Ana Mpaka Amasye Ungapikangana Kuti Aŵe Pamtendele?

YEHOFA MLUNGU akusiŵalimbikasya Aklistu kuti aŵeje ŵamtendele ndaŵi syosope. Patukutenda yeleyi, yikusatukamucisya kuti tusangalaleje ni mtendele wejinji. Yeleyi yikusatendekasya kuti ŵandu ŵane ŵakusasacilila kuŵa pamtendele atendeje lung’wanu ni mpingo waciklistu.

Mwambone, msing’anga jwine jwa ku Madagascar ŵalolaga mwele Ŵamboni sya Yehofa ŵaŵelaga ŵakusangalala ligongo lya mkamulano wawo. Jwalakwe ŵaŵecetaga mumtima mwakwe kuti, ‘Naga ndaŵi jine cinjisaka kwinjila mpingo wine wakwe, mpingo wakwe uciŵa welewu.’ Mkupita kwandaŵi, jwalakwe ŵalesile kutenda yamisimu, ŵalinganyisye yakuti ulombela wakwe uŵe wakamulana ni malemba, soni kaneko ŵaŵele jwakutumicila jwa Yehofa, jwali Mlungu jwamtendele.

Mwakulandana ni jwamlumeju, caka cilicose ŵandu ŵajinji akusajinjila mu mpingo waciklistu soni akusawusimana mtendele waŵawusacililaga. Nambope, Baibulo jikusasala mwakupikanika cenene kuti naga ŵandu mumpingo akwete ndamo ja ‘wiwu soni ukangani’ mpaka yisokonasye mkamulano mumpingomo soni mpaka paŵe yakusawusya yejinji. (Yak. 3:14-16) Nambo cakusangalasya ni cakuti, Baibulo jikusatusalila mwampaka tuŵambalile yakusawusya yeleyi soni kulimbisya mtendele wetu. Kuti tumanyilile mwampaka tutendele yeleyi, kwende tutagulilane yisyasyo yayatendecele ŵandu ŵane.

“Nganingamulanaga ni m’bale junakamulaga najo masengo. Ndaŵi jine ŵandu ŵane ŵaŵili ŵatusimanile tuli mkangana.”—CHRIS.

“Lisiku line, mlongo junalalicilaga najo jwagambile kusalila kuti tulece kwendela yalumo mu undumetume. Kaneko, jwalakwe ŵalesile kumbecetekasya. Nambo nganimanyililaga ligongo lyakwe.”—JANET.

“Twaŵecetanaga pafoni ŵandu ŵatatu pandaŵi jimo. Kaneko mundu jumo jwalanjile, ni naganisyaga kuti akatile fonijo. M’yoyo natandite kumsalila mundu jwinejo yindu yakusakala ya mundu juŵalanjile jula, nambo jwalakwejo ŵaliji mkanakate fonijo.”—MICHAEL.

“Mumpingo mwetu, apayiniya ŵane ŵaŵili ŵalesile kamulana. Apayiniyawo ŵatandite kuŵecetelana yakusakala. Yaŵatendagayi yasokonasyaga ŵandu ŵane mumpingo.”—GARY.

Mpaka ayiwone yakusawusya yeleyi kuŵa yamwana. Nambope, yakusawusya yosopeyi yikatendekasisye kuti ŵanduwo alajeje munganisyo soni yikasokonasisye mtendele wa mumpingo. Nambo yili yakusangalasya kuti abale ni alongoŵa ŵawucisye mtendele wawo mwakulongoleledwa ni Baibulo. Ana akuganisya kuti jemanjaji ŵakamulicisye masengo songa syapi sya m’Baibulo?

“Akakanganatu mwitala.” (Gen. 45:24) Yosefe ŵasalile yeleyi acabalegwe ŵaŵawujilaga kwa baba ŵawo. Maloŵega galiji gakamucisya mnope. Naga mundu ngakulamulila nganisyo syakwe, mpaka atandisye ukangani mwangasawusya. Chris ŵayiweni kuti cakusawusya cakwe caliji kupoka soni ungasaka kupocela camuko. Pakusaka kucenga, jwalakwe ŵampepesye m’bale juŵakanganaga najo jula soni ŵalingagalingaga kulamulila nganisyo syakwe. Pakulola kuti Chris ŵalingagalingaga kucenga, mjakwe jula ŵacenjilesoni. Sambano jemanjaji akusangalala kutumicila Yehofa yalumo.

“Pali pangali kutamila pamo, yakuganisya yikusalepecekwa.” (Miy. 15:22) Janet ŵayiweni kuti akusosekwa kamulicisya masengo maloŵe gelega. Jwalakwe ŵasagwile yakuti akatagulilane ni mlongo mjakwe jula. Paŵatagulilanaga, Janet ŵamtendekasisye mlongojo kuti asale yayamtendekasyaga kuti atumbileje. Pandanda yaliji yakusawusya kutagulilana, nambo kaneko ŵatandite kupikangana ligongo lyakuti ŵatagulilanaga mwakuwusimana mtima. Pambesi pakwe, mlongojo ŵamanyilile kuti ngani jaŵatumbilaga najojo nganijimkwayaga Janet. Jwalakwe ŵapepesye, soni apano akutumicila Yehofa yalumo mwakamulana.

“Naga ayice ni mtuka wawo pamalo pakupelecela mbopesi, nambo ali pelepo akumbucile kuti mlongo mjawo akwete nawo magongo, alece mtukawo pasogolo pa malo gakupelecela mbopesigo. Ajawule akajilane ni mlongo mjawojo, kaneko ayice ni kupeleka mtuka wawowo.” (Mat. 5:23, 24) Komboleka akukumbucila kuti Yesu ni juŵasasile maloŵega pa Kulalicila kwa Petumbi. Michael ŵalasile mnope mumtima paŵamanyilile kuti nganatenda yindu mwakumganicisya mjakwe jula. Jwalakwe ŵasimicisye mtima kuti awucisye mtendele wawo. Ŵasimene najo m’balejo ni kumpepesya. Ana yakuyicisya yakwe yaliji yamtuli? Michael ŵasasile kuti, “M’balejo ŵangululucile ni mtima wosope.” Kaneko unasi wawo watanditesoni kwenda cenene.

“Ajendelecele kundililana ni kululucilana ni mtima wosope, naga jwine akwete ligongo lyakudandawulila ya mjakwe.” (Akolo. 3:12-14) Jwamkulungwa jwamumpingo jwine ŵakamucisye apayiniya ŵaŵili ŵala kuti aganicisye yiwusyo yakuyicisyayi, ‘Ana ŵaŵiliwe tukwete ufulu wakwatendekasya ŵandu ŵane kudandawula ligongo lya ungapikangana wetu? Ana tukwete ligongo lyakupikanika lyakutulepelekasya kuŵa ŵakundililana kuti tujendelecele kutumicila Yehofa mwamtendele?’ Apayiniyawo ŵapikanile camukoco soni ŵacikamulicisye masengo. Apano, jemanjaji akusalalicila ngani syambone mwakamulana.

Mundu jwine patulemwecesye, mpaka tutende cenene kutanda ni kamulicisya masengo songa jaliji pa Akolose 3:12-14. Ŵandu ŵajinji akusayiwona kuti yikusaŵa cenene kwamba kulinandiya ni kwakululucila ŵane soni kuyiliŵalila yatulemwecesyeyo. Nambo naga tukuyiwona kuti yikutulema kwamba kululuka, kuya yayili pa Matayo 18:15 mpaka kutukamucisye. Yesu ŵasasile maloŵe gapalilembali pakwamba yampaka tutende mnopemnope naga mundu atutendele cakulemwa cekulungwa. Nambope mpaka tugakamulicisyesoni masengo atamose ŵane patutendele yakulemwa yamwanamwana. Mpaka tutende cenene kusimana ni mundu jwatulemwecesyejo ni kutagulilana najo mwakuwusimana mtima soni mwakulinandiya ni kumasya nganijo.

Baibulo jikusatusalilasoni songa sine syampaka tukuye. Kuti tukombole kuya songa syelesi tukusosekwa kulosya “yisogosi ya msimu,” yayili “cinonyelo, cisangalalo, mtendele, kulitimalika, canasa, umbone mtima, cikulupi, kufasa, soni kuligosa.” (Aga. 5:22, 23) Aganicisye ayi, yisyano yikusasyungula cenene payitasile oyilo. Mwakulandanamo, kola ndamo syelesi mpaka kutukamucisyesoni kuti tumasyeje yakusawusya mwangasawusya.

Ŵanduwe tukwete maumundu gakulekanganalekangana. Tukwete ndamo syakulekangana soni tukusayiwona yindu mwakulekangana. Yeleyi yikusatendekasya kuti unasi wetu ni ŵane uŵeje wakusangalasya. Nambope, kulekangana kwa maumundu kweleku mpaka kutendekasye kuti paŵe yakusawusya. Mwambone, jwamkulungwa jwamumpingo jwine ŵapelece cisyasyo cakuti, “Mundu jwakufasa mpaka yimsawusyeje kutama ni mundu jwakuŵecetaŵeta. Kulekangana kwa ŵandu ŵeleŵa mpaka kuwonece mpela kwamwana, nambo mpaka kuyikasye yakusawusya yekulungwa.” Nambo ana akusaganisya kuti ŵandu ŵakulekangana maumundu nganaŵa aŵele ŵakamulana? Kwende tulole cisyasyo ca ŵandumetume ŵane ŵaŵili. Ana ndumetume Petulo ŵakwete umundu wamtuli? Mpaka aganisye kuti jwalakwe ŵaliji jwangasisa maloŵe soni jwakupupuluma. Nambi wuli Yohane? Mpaka aganisye kuti jwaliji jwacinonyelo soni jwakulamulila maloŵe ni yitendo yakwe. Pana magongo gakututendekasya kuganisya yeleyi pakwamba ya ŵandumetume ŵaŵiliŵa. Yikuwoneka kuti jemanjaji ŵakwete maumundu gakulekangana, nambope ŵatendelaga yindu yalumo mwakamulana. (Mase. 8:14; Aga. 2:9) Masiku aganosoni, yili yakomboleka kwa Aklistu ŵakwete maumundu gakulekangana kutendela yindu yalumo mwakamulana.

Komboleka kuti mumpingo mwawo mwana m’bale jwakusaŵeceta kapena kutenda yindu yayikusasakalisya wawojo. Nambope, wawojo akumanyilila kuti Klistu ŵam’wilile jwalakwejo, soni kuti akusosekwa kumnonyelaga. (Yoh. 13:34, 35; Alo. 5:6-8) M’malo mwaganisya yakuleka kunguluka najo kapena kum’ŵambalaga, akusosekwa kuliwusya kuti, ‘Ana yakusatenda m’baleju yili yangakamulana ni Malemba? Ana jwalakwe akusatenda yeleyi mwamele pakusaka kundagasya?’ Ciwusyo cine cakusosekwa mnope cili cakuti, ‘Ana jwalakwe akwete ndamo syambone syapi syampaka singamucisye?’

Mwambone, naga m’bale ali jwakuŵecetaŵeceta nambo wawojo ali ŵakufasa, wuli ngalinga kwenda najo mu undumetume ni kulola yampaka alijiganye kwa jwalakwejo. Kapena naga jwalakwejo akwete mtima wakupeleka kwapunda wawojo, ana nganaŵa alijiganyisyepo kandu pakulola cisangalalo cakusapata ligongo lyakwakamucisya ŵacekulupe, ŵakulwala, kapena ŵakulaga? Ngani jekulungwa ni jakuti, atamose kuti akwete maumundu gakulekangana, nambo mpaka aŵe ŵakamulana ni m’balejo naga akulola yambone mwa jwine ni mjakwe. Komboleka kuti nganaŵa aŵele mjawo jwapamtima, nambope mpaka aŵe najo pamtendele, soni mpaka yikamucisye mpingo wosope kuŵa wakamulana.

Komboleka kuti Yuodiya ni Suntuke ŵakwete maumundu gakulekangana mnope. Nambope, ndumetume Paulo ŵalimbikasisye jemanjaji kuti “aŵe ŵanganisyo simo mwa Ambuje.” (Afi. 4:1, 2) Ana wawojosoni cacilingalinga kuŵa pamtendele ni ŵane soni kamucisya kuti mpingo uŵe wakamulana?

Mpela mwayikusaŵela ni litinji lyalimesile mumgunda wa maluŵa, naga ngalicuŵa mgundawo ukusawutala mnope. Mwakulandanamo, naga tukwete nganisyo syakulemweceka kwa ŵane, nganisyosyo mpaka sikule mnope naga ngatukulingalinga kusimasya. Naga mundu ali jwangacelewa kutumbila, mpaka asokonasye msimu wa mpingo. M’yoyo naga tukusamnonyela Yehofa soni abale ŵetu tucitenda yiliyose yakomboleka kuti tukasokonasya mtendele wa ŵandu ŵa Mlungu.

Naga tukumasya ungapikangana wetu ni cakulinga cakuti tuŵe pamtendele ni ŵane, pakusaŵa yakuyicisya yambone. Aganicisye cisyasyo ca mlongo jwine. Jwalakwe ŵasasile kuti, “Nalipikanaga kuti mlongo jwine jwakwe ŵandendelaga yindu mpela kuti ndili mwanace. Yeleyi yasakalisyaga mnope, mwamti kaneko natandite kumjanga mwakata pakumbecetekasya. Naganisyaga kuti, ‘Jwalakwe jwanganjimbicisya, ni unesoni nganamcimbicisyaga.’”

Kaneko, mlongojo ŵatandite kuganicisya ya yitendo yakwe. Ni ŵatite, “Natandite kuliwona kuti nganindendaga yambone, soni nalitendele canasa mnope. Nayiweni kuti ngusosekwa kucenga kaganisye kangu. Panyuma pakujipopelela nganiji kwa Yehofa, namsumile mlongo jula mtuka soni namlembele kacikalata kakumpepesya. Twakumbatilene soni twakamulene kuti tujiliŵalile nganijo. Kutyocela ndaŵi jelejo, nganitukolasoni yakusawusya yine.”

Ŵandu ŵajinji akusasacilila kuŵa pamtendele. Nambo ligongo lya yakusawusya yakusasimana nayo kapena kupoka, yikusiyatendekasya kuti akatendaga yindu mwamtendele. Yeleyi yikusatendekwa mnopemnope kwa ŵandu ŵangalambila Yehofa. Nambope, Yehofa akusajembeceya kuti pasikati pa ŵakulambila ŵakwe paŵeje mtendele soni mkamulano ndaŵi syosope. Jwalakwe ŵamsalile Paulo kuti alembe kuti, “Ngwadandawulila jemanja kuti ajendeje mwakuŵajilwa mwakamulana ni kuŵilanjidwa kwawo. Ajendeje mwakulinondiya, mwakufasa, mwakulitimalika, soni mwakundililana m’cinonyelo. Alinjilile ni mtima wosope kuŵa ŵakamulana pakuŵa ŵamtendele wawuli mpela cakutaŵila cakutukamulanya.” (Aef. 4:1-3) ‘Mtendele’ welewu wuli wamtengo wapenani. M’yoyo, kwende tujendelecele kuwulimbisya soni tuŵe ŵakusimicisya mtima kuti tumasyeje yakusawusya yiliyose yampaka yipagwe pasikati petu.