Ubatiso Uli Cindu Cakusosekwa Mnope kwa Aklistu
“Ubatiso . . . ukwakulupusyasoni jemanja.”—1 PET. 3:21.
1, 2. (a) Ana acinangolo ŵane akusapikana wuli mumtima mwanagwawo paŵasalile kuti akusaka kubatiswa? (b) Ligongo cici wosope ŵakwawula kukubatiswa akusiŵawusya naga alipelece acimsyene kwa Yehofa? (Alole ciwulili cacili penanipa.)
ACINANGOLO akumlola mwanace jwawo jwamkongwe lina lyakwe Maria pakwima yalumo ni ŵandu ŵane ŵakusaka kuja kubatiswa. Jwalakwe akwete yaka 9. Mwakwesya maloŵe, jwalakwe akwanga yiwusyo yiŵili yele jwakuŵeceta ngani awusisye. Kaneko jwalakwe akubatiswa.
2 Acinangolo ŵa Maria, ŵaliji ŵakusangalala mnope ligongo lyakum’wona mwanace jwawo ali alipelece kwa Yehofa soni kubatiswa. Atamose kuti yili m’yoyo, mamagwe ŵa Maria ŵaliwusyaga yiwusyo yejinji. Ŵaliwusyaga kuti, ‘Ana Maria ayice pa msingu wakubatiswa? Ana jwalakweju akumanyilila ukumu wawukusayika ligongo lyakulipeleka kwa Yehofa? Ana yikaliji cenene kuti ajembeceye kaje kuti cabatiswe kusogolo?’ Acinangolo ŵajinji ŵacinonyelo, akusaliwusya yiwusyo mpela yeleyi mwanace jwawo paŵasalile kuti akusaka kubatiswa. (Mlal. 5:5) Nambo mulimose mwampaka yiŵele, tukumanyilila kuti cakusagula cakusosekwa mnope campaka atende jwalijose cili kulipeleka soni kubatiswa.—Alole libokosi lyakuti, “Ana Alipelece Jika kwa Yehofa?”
3, 4. (a) Ana ndumetume Petulo ŵasasile yamtuli pakusaka kutujiganya kusosekwa kwa kubatiswa? (b) Ligongo cici kubatiswa akulandanyicisye ni kutaŵa combo m’masiku ga Nowa?
3 Ndumetume Petulo, ŵalandenye kubatiswa ni masengo gaŵakamwile Nowa gakutaŵa combo. Jwalakwe ŵatite, “Cakulandana ni combo ca Nowa, cili ubatiso wawukumkulupusya mmwejo.” (Aŵalanje 1 Petulo 3:20, 21.) Comboci capelece umboni wakumanyika cenene kwa ŵane wakulosya kuti Nowa ŵasacililaga ni mtima wosope kutenda lisosa lya Mlungu. Mwakulupicika jwalakwe jwakombwele kamula masengo gaŵamsalile Mlungu kuti atende. Ligongo lya cikulupi caŵakwete, Yehofa ŵamkulupwisye yalumo ni liŵasa lyakwe pa ndaŵi ja cigumula. Ana Petulo ŵasakaga kutujiganya cici kutyocela pa cisyasyoci?
4 Ŵandu paŵaciweni combo caŵataŵile Nowa, ŵayimanyi kuti jwalakwe ŵakulupililaga Mlungu. Mundu pakubatiswa pameso pa ŵandu ŵajinji, ŵanduwo akusamanyilila kuti mundujo alipelece msyene kwa Yehofa ligongo lyakola cikulupi pa mbopesi ja Klistu. Mpela Nowa, mundu pabatiswe akusatenda ni mtima wosope masengo gampele Mlungu. Pacacijonangaga cilambo cakusakalaci, cacakulupusya wosope ŵakulupicika ŵali ŵabatiswe, mpela yaŵatesile Mlungu pakumkulupusya Nowa ku Cigumula. (Maliko 13:10; Ciu. 7:9, 10) Yeleyi yikulosya kuti kulipeleka ni kubatiswa yili yindu yakusosekwa mnope. Mundu jwakusatenda mbwaji kuti abatiswe akusaŵa ali mkukana upile wakola umi wangamala.
5. Ana mungani ajino citutagulilane cici?
5 Pakuŵa sambano tukumanyilila ukumu wawukusayika ligongo lya kubatiswa, tukusosekwasoni kumanyilila kwanga kwa yiwusyo yitatu yakuyicisyayi; Ana Baibulo jikusasala yamtuli pangani ja ubatiso? Ana mundu akusasosekwa kutenda cici mkanabatiswe? Ligongo cici ndaŵi syosope tukusosekwa kukumbucilaga kusosekwa kwa ubatiso, patukwajiganya ŵanace ŵetu, kapena ŵatukusitwajiganya Baibulo?
YAJIKUSAJIGANYA BAIBULO PA NGANI JA UBATISO
6, 7. (a) Ana ubatiso wa Yohane wagopolelaga cici? (b) Ana Yohane ŵatesile ubatiso wine wapi wakusosekwa mnope?
6 M’Baibulo tukusaŵalanga ya mundu jwandanda kwabatisya ŵandu ŵane. Mundu jweleju ali Yohane m’Batisi. (Mat. 3:1-6) Ŵandu wosope ŵaŵajiticisyaga kuti abatiswe ni Yohane, ŵalosyaga kuti apitikwice mtima ligongo lya yakulemwa yawo yakasa Cilamusi ca Mose. Nambo cakusangalasya caliji cakuti, ubatiso wine wakusosekwa mnope waŵatesile Yohane, nganiwusosekwaga kuti mundu apitikuce mtima. Yohane ŵakwete upile wekulungwa wakum’batisya Yesu, juŵaliji Mwanace jwa Mlungu jwamlama. (Mat. 3:13-17) Yesu nganalemwa cilicose, m’yoyo nganasosekwaga kuti apitikuce mtima. (1 Pet. 2:22) Nambo kubatiswa kwakweku, kwalosyaga kuti jwalakwe alipelece msyene kuti atende lisosa lya Mlungu.—Ahe. 10:7.
7 Yesu ali atandite kulalicila, ŵakumkuya ŵakwe ŵatandite kwabatisya ŵandu ŵane. (Yoh. 3:22; 4:1, 2) Ŵandu ŵaŵabatiswagaŵa, nombe nawo ŵalosyaga kuti apitikwice mtima ligongo lya yakulemwa yakasa Cilamusi ca Mose. Nambope, panyuma pakuti Yesu awile soni kwimuka ku ŵawe, wosope ŵaŵasakaga kumkuya jwalakwe ŵabatiswaga pakusaka kuti atende lisosa lya Mlungu.
8. (a) Ana Yesu ŵapelece lilamusi lyamtuli ali agambile kwimuka ku ŵawe? (b) Ligongo cici yili yakusosekwa kuti Mklistu abatiswe?
8 Mu 33 C.E.a panyuma pakuti Yesu ajimwice ku ŵawe, ŵaŵecete kwa ŵandu ŵakupunda 500. Pamalopa papali acalume, acakongwe, soni komboleka kuti papali ŵanace. Komboleka kuti pacakutendekwa celeci nipaŵasasile kuti, “M’yoyo, ajawule akajiganye ŵandu ŵa mitundu josope kuti aŵe ŵakulijiganya ŵangu. Ŵabatisyeje m’lina lya Atati ni lya Mwanace ni lya msimu weswela, ni kwajiganya kuti asunjeje yindu yosope yanalamwile.” (Mat. 28:19, 20; 1 Akoli. 15:6) Yikuwoneka kuti Yesu paŵapelekaga lilamusi lyakuti akapanganye ŵakulijiganya, ŵakumkuya ŵakwe ŵajinji ŵaliji papopo. Yesu ŵajuwile kuti jwalijose jwakusaka kunyakula likongwa lyakwe, candanda akusosekwa kubatiswa. (Mat. 11:29, 30) Kuti mundu atumicile mwakumsangalasya Mlungu, akusosekwa kwiticisya kaje kuti Mlungu akusamkamulicisya masengo Yesu pakusaka kwanilisya lisosa lyakwe. Panyuma pakutenda yeleyi, mundujo mpaka abatiswe. Kuti Mlungu amnonyele mundujo akusasosekwa kubatiswa. M’Baibulo mwana maumboni gakulosya kuti m’yaka 100 yandanda, Aklistu ŵasambano ŵakuwonaga kusosekwa kwakubatiswa. Jemanjaji nganajembeceyaga kuti aganicisye kaje mkanabatiswe.—Mase. 2:41; 9:18; 16:14, 15, 32, 33.
AKASATENDA MBWAJI
9, 10. Ana tukulijiganya cici kutyocela pa ubatiso wa nduna ja ku Itiyopiya soni kwa ndumetume Paulo?
9 Aŵalanje Masengo 8:35, 36. Aganicisye ya nduna ja ku Itiyopiya jajawujilaga kumangwakwe kutyocela ku Yelusalemu kukulambila. Mwakulongoleledwa ni lilayika lya Yehofa, Filipo jwamsimene mu Itiyopiyaju ni kutanda “kumsalila ngani syambone syakwamba Yesu.” Ana mu Itiyopiyaju jwawupocela mwamtuli utengawu? Yaŵatesile jwalakwe yalosisye kuti akuyamicila usyesyene waŵalijiganyisye. Jwalakwe jwasacililaga kutenda yakusasaka Yehofa, kaneko mwangacelewa jwabatiswe.
10 Cisyasyo caŵili cili ca jwamlume jwa Ciyuda juŵalagasyaga Aklistu. Jwalakwe jwapagwile ku mtundu wele ŵandu ŵakwe ŵaliji ŵakulipeleka kwa Mlungu. Nambope, Ayuda ŵajasile unasi wawo ni Yehofa. Jwamlumeju jwaliji jwakulipeleka mnope ku misyungu ja Ciyuda, nambo kaneko jwalijiganyisye litala lyambone. Jwalakwe jwalalicidwe ni Yesu Klistu, jwaŵaliji ali apocele lumbili kwinani. Ana jwamlumeju jwatesile wuli? Jwalakwe jwapocele cikamucisyo kutyocela kwa jwakulijiganya jwa Yesu, lina lyakwe Ananiya. Pakwamba ya jwamlumeju, Baibulo jikusatusalila kuti, “Kaneko ŵajimwice nikwawula kukubatiswa.” (Mase. 9:17, 18; Aga. 1:14) Mwangakayicila amanyilile kala kuti jwamlume jwa Ciyuda jwatukumkolangaju, ali ndumetume Paulo. Yaŵatesile Paulo yalosisye kuti akuyamicila usyesyene wakwamba ukumu wa Yesu pakukwanilisya lisosa lya Mlungu. Kaneko mwangacelewa jwabatiswe.—Aŵalanje Masengo 22:12-16.
11. (a) Ana cici cacikusalimbikasya ŵakujiganya Baibulo ŵa masiku agano kuti abatiswe? (b) Ana yikusatukwaya mwamtuli patukwawona ŵacasambano ŵalipelece ali mkubatiswa?
11 Yili yakulandanasoni ni ŵatukusitwajiganyaga Baibulo masiku agano, cinga ali mwanace kapena jwamkulungwa. Ŵandu ŵakwete cikulupi soni ŵakusayamicila usyesyene wa m’Baibulo, akusatenda yakomboleka kuti alipelece soni kubatiswa. Ngani jajikusaŵecetedwa kwa ŵandu ŵakusaka kubatiswa pamsongano wamkuli kapena waupande jikusaŵa jakusangalasya mnope. Ŵamboni sya Yehofa akusasangalala naga jwakulijiganya Baibulo apocele usyesyene ni kwika pa kubatiswa m’mesi. Ana acinangolo Ŵaciklistu, ŵangasangalala pakwawona ŵanace wawo, ali pa likuga lya ŵakulijiganya ŵasambano ŵakusaka kubatiswa? Mu caka ca undumetume ca 2017, ŵandu “ŵakuŵajilwa” ŵakwana 284,000 ŵalosisye kulipeleka kwawo kwa Yehofa mwakubatiswa m’mesi. (Mase. 13:48) Kusala yisyene, ŵakulijiganya ŵasambanoŵa akusapikanicisya kuti ubatiso wuli wakusosekwa kwa Aklistu. Nambo ana cici cacalongolele kuti abatiswe?
12. Ana jwakulijiganya Baibulo akusosekwa kutenda yamtuli mkanabatiswe?
12 Jwakulijiganya Baibulo mkanabatiswe, akusosekwa kola cikulupi mwakamulana ni Maloŵe ga Mlungu, lisosa lyakwe, soni matala gakwe ga cikulupusyo. (1 Tim. 2:3-6) Kola cikulupi celeci, mpaka kumtendekasye jwakulijiganya Baibulo kuya malamusi gakulungama ga Yehofa ni kusiŵengaga ndamo syangamsangalasya jwalakwe. (Mase. 3:19) Mundu nganaŵa alipelece kwa Mlungu aku ali mkutenda ndamo syakusakala syampaka simtendekasye kuti akajinjila mu Ucimwene wa Mlungu. (1 Akoli. 6: 9,10) Nambo mundu akusosekwa kutenda yinesoni mmalo mwakwamba kuyape malamusi gapenani ga Yehofa. Mwambone akusasimanikwa pamisongano, kamula nawosoni mwamtawu masengo gakulalicila ni kupanganya ŵakulijiganya, gagali gakulupusya umi. Yesu ŵasasile kuti masengoga gacikamulidwa ni ŵakulijiganya ŵakwe ŵasyesyene. (Mase. 1:8) Jwakulijiganya jwasambano akusosekwa kutenda yeleyi mkanalipelece jika mwipopelo soni kulosya pelanga kulipeleka kwakwe mwakubatiswa.
CAKULINGA CATUKUSOSEKWA KOLA PATUKUMJIGANYA MUNDU BAIBULO
13. Ligongo cici ŵakwiganya Baibulo akusosekwa kumbucilaga kuti ubatiso uli wakusosekwa kwa Aklistu?
13 Patukwakamucisya ŵanace ŵetu ni ŵakulijiganya Baibulo ŵane kuti atende yakusosekwa, tukumbucileje kuti akusosekwa kubatiswa kuti aŵe jwakumkuya Yesu jusyesyene. Naga tukumbucila yeleyi, tuciŵeceta mwakupikanika cenene kwa jwakulijiganya jwetu. Ngasitulepela kumsalila pandaŵi jakuŵajilwa pakwamba ya kulipeleka ni kubatiswa. Yisyene, tukusaka ŵanace ŵetu soni ŵakulijiganya Baibulo ŵane kuti ajawule pasogolo mpaka kubatiswa.
14. Ligongo cici ngatukusosekwa kumcisya jwalijose kuti abatiswe?
14 Pangali jwakusosekwa kumcisya jwakulijiganya Baibulo kuti abatiswe, cinga acinangolo, ŵakwiganya Baibulo, kapena jwine jwalijose jwa mumpingo. Yehofa jwangasaka yeleyi. (1 Yoh. 4:8) Nambo patukwajiganya jemanjaji, tukusosekwa gombelecesya kusosekwa kwakuŵa paunasi ni Mlungu. Kuyamicila usyesyene kutyocela pasi pamtima soni kusacilila kunyakula likongwa lyakuŵa jwakulijiganya jwa Ciklistu kucimtendekasya jwakulijiganya Baibulo kusaka kubatiswa.—2 Akoli. 5:14, 15.
15, 16. (a) Ana pana mlingo wa yaka yakusosekwa kuti mundu abatiswe? Alondesye. (b) Ligongo cici jwakulijiganya Baibulo akusosekwa kubatiswa mpela Jwamboni sya Yehofa atamose kuti ŵabatiswe kala mu dini jine?
15 Pangali mlingo wa yaka yakusosekwa kuti mundu abatiswe. Jwakulijiganya jwalijose akusajawula pasogolo soni komangala pamlingo wakulekangana ni jwine. Ŵajinji akusabatiswa ali ŵacinandipile, soni akusajendelecela kuŵa ŵakulupicika kwa Yehofa. Ŵakulijiganya Baibulo ŵane akusakuwona kusosekwa kwa kubatiswa panyuma pakulijiganya Baibulo ali akwete yaka yejinji kapena ali acekulwipe.
16 Jwamkongwe jwine juŵalijiganyaga Baibulo ali jwamcekulupe, jwam’wusisye jwaŵamjiganyaga Baibulo naga yaliji yakusosekwa kusyene kuti abatiswesoni ligongo ŵaliji ali abatiswe kala mu dini syakulekanganalekangana yaka ya munyuma. Jwaŵamjiganyaga Baibulojo jwatagulilene najo malemba gane gakusosekwa ga m’Baibulo. Jwakulijiganyaju jwapikanicisye yajikusasala Baibulo soni kaneko jwabatiswe mwangacelewa. Atamose kuti ŵaliji mu yaka yakupunda 70, nambo ŵayiweni kuti akusosekwa kubatiswasoni. Yisyene, mundu akusosekwa kumanyilila mwakulondola lisosa lya Yehofa kuti abatiswe yisyesyene. Ŵakulijiganya Baibulo ŵasambano akusosekwa kubatiswa atamose kuti munyumamo ŵabatiswe mu dini jine.—Aŵalanje Masengo 19:3-5.
17. Ana mundu akusosekwa aganicisye mwakusokoka ya cici pa lisiku lya kubatiswa kwakwe?
17 Mundu akusasangalala palisiku lyabatiswe. Nambo pandaŵiji akusosekwasoni ganicisya mwakusokoka. Yili yakusawusya kuti mundu ajendelecele kutama ni umi mwakamulana ni kubatiswa kwakwe. Ni ligongo lyakwe Yesu ŵalandenye kuŵa jwakulijiganya jwa Ciklistu ni likongwa. Ŵakulijiganya ŵa Yesu akusosekwa “akalitamila umi wa acimsyenepe, nambo atamile umi jwalakwe juŵawilile ni kwimuka.”—2 Akoli. 5:15; Mat. 16:24.
18. Ana mungani jakuyicisya tucitagulilana yiwusyo yapi?
18 Mamagwe Maria, ŵaganicisyaga yeleyi paŵaliwusyaga yiwusyo yatuyikolasile kundanda kwa nganiji. Naga ali nangolo, mwine pakwete paliwusisye kuti, ‘Ana yisyene mwanangu akosece kubatiswa? Ana akumanyilila cenene usyesyene kuti abatiswe? Ana akwete yakulinga yamtuli yakucilu soni masengo? Nambi wuli naga panyuma pakubatiswa akutenda cakulemwa cekulungwa?’ Mungani jakuyicisya tucitagulilana yindu yeleyi soni yampaka atende acinangolo Ŵaciklistu kuti awuwoneje ubatiso mwakuŵajilwa.
a C.E. jikugopolela Yesu ali ayice.