Referensiaetik yuʼun te Sjunal kaʼteltik ta swenta tsoblej Jkuxlejaltik sok Kaʼteltik ta swenta Dios
1-7 YUʼUN JULIO
KʼULEJALIL TE AY TA BIBLIA | COLOSENSES 1-4
«Akʼa jlokʼestik te jpokol jkuxlejaltik sok akʼa jlaptik te yachʼile»
w11 15/3 paj. 9, 10, parr. 12, 13
Akʼa jpʼajtik te espiritu yuʼun balumilal sok jaʼukme ya kichʼtik te espiritu yuʼun Dios
¿Jaʼbal ya kakʼ ta ilel ta jtalel te jaʼ kichʼoj te espiritu yuʼun Dios o jaʼ te espiritu yuʼun te balumilale? (kʼopona Colosenses 3:8-10, XCD; 3:13). Te bin ya skoltayotik ta snaʼele, jaʼ te ya kiltik te bin ya jpastik te kʼalal ay bin maba lek ya xkʼot ta pasele. ¿Jaʼbal ya kakʼtik ta ilel te jpokol jtaleltik te jaʼ yaʼtel te espiritu yuʼun te balumilale? (Gál. 5:19-21). Jun ejemplo, ¿bin ya jpastik kʼalal jtul ermano o ermana maba la yichʼotik ta wenta, teme ay bin chopol la spasbotik o teme la sta smul ta jtojoltike? Yanxan te bin ya skʼan ya jnop kaʼiytike, jaʼ te yakuk kiltik ta lek te bin yilel jtaleltik ta yutil jnatik, melel tey ya chiknaj ta ilel ta jamal-a te bin espiritu ayxan yip ta jtojoltike. Akʼa jpasbey jbatik te jojkʼoyel ini: «Te wakeb u te kʼaxemix tale, ¿kakʼojbal ta ilel taleliletik jich bitʼil jtul j-abat yuʼun Dios ta swenta te jkʼop o te jtalele, o jaʼbal jpasoj yan buelta te bin ma lek kʼayemon ta spasel-ae?».
Te chʼul espiritu ya skoltayotik ta schʼuunel te mantalil ini: «Ijqʼuitaya me te apocol acuxlejalique soc spisil te bila cʼaemex ta spasel ta swentae. Cʼuʼinaic me te yachʼil acuxlejalic te yanyan ta achʼubele».Te kʼalal jich ya jpastike ya xmukʼub te skʼuxul koʼtantik, te yutsil koʼtantik soknix ya xtal ta koʼtantik spasel perdon manchukme ay swentail te bin yuʼun ya x-ilinotike. Kʼalal ay bin ma stojil ya kichʼtik pasbeyel, maba ya kaʼiytik «lablab-oʼtantaywanej, cʼahcʼubel, ilimba», o «utaw». Jaʼme lek te ya jpastik tulan yuʼun ya kakʼtik ta ilel skʼuxul koʼtantik (Efe. 4:31, 32).
w13 15/9 paj. 21, parr. 18, 19
¿Jeltayojtikixbal te jkuxlejaltike?
Ma tikʼuknax-a te ya jkʼopontik te Biblia ta spisil-ora sok te ya jnoptik te bin ya yal swenta ya jeltaytik te jtaleltike. Te kʼalal ya achol te skʼop Diose ayniwan ataoj ants winiketik te ya skʼoponik te Biblia sok te ya snaʼik te bin ya yale soknix ay machʼatik ya yalik tekstoetik yuʼun Biblia ta memoria. Pero te bin snopojike jtebnaxwan ya x-aʼtej ta spensarik o ta skuxlejalik, o jkʼaxel maba ya x-aʼtej. ¿Bin yuʼun? Jaʼ ta swenta te maba kʼuben ta yoʼtanik te sKʼop Diose. Jaʼ yuʼun ya skʼan ya jlokʼestik tiempo yuʼun ya jpastik pensar ta swenta te bin ya jnoptik ta Bibliae. Akʼa jojkʼoybey jbatik: «¿Kʼoembal ta lek ta koʼtan te bin ya jnope sok jichbal kiloj te ma jaʼuknax tojol nojpteseletike? ¿Aybal bin kʼoem ta pasel ta jkuxlejal te la yakʼbon kil te yuʼun-nix jaʼ smelelil-a te sKʼop Diose? Soknix, ¿yabal kil bin-utʼil ya jpas ta jkuxlejal te tojobteseletik ya yakʼ te Biblia o jaʼnaxbal ya kil te bin-utʼil ya kakʼbey snop te yantike? ¿Jichbal ya kaʼiy te jaʼ yak ta skʼoponbelon te Jehovae?». Te kʼalal jich ya jojkʼoybey jbatike yame xmukʼub te skʼuxul koʼtantik ta stojol te Jehová sok jaʼme ya stij koʼtantik ta sjeltayel te jkuxlejaltike (Prov. 4:23; Luc. 6:45).
Te kʼalal ya jkʼopontik ta spisil-ora te sKʼop Dios sok te ya jnopilan ta koʼtantik te bin ya yale, jaʼ ya stij koʼtantik ta spasel te tsitsel te la yakʼ te jpuk-kʼop Pabloe: «Ijqʼuitaya me te apocol acuxlejalique soc spisil te bila cʼaemex ta spasel ta swentae. Cʼuʼinaic me te yachʼil acuxlejalic te yanyan ta achʼubele» (Col. 3:9, 10, XCD). Te kʼalal ya kichʼbeytik ta lek swentail te bin ya yakʼ ta nopel te Biblia sok teme ya jpas ta jkuxlejaltike, yame xkaj jeltaytik te jtaleltik sok jaʼ ya skoltayotik yuʼun maba ya xyalotik ta pejtsʼ yuʼun te Satanase.
Jletik nakʼbil perlaetik
it-2 paj. 819, parr. 4-6
Wentainel yuʼun Dios
«Cuentahinel yuʼun te Snichʼan te cʼux ta yoʼtan». Ta Pentekostes ta jaʼbil 33, te kʼalal ayix lajuneb kʼajkʼal moemix bael ta chʼulchan-a te Jesuse, te jnopojeletik yuʼune la snaʼik te «acʼotix ta swaʼel-cʼab» Dios te kʼalal la smal koel tal chʼul espiritu ta stojolik (Hch 1:8, 9; 2:1-4, 29-33). Jaʼ jich kaj ta aʼtel te «yachʼil chapbil-cʼop», soknix te jnopojeletik jaʼik te machʼatik nail la yichʼik tsael yuʼun ya xbajtʼik ta chʼulchan swenta ya xkʼotik jich bitʼil chʼul nasion o «Israel yuʼun Dios» (Heb 12:22-24; 1Pe 2:9, 10; Gál 6:16).
Te Cristo najkaj ta swaʼel skʼab te sTate sok och ta Jolal yuʼun te kongregasion (Ef 5:23; Heb 1:3; Flp 2:9-11). Ta Pentekostes ta jaʼbil 33, te sKʼop Dios ya yakʼ ta naʼel te jach ta wentainwanej te Jesús ta stojol te jnopojeletik yuʼune. Kʼalal te jpuk-kʼop Pablo la stsʼibaybey bael jun karta te jchʼuunjeletik ta Colosas, la yal te ayix machʼatik yak ta swentainel te Jesucristoe, jich la yal: «Dios la scoltayotiquix loqʼuel ta bay ainotic ta ijcʼ qʼuinale, soc tey la yacʼotiquix cʼaxel ta banti ay ta ajwalinel te Snichʼan te bayal cʼux ta yoʼtane» (Col 1:13, XCD; paja sok te Hch 17:6, 7).
Jaʼto tal ta Pentekostes ta jaʼbil 33, te Cristo jajch ta mantalteswanej ta swenta te espiritu yuʼun Dios ta stojol te jchʼuunjeletik te tsabilik yuʼun te espiritue te jich ya xkʼotik bitʼil snichʼnab Dios o Israel yuʼun Dios (Jn 3:3, 5, 6). Te kʼalal ya xbajtʼ yichʼik te smajtʼanik te jchʼuunjeletik te tsabilik ta swenta te espiritu maba ya yichʼikix wentainel yuʼun Cristo liʼ ta Balumilal, melel ya xbajtʼ sjokinik ta mantalteswanej ta chʼulchan (Ap 5:9, 10).
w08 15/8 paj. 28, parr. 9
Te bintik mukʼik skʼoplal ta karta yuʼun Gálatas, Efesios, Filipenses sok Colosenses
2:8. ¿Bin-a te «bintic stalel ay ta naʼel ta scuenta nax bahlumilal» te la yal te Pablo te ya skʼan ya jkanantay jbatik yuʼune? Jaʼ skʼoplal te bintik ay ta balumilal yuʼun te Satanás sok te bintik ya smonbey yoʼtan-a te ants winiketik yuʼun ya stʼun ta skuxlejalik, jich bitʼil te filosofia, sleel bayal kʼulejalil, te lotil relijionetik sok yantikxan (1 Juan 2:16).
8-14 YUʼUN JULIO
KʼULEJALIL TE AY TA BIBLIA | 1 TESALONICENSES 1-5
«Akʼbeya abaik smukʼul awoʼtanik sok yip awoʼtanik»
«Ichʼahic ta cuenta te machʼatic yacalic ta aʼtel ta awohlilic»
Te hermanoetik te ayix bayal jaʼbil te yakik ta abatinel ta stojol te Jehová jaʼnix jich ya skʼan akʼbeyel yip yoʼtanik. Jnoptik ta swenta te Josué. Te Jehová la stsa swenta ya stojobtes ochel te israeletik te kʼalal nopol ya x-ochikix-a ta Kʼinal te albil skʼoplal ya yichʼike. Manchukme ayix bayal jaʼbil te yak ta abatinel-a te Josué ta stojol te Jehová, jich albot te Moisés yuʼun te Jehovae: «Pasa ta mandar te Josue, aʼbeya smucʼul yoʼtan soc yip yoʼtan, como ha ya yicʼ bahel te pueblo ini soc ha ya yaʼbe yichʼic te qʼuinal yac awil yoʼtic» (Deuteronomio 3:27, 28). La skʼan te ya yichʼ akʼbeyel yip yoʼtan te Josué, melel te lum Israel ya xbajtʼ yakʼ bayal guerra sok aynix ya xchʼay junuk yuʼunik (Josué 7:1-9). Ta kʼajkʼal ini, jaʼnix jich te ancianoetik sok te superintendenteetik yuʼun circuito ya skʼan ya kakʼbeytik yip yoʼtanik. ¿Bin yuʼun? Melel ya spasik tulan ta bayal ta skanantayel te j-abatetik yuʼun te Diose (kʼopona te 1 Tesalonicenses 5:12, 13). Jtul superintendente yuʼun circuito la yal: «Ay baeltik te ya kichʼtik akʼbeyel yuʼun te hermanoetik jun karta te banti ya yalbotik wokol yuʼun te la smulanik te ulaʼtayele. Jkʼejojtik te kartaetik-abi, sok ya jkʼopontik te kʼalal jmeloj koʼtantik-ae. Ya yakʼbotik bayal yip koʼtantik».
Kakʼtik ta ilel sok yaʼtelul te melel te skʼuxul koʼtantike
Jkoltaytik te machʼatik maʼyuk yip yoʼtanike. Ya xjuʼ ya kakʼtik ta ilel te smelelil te skʼuxul koʼtantik teme ya jchʼuuntik spasel te tsitsel ini: «Coltayahic te machʼatic mayuc yipic, soc cuhchuc me awuʼunic spisilic» (1 Tesalonicenses 5:14). Ay hermanoetik te maʼyuk yip yoʼtanik-a ya stsakxan yip te schʼuunel yoʼtanik ta patil bael. Jaʼukmeto ay yantik te ya skʼan te ma xlujbotik ta skoltaylanelxan bael. Chaʼoxchajp te bintik ya xjuʼ ya jpastik ta stojolik jaʼ te ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtanik sok te Biblia, te ya kikʼtik ta scholel skʼop Dios o te ya jlokʼestik tiempo ta yaʼiyel skʼopik. Jaʼnix jich ma skʼan te ya jtsatik machʼatik ay o maʼyuk yip yoʼtanik, ya skʼan ya xjul ta koʼtantik te jpisiltik ay banti ya xchʼayotik sok ay banti te maʼuke. Jaʼnix te jpuk-kʼop Pablo la yal ta jamal te ay banti maʼyuk yip ya yaʼiy sbae (2 Corintios 12:9, 10). Jpisiltik ya jkʼantik te ya skoltayotik te kermanotaktik sok te ya yakʼbotik yip koʼtantike.
Ayuk spekʼelil koʼtantik sok yakuk jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantik jich bitʼil la spas te Jesuse
Ta swenta te bitʼil ya xkʼopojotike. Te snaʼbeyel yoʼbolil sba te yantike, jaʼ ya stij koʼtantik yuʼun ya kakʼbeytik «smucʼul yoʼtanic te machʼatic mayuc yip yoʼtanic» (1 Tes. 5:14). ¿Bin-utʼil ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtan te machʼa ay ta tulan mel-oʼtan? Jaʼ te kʼalal ya kalbeytik te ay ta koʼtantik, te ya kutsil kʼoptaytik ta swenta te bintik lek ya spas soknix ya jultesbeytik ta yoʼtan te kʼax mukʼ skʼoplal ta yoʼtan te Jehovae, melel jaʼ te machʼa la yikʼ tal swenta ya xnoptsaj ta stojol te sNichʼane (Juan 6:44). Jaʼnix jich ya skʼan ya kakʼbeytik snaʼ te ay ta yoʼtan Dios spisil te «machʼatic ayic ta mel-oʼtan» sok te «machʼatic pichʼil yoʼtanique» (Sal. 34:18). Te kʼopetik te tʼujbilik ta aʼiyele yame xjuʼ ya slamantesbey yoʼtan te machʼatik ya skʼanik smukʼul yoʼtanike (Prov. 16:24).
Jletik nakʼbil perlaetik
it-1 paj. 963, parr. 7
Yalel ta mulil
Te machʼa ya xyal ta mulile yame xjuʼ ya yichʼ lokʼesel ta kongregasion (1Co 5:9-13; Heb 12:15, 16). Te jpuk-kʼop Pablo la yal te ya sta smul sok sbakʼetal te machʼa ya xyal ta mulile, melel ya stuuntes te skʼunil sbakʼetal ta spasel te bin chopole. Bayal wokolil ya sta te machʼa jich ya spase, melel ya yutsʼin te schʼuunel yoʼtan, ya yichʼ bolkʼoptayel te kongregasion sok ya xjuʼ ya stsakot ta chamel te maʼyukix spoxile (1Co 6:18, 19). Te jmulawil ya spas te bin «chopol» ta stojol te yermanotak (1Te 4:3-7), melel: 1) te bin ilaytik sba ya spase ya yutsʼin te kongregasion sok ya yakʼ bolobuk skʼoplal (Heb 12:15, 16); 2) ya sbolobtesbey skʼoplal te machʼa ya xyal ta mulil soke, teme maʼyuk smamalal o yiname maba sak o maba lek ya xjajch te nujpunel yuʼune; 3) ya sbolobtesbey skʼoplal te sfamilia, soknix 4) ya yakʼbey swokol te smeʼ stat, smamalal o slekol te machʼa ya xyal ta mulil soke. Te machʼa jich ya spase ma jaʼuk ya skʼaxuntaybey smantal jtuluk ants winik, melel te ley yuʼunik ay maba ya yakʼ kastigo ta stojol te machʼa ya xyal ta mulile, jaʼ ya sta smul ta stojol te Dios te jaʼ ya x-akʼbot kastigo yuʼun te smule (1Te 4:8).
w15 15/7 paj. 18, parr. 14, 15
«Nopolix te colel awuʼunique»
¿Bin ya xkʼot ta pasel kʼalal te Gog ta skʼinal Magog ya xjajch skontrain te lum yuʼun te Diose? Te Marcos sok te Mateo, jich la yalik: «[Te Nichʼanil ay ta swenta winik] ya me sticon bahel te chʼul aʼbatetic yuʼun ta stsobel tal te machʼatic tsahbilic yuʼun ta schanebal icʼ, cʼalal ta sjehchelul bahlumilal cʼalal ta sjehchelul chʼulchan» (Mar. 13:27; Mat. 24:31). Te Jesús la yal te ya yichʼ tsobel te machʼatik tsabilik yuʼun ya xbajtʼik ta chʼulchan. ¿Bin-ora ya xkʼot ta pasel-abi? Mame jaʼuk ya xkʼot ta pasel te kʼalal ya yichʼik tsael (Mat. 13:37, 38). Ni jaʼuk te bin-ora ya yichʼik te slajibal seyo te kʼalal jtebxanix ya skʼan ya xkajix-a te tulan wokolile (Apoc. 7:1-4). Jaʼtome ya xkʼot ta pasel te kʼalal ya xmoik bael ta chʼulchane (1 Tes. 4:15-17; Apoc. 14:1). Te kʼalal jajchemix-a te kontrainel yuʼun te Gog ta skʼinal Magog (Ezeq. 38:11). Ta yorail-abi yame xkʼot ta spasel te bin la yal te Jesuse: «Te machʼatic toj yoʼtanic hich me ya xtihlic te bin utʼil te cʼahcʼal tey ta banti ay te cuentahinel yuʼun te Statique» (Mat. 13:43).
¿Jaʼbal ya skʼan ya yal-abi te jaʼ jun rapto te ya xkʼot ta stojol te machʼatik tsabilik yuʼun ya xbajtʼik ta chʼulchane? Bayal ta chajp relijionetik jich ya yakʼik ta nopel, te yalaj xtalik ta ikʼel moel ta chʼulchan jich bitʼil chʼichʼ bakʼet. Jaʼnix jich ya skuyik te ya xtal jich bitʼil chʼichʼ bakʼet te Jesús yuʼun ya xtal ta mantalteswanej liʼ ta Balumilal. Pero te Biblia ya yal te «seña yuʼun te Nichʼanil ay ta scuenta winic» ya xchiknaj sok ya xtal ta «stocalil chʼulchan». Jaʼ-abi ya skʼan ya yal te ma xjuʼ ya kiltik te bitʼil ya xtal te Jesuse (Mat. 24:30). Jaʼnix jich te Biblia ya yal te «chʼichʼ-baqʼuet ma xhuʼ ya xʼaʼbot yichʼ te cuentahinel yuʼun Dios», jaʼ yuʼun te kʼalal mato xmoik bael ta chʼulchan te machʼatik tsabilike, yame xkʼatpʼujik ta «jtsʼihn nax, ta muhtsʼ nax ta sitil, ta slajibal yoqʼuel corneta» (kʼopona 1 Corintios 15:50-53). Te joʼotike ma jtuuntestik te kʼopil rapto ta skaj te yan bin-utʼil ya yalbeyik skʼoplal te yantik relijionetike. Pero ya xjuʼ ya kaltik te ya x-ikʼotik moel ta oranax ta chʼulchan te machʼatik tsabilik te ya xbajtʼik ta chʼulchan te ayikto ta Balumilale.
15-21 YUʼUN JULIO
KʼULEJALIL TE AY TA BIBLIA | 2 TESALONICENSES 1-3
«La yichʼix naʼbeyel sba te machʼa chopole»
it-1 paj. 676, parr. 1
Yichʼel ta mukʼ Dios
Te «bin muquen ay yuʼun te bin chopole» jkʼaxel ma spaj sba sok te «bin muquen ay» yuʼun te Jehovae. Te smelelil jchʼuunjeletike ma snaʼojik machʼanix-a te «machʼa chopol», melel ta skʼajkʼalel te Pablo maba jaʼuk jun grupo-a te chikan ta ilel ta oranaxe. Jteb ma spisiluk te ants winiketike, manix ya snaʼbeyik sba-a te «machʼa chopol» ta skaj te ya smuk te schopolil te kʼalal ya spas ta ilel te yak ta yichʼel ta mukʼ te Diose. Te bin smelelile, jaʼ te yak ta skontrainel te smelelil yichʼel ta mukʼ Dios. Ta skʼajkʼalel te Pablo la yichʼ alel ta kongregasionetik te akʼa skanantay sbaik ta swenta te chopol taleliletik te yakix ta chiknajel ta ilel-ae, tey yuʼun-a te Pablo la yal te «hahchemix ta aʼtel te bin muquen ay yuʼun te bin chopole». Te Jesús ya slajin ta jkʼaxel te «machʼa chopol» te jaʼ wentainbil yuʼun te Satanase. Pero te kʼalal mato lajinbil-ae yame «stoy sba ta stojol spisil bintic aʼbot sbihilin [d]ios o te bintic ay ta chʼuhuntayel» (griego sé·ba·sma). Ta swenta te jaʼ ya xtuuntesot yuʼun te Satanase, kʼaxme pʼij ta loʼlaywanej sok yame yakʼ xlaj spisil te machʼatik ya spasik te bintik ya yakʼ ta nopele. Te skontra Dios ini, yame xjuʼ yuʼun loʼlaywanej, melel ya smuk te schopolil te swenta te ya spas ta ilel te yak ta yichʼel ta mukʼ Dios yilele (2Te 2:3-12; paja sok te Mt 7:15, 21-23).
it-2 paj. 368, parr. 7
Lotil
Te Jehová ya yakʼ permiso te ya x-aʼtej te «loʼloyel te ay yip» ta stojol te ants winiketik te jaʼ ya stsaik te bin lotil «yuʼun hich ya schʼuhunic a te lotiyel» ma jaʼuk te lek yachʼil kʼop ta stojol te Jesucristoe (2Te 2:9-12). Jun ejemplo ta swenta-abi, jaʼ te bin kʼot ta pasel ta namey ta stojol te ajwalil Acab. Ay lotil j-alwanejetik te la yalik te yalaj xjuʼ ya stsal ta guerra te Ramot yuʼun Galaad te Acab, pero te Micaías te jaʼ j-alwanej yuʼun te Jehovae la yal te jaʼnax ya sta wokole. Jich te bitʼil akʼbot yil ta najalsitil te Micaías, te Jehová la yakʼbey permiso jtul chʼul-abat yuʼun ya xkʼot ta lotil espiritu ta ye spisil te j-alwanejetik yuʼun te Acab. Te chʼul-abat-abi aʼtej ta stojol te j-alwanejetik yuʼun ma jaʼuk ya yalik te bin smelelile, jaʼnax la yalik te bin ya smulanik yalele sok jaʼ la schʼam yaʼiy te Acabe. Manchukme albotnix te ya sta swokole, ma la yichʼ ta wenta jich laj bael (1Re 22:1-38; 2Cr 18).
Jletik nakʼbil perlaetik
it-1 paj. 972, parr. 4
Kʼajkʼ
Te Pedro la yal «te chʼulchan soc bahlumilal te ay ta ora ini, ha nix ta scuenta te scʼop Dios quechel te ya xlajic ta cʼahcʼ». Te bin ya yal ta nail sok ta patil te bersikulo ini sok yantikxan tekstoetik, ya yakʼ jnaʼtik te ma jaʼuknix skʼoplal-a te kʼajkʼ te ya jnaʼbeytik sbae, maʼuk, jaʼ skʼoplal te lajinel ta sbajtʼelkʼinal. Jich bitʼil te Pulemal te kʼax ta skʼajkʼalel te Noé jaʼnax la slajin te machʼatik chopolike, ma jaʼuk te chʼulchan ni te Balumilale. Jaʼ-abi ya yakʼ jnaʼtik te jaʼ jich ya xkʼot ta pasel te kʼalal ya xtal ta yolil yat kʼajkʼ te Jesucristo sok te chʼul-abatetik yuʼun jaʼnax ya slajin ta sbajtʼelkʼinal te machʼatik chopolik sok te bintik chopole (2Pe 3:5-7, 10-13; 2Te 1:6-10; paja sok te Is 66:15, 16, 22, 24).
it-1 paj 1238, parr. 5
Lokʼem ta oʼtanil ta swenta espiritu
Te bin la yal te Pablo ya yakʼ jnaʼtik te ay smelelil sok ay lotil te «bin ya yichʼ alel ta swenta espiritu». Ta schebal yak ta yalbeyel skʼoplal ta 1 Timoteo 4:1 kʼalal la yal te «jamal ya yal te Espíritu [te chʼul espiritu yuʼun te Jehová] te ta nopol slajibal cʼahcʼal ay machʼatic ya yihquitayic schʼuhunel Dios, ya me stʼunic jloʼloywanej espírituhetic soc te bintic ya yaqʼuic ta nopel pucujetic». Te teksto ini ya yakʼ kiltik te talem ta stojol chopol espirituetik te «bin ya yichʼ alel ta swenta espiritu». Jaʼ-abi yuʼun-nix jich-a, jich ya yakʼ jnaʼtik te najalsitil te akʼbot yil te jpuk-kʼop Juan ta swenta te «oxeb bohl pucujetic» te pajalik sok chʼuchʼetik te yak ta lokʼel tal ta ye te dragone, ta ye te chambalam te xiʼbantik sba sok ta ye te lotil j-alwanejetike, soknix ta swenta te ya yichʼ alel te «haʼic espírituhetic yuʼun pucujetic» te ya xbajtʼ stsobik te ajwaliletik yuʼun te Balumilal ta guerra yuʼun Armagedón (Apoc. 16:13-16.).
22-28 YUʼUN JULIO
KʼULEJALIL TE AY TA BIBLIA | 1 TIMOTEO 1-3
«Pasaik tulan ta stael jun lekil aʼtelil»
¿Yabal xkʼot ta koʼtantik te ya skʼan ya xchʼiotikxan ta swenta skʼop Diose?
(Kʼopona te 1 Timoteo 3:1). Te jpuk-kʼop Pablo lek la yalbey skʼoplal te hermanoetik te «yoʼtanuc ya yichʼ» yaʼtelik ta kongregasion. Te bin la yal te Pablo ya yakʼ xjul ta koʼtantik jtul ants winik te ya spas tulan ta stael te bin namal aye. Jich bitʼil, jnoptik te ay jtul hermano te ya skʼan ya x-och ta siervo ministerial. Yaniwan yil te ya skʼan ya spas tulan swenta ya xchʼi ta yoʼtan te lekil taleliletik yuʼun te j-abat yuʼun Dios. Kʼalal jich juʼemix yuʼun sok te staojix yaʼtel ta siervo ministerial, yame yakʼbeyxan yipal ta spasel te bintik ya yichʼ kʼanbeyel yuʼun ya xkʼot ta ancianoil.
km 11/78 paj. 4, parr. 7
Te machʼatik ya skʼan lek ya x-aʼtejike
Ma wokoluk ta naʼel te bin yuʼun te Pablo la yal te ay winiketik te ya skʼan ya staik lek yaʼtelik. Pero mame jichuk te bin-utʼil ay machʼatik ya spasik te jaʼnax ya skʼanik te ya xmo te yaʼtel yichʼojike. Maʼuk, te machʼatik ayik ta sierbo ministerial te yakʼik ta aʼtel ta leke, snaʼojik te ya yichʼik bendision yuʼun te Jehová sok te Jesús, soknix te ya xkoltayotik sok ya x-ichʼotik ta mukʼ yuʼun spisil te kongregasione. Jaʼnix jich «ya stahic bayel yip yoʼtanic ta schʼuhunel te Cristo Jesús». Ta swenta te jun yoʼtan yakik ta spasel te yaʼtelike, lek ya yichʼik ilel yuʼun. Maba ya xiwik ta yalel ta jamal te schʼuunel yoʼtanik o maba ya xiwik yuʼun te ay bin ya xtabotik ta alel yuʼun te yantike.
Jletik nakʼbil perlaetik
it-1 paj. 1007, parr. 3
Biililetik yuʼun tsʼumbalil
Kʼalal te Pablo la stsʼibaybey bael karta te Timoteo ma puersaukix-a te yato stʼunbeyik skʼoplal te tsʼumbaliletike, melel ta tiempo-abi pajal ikʼbilik ta kongregasion te machʼatik judioik sok te machʼatik maba judioike (Gál 3:28). Jaʼnix jich te banti tsʼibaybil jilel te biililetike, yakʼojix ta naʼel-a te talem ta stsʼumbal David te Jesuse. Soknix nopol ya yichʼix lajinel-a te Jerusalén sok spisil te junetik te banti tsʼibaybil jilel te biililetike. Te junetik-abi maba la yakʼ ta kʼejel te Diose. Ta swenta-abi, te Pablo la yalbey te Timoteo soknix te kongregasion te manchuk ya schʼayik stiempoik ta yilel te bitʼil ay te kajalkaj tsʼumbalile, melel ma jaʼuk ya xkoltayotik ta yakʼbeyel yip te schʼuunel yoʼtanike. Ma puersauk ya skʼan ilel yantikxan pruebaetik te yuʼun-nix jaʼ Mesias-a te Cristoe, tikʼ-a te bin ya yal te Biblia ta swenta-abi, melel te tsʼumbalil ta swenta te Mesiase jaʼ te bin mukʼxan skʼoplal ta stojol-a te jchʼuunjeletike. Te yantik sbiil stsʼumbal chaʼoxtul ants winiketik te ya yalbey skʼoplal te sKʼop Diose, jaʼ jun prueba ta swenta te yuʼun-nix melel-a te bin ya yal te Biblia ta swenta te historia.
cl paj. 11, parr. 15
«¡Ilawil, ha Dios cuʼuntic ini!»
Ayxan yan titulo te jaʼnax ya yichʼ albeyel te Jehovae, jaʼ te «Ajwalil te sbahtel qʼuinal ay» (1 Timoteo 1:17; Apocalipsis 15:3). ¿Bin smakojbey skʼoplal te titulo-abi? Jaʼ te sbajtʼelkʼinal kuxulnanix stukel-a te Jehová, manchukme ma xkʼot ta koʼtantik-abi. Jich ya yal ta swenta Jehová te Salmo 90:2: «Stalel sbahtel qʼuinal haʼat Diosat atuquel». Jaʼ yuʼun maʼyuk sjajchibal ni maʼyuk slajibal. Tey yuʼun-a te Biblia ya yal te jaʼ «Mamal yuʼun te Kʼajkʼal», melel kʼalal mato ayuk bintik ay ta chʼulchan sok ta Balumilal-a aynanixix stukel-a (Daniel 7:9, TNM; 7:13, 22). ¿Aybal machʼa ya xjuʼ ya yal teme ay o maʼyuk sderecho te jaʼ mukʼul Ajwalil stukel te Jehovae?
29 YUʼUN JULIO KʼALAL TA 4 YUʼUN AGOSTO
KʼULEJALIL TE AY TA BIBLIA | 1 TIMOTEO 4-6
«¿Jaʼbal ya awichʼ ta mukʼ te Diose o jaʼ te kʼulejalile?»
¿Bin ya xjuʼ ya skoltayotik yuʼun jun koʼtantik ta stojol te bintik ay kuʼuntike?
Te bin yuʼun ay stseʼelil yoʼtan te Pabloe jaʼ te jun yoʼtan ta stojol te bintik ay yuʼune. Jaʼ ini ya skʼan ya yal te ayuk stseʼelil koʼtantik yuʼun te bintik ay kuʼuntike. Jaʼ yuʼun te kʼalal la stsʼibaybey bael karta te Timoteo, te sjoy ta abatinel, jich la yalbey: «Pero ha bayel ganar te bin stojil ta chʼuhunel Dios soc te jun yoʼtan ay, como mayuc bin quichʼojtic tal te cʼalal ayinotic liʼ ta bahlumilal, soc mayuc bin ya xhuʼ ya quichʼtic bahel. Ha yuʼun teme ay jweʼel cuchʼeltic soc jcʼuʼ jpacʼtic, junuc coʼtantic yuʼun» (1 Timoteo 6:6-8).
Te jpuk-kʼop Pablo la snitbey tal skʼoplal te junuk koʼtantik ta stojol te bintik ay kuʼuntik sok te yichʼel ta mukʼ te Diose. Te Pablo snaʼoj te ya jtatik stseʼelil koʼtantik te kʼalal jaʼ nail ya kakʼtik ta jkuxlejaltik te yichʼel ta mukʼ te Dios, ma jaʼuk te kʼulejalil te ay ta balumilale. Te weʼelil sok te kʼuʼul pakʼal jaʼnax tuun yuʼun te Pablo swenta ya yichʼ ta mukʼ te Jehovae. Te bin koltayot te Pablo yuʼun jun yoʼtan ta stojol te bintik ay yuʼune, jaʼ te la smukʼulin yoʼtan te Jehová, chikan te bintik ya xkʼot ta pasel ta skuxlejale.
g 6/07 paj. 6, parr. 3
¿Bin-utʼil ya yakʼ jwokoltik te sleel te kʼulejalile?
Maba ya xlajotik yuʼun te ya jpastik tulan ta sleel bayal jkʼulejaltik, pero ya xjuʼ ya schʼaybotik te sbujtsʼ te jkuxlejaltike. Jaʼnix jich te tenel te ya yakʼ te aʼtelil sok sleel te takʼine ya xjuʼ ya stsakotik chamel yuʼun. Ayniwan te xiweltiknax ayotik, te ya yakʼbotik kʼux jolal te ma xkʼaxix, te ma x-och jwayeltik sok te ya stsakotik úlcera te ya yutsʼin te jkuxlejaltik sok ya yakʼ xkomob te jayeb kʼajkʼal kuxulotike. Ayniwan patilto ya sta ta ilel te ants winiketik te ya skʼan ya sjel te skuxlejalike, pero maniwan ya x-akʼbotikix tiempo ta sjeltayel. Ay tsakbilikix ta chamel, ay maʼyukix smukʼul yoʼtan ta stojolik te yinamik o smamalalik sok ay ma lek ya yaʼiy sbaikix te yal snichʼnabike. Aytoniwan te bin ya xjuʼ ya spasik ta swenta-abi, pero ya skʼan ya spasik tulan ta slekubtesel, melel «haʼic nix la yaʼbe sba bayel swocolic» (1 Timoteo 6:10).
g 11/08 paj. 6, parr. 4-6
Wakeb tsitseletik te ya skoltayotik yuʼun lek ya xkʼot te jkuxlejaltik
Jich te bitʼil la kiltikix ta sbabial artikulo yuʼun te serie ini, maʼyuk bin ya staik te machʼatik ya skuyik te jaʼ ya x-akʼbotik stseʼelil yoʼtanik te kʼulejalile, melel mame jaʼuknax te ya staik mel-oʼtan yuʼune, jaʼnix jich ya staik bayal kʼopetik yuʼun. Ayme schʼayojik sfamiliaik sok yamigotakik te kʼalal jaʼnax ya xbajtʼ ta yoʼtanik sleel te skʼulejalike. Ay yantik te ma skuxikix ta lek yoʼtanik, jaʼniwan ta skaj te yaʼtelik o ta skaj te bayal bin ya smel yoʼtanik yuʼune. Te Eclesiastés 5:12, jich ya yal: «Ha buhtsʼan swayel te machʼa ya xʼaʼtej, teme bayel ya xweʼ o jteb nax; yan te jcʼulej ma xʼacʼot ta wayel yuʼun te bintic bayel ay yuʼune».
Te takʼin jich kʼoem bitʼil patron te chopol sok te ya xloʼlaywane. Te Jesús la yalbey skʼoplal te «loʼloyel yuʼun te cʼuhlejalil» (Marcos 4:19). Te takʼine jich kʼoem te ya yal te ya yakʼbat stseʼelil awoʼtane, pero maʼyuk bin-ora ya yakʼbat, te bin ya spase jaʼ te jaʼnax ya smonbat awoʼtan yuʼun ya atsob akʼulejal. Te Eclesiastés 5:10, jich ya yal: «Te machʼa cʼux ta yoʼtan te taqʼuine, mayuc bin ora ya yal te ticʼ a».
Ta chaʼoxpʼalnax kʼop, te takʼin jaʼnax ya yakʼbotik jwokoltik, mel-oʼtan sok spisil te bin chopol (Proverbios 28:20). Yan stukel te yutsil oʼtanil, te perdon, te kʼuxul oʼtanil, te lekil oʼtanil sok te schʼuunel oʼtanil ya yakʼbotik stseʼelil koʼtantik sok lekme ya xkʼootik ta lokʼel ta jkuxlejaltik.
Jletik nakʼbil perlaetik
Bayal skʼoplal te lekuk te bin ya yalbotik te koʼtantike
Te jpuk-kʼop Pedro la sjultesbey ta yoʼtanik te jchʼuunjeletike: «Lecuc me bin ya yalbat awoʼtan» (1 Pedro 3:16). Jteb ma spisiluk te ants winiketike ma smulanbeyik yutsilal te lek ya x-ilotik yuʼun Jehová ta swenta te lek bin ya x-albot yuʼun te yoʼtanike. Jich bitʼil la yal te Pablo, «te tsajuben ta cʼahcʼ cʼohem te bin ya yal te yoʼtanique» (1 Timoteo 4:2). Te kʼalal ya yichʼ akʼbeyel smarca te wakax ta takʼin te kʼax tsajuben ta kʼajkʼe ya schikʼbot te snujkʼulel sok kʼajkʼem ya xjil te maʼyuk bin ya yaʼiyix-ae. Pajal kʼoem sok te yoʼtan bayal ta tul ants winiketik te maʼyuk bin ya x-albotikix yuʼune, lajemix kʼoem. Jaʼ yuʼun maʼyuk bin ya x-albotix yoʼtanik yuʼun te kʼalal bayal buelta ya spasik te bin chopol ta pasele, maba ya smel yoʼtanik ni yakuk sujtes yoʼtanik, sok maʼyukix smul ya yaʼiy sbaik o kʼexlal ta yoʼtanik. Te machʼatik jich ya spasik-abi chikan ta ilel te maba ya smelix yoʼtanik jxujtʼuke.
it-2 paj. 198
Skʼoponel jun ta komon sitil
Ta yutil kongregasion. Ta sbabial siglo, maʼyuk bayal te machʼatik ay yuʼunik junuk kopia yuʼun te ipal royoetik yuʼun te Bibliae, jaʼ yuʼun te ya skʼan yichʼ kʼoponel ta komon sitil-ae. Te jpuk-kʼop Pablo la yal ta mantal te yakuk yichʼ kʼoponel ta stojol te kongregasion te kartaetik ya stikune soknix la yal te talel kʼaxel yakuk sjelbey sbaik te skartaik yuʼun ya skʼoponik-euk te bintik ya yale (Col 4:16; 1Te 5:27). Te jpuk-kʼop Pablo la yalbey te jchʼiel Timoteo, te jaʼ ay yaʼtel ta wentainwanej, te yakuk yaʼtelin «yilel yaiyic te Sjun Dios ta stojol te lume [te yakuk yaʼiy] tacʼuwanej soc pʼijubteswanej» (1Ti 4:13, XCD).
Te skʼoponel jun ta komon sitil leknaxme ya skʼan pasel (Hab 2:2, TNM). Te machʼa ya skʼopon te june yame skʼan te ya snaʼbey lek swentail te bin ya skʼopone, ya skʼan ya xkʼot ta yoʼtan ta lek te bin la skʼan la yakʼ ta naʼel te machʼa la stsʼibay te bin yakʼ ta skʼoponel soknix ya skʼan ya yichʼ spʼijil ta skʼoponel swenta ma jaʼuk ya yakʼ ta nopel te bin ma jichuke, melel ta swenta te bin ya yichʼ kʼoponele ayme bin ya snop te yantike. Te Apocalipsis 1:3, jich ya yal: «Bayel me yutsil te machʼa ya yil soc te ya yaʼiy haʼi scʼop-jalwanej ini, soc te ya yacʼ ta yoʼtanic te bintic tsʼihbalambil tey a».