O Dje Aghwanre, Uduefiogbere, Kugbe Omaevwoze Phia

1-3. (a) Mavọ yen ọ hepha ọke rẹ Ẹsta vwo kpo asan rẹ ekete rẹ ọshare rọyen hepha? (b) Die yen ovie na ruru ọke rọ vwọ mrẹ Ẹsta?

ẸSTA yan ememerha vwo kpo asan rẹ ekete na hepha, jẹ udu rọyen teyan kpe kpe. Vwẹ ẹwẹn roro oborẹ ọguan rode ri Pẹsha rọhẹ Shushan na ghwa fọ riẹin siẹvuọvo, edo rẹ ichiyin rọyen kugbe iwun ro ku phiyọ ọvo kọyen Ẹsta nyo. Ọ sa mrẹ ọke vwo roro kpahen erhuvwu rẹ ọguan na, ichivwon ride rọyen, kugbe obenu rọyen ra vwẹ igedu ri Lẹbanọn vwo ru-u. Ọshare ro chidia enu rẹ ekete na, rẹ arhọ rọyen hẹ obọ rọyen yen ọ tẹnrovi.

² Ovie na nabọ nẹ Ẹsta ọke rọ vwọ yan cha, ọ da riẹn ọkpọ rẹ oro rọyen kẹ. Omorọnvwọn nana ro ruru na mudiaphiyọ arhọ rẹ Ẹsta, kidie o sivwin arhọ rọyen vwo nẹ urhi rọ chọre ro vwo bru ovie na jẹ o se re-e. Ẹsta vwo sikẹrẹ ekete na, oma da vwerhọn, ọ da vwẹ obọ te ọkpọ na.—Ẹsta 5:1, 2.

³ Kemu kemu rọ riariẹ Ovie Ahasuerus phiyọ ejobi ghwe djephia nẹ ọyen ọdafe ro ji vwo ẹgba mamọ. Vwẹ ọke yena, iwun rẹ ovie ri Pẹsha ghanre te idọla iduduru ujorin buebun. Dedena, Ẹsta mrẹvughe nẹ ọshare rọyen vwo ẹguọnọ rọyen mamọ. Ọ da ta: “Didi emu, Ẹsta aye rẹ ovie? Die wọ nọre? A vwọ kẹ wẹ, re te ubro rẹ uvie mẹ na.”—Ẹsta 5:3.

 4. Egbabọse efa vọ yen Ẹsta hirharoku?

⁴ Ẹsta dje uvi rẹ esegbuyota vẹ uduefiogbere vwẹ ọnana ro ruru na; o bru ovie na ra rere o se vwo sivwin ihwo rọyen vwo nẹ ughwu. Ọ mrẹ emerha rẹ ophikparobọ re, ẹkẹvuọvo egbabọse efa je herọ. Ọ cha ta ota rọ cha nẹrhẹ ovie nana ro phuoma na riẹn nẹ ohwo rọ vwẹroso na orharhe rẹ ohwo, rọ phiẹnrẹ vwo brorhiẹn nẹ e hwe ihwo rẹ Ẹsta ejobi. Mavọ yen ọ sa vwọ nẹrhẹ ovie na vwo imuẹro rọyen, kẹ die yen esegbuyota rọyen se yono avwanre?

5, 6. (a) Mavọ yen Ẹsta vwọ reyọ uchebro rọhẹ Aghwoghwo 3:1, 7 vwo ruiruo? (b) Mavọ yen oborẹ Ẹsta ta ota kẹ ọshare rọyen wan vwo dje aghwanre phia?

⁵ Ofori jovwo nẹ Ẹsta vuẹ ovie na ebẹnbẹn rọyen eje vwẹ irharo rẹ ihwo ejobi rehẹ ọguan rẹ ovie na? O de ru ọtiọyen, jẹ ọ ọphọphọ ovie na; ọyena me je nẹrhẹ Haman rọ dia obruche rọyen mrẹ uphẹn vwọ sen. Eriyina, kẹ die yen Ẹsta ruru? Vwẹ ikpe buebun re wan re, ẹwẹn ọfuanfon mu Ovie Solomọn vwo si: “Kidie vwọ kẹ kemu kemu o vwo ẹghẹre, . . . ọke ra vwọ fọ, vẹ ọke ra vwọ ta ota.” (Aghwo. 3:1, 7) Vwẹ ẹwẹn roro ọke rẹ Modekai rọ dia ọsẹ aruakpọ rẹ Ẹsta vwo yono eghene aye nana iji tiọyena ọke rọ vwọ ghwanra cha. Ẹsta nabọ riẹn ọghanrovwẹ ra vwọ frẹkotọ sane “ọke ra vwọ ta ota.”

⁶ Ẹsta da ta: “O de jẹ ovie, jẹn ovie vi Haman rhe emuẹriọ ri mi chere phihọ otọ kẹ ovie na.” (Ẹsta 5:4) Ovie na da rhọnvwe, ọ da je vuẹ Haman nẹ ọ rhe. Wọ mrẹ oborẹ Ẹsta nabọ ta ota na vẹ aghwanre? O broghọ phiyọ ọshare rọyen oma, ọ je guọnọ ọke ro fori rọ sa vwọ vuẹ kpahen ọdavwẹ rọyen.—Se Isẹ 10:19.

7, 8. Mavọ yen udemu rẹsosuọ rẹ Ẹsta muegbe rọyen hepha, kẹ diesorọ o vwo hwọke rọ ke ta ota kẹ ovie na?

⁷ O muẹro dẹn nẹ Ẹsta nabọ jomaotọ muegbe rẹ udemu na rere o se vwo je ọshare rọyen. O ji mu udi phiyotọ rọ nẹrhẹ oma vwerhen ohwo. (Une 104:15) Oma da vwerhen Ahasuerus mamọ te ẹdia rọ vwọ rhoma nọ Ẹsta obo rọ guọnọre. Ọnana yen ọke ro fori nẹ ọ vwọ ta ota?

⁸ Ẹsta niro nẹ o ji te ọke rẹ ọyen vwọ ta ota-a. Ọ da rhoma vuẹ ovie na vẹ Haman nẹ ayen rhe emuẹriọ ọfa vwẹ ẹdẹ rivẹ. (Ẹsta 5:7, 8) Diesorọ o vwo hwọke? Karophiyọ nẹ ihwo rẹ Ẹsta eje hirharoku ughwu fikirẹ iji rẹ ovie na. Ọtiọyena, ofori nẹ Ẹsta guọnọ ọke ro me shephiyọ rọ vwọ ta ota kẹ ovie na. Ọ da hẹrhẹ, je guọnọ uphẹn ọfa vwo dje kẹ ọshare rọyen obo ro muọghọ kẹ te.

 9. Diesorọ odirin vwọ dia omamọ uruemu, kẹ mavọ yen avwanre sa vwọ vwẹrokere Ẹsta vwẹ ẹdia nana?

⁹ Odirin ọyen uruemu ọghanghanre ra fobọ mrẹ-ẹ. Ẹsta nabọ vwẹ odirin hẹrhẹ ọke ro fori dede nẹ o muomaphiyọ, ọ je guọnọ ta obo rehẹ ẹwẹn rọyen. E se yono vwo nẹ udje rọyen, kidie avwanre eje mrẹ ebẹnbẹn ro fori nẹ a rhuẹrẹ phiyọ vwẹ ọke sansan. Ofori nẹ a vwẹrokere Ẹsta rere e vwo odirin siẹrẹ avwanre da guọnọ vuẹ ohwo rọhẹ ẹdia rode kpahen ebẹnbẹn ro fori nẹ ọ rhuẹrẹ phiyọ. Isẹ 25:15 da ta: “Erhiori ọye a vwọ bọrọ udu rẹ osun rẹ ihwo, ota bọrọ bọrọ vwirhi ubeku.” A da hẹrhẹ ọke ro fori je nabọ ta ota dẹndẹn kirobo rẹ Ẹsta ruru, ke se vwirhin ẹvwọsuọ rọ pha gangan kokoroko kerẹ ubekun. Jihova rọ dia Ọghẹnẹ rẹ Ẹsta ga na se bruba kẹ fikirẹ odirin vẹ aghwanre rọyen na?

10, 11. Diesorọ ivun vwo miovwo Haman ro vwo vrẹn nẹ udemu na, kẹ die yen aye rọyen vẹ igbeyan rọyen vuẹrẹ nẹ o ru?

¹⁰ Odirin rẹ Ẹsta da nẹrhẹ erọnvwọn evo phia. “Omavwerhovwẹ vẹ udu rẹ aghọghọ” ọyen Haman vwo vrẹn nẹ udemu rẹsosuọ na, kidie o niro nẹ ọyen ohwo ro me vwo ẹroesiri vwẹ obọ rẹ ovie na vẹ aye rọyen. Ọke rẹ Haman vwọ wan anurhoro rẹ egodo rẹ ovie na, ọ da mrẹ Modekai rọ dia ohwo ri Ju rọ rhọnvwe nuyovwin kpotọ kẹ-ẹ. Kirobo re djere vwẹ uyovwinrota 15, ọ dianẹ Modekai kparoma-a, ẹkẹvuọvo ẹwẹn obrorhiẹn rọyen kugbe oyerinkugbe rọyen vẹ Jihova yen nẹrhẹ ọ sen. “Ivun de miovwo” Haman gangan.—Ẹsta 5:9.

¹¹ Haman vwọ vuẹ aye rọyen vẹ igbeyan rọyen kpahen uruemu ri Modekai, ayen da vuẹ nẹ ọ kanre urhe rẹ ugrongron rọyen vrẹ ichiyin 72, rere ọ vuẹ ovie na nẹ ọ kẹ ọyen uphẹn rere ọ vwẹ Modekai vwọ ya urhe na. Iroro rayen na je Haman mamọ, kpakpata o de ru oborẹ ayen vuẹrẹ na.—Ẹsta 5:12-14.

12. Diesorọ ovie na vwọ tanẹ e se ẹbe rẹ ẹkarophiyọ rẹ ikuegbe rẹ Usuon na kẹ ọyen gorigori, kẹ die yen ovie na rhe mrẹvughe?

¹² Baibol na vuẹ avwanre nẹ vwẹ ason yena “ovie na gbe sa vwerhẹ-ẹ.” Ọ da tanẹ e se ẹbe rẹ ẹkarophiyọ rẹ ikuegbe rẹ Usuon na kẹ ọyen gorigori. E ji si iyẹnrẹn rẹ ihwo ri jẹ iroro rẹ ayen vwo hwe Ahasuerus phiyọ ẹbe na. Ovuẹ na da karophiyọ nẹ e mu ihwo na, a da teyen ayen hwe. Kẹ, Modekai ro tueghe aphiphẹn rayen vwo? Kpakpata ovie na da nọ obo re ruru vwọ hwosa kẹ Modekai. Idibo rọyen da kpahen kẹ nẹ e ji rhi ru emu vuọvo kẹ-ẹ.—Se Ẹsta 6:1-3.

13, 14. (a) Mavọ yen ekuakua rhi vwo wene kẹ Haman? (b) Die yen aye ri Haman vẹ igbeyan rọyen vuẹrẹ?

¹³ Ivun de miovwo ovie na gangan, ọ da nọ sẹ ono yehẹ ọguan rọyen na rọ sa chọn ọyen uko vwọ rhuẹrẹ ẹdia na phiyọ. Haman kọyen hẹ etiyin vwẹ edegburhiọke yena, ọ họhọre nẹ ọ rhere kidie ọ guọnọ vuẹ ovie na nẹ ọ kẹ ọyen uphẹn rere ọ yanran re hwe Modekai. Tavwen Haman ke tobọ rhie unu ta ota, ovie na da nọ obo re che ru vwo brọghọ phiyọ ọshare rọ mrẹ ẹroesiri rẹ ovie na. Haman de roro nẹ ọyen yen ovie na vwori vwẹ ẹwẹn. Haman da vwẹ iroroẹjẹ nana phia: E jẹ e ku iwun rẹ ovie phiyọ ọshare na, a me reyọ vwo chidia iyesi rẹ ovie, rere ọvo usun rẹ idiaghware rẹ ovie na ghwoghwo ejiro rọyen nene vwẹ irhuvwun ri Shushan, rere ihwo ejobi nyo. Vwẹ ẹwẹn roro oborẹ opharo ri Haman weneri siẹvuọvo, rọ rhe vwọ riẹn nẹ Modekai yen ohwo re che brọghọ phiyọ na! Kẹ, ono yen ovie na tare nẹ o ghwoghwo ejiro ri Modekai nene irhuvwun na? Haman!—Ẹsta 6:4-10.

¹⁴ Haman de si opharo phiyọ ruiruo na, o vwo ruo nu, o de brokpakpa kpo uwevwin rọyen vẹ ivun miovwe. Aye rọyen vẹ igbeyan rọyen da vuẹ nẹ emu nana rọ phiare na ghwe djephia nẹ o rhe che se ru Modekai emu vuọvo ọfa-a.—Ẹsta 6:12, 13.

15. (a) Die yen odirin rẹ Ẹsta ghwa rhe? (b) Diesorọ ọ vwọ dia emu rẹ aghwanre ra vwọ “hẹrhẹ”?

¹⁵ Kidie nẹ Ẹsta vwo odirin vwọ hẹrhẹ ẹdẹ ro me shephiyọ rọ da vwẹ oyare rọyen phia kẹ ovie na, uphẹn de rhiephiyọ kẹ Haman rẹ ọyen ọvo vwọ phọphọ oma rọyen. Ọ sa dianẹ Jihova yen ruro rere ovwerhẹn vwo jẹ ovie na esuon vwẹ ason yena. (Isẹ 21:1) Ọnana yen sorọ rẹ Baibol na vwo jiro kẹ avwanre nẹ e vwo uruemu ra vwọ “hẹrhẹ”! (Se Maika 7:7.) Avwanre da hẹrhẹ Jihova, avwanre sa rhe mrẹvughe nẹ obo rọ cha rhuẹrẹ ebẹnbẹn rẹ avwanre phiyọ wan che yovwin vrẹ oborẹ avwanre komobọ rhe ru.

16, 17. (a) Mavọ yen Ẹsta wan mrẹ uphẹn rọ “vwọ ta ota”? (b) Mavọ yen Ẹsta vwọ fẹnẹ Vashti rọ dia aye rẹ ovie na jovwo?

¹⁶ Ẹsta rha cha sa kpare ota na kpo ẹdẹ ọfa-a; ofori nẹ ọ vuẹ ovie na erọnvwọn eje kpai vwẹ udemu rivẹ na. Kẹ, ọke vọ yen ọ vwọ ta ota? Kirobo rọ wanre, ovie na vwẹ uphẹn kẹ nẹ ọ ta ota, rọ vwọ rhoma nọ obo rọ guọnọre. (Ẹsta 7:2) Ọtiọyena, o te ọke rẹ Ẹsta cha “vwọ ta ota” re.

¹⁷ Vwẹ ẹwẹn roro Ẹsta rọ nẹrhovwo phiyọ evun tavwen ọ ke ta eta nana: “Me da ghene mrẹ ẹroesiri wẹn, E ovie, o de ghine jẹ ovie, jẹn a vwẹ arhọ mẹ kẹ vwẹ oyare mẹ na, vẹ ihwo mẹ vwẹ orẹ mẹ na.” (Ẹsta 7:3) Noso nẹ ọ vuẹ ovie na nẹ ọyen muọghọ kẹ orhiẹn rọyen kpahen obo ri yovwirin. Ẹsta ghene fẹnẹ Vashti rọ dia aye rẹ ovie na jovwo, rọ phọphọ ọshare rọyen! (Ẹsta 1:10-12) Vwọba, Ẹsta hanrhe ovie na kidie nẹ ọ vwẹroso Hamani-i. Ukperẹ ọtiọyen, ọ da rẹ ovie na nẹ o sivwin arhọ rọyen vwo nẹ imuoshọ.

18. Mavọ yen Ẹsta vwọ vuẹ ovie na kpahen ebẹnbẹn na?

¹⁸ Oyare yena ghini te ẹwẹn rẹ ovie na, o ji gbe unu mamọ. Ono che yivwin hwe aye rọyen? Ẹsta da rhoma ta: “A shẹ avwanre, Mẹvwẹ te ihwo mẹ, ra ghwọrọ re hwe ayen, re phoro ayen nu. Ọ dianẹ kẹ eviẹn ọvo a shẹ avwanre ra, te eshare te eya, manẹ me fọre; fikiridie ukpokpogho rẹ avwanre e se vwo dje obo re ghwọrọ nẹ ovie obọ-ọ.” (Ẹsta 7:4) Noso nẹ Ẹsta nabọ djisẹ rẹ ebẹnbẹn na, ọ djahen emu vuọvo-o, ọ tobọ tanẹ mane ọyen rhe fotovwin ọ da dianẹ ọviẹn ọvo yen a shẹ ayen ra. Ọnana brare mamọ, kidie e de hwe ihwo ri Ju eje, ukpokpogho na je cha sare te evwruwevwin rẹ ovie na.

19. Die yen e se yono mie Ẹsta kpahen obo ra ta ota, ota na me ro ihwo efa?

¹⁹ Udje rẹ Ẹsta yono avwanre erọnvwọn buebun kpahen obo ra ta ota, ota na me ro ihwo efa. Odirin, ọghọ, kugbe uruemu ra vwọ ta uyota yen sa chọn wẹ uko siẹrẹ wọ da guọnọ vuẹ ohwo wo vwo ẹguọnọ kpahen yẹrẹ ohwo rọhẹ ẹdia rode kpahen ebẹnbẹn ọvo wọ guọnọre nẹ ọ rhuẹrẹ phiyọ.—Isẹ 16:21, 23.

20, 21. (a) Mavọ yen Ẹsta vwo rhie aphiphẹn ri Haman, kẹ die yen Ovie na ruru? (b) Die yen Haman ruru ọke ra vwọ mrẹ aphiphẹn rọyen nu?

²⁰ Ahasuerus da nọ: “Ono ohwo na, tivọ ọ epha rọ guọnọ emu nana ruẹ?” Vwẹ ẹwẹn roro Ẹsta rọ rionbọ rọyen phia, rọ vwọ ta: “Ovweghrẹn vẹ ukọ na! Ọna Haman ovwọko na.” Ekuakua wene re. Oshọ de mu Haman. Vwẹ ẹwẹn roro oborẹ opharo rẹ ovie na weneri siẹvuọvo rọ rhe vwọ riẹn nẹ obruche rọyen rọ vwẹroso na phiẹnrẹ vwo ghwobọphiyọ ọbe rọ cha so oghwọrọ kẹ avwebọ rọyen! Ovie na rhe se chiro-on, o de brokpakpa ro otafe vwo kpo evunrẹ ogba na rere o se vwo sun oma rọyen.—Ẹsta 7:5-7.

²¹ Haman ra mrẹ aphiphẹn rọyen re de she teyen agbara rẹ Ẹsta rọ dia aye rẹ ovie na. Ovie na vwo rhivwin rhe, rhe mrẹ Haman vwẹ agbara rẹ Ẹsta rọ vwọ rẹ, ọ da ta vwọrẹ ivun miovwe nẹ Haman guọnọ gba aye rọyen duẹ vwevunrẹ uwevwin romobọ rọyen. Ota yena ke ghwa orhiẹn rẹ ughwu ro bru hwe Haman. E de rhurhu opharo rọyen, e de muo yanran. Ọvo usun rẹ idibo rẹ ovie na da vuẹ ovie na kpahen urhe rẹ Haman kanre phiyotọ rọ guọnọ vwẹ Modekai vwọ ya. Ugege yena, Ahasuerus da tanẹ a vwẹ Haman vwọ ya urhe na.—Ẹsta 7:8-10.

22. Mavọ yen udje rẹ Ẹsta vwo yono avwanre nẹ a sẹro rẹ esegbuyota rẹ avwanre je kẹnoma kẹ uruemu re vwo roro nẹ akpọ rẹ ohwo reri?

²² Vwẹ akpọ ọbrabra nana, ọ lọhọre e vwo roro nẹ a cha sa mrẹ ohwo ro brorhiẹn abavo-o. O vwo ọke ọvo wo vwo vwo ẹwẹn tiọyena? Ẹsta rorori nẹ akpọ rọyen reri-i, esegbuyota rọyen je kuọrọ-ọn. Uphẹn na vwo rhiephiyọ, o de fiudugberi ru obo ro se ru, je vwẹroso Jihova nẹ o che ru asan ro chekọ. E jẹ avwanre ji ru ọtiọyen! Jihova ji rhi wene-e. Ọ je riẹn obo ro se vwo mu irumwemwu vwẹ ophiẹnvwe rayen, kirobo ro ru Haman.—Se Une Rẹ Ejiro 7:11-16.

23. (a) Die yen ovie na vwọ hwosa kẹ Modekai vẹ Ẹsta? (b) Mavọ yen aroẹmrẹ rẹ Jekọp mrẹre kpahen Benjamin ọke ro che vwo ghwu rugba wan? (Ni ekpeti na “Aroẹmrẹ Ọvo Rugba.”)

²³ Ukuotọ rọyen, ovie na da rhe riẹn nẹ Modekai yen fuevun sivwon vwo nẹ abọ rẹ ihwo re guọnọ teyọn hwe, ọyen je yọnrọn Ẹsta ghwanre. Ahasuerus da vwẹ ẹdia rẹ Haman hepha jovwo vwọ kẹ Modekai. Ovie na da vwẹ uwevwin vẹ efe rẹ Haman ejobi vwọ kẹ aye rọyen Ẹsta. Ẹsta da rha vwẹ ayen kẹ Modekai yọnre.—Ẹsta 8:1, 2.

24, 25. (a) Ra vwọ mrẹ aphiphẹn rẹ Haman nu, diesorọ ẹwẹn rẹ Ẹsta ji se totọ-ọ? (b) Mavọ yen Ẹsta vwọ rhoma phi arhọ rọyen phiyọ ẹdia rẹ imuoshọ?

²⁴ Ẹwẹn rẹ Ẹsta se totọ enẹna rẹ oma vwo fuon vẹ Modekai nure na? Ẹjo, jokpanẹ kẹ oma rọyen ọvo yen o roro. Vwẹ ọke yena, iji rẹ Haman vwọphia nẹ e hwe ihwo ri Ju eje hra nene asan eje vwevunrẹ orere na re. Haman ji duvwun itẹ vwo nene ẹkuruemu rẹ egedjọ rẹ ọke yena, rere ọ sa vwọ riẹn ọke ro me yovwin ro vwo ru ogbiru na. (Ẹsta 9:24-26) Dede nẹ emeranvwe ibro cha wanvrẹ tavwen ẹdẹ na ki te, jẹ ọke yanran. A je sa dobọ rẹ oghwọrọ rọ cha na ji?

²⁵ Ẹsta da rhoma phi arhọ rọyen phiyọ ẹdia rẹ imuoshọ, ro vwo bru ovie na ra, jẹ ọ dia o se re-e. Ọ rẹ udje nana, ọ da viẹ gangan fikirẹ ihwo rọyen, rọ vwọ rẹ ọshare rọyen nẹ ọ dobọ rẹ oghwọrọ rọ cha na ji. Ẹkẹvuọvo, e se wene urhi re jiri vwẹ odẹ rẹ ovie ri Pẹsha-a. (Dan. 6:12, 15) Ọtiọyena, ovie na da vwẹ ẹgba kẹ Ẹsta vẹ Modekai nẹ ayen jurhi kpokpọ. E de ji ikọn yanran re ghwoghwo urhi kpokpọ na rọ vwẹ uturhi kẹ ihwo ri Ju rẹ ayen vwọ chochọn rẹ oma rayen. Kpakpata, ikọn na da gua iyesi nene ubrotọ na eje, rẹ ayen vwo ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na kẹ ihwo ri Ju. Buebun rẹ ihwo ri Ju na de rhi vwo iphiẹrophiyọ. (Ẹsta 8:3-16) Vwẹ ẹwẹn roro ihwo ri Ju ri muegbe rẹ oma rayen hẹrhẹ ofovwin na vwẹ ubrotọ rode yena; ọ rha dia urhi kpokpọ re jiri na-a, ayen che se ruo-o. Ma rho kparobọ, “Ọghẹnẹ rẹ unuofovwi” na cha chochọn rẹ ihwo rọyen?—1 Sam. 17:45.

26, 27. (a) Djisẹ rẹ oborẹ ophikparobọ rẹ Jihova vwọ kẹ ihwo rọyen fiotọ je hẹre te? (b) Aroẹmrẹ vọ yen rugba ọke re vwo hwe emeshare ri Haman?

²⁶ Tavwen ẹdẹ re bruphiyọ na ki te, jẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ choma fia re. Buebun rẹ idiaguare ri Pẹsha tobọ kẹbẹre rẹ ihwo ri Ju, kidie ihwo na ejobi nyo ikuegbe ri Modekai rọ dia ohwo ri Ju re vwo mu ẹdia rode vwẹ usuon na. Jihova da kẹ ihwo rọyen ophikparobọ rode. Aphro herọ-ọ, Jihova sivwin ihwo royẹn riẹriẹriẹ vwo nẹ abọ rẹ ivwighrẹn rayen rere emu tiọna vwo jẹ phia ọfa.a—Ẹsta 9:1-6.

²⁷ Vwọba, ẹwẹn ri Modekai che se totọ ro vwo sun evwruwevwin ri Haman jẹ emeshare ihwe rọyen hẹ akpọ-ọ. Ọtiọyena, e de ji hwe ayen. (Ẹsta 9:7-10) Ọnana ghwa orugba rẹ aroẹmrẹ rẹ Ọghẹnẹ vwọphia jovwo nẹ a cha ghwọrọ ihwo rẹ Amalẹk re dia ivwighrẹn rẹ Ọghẹnẹ kare kare. (Urhi 25:17-19) Ọ sa dianẹ emọ ri Haman yen ghwuru kuko vwẹ ẹgborho yena rẹ Ọghẹnẹ brorhiẹn hwe na.

28, 29. (a) Diesorọ Jihova vwọ rhọnvwe nẹ Ẹsta vẹ ihwo rọyen vwobọ vwẹ ofovwin? (b) Diesorọ udje rẹ Ẹsta vwo fierere kẹ avwanre?

²⁸ Eghene Ẹsta vwo oghwa ọ họhọhọ. O che jurhi ji brorhiẹn ri churobọ si ofovwin kugbe oghwọrọ. O muẹro nẹ ọ lọhọre kẹ-ẹ. Ẹkẹvuọvo, ọyen ọhọre rẹ Ọghẹnẹ re vwo sivwin ihwo rọyen nẹ oghwọrọ na, kidie uvwiẹ rẹ ẹgborho rẹ Izrẹl yen Mesaya re veri na rọ dia iphiẹrophiyọ rẹ ihworakpọ eje che nurhe! (Jẹn. 22:18) Nonẹna, oma vwerhen ihwo rẹ Ọghẹnẹ rẹ ayen vwọ riẹn nẹ ọke rẹ Mesaya na vwọ rhe otọrakpọ na, o jurhi kẹ idibo rọyen nẹ ayen vwobọ vwẹ ofovwi-in.—Mat. 26:52.

²⁹ Dedena, o vwo oka rẹ ofovwin ọfa rẹ Inenikristi phiẹ. Vwọ vrẹ obo ri jovwo, Eshu davwẹngba mamọ rọ vwọ ghwọrọ esegbuyota rẹ avwanre vwori kpahen Jihova. (Se 2 Kọrẹnt 10:3, 4.) A mrẹ vwo dje uvi rẹ udje rẹ Ẹsta phi phiyotọ-ọ! Kerẹ Ẹsta, e jẹ avwanre dje esegbuyota phia womarẹ a vwọ vwẹ aghwanre vẹ odirin vwo dje eta fiotọ, e vwo fiudugberẹ, kugbe e vwo vwo owenvwe ra vwọ chochọn rẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ.