Igbevwunu rẹ Aghọghọ vẹ Obo ri mi Yonori Vwẹ Ẹga ri Jihova

Vwẹ ọke rẹ ofovwin rẹ akpọeje II, ọsẹ vẹ oni mẹ de nẹ Estonia kpo Germany, rọ dia asan re de vwiẹ vwẹ. E vwo vwiẹ vwẹ nu ayen da kua kpo Canada. Umuwevwin re de churu ehọ rọ kẹrẹ Ottawa, Canada, yẹn avwanre ka dia. Avwanre ivwiogbere, ẹkẹvuọvo avwanre mrẹ ikọhọ ria kurhiọke kurhiọke.

Ẹdẹ ọvo, Iseri ri Jihova de se Ẹvwọphia 21:​3, 4 kẹ oni mẹ. Ẹkpo ri Baibol na te re ẹwẹn mamọ ọ da nẹrhẹ ọ viẹ. Ọ ghwọrọ ọke-e, ọsẹ mẹ vẹ oni mẹ de muomaphiyọ eyono ri Baibol na ayen de yerin tẹdia rẹ omaebrophiyame.

Dede nẹ ọsẹ mẹ vẹ oni mẹ ghwe nyo oyibo te-e, jẹ ayen vwo oruru ayen vwọ ga Jihova. Dede nẹ ọsẹ mẹ wian hrọke vwẹ asan ra da wran orọnvwọn re se nickel, vwẹ Sudbury, Ontario, dino kẹdijana otete kẹdijana otete yen ọ vwọ reyọ ovwẹ vẹ oniọvo mẹ ọmọte, re se Sylvia, ba oma kpo aghwoghwo. Kudughwrẹn kudughwrẹn yen avwanre vwo yono ọbe rẹ Uwevwin Orhẹrẹ na kuẹgbe kerẹ orua. Oni mẹ vẹ ọsẹ mẹ kọn ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ phiyọ ẹwẹn mẹ. Ọnana da nẹrhẹ me vwẹ arhọ mẹ kpahotọ vwọ kẹ Jihova vwẹ 1956 ọke me vwọ hẹ ẹgbukpe ihwe. Ẹguọnọ rẹ ayen vwo kpahen Jihova vwẹ ọbọngan kẹ vwẹ vwọ ga Jihova vwẹ akpeyeren mẹ eje.

Ọke rẹ mi vwo wontọ nẹ isikuru nu, mi rhe muomaphiyọ ẹga ri Jihova-a. Mi rorori nẹ me da dia ọkobaro, Me cha sa mrẹ igho ro che te vwọ ro aropleni kpo asan sansan vwẹ akpọ na kirobo re me guọnọre-e. Me da mrẹ iruo re vwo hworo ine vwẹ iredio station rọ kẹrẹ asan rẹ avwanre dia, iruo na je vwe mamọ. Ẹkẹvuọvo ovwọnvwọn me vwọ wian; ọtiọyena, Ọkieje kọyen mi vwo gbe ẹdẹ rẹ uyono me da je rhe vwẹ ihwo ri vwo ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ-ẹ vwo mu igbeyan. Ukuotọ rọyen, ẹwẹn obrorhiẹn mẹ ri mi vwẹ Baibol yono da nẹrhẹ mi ru ewene.

Me kua kpo Oshawa, Ontario. Etiyin me da mrẹ Ray Norman, vẹ oniọvo rọyen ọmọtẹ Lesli, kugbe ekobaro efa. Ayen nabọ dede uvwe sasasa. Me vwọ mrẹ omavwerhovwẹn ro rhe ayen ọnana da nẹrhẹ mi wene obo me vwọ tua vwẹ akpeyeren. Ayen jiriro kẹ vwẹ nẹ me ton iruo rẹ ọkobaro phiyọ, mi de ru ọtiọyen vwẹ September 1966. Mi vwo omavwẹrhovwẹn, kidie akpọ yovwin kẹ vwẹ. Erọnvwọn evo, ri che wene akpeyeren mẹ re me rhẹro rọye-en hẹrhẹ ovwẹ obaro.

Ọke me je vwọ hẹ isikuru, me da ghwobọphiyọ ifọmu ri mi vwo kpo Bẹtẹl vwẹ Toronto, Canada. Ukuko na me vwọ ga kerẹ ọkobaro, e de durhie uvwe kpo Bẹtẹl nẹ me rhe ga ẹgbukpe ẹne. Ẹkẹvuọvo Lesli je vwe mamọ, jẹ oshọ mu uvwe nẹ mi de rhiabọreyọ use na, me rha cha mrẹ ọfa-a. Me vwọ nẹrhovwo ọke grongron kpahọn nu, Mi de rhiabọreyọ use ri mi vwo kpo Bẹtẹl avwanre da yanjẹ ohwohwo vwo dede nẹ oma ghwa vwerhen ovwẹ-ẹ.

Asan ra da fọnrhọn emwa vwẹ Bẹtẹl ọyen me da wian, ukuko na me da rha wian kerẹ osiọbe. Ọke vwọ yanran na, Lesli da rhe dia ọkobaro oghẹresan vwẹ Gatineau, Quebec. Ọkieje yen mi vwo roro kpahen obo ro ruẹ, ọkiọvo me je nọ oma mẹ sẹ orhiẹn mẹ na gbare. Orọnvwọn ọvo ro gbevwunu rọ je nẹrhẹ oma vwerhen ovwẹ vwẹ akpeyeren kẹ ọna: E se Ray, oniọvo ri Lesli ọshare, rhe Bẹtẹl. Mẹvwẹ vẹ ọyen kọyen gba dia uvun ọvo! Uphẹn rẹ mẹvwẹ vẹ Lesli vwọ rhoma mrẹ de rhi rhiephiyọ. February 27, 1971, rọ dia ẹdẹ rọ koba rẹ ẹgbukpe ẹne re se vwe rhe ga vwẹ Bẹtẹl na yen avwanre rọnvwọnre.

E de ji uvwe vẹ Lesli kpo ukoko rẹ French vwẹ Quebec da ra ga. Ikpe evo vwọ wan nu, o gbe vwe unu mamọ a vwọ vuẹ vwẹ nẹ me ga kerẹ oniruo okinriariẹ me vwọ hẹ ẹgbukpe 28. Mi niro nẹ mẹvwẹ omotete ro ji muwa-an, ẹkẹvuọvo eta rehẹ Jerimaya 1:​7, 8 vwẹ ọbọngan kẹ vwẹ. Jẹ, Lesli vwo asidẹnti rẹ imoto abọ ibro re, ọnana kọ nẹrhẹ ọ bẹn rọ sa vwọ vwerhẹn. Ọtiọyena kẹ mavọ avwanre se vwo ruiruo rẹ ikienkin? Ọtiọyena, ọ da ta, “Ọ da dianẹ Jihova vuẹ avwanre nẹ e ru orọnvwọn, o rhe fo nẹ a davwẹngba vwo ruo?” Avwanre rhiabọreyọ owian na je mrẹ omavwerhovwẹn vwẹ evun rọyen ẹgbukpe 17 soso.

Iruo rẹ ikienkin reyọ ọke, ọtiọyena mẹvwẹ vẹ Lesli rha sa nabọ ghwọrọ ọke kuẹgbe ọtiọye-en. Mi ji yono orọnvwọn ọfa. Urhiọke ri Monday ọvo, agogo rẹ ẹchẹ mẹ de hworo. Mi vwo rhie ẹchẹ na ohwo vuọvo hẹ etiyi-in, ẹkẹvuọvo me mrẹ akpẹrẹ ọvo rẹ amwa, emamọ, cheese, ọgọ rẹ iwaini kugbe iganasi hẹ evun rọyen, a je vwẹ ọmọbe re si phiyọ nẹ, “Mu aye wẹn rere wẹ vẹ ọyen kpo akpọẹriọ” vwọ tamuo. Uvo nabọ rhọvwan ẹdẹ yena. Ẹkẹvuọvo me da vuẹ Lesli nẹ o vwo eta ri mi guọnọ muegbe rayen ọtiọyena me cha sa ra-a. O vwo ẹruọ rẹ ota mẹ na ẹkẹvuọvo oma ghwa vwerhọ-ọn. Mi vwo chidia imẹjẹ mẹ, ẹwẹn mẹ ko kpokpo uvwe. Mi de roro kpahen Ẹfesọs 5:​25, 28. Mi de no nẹ Jihova reyọ ẹkpo ri Baibol yena vwọ karophiyọ ovwẹ nẹ me vwẹrote ọdavwẹ rẹ aye mẹ. Me vwọ nẹrhovwo nu, me da vuẹ Lesli nẹ, “Ja yanran,” ọma da vwerhọn. Avwanre da djẹ imoto kpo asan ọvo rọ pha yoyovwin rọ kẹrẹ orhoma rẹ urhie, avwanre da vwẹ amwa na hwotọ, nabọ ghwọrọ ọke kugbe je riakpọ kuoma vwẹ ẹdẹ yena. Me je mrẹ ọke vwo muegbe rẹ eta mẹ na.

Owian rẹ ikienkin na kẹ avwanre aghọghọ, ji mu avwanre kpo asan buebun vwo nẹ British Columbia kpo Newfoundland. Enẹna ki mi se kpo asan re me guọnọre kirobo mi vwo vwẹ ẹwẹn ọke me vwo hẹ omotete. Mi vwo ẹwẹn mi vwo kpo Isikuru rẹ Giliẹd jẹ me guọnọ ga kerẹ imishọnare vwẹ ẹkuotọ ọfa-a. Ọ họhọre nẹ imishọnare ihwo rẹ oghẹresan, jẹ mi niro nẹ mi muwa-an. Oshọ mu vwe nẹ ọkiọvo e se ji uvwe kpo ẹkuotọ ọvo vwẹ Africa rẹ ega vẹ ofovwin hepha. Canada re me hepha na je vwe.

Vwẹ ukpe ri 1992, Iseri ri Jihova vwọ rhoma vwo uphẹn ayen vwọ ton iruo aghwoghwo phiyọ vwẹ ẹkuotọ evo re vwomaba Soviet Union jovwo, a da nọ avwanre sẹ avwanre vwo owenvwe avwanre vwo kpo Estonia re ruiruo rẹ imishọnare. O gbe avwanre unu mamọ ẹkẹvuọvo avwanre da nẹrhovwo kpahọn. Avwanre da rhoma roro, ‘Jihova da guọnọ nẹ avwanre ru orọnvwọn, o rhe fo nẹ avwanre davwẹngba vwo ruo?’ Avwanre de rhiabọreyọ owian na, me da ta vwẹ ẹwẹn mẹ, ‘O ji yovwin nẹ ọ dia Africa yen avwanre ra-a.’

Ọ ghwọrọ ọke-e avwanre da ton eyono rẹ ephẹrẹ rẹ Estonia phiyọ. Emeranvwe evo vwọ wan nu avwanre je vwọ hẹ ẹkuotọ na, a da vuẹ avwanre nẹ avwanre ruiruo rẹ ikienkin. Avwanre che kiẹn ikoko 46 kugbe ẹko evo rehẹ Estonia, Latvia kugbe Lithuania ji te Kaliningrad, Russia. Ọnana mudiaphiyọ nẹ avwanre che yono ephẹrẹ ra jẹ vwẹ ẹkuotọ erha nana. Ọ lọhọre-e. Dedena, oma vwerhen iniọvo na ayen vwọ mrẹ nẹ avwanre davwẹngba vwo yono ephẹrẹ rayen, ayen je vwẹ ukẹcha kẹ avwanre. Vwẹ 1999, a da vwẹ oghọn ukoko mu vwẹ Estonia, a da vuẹ vwẹ nẹ me vwomaba Toomas Edur, Lembit Reile, kugbe Tommi Kauko vwọ ga vwẹ umẹ rọ vwẹrote oghọn rẹ ukoko.

Ọnana da nẹrhẹ avwanre vughe iniọvo buebun re mu kpo Siberia ọkievo re wanre. Dede nẹ a hẹriẹ ayen jẹ orua rayen vwo ji gboja kẹ ayen gangan vwevunrẹ uwodi, ivun miovwo aye-en. Ayen sẹro rẹ aghọghọ vẹ oruru rẹ ayen vwo kpahen iruo rẹ aghwoghwo na. Ọnana chọn avwanre uko vwọ mrẹvughe nẹ e se chirakon ji vwo aghọghọ e de hirharoku ebẹnbẹn.

Ikpe na vwọ wanvrẹ kpakpata jẹ ọke ghwa herọ re vwo rovwon oma-a na, oma kọ fobọ rhọ Lesli. Avwanre fobọ riẹn nẹ ọga re se fibromyalgia yen nẹrhẹ oma fobọ rhọ Lesli na-a. Ọtiọyena avwanre da jiroro avwanre vwo rhivwin kpo Canada. Ọke re vwo durhie avwanre kpo isikuru rẹ umẹ rọ vwẹrote oghọn rẹ ukoko vẹ eya rayen vwẹ Patterson, New York, U.S.A., mi rorori nẹ avwanre cha sa ra-a. Ẹkẹvuọvo, avwanre vwọ nẹrhovwo gangan kpahọn nu, avwanre de rhiabọreyọ edurhie na. Jihova de bruba orhiẹnbro avwanre na. Ọke avwanre vwọ hẹ isikuru na re yen Lesli ke mrẹ oka rẹ omaesivwo rọ guọnọre. Ọtiọyena, kẹ avwanre rhoma ton iruo rẹ avwanre phiyọ kirobo rẹ avwanre ruẹ jovwo.

Ovwọnvwọn ẹdẹ ọvo vwẹ ukpe ri 2008, avwanre je vwọ hẹ Estonia, e de se vwe nẹ esiri ukoko rhe sẹ avwanre cha rhọnvwe e de ji avwanre kpo Congo. Ọnana gbe vwe unu mamọ, marho ọ vwọ dianẹ ẹdẹ rọ vwọ kpahọn yen a vwọ guọnọ ẹkpahọnphiyọ mẹ. Ẹsosuọ, me vuẹ Lesli kpahọ-ọn kidie me riẹnre nẹ ọ cha djẹ ovwerhẹn vwẹ ason yena. Ukperẹ ọtiọyen, mẹvwẹ kọyen gha ovwerhẹn, re me vwọ vwẹ ason na eje nẹrhovwo kpahen oshọ ro mu vwe mi vwo kpo Africa.

Ọke vwo rhie me vwọ vuẹ Lesli, avwanre de roro kpahọn nẹ, “Jihova yen durhie avwanre kpo Africa na. Mavọ yen avwanre vwọ riẹn nẹ e che se ruo je riavwerhen rọye-en jokpanẹ ka davwen rọ ni tavwen?” Ọtiọyena avwanre vwọ ghwọrọ ẹgbukpe 16 vwẹ Estonia nu, avwanre da ro aropleni kpo Kinshasa, vwẹ Congo. Oghọn rẹ ukoko na vwo erhuvwu mamọ o ji fuoma. Ọvo usun erọnvwọn rẹsosuọ ri Lesli phi phiyọ uvun rẹ avwanre yen ọmọbe rọ sẹro rọyen rhavwẹn ọke avwanre vwo vrẹn nẹ Canada. E si eta nana phiyọ evun rọyen “Jẹ oma vwerhen owẹ vwẹ kasan kasan ru wọ hepha eje.” Avwanre vwọ mrẹ iniọvo na, nene ihwo ru uyono rẹ Baibol, je mrẹ avwerhen rọhẹ iruo rẹ imishọnare nu, aghọghọ rẹ avwanre da rhe rho phiyọ vwẹ ẹga ri Jihova. Ọke vwọ yanran na, avwanre de vwo uphẹn avwanre vwo kiẹn eghọn rẹ ukoko 13 efa vwẹ Africa. Ọnana da nẹrhẹ avwanre riẹn oka rẹ ihwo rẹ ayen ghene hepha vẹ omamọ rẹ uruemu rẹ ayen vwori. Oshọ ro mu vwe ẹsosuọ de nu vwe oma, avwanre da kpẹvwẹ Jihova nẹ o ji avwanre rhe Africa.

Vwẹ Congo, a vwẹ oka rẹ emu sansan kẹ avwanre kerẹ e ra vwẹ emerọnvwọn re rhan chere, ri mi rorori nẹ avwanre cha sa re jovwo-o. Avwanre vwọ mrẹ iniọvo na re ria ayen, avwanre da je davwen ayen, e vwerhen avwanre.

Avwanre kpo ẹbẹre ọnre va nẹcha vwẹ ẹkuotọ na, asan rẹ ẹko rẹ ihwo ri gbe vwọsua da họnra je wan eya kugbe emọ oma, ra vwẹ ọbọngan vẹ oborẹ iniọvo na guọnọre vwọ kẹ ayen. Buebun rẹ iniọvo na ghwe vwo ekuakua rẹ akpeyere-en. Dedena, iphiẹrophiyọ rẹ ayen vwo kpahen evrẹnushi na, ẹguọnọ rayen kpahen Jihova, kugbe evuẹfuọn rayen kẹ ukoko na te avwanre ẹwẹn mamọ. Udje rayen de mu avwanre vwo roro kpahen oboresorọ avwanre vwọ ga Jihova ji ru esegbuyota avwanre kpahọn ganphiyọ. A guọghọ iwevwin rẹ iniọvo na evo je ghwọrọ ekankọn rayen. Ọnana nẹrhẹ me karophiyọ nẹ ekuakua rẹ akpeyeren sa va ohwo abọ kpregede, nẹ oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova yen obo re ma ghanre. Dede nẹ uwenre gan kẹ ayen, jẹ godogodo yen wọ vwọ mrẹ iniọvo ri brenu. Uruemu rẹ ayen djephia na chọn avwanre uko vwo fiudugberi hirharoku ebẹnbẹn rẹ avwanre vẹ ega sansan rẹ avwanre nene muabọ.

Igbevwunu ọfa da rhoma phia. A vuẹ avwanre nẹ avwanre kpo oghọn rẹ ukoko rọhẹ Hong Kong. Avwanre vwẹ ọke vuọvo vwo roro nẹ avwanre cha dia Asia-a! Avwanre vwo rhiẹromrẹ ebruphiyọ ri Jihova vwẹ ewian efa a vwọ kẹ avwanre vwẹ obuko re, avwanre de rhiabọreyọ edurhie na. Vẹ ame oviẹ vwẹ ẹro rẹ avwanre, vwẹ 2013 avwanre da yanjẹ igbeyan rẹ avwanre vẹ erọnvwọn sansan ri je avwanre vwẹ Africa vwo, dede nẹ avwanre riẹn obo re hẹrhẹ avwanre vwẹ obaro-o.

Ra vwọ dia Hong Kong, guọnọ ewene rode kidie ọ vọnre vẹ ihwo ri nẹ ẹkuotọ sansan rhe. Ọ pha bẹnbẹn e vwo yono ephẹrẹ ri China re se Cantonese. Iniọvo na, nabọ dede avwanre sasasa, emu rayen je nabọ vwerhen avwanre dẹn. Owian na nabọ yan phiaro, jẹ igho ra vwọ dẹ etọ vẹ iwevwin de rhi kpenu ẹsiẹvuọvo. Ọtiọyena Ẹko Rọvwẹrote na de brorhiẹn rẹ aghwanre ayen vwọ shẹ etọ vẹ iwevwin rẹ ukoko na evo. Ọmọke vwọ wan nu, vwẹ 2015, e de mu avwanre kpo South Korea, rẹ avwanre da ga enẹna. Vwẹ etinẹ na avwanre che yono obo ra jẹ ephẹrẹ ọfa rọ je pha gangan, dede nẹ avwanre je rhe riẹn obo ra jẹ ephẹrẹ ri Korea na fiotọ-ọ, jẹ iniọvo na vuẹ avwanre nẹ avwanre davwan.

Ọ dia ọkieje ọ vwọ lọhọ e vwo mu igbeyan kpokpọ-ọ, ẹkẹvuọvo a da jowọ e vwo dede ihwo efa, ọ rha cha ghwọrọ ọke e vwo vughe aye-en. Avwanre rhe mrẹvughe re nẹ ẹdia rẹ iniọvo avwanre da họhọ ohwohwo bun vrẹ ọ rẹ ayen da fẹnẹ ohwohwo, nẹ Jihova ma avwanre vwẹ idjerhe avwanre de se rhie ubiudu rẹ avwanre ji dje ẹguọnọ kẹ igbeyan buebun.​—2Kọ 6:11.

Avwanre rhe mrẹ oboresorọ e vwo rhiabọdede ihwo kerẹ oborẹ Jihova ruẹ je mrẹ obo ri djerephia nẹ Jihova vwo ẹguọnọ rẹ avwanre, ọ je vwẹ odjekẹ kẹ avwanre vwẹ akpeyeren. Siẹrẹ ofu de dje avwanre yẹrẹ avwanre no nẹ ihwo efa rhiabọreyọ avwanre-e, kẹ avwanre rhoma se ikadi yẹrẹ ileta rẹ igbeyan si rhe avwanre. Oborẹ Jihova kpahenphiyọ ẹrhovwo rẹ avwanre vwẹ obuko re, kẹ avwanre imuẹro nẹ o vwo ẹguọnọ rẹ avwanre nẹ ọ je cha kẹ avwanre ẹgba avwanre se vwo ruiruo rọyen.

Vwẹ ikpe buebun re wanre na, mẹvwẹ vẹ Lesli riẹn obo rọ ghanre te re vwo vwo ọke kẹ ohwohwo, o toro oborẹ ewian bun avwanre abọ te-e. Avwanre je rhe riẹn re nẹ ota da chọ ohwo unu ofori nẹ e vwo ru ọ re hwẹ marho e de yono ephẹrẹ kpokpọ. Kason kason, avwanre davwẹngba vwo roro kpahen orọnvwọn ọvo avwanre riavwerhen rọyen rẹ avwanre sa vwẹ fiki rọyen kpẹvwẹ Jihova.

Vwọrẹ uyota, mi rorori nẹ mi che se ruiruo rẹ imishọnare yẹrẹ dia ẹkuotọ efa-a. Ẹkẹvuọvo, me mrẹ aghọghọ rọ herọ me vwọ riẹn nẹ mi se ru kemu kemu womarẹ ukẹcha ri Jihova. Ọnana nẹrhẹ me karophiyọ eta rẹ ọmraro Jerimaya rọ tare nẹ: “E Ọrovwohwo, wọwẹ re phiẹvwẹ.” (Jer 20:7) Vwọrẹ uyota, Jihova ru emu rẹ igbevwunu buebun kẹ avwanre ji bruba kẹ avwanre vwẹ idjerhe re rhẹro rọye-en, tobọ te owenvwe ri mi vwori re me vwọ ro aropleni kpo asan sansan ri mi rhẹro rọye-en. Asan me tobọ vwẹ ẹwẹn roro nẹ mi se te ọke me vwọ hẹ omotete-e, me ro aropleni kpo asan tiọyen avwanre vwo kiẹn eghọn ukoko vwẹ ẹkuotọ buebun vwẹ akpọ na. Vwẹ iruo rẹ avwanre eje, mi vwo ọdavwaro kpahen ẹwẹn rẹ omaevwoze ri Lesli kugbe ukẹcha rọ vwọ kẹ vwẹ.

Ọkieje yen avwanre vwọ karophiyọ oma rẹ avwanre ohwo rẹ avwanre wian kẹ kugbe oboresorọ avwanre vwọ wian owian na. Ebruphiyọ avwanre riavwerhen rọyen enẹna eyen erọnvwọn itete siẹrẹ a da vwọ vwanvwe arhọ ri bẹdẹ rẹ avwanre cha riavwerhen rọyen ọke ri Jihova che vwo “rhie obọ” rọyen ji ru obo ri kohwo kohwo guọnọre kẹ.​—Un 145:16.