Isahluko 8
Ngingabenza Kanjani Abangane Abakahle?
“Lapho ngithukuthele, ngidinga umuntu engizothululela kuye isifuba sami. Uma ngidabukile, ngifuna umuntu ozongitshela ukuthi kuzolunga. Uma ngijabule, ngifuna ukujabula nothile. Ngokubona kwami, umuntu uyabadinga abangane.”—UBrittany.
KUYE kuthiwe izingane zidinga ezinye ezizodlala nazo, kanti intsha idinga abangane. Uyini umehluko?
Umuntu odlala naye umuntu okuchithisa isizungu.
Umngane umuntu othanda izinto ozithandayo.
Ngaphezu kwalokho, iBhayibheli lithi “umngane weqiniso ubonisa uthando ngaso sonke isikhathi, futhi ungumfowabo womuntu ozalelwe isikhathi sosizi.” (IzAga 17:17) Cishe lokhu kuchaza ubungane obuthe ukujula kunalobo owawunabo nezingane owawudlala nazo ngesikhathi useyingane!
Iqiniso: Njengoba ukhula, udinga abangane
1. Abanezimfanelo ezinhle
2. Abaphila ngezindinganiso ezincomekayo
3. Abanethonya elihle kuwe
Umbuzo: Ungabathola kanjani abangane abanjalo? Ake sihlaziye isici ngasinye.
Isici Sokuqala Sobungane Izimfanelo Ezinhle
Okufanele ukwazi. Akuwona wonke umuntu othi ungumngane wakho ongumngane wangempela. IBhayibheli lize lithi “kukhona abangane abathambekele ekuphihlizaneni babe yizicucu.” (IzAga 18:24) Lokhu kungazwakala kuwukweqisa. Kodwa zibuze: Wake waba yini “nomngane” owayesizakala ngawe? Noma wake waba yini nomngane owayehleba ngawe noma asakaze amanga ngawe? Abangane abanjalo bangakwenza ungabe usabethemba.a Khumbula njalo ukuthi endabeni yabangane, kungcono ukuba nabangane abambalwa abahle kunokuba nenqwaba yababi!
Ongakwenza. Khetha abangane abanezimfanelo ezikufanelekelayo ukulingiswa.
“Bonke abantu bakhuluma kahle ngomngane wami uFiona. Nami ngifuna kukhulunywe kahle ngami. Ngifuna ukuba nedumela elihle njengaye. Ngiyamthanda umuntu onjengaye.”—UYvette, oneminyaka engu-17.
Zama lokhu.
1. Funda eyabaseGalathiya 5:22, 23.
2. Zibuze, “Ingabe abangane bami banazo izimfanelo ‘zezithelo zomoya’?”
3. Ngezansi bhala amagama abangane bakho abakhulu. Eceleni kwegama ngalinye, bhala imfanelo emchaza kahle lowo muntu.
Igama Imfanelo
․․․․․ ․․․․․
Ukusikisela: Uma ukhumbula izimfanelo ezimbi zodwa, kungenzeka sekuyisikhathi sokuba ufune abangane abangcono!
Isici Sesibili Sobungane—Izindinganiso Ezincomekayo
Okufanele ukwazi. Uma ufuna abangane ngokuxhamazela, kuyoba lula ukuba umane wamukele abangane abangalungile. IBhayibheli lithi: “Osebenzelana neziphukuphuku kuyomhambela kabi.” (IzAga 13:20) Igama elithi ‘iziphukuphuku’ alibhekiseli kubantu abangaphumeleli ezifundweni zabo zesikole noma abangakhaliphile. Kunalokho, lisho abantu abangafuni ukwamukela izinto ezinengqondo, abalandela inkambo yokuziphatha engenangqondo. Yilolo hlobo lwabangane ongaludingi!
Ongakwenza. Kunokuba umane ube umngane wanoma ubani, khetha kahle. (IHubo 26:4) Lokhu akusho ukuthi ube nobandlululo. Kule ndaba, ukukhetha kahle kusho ukukwazi kahle ‘ukubona umehluko phakathi kolungileyo nomubi, phakathi kokhonza uNkulunkulu nongazange amkhonze.’—Malaki 3:18.
“Ngiyabonga ngokuthi abazali bami bangisiza ukuba ngithole abangane—abantu abangontanga yami abaqhuba kahle ngokomoya.”—UChristopher, oneminyaka engu-13.
Phendula le mibuzo elandelayo:
Lapho nginabangane bami, ingabe ngiye ngikha-thazeke ngokuthi bangase bazame ukungiphoqa ukuba ngenze into engaziyo ukuthi ayilungile?
□ Yebo
□ Cha
Ingabe ngiyanqikaza ukwethula abangane bami kubazali bami, ngesaba ukuthi abazali bangase bangabamukeli?
□ Yebo
□ Cha
Ukusikisela: Uma uphendule ngoyebo kule mibuzo, funa abangane abanezindinganiso eziphakeme—labo ababeka isibonelo esihle ebandleni lobuKristu.
Isici Sesithathu Sobungane—Ithonya Elihle
Okufanele ukwazi. IBhayibheli lithi: “Ukuzihlanganisa nababi konakalisa imikhuba emihle.” (1 Korinte 15:33) ULauren osemusha uthi: “Izingane engifunda nazo zazingithandela ukuthi ngiyakwenza lokho ezithi angikwenze. Nganginesizungu, ngakho ngakhetha ukuzimatanisa nazo ukuze zingithande.” ULauren wathola ukuthi lapho wenza okufunwa abanye, ufana nenkomo ye-chess noma yomlabalaba, bakuyisa nomaphi lapho bethanda khona. Ufanelwe okungcono kakhulu kunalokho!
Ongakwenza. Hlukana nabangane abakuphoqa ukuba uphile njengabo. Uma ubayeka, ungase uncishelwe abangane; kodwa uyojabula futhi ube nethuba lokuthola abangane abangcono—abangane abayoba ithonya elihle kuwe.—Roma 12:2.
“Umngane wami omkhulu uClint unengqondo ehluzekile futhi unozwela, ngakho uye waba isikhuthazo esikhulu kimi.”—UJason, oneminyaka engu-21.
Zibuze le mibuzo elandelayo:
Ingabe indlela yami yokugqoka, yokukhuluma noma yokwenza ngiyayishintsha ukuze nje ngijabulise abangane bami?
□ Yebo
□ Cha
Ingabe ngiya ezindaweni ezinokuziphatha okungabazisayo ebengingeke ngiye kuzo ukube bekungengenxa yabangane bami?
□ Yebo
□ Cha
Ukusikisela: Uma uphendule ngoyebo kule mibuzo, iya kubazali bakho noma komunye umuntu omdala ovuthiwe ucele usizo. Uma ungomunye woFakazi BakaJehova, ungaya kumdala ongumKristu umazise ukuthi udinga usizo ekukhetheni abangane abayoba ithonya elihle kuwe.
FUNDA OKWENGEZIWE NGALE NDABA EMQULWINI 2, ISAHLUKO 9
Ingabe umuntu ocabanga ukuthi ungumngane wakho—noma mhlawumbe inhliziyo yakho—ukucindezela ukuba wenze izinto ezimbi? Funda indlela ongenqaba ngayo!
[Umbhalo waphansi]
a Yiqiniso, sonke siyawenza amaphutha. (Roma 3:23) Ngakho lapho umngane wakho ekuzwisa ubuhlungu bese ezisola ngobuqotho, khumbula ukuthi “uthando lumboza izono eziningi.”—1 Petru 4:8.
UMBHALO OYINHLOKO
“Kukhona umngane onamathela ngaphezu komfowenu.”—IzAga 18:24.
ICEBISO
Uma uphila ngezindinganiso ezilungile, cishe abanye abazama ukwenza okufanayo bazosondela kuwe. Bayoba abangane abakahle kunabo bonke!
UBUWAZI . . . ?
UNkulunkulu akabandlululi, kodwa uyacophelela lapho ekhetha ukuthi ubani ‘azommema etendeni lakhe.’—IHubo 15:1-5.
ENGIZOKWENZA!
Ukuze ngithole abangane abakahle, ngizo- ․․․․․
Abantu abadala kunami engingathanda ukubazi kangcono bahlanganisa u- ․․․․․
Engingathanda ukukubuza umzali wami (abazali) ngale ndaba ․․․․․
UCABANGANI?
● Iziphi izimfanelo ongazithanda kakhulu kumngane wakho, futhi ngani?
● Iziphi izimfanelo okudingeka usebenzele kuzo ukuze ube umngane okahle?
[Amazwi acashunwe esihlokweni ekhasini 60]
“Lapho abazali bami bethi angihlukane nabangane abathile, ngazitshela ukuthi yibo kanye engifuna ukuzihlanganisa nabo. Nokho, abazali bami babeqinisile, futhi lapho ngicabangisisa ngalokho ababekusho, ngabona ukuthi baningi abangane abangcono.’’—UCole
[Ibhokisi ekhasini 61]
Zama Lokhu Kusikisela
Khuluma nabazali bakho ngabangane. Babuze ukuthi babenabangane abanjani ngesikhathi belingana nawe. Ingabe bayazisola ngohlobo lwabangane abalukhetha? Uma kunjalo, kungani? Babuze ukuthi ungazigwema kanjani ezinye zezinkinga ababhekana nazo.
Yethula abangane bakho kubazali bakho. Uma unqikaza ukwenza kanjalo, zibuze, ‘Kungani nginqikaza?’ Ingabe kukhona okuthile ngabangane bakho owaziyo ukuthi abazali bakho ngeke bakuthande? Uma kunjalo, kungase kudingeke ucophelele lapho ukhetha abangane.
Yiba isilaleli esihle. Yikhathalele indlela abangane bakho abazizwa ngayo nezinto ezibakhathazayo.—Filipi 2:4.
Thethelela. Ungalindeli ukuphelela kubo. “Sonke siyakhubeka izikhathi eziningi.”—Jakobe 3:2.
Nikeza umngane wakho isikhathi sokuba yedwa. Asikho isidingo sokuba unamathele kuye ngokweqile. Abangane beqiniso bazokusiza lapho ubadinga.—UmShumayeli 4:9, 10.
[Isithombe ekhasini 63]
Lapho wenza okufunwa abanye ukuze nje bakuthande, ufana nenkomo ye-chess noma yomlabalaba, bakuyisa nomaphi lapho bethanda khona