ora «te yaʼtel te Cajwaltic» jich bitʼil la yal te Pablo (kʼopona 1 Corintios 15:58). Teme jun koʼtantik sok teme ya jpastik te aʼtelil te ban kʼalal ya xjuʼ kuʼuntik, yame jtatik te kʼax tʼujbil majtanil ta pajel chaʼbej te maʼyuk jich kilojtik-ae. Jich yuʼun-abi, yame jtatik ta ilel te ma tojoluk te kaʼteltik la jpastik ta stojol te Kajwaltik.