«Ya jyucʼ ta lihlinel spisil te lumetic»

1, 2. ¿Bin albilkʼop yak ta kʼoel ta pasel?

TE MACHʼATIK kuxajtik jilel te kʼalal kʼax te tulan nijkel ta Nepal ta 2015 jich la yalik: «Ta cheʼoxebnax minuto, te tiendaetik sok te mukʼul edificioetik jajchik ta jinel. Yakik ta nijkel yuʼun xiwel te ants winiketik [...]. Bayal machʼatik la yalik te jaʼnax jalaj jun cheb minuto, pero te joʼone jich la kaʼiy te ma kʼax ta orae». Te jichuk kʼax ta jtojoltik, maniwan ayuk bin-ora ya xchʼay ta koʼtantik.

² Pero ta ora ini ay bin yak ta kʼoel ta pasel te ma jaʼuknax pam lum ya syukʼ. Te Jehová yak ta syukʼel spisil te nacionetik sok bayalix jaʼbil te jich yak ta spasel. Jich la yal te j-alwanej Hageo: «Como hich yaloj te Jehová te scuentahinej spisil: Ma ba halix bahel ya me cacʼ nihcuc te chʼulchan soc bahlumilal, te mar soc te lumqʼuinale» (Hageo 2:6).

 3. ¿Bin-a te ma pajaluk te nijkel ya xkʼax sok te bin la yalbey skʼoplal te Hageo?

³ Te tulan nijkel ya xkʼax ya slajin te bintik ay, yan stukel te bin la yalbey skʼoplal te Hageo ay bintik lek ya jtatik yuʼun. Te Jehová jich la yal: «Ya jyucʼ ta lihlinel spisil te lumetic; hich ya xbah huluc talel liʼi te scʼuhlejal spisil lumetic, soc hich ya xbah jnojes ta yutsilal» (Hageo 2:7, TSJD). ¿Bin swentail kʼot te albilkʼop ta skʼajkʼalel te Hageo? ¿Bin swentail ta jkʼajkʼaleltik? Ta artículo ini, ya kakʼbeytik sujtib te jojkʼoyeletik-abi sok ya kiltik bin-utʼil ya xkoltaywanotik ta syukʼel kʼoem te nacionetik.

 4. ¿Bin yuʼun tikunot yuʼun Jehová te j-alwanej Hageo?

⁴ Kiltik bin aʼtelil akʼbot te j-alwanej Hageo yuʼun te Jehová. Te Hageo jaʼniwan te machʼa ay ta Babilonia-a te sujt bael ta Jerusalén ta jaʼbil 537 te kʼalal mato talem-a te Cristo. Kʼalal kʼotik te j-abatetik-abi jajch spasik te templo, te sna te Jehová (Esd. 3:8, 10). Mel-oʼtantik sba te kʼalal kontrainotik chebaj yoʼtanik sok la yijkitayik spasel te aʼtelil (Esd. 4:4; Hageo 1:1, 2). Jaʼ yuʼun ta jaʼbil 520 te Jehová la yalbey te Hageo te yakuk yakʼbey smukʼul yoʼtan te israeletik yuʼun ya sjuʼtesik ta pasel te templo (Esd. 6:14, 15).b

 5. ¿Bin yuʼun akʼbot smukʼul yoʼtanik te bin la yal te Hageo?

⁵ Te bin swentail te bin la yal te Hageo, jaʼ yuʼun ya yakʼbey yip schʼuunel yoʼtan te judioetik ta stojol te Jehová. Te j-alwanej sok yip yoʼtan jich la yaltiklanbey te machʼatik chebajem yoʼtanik: «Ayuc me yip awoʼtanic apisilic, ants-winiquetic ta qʼuinal, xchi te Jehová. Aʼtejanic, como joquinejex, xchi te Jehová te scuentahinej spisil» (Hageo 2:4). Te kʼalal la yaʼiyik «te Jehová te scuentahinej spisil», akʼbot bayal smukʼul yoʼtanik. Yuʼun spisil lek ya xlokʼ te bin ya spasik, te judioetik ya skʼan ya smukʼulin yoʼtanik te Jehová sok te ay bayal chʼul-abatetik te ya xkoltaywanik.

 6. ¿Bin kʼot ta pasel ta swenta te bin la yal te Hageo?

⁶ Te Jehová la stikun te Hageo ta yalbeyel te judioetik ta jun señail kʼop te ya syukʼ te nacionetik. Te bin la yal, la yakʼtiklanbey snaʼ te machʼatik la yijkitayik spasel te templo te ya syukʼ kʼoem te Jehová te Persia, jaʼ te potencia mundial te bayal nacionetik smakoj. ¿Bin kʼot ta pasel kʼalal jich la spas? Te israeletik ya sjuʼtesik ta pasel te templo. Jaʼnix jich ay machʼatik te ma judioetik ya xkoltaywanik sok ya yichʼik ta mukʼ te Jehová. Seguro ayotik te akʼbot smukʼul yoʼtanik te bin albotik te israeletik (Zac. 8:9).

 7. ¿Bin yakotik ta spasel ta ora ini?

⁷ ¿Bin swentail ta jkʼajkʼaleltik te bin la yal te Hageo? Te Jehová yak ta syukʼel kʼoem spisil te nacionetik sok ya xkoltaywanotik ta spasel. Jnop kaʼiytik ta swenta ini, ta 1914, te Jehová la yakʼ ta Ajwalil te Jesucristo yuʼun te Wentainel ta chʼulchan (Sal. 2:6). Te Wentainel-abi ma lek la yaʼiyik te jwolwanejetik yuʼun te ants winiketik. Ya skʼan ya yal-abi te kʼotix «yorahil yuʼun te jyanlumetique». Jich ma stsaix Jehová ants winiketik yuʼun ya x-och ta ajwalil (Luc. 21:24). Jaʼ yuʼun jaʼto tal ta 1919 te j-abatetik yuʼun Jehová yakik ta yalbeyel te ants winiketik te jaʼnax ya skʼan ya kakʼ smukʼul koʼtantik ta Wentainel yuʼun Dios. Yalbeyel skʼoplal «te lec yachʼil cʼop yuʼun te cuentahinel yuʼun Dios» jich kʼoem te syukʼoj spisil te nacionetik (Mat. 24:14).

 8. Jich bitʼil ya yal te Salmo 2:1-3, ¿lekbal yaʼiyoj te ants winiketik te bin ya kalbeytik?

⁸ ¿Lekbal yaʼiyoj te ants winiketik te bin ya kalbeytik? Ay machʼatik te ma smulanik yaʼiyele (kʼopona Salmo 2:1-3). Jaʼnix jich ya spʼajik te Ajwalil stsaoj te Jehová. Maba ya schʼuun yoʼtanik te jaʼ «lec yachʼil cʼop» te bin ya kaltik. Ay ajwaliletik te ma xyakʼ te ya jcholtik skʼop Dios. Manchukme bayal ajwaliletik ya yalik te ya yichʼik ta mukʼ te Dios, pero maba ya skʼan ya yijkitayik te yaʼtelik. Jich bitʼil ta skʼajkʼalel te Jesús, ta ora ini ya skontrainik te j-abatetik sok te Ajwalil stsaoj te Jehová (Hech. 4:25-28).

 9. ¿Bin ya spas te Jehová ta swenta te bin ya yal te ants winiketik?

⁹ ¿Bin ya spas te Jehová ta swenta te bin ya yal te ants winiketik? Ta Salmo 2:10-12 jich ya yal: «Ha yuʼun, ajwalilex, pʼijanic me; ichʼahic ta cuenta te tsitsel, jcuentahinwanejex ta qʼuinal. Socuc xiwel acʼa abahic ta aʼbatinel yuʼun Jehová, tseʼeluquex me ta stojol soc nihcuc me awoʼtanic. Ichʼahic ta mucʼ te Nichʼanil scuenta yuʼun ma ba ya xʼilin, te hich ya xlajex ta be yuʼun; como ora nax ya xtihl yilimba. ¡Bayel me yutsil spisil te machʼatic ha smucʼulinej yoʼtanic te Diose!». Te Jehová ay yutsil yoʼtan sok yakʼbeyoj tiempo te skontratak ta sjeltayel te spensarik sok te ya yakʼ sbaik ta wentainel. Pero maʼyukix bayal tiempo, melel yakotikix ta kuxinel «ta slajibal cʼahcʼal» (2 Tim. 3:1; Is. 61:2). Jaʼ yorailix te ya snaʼbeyik sba te Jehová te ants winiketik sok te ya yakʼ sbaik ta stojol.

10. Jich bitʼil ya yal te Hageo 2:7-9, ¿bin lek lokʼem-a ta swenta te bin la yal te Hageo?

¹⁰ Te señail kʼop la yal te Hageo ay bintik lek ya xlokʼ ta stojol chaʼoxtul ants winiketik. Melel jich la yal te «ya xbah huluc talel liʼi te scʼuhlejal spisil lumetic» te jaʼ skʼoplal te ants winiketik te lek yoʼtanik yuʼun ya yichʼik ta mukʼ te Jehová (kʼopona Hageo 2:7, TSJD; 2:8-9).c Jaʼnix jich la yal te j-alwanej Isaías sok Miqueas te ya xkʼot ta pasel «ta slajibal cʼahcʼal» (Is. 2:2-4; Miq. 4:1, 2).

11. ¿Bin la spas jtul hermano kʼalal sbabial buelta la yichʼ cholbeyel skʼop Dios?

¹¹ Kiltik bin la spas te hermano Ken kʼalal la yichʼ cholbeyel skʼop Dios, te yak ta abatinel ta ora ini ta central mundial. Kʼaxemix 40 jaʼbil te sbabial buelta la yaʼiy stojol te Wentainel yuʼun Dios, pero jich ya yaʼiy te mato jaluk te la yichʼ cholbeyel. Jich ya yal: «Kʼalal jajch jnaʼbey sba te Jehová, la yakʼbon stseʼelil koʼtan snaʼel te yakotikix ta kuxinel ta slajibal kʼajkʼal. Kʼot ta koʼtan teme ya jkʼan lek ya yilon te Dios sok ya xkuxinon ta sbajtelkʼinal, ya skʼan ya kijkitay spasel te bintik ma lek sok junuk koʼtan ya kakʼ jba ta stojol te Jehová. La jpas oración sok oranax la kijkitay spasel te bin ma lek. La kakʼ jba ta stojol te Wentainel yuʼun Dios, melel la jnaʼ stojol te maʼyuk bin-ora ya yichʼ lajinel stukel».

12. ¿Bin-utʼil albil yutsil skʼoplal te Jehová ta ora ini?

¹² Chikan ta ilel te Jehová yak ta yakʼbeyel bendición te lum yuʼun. Ta kʼajkʼal ini, ya kiltik te yak ta toyel yajtalul te machʼatik ya yichʼik ta mukʼ te Jehová. Ta 1914 matoba tsobolotik-a, pero ta ora ini kʼaxemotikix ta ocho millón te yakotik ta aʼtel ta stojol Jehová sok ta jujun jaʼbil bayal ants winiketik ya sjokinotik ta Conmemoración. Ta swenta-abi «te scʼuhlejal spisil lumetic», jich kʼoem te nojem yuʼunik te organización yuʼun Jehová, jaʼ ya skʼan ya yal spisil te bin spasoj te Jehová yuʼun ya kichʼtik ta mukʼ jich te bin-utʼil ya skʼane. Kʼalal ya sjeltay te skuxlejalik te ants winiketik, jaʼnix jich ya yalbeyik yutsil skʼoplal sbiil te Jehová (Efes. 4:22-24).

13. ¿Bin yantik albilkʼop yak ta kʼoel ta pasel? (Ilawil te foto ta yelaw te revista).

¹³ Spisil te bin ay ta ora ini, jaʼnix jich yak ta kʼoel ta pasel yantik albilkʼopetik, jich bitʼil te capítulo 60 yuʼun te Isaías. Ta versículo 22 jich ya yal: «Te machʼa tut, ta mil ya xcʼoht; te ihtsʼinal ya xcʼoht ta jun nación te ay yip. Hoʼon Jehovahon, ta yorahil ya jcʼohtes ta pasel ta ora». Kʼax tʼujbil te bayal ants winiketik yakik ta ochel ta organización yuʼun te Jehová jich kʼoemik bitʼil kʼulejalil, melel yanyantik te bin ya snaʼik spasel sok ya xkoltaywanik ta yalbeyel skʼoplal «te lec yachʼil cʼop yuʼun te cuentahinel yuʼun Dios». Jich te organización yuʼun te Jehová ya stuuntes ta lek te bin ya snaʼik spasel jich bitʼil la yal te Isaías: «Yac awuchʼbe te leche yuʼun te nacionetic» (Is. 60:5, 16). Ta swenta-abi ay ants winiketik te yakik ta scholel skʼop Dios ta 240 nacionetik sok territorioetik, jaʼnix jich yakik ta koltaywanej ta spasel publicacionetik kʼaxem ta jmil kʼopiletik.

14. ¿Bin ya skʼan ya staik ta nopel spasel te ants winiketik ta ora ini?

¹⁴ Te bitʼil ayotikix ta slajibal kʼajkʼal, ya skʼan ya staik ta nopel te bin ya spasik te ants winiketik, ¿yabal yakʼ sbaik ta stojol te Wentainel yuʼun Dios o jaʼ ya smukʼulin yoʼtanik te ajwaliletik? Manchukme te j-abatetik yuʼun Jehová ya schʼuunik te leyetik yuʼun te nación te banti ayik ta kuxinel, pero maba ya schʼik sbaik ta política (Rom. 13:1-7). Snaʼojik te jaʼnax te Wentainel yuʼun Dios ya slajin spisil te wokoliletik, melel te Wentainel ini ma yuʼunuk te balumilal (Juan 18:36, 37).

15. Jich bitʼil ya yal te libro yuʼun Apocalipsis, ¿bin prueba ya xtal ta jtojoltik?

¹⁵ Ta libro yuʼun Apocalipsis ya scholbey skʼoplal te ta slajibal kʼajkʼal, ya xpasot ta prueba te schʼuunel yoʼtan te j-abatetik yuʼun Dios. Jaʼ ya skʼan ya yal te yato xkʼax jwokoltik sok ya kichʼtik kontrainel. Te ajwaliletik ya sujotik te yakuk kichʼtik ta mukʼ, pero teme ma jpastik ya kichʼtik kontrainel (Apoc. 13:12, 15). Ya x-akʼtiklanbot «marca ta swaʼel-cʼabic o ta stiʼbahic spisil ants-winiquetic, mucʼ biqʼuit, jcʼuhlejetic, pobrehetic, te ayic ta mosohil o te ayic ta libre» (Apoc. 13:16). Ta namey kʼinal ya x-akʼtiklanbot marca te mosoetik yuʼun jich ya snaʼik machʼa-a te yajwal. Jaʼnix jich ta kʼajkʼal ini, te ants winiketik chikan ta ilel te machʼa yakʼoj sbaik ta stojol. Ya xchiknaj ta swenta te bin ya spasik sok te bin ay ta yoʼtanik, te jaʼ yakʼoj sbaik ta stojol te ajwaliletik yuʼun te balumilal.

16. ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal te junuk koʼtantik ta stojol te Jehová ta ora ini?

¹⁶ Yan te joʼotike, ¿bin ya jpastik? ¿Yabal kakʼ jbatik ta stojol te ajwaliletik? Te machʼatik ma xyakʼ sbaik ta wentainel ya sitintayik tulan wokoliletik. Ta Apocalipsis jich ya yalxan: «Mayuc machʼa ya xhuʼ ya yaʼiy mambajel chombajel teme ma ba yichʼoj te marca» (Apoc. 13:17). Pero te j-abatetik yuʼun Dios snaʼojik te bin ya xkʼot ta stojolik te machʼatik yichʼojik te marca (Apoc. 14:9, 10).Te machʼatik ma yichʼoj te marca-abi, jich kʼoem te tsʼibaybil ta skʼabik: «Yuʼunon Jehová» (Is. 44:5). Jaʼ yorail ya kiltik teme jun koʼtantik ta stojol te Jehová, teme jich ya jpastik tseʼel yoʼtan ya yal te jaʼ yuʼunotik.

17. ¿Bin ya skʼan ayuk ta koʼtantik ta swenta te slamalil yoʼtan te Jehová?

¹⁷ Ta ora ini te Jehová yakʼoj ta ilel slamalil yoʼtan, melel ma skʼan te ay machʼa ya xlaj (2 Ped. 3:9). Yakʼojto tiempo yuʼun ya sujtes yoʼtan te ants winiketik sok ya yakʼ sbaik ta stojol te Jehová. Pero ya sta yorail ya xlaj te slamalil yoʼtan. Te machʼatik ya spʼajik te Jehová jich ya xkʼot ta stojolik bitʼil te faraón ta skʼajkʼalel te Moisés. Te Jehová jich la yalbey: «Yuʼun te lajuc cacʼ tal jcʼab yuʼun ya caʼbat jmilawal-chamel soc te pueblo awuʼun, ma ba cuxulatix ta qʼuinal te hichuque. Pero ta smelelil la jcacʼ cuxajucat scuenta yuʼun ya xchicnaj cuʼel ta acuenta, soc scuenta yuʼun ya yichʼ puquel bahel ta spahmal qʼuinal te jbihile» (Éx. 9:15, 16). Ya sta yorail spisil te nacionetik ya snaʼik te jaʼnax smelelil Dios te Jehová (Ezeq. 38:23). ¿Bin-utʼil ya xkʼot ta pasel?

18. 1) ¿Binxan ya yal ta Hageo 2:6, 20-22 te ya xkʼot ta pasel? 2) ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te ya xkʼot ta pasel ta pajel chaʼbej te bin la yal te Hageo?

¹⁸ Te kʼalal bayalix jaʼbil slajel-a te Hageo, te jpuk-kʼop Pablo la yakʼ ta naʼel te kʼopetik te ya jtatik ta Hageo 2:6, 20-22 te ya xkʼot ta pasel ta pajel chaʼbej (kʼopona). Te Pablo jich la yal: «Pero yoʼtic hich yalojix: Jun xan buelta ya cacʼ nihcuc ma hipuc nax a te bahlumilal, ha nix hich ya cacʼ nihcuc te chʼulchane, xchi. Te bin utʼil la yal: Jun xan buelta, te xchihe, ha ya yal te ya me yichʼic loqʼuesel te bintic ya xhuʼ ta nihquel, ha te bintic pasticlambil, scuenta yuʼun ya xhil te bintic ma xhuʼ ta niquele» (Heb. 12:26, 27). Te bin la yichʼ alel ta Hageo 2:7, ma pajaluk sok te bin la yal te jpuk-kʼop Pablo te ya yichʼik lajinel ta sbajtelkʼinal te machʼatik ya spʼajik te Wentainel yuʼun te Jehová, jich bitʼil kʼot ta stojol te faraón.

19. ¿Bin-a te ma xyichʼ lajinel sok bin-utʼil ya jnaʼtik?

¹⁹ ¿Bin-a te ma xyichʼ lajinele? Te Pablo jich la yalxan: «Te cuentahinel yuʼun Dios te yac quichʼbeltic ma xhuʼ ta niquel, ha yuʼun acʼa me caltic wocol yuʼun, soc acʼa cacʼ jbahtic ta aʼbatinel ta stojol Dios soc xiwel soc yichʼel ta mucʼ, hich te bin utʼil lec yoʼtan yuʼune» (Heb. 12:28). Jich yuʼun jaʼnax ya xjil te Wentainel yuʼun Dios te kʼalal ya yichʼ lajinel spisil te bintik ay ta balumilal (Sal. 110:5, 6; Dan. 2:44).

20. ¿Bin ya skʼan ya spasik te ants winiketik sok bin-utʼil ya jkoltaytik?

²⁰ Maʼyukix bayal tiempo. Te ants winiketik ya skʼan ya snopik te bin ya spasik. ¿Junbal yoʼtanik ta spasel te bintik ay ta balumilal sok te ya yichʼik lajinel? O ¿yabal sjeltay te skuxlejalik yuʼun ya spasik te skʼanojel yoʼtan te Jehová sok ya xkuxinik ta sbajtelkʼinal? (Heb. 12:25). Kʼalal ya jcholtik te skʼop Dios, jich ya jkoltaytik te ants winiketik yuʼun ya sujtes yoʼtanik. Jaʼ yuʼun, mame jkom jbatik ta skoltayel te machʼatik ya skʼan ya yakʼ sbaik ta stojol te Wentainel yuʼun te Dios. Ayuk ta koʼtantik te bin la yal te Kajwaltik Jesús: «Ya me xpuhc ta halel ta swohlol bahlumilal scʼoblal te lec yachʼil cʼop yuʼun te cuentahinel yuʼun Dios, scuenta testigo-cʼop ta stojol spisil nacionetic, ha to me ya xtal a te slajibal cʼahcʼale» (Mat. 24:14).