Asangalaleje Pakwakamucisya Ŵane

JWAMKONGWE jwine lina lyakwe Alexandra ali m’basi, jwagambile kupikana maloŵe gakuti, “Basijo mpaka jijawuleje, nambo mcainaju apano ngatyoka!” Yeleyi yatendekwe m’malile mwa yilambo yine ya ku South America. Jwamkongweju jwatulwice kuti akapikanicisye cacatendekwaga. Jwalakwe jwamsimene mcainajo ali mkulaga kuŵeceta Cisipanishi paŵamsalilaga msilikali jwa pa boda yakwamba yipepala yakwe yakwendela. Alexandra jwalijiganyisye ciŵeceto ca ku China pajwasonganaga mu mpingo Wamboni sya Yehofa wa ciŵecetoci. M’yoyo, jwalipelece kuti cagopoleleje yakuŵeceta mundujo.

Mundujo jwasasile kuti jwakwete yikalata yakumjiticisya kutama m’cilambo ciŵajawulagaco, nambo ŵamjiŵile pampepe ni mbiya syakwe. Kaneko Alexandra jwasasile yeleyi kwa msilikalijo. Pandanda, msilikalijo nganajiticisya ya nganiji, mwati ŵayikene pakuganisya kuti Alexandra akusatenda malonda gakusumisya ŵandu. Pambesi pakwe msilikalijo ŵakulupilile ya nganiji, nambo ŵamlipisye m’cainajo ligongo lyakuti nganakola yikalatayo. Pakuŵa mbiya syosope ŵamjiŵile, Alexandra jwamkongwesye mundujo mbiya syakwana madola 20 ga ku America. Jwalakwe jwayamicile mnope mwati jwatite cacim’wucisya mbiya syakupunda syelesi. Nambo Alexandra jwasasile kuti atesile yeleyi pakusaka kumkamucisya mundujo, ngaŵa pakusaka mbiya syakonjecesyasyo. Jwatite kutenda yeleyi kuli cindu cambone. Pambesi pakwe jwampele mabuku gakutagulila ya m’Baibulo soni jwamlimbikasisye kuti akatande kulijiganya Baibulo ni Ŵamboni.

Naga mundu jwine amtendele yindu yambone mundu jwakuti ngakummanyilila, yikusatusangalasya kwabasi. Ŵandu ŵa mu dini syakulekanganalekangana, atamose ŵangali dini ŵakwe akusatendasoni yeleyi. Ana wawojo mpaka aŵe ŵakusacilila kwatendela ŵane yindu yambone? Ciwusyoci cili cakusosekwa mnope ligongo Yesu jwatite, “Kupeleka kukusayikasya cisangalalo kupunda kupocela.” (Masengo 20:35) Yapatile ŵakuwungunya yikusimicisyasoni yeleyi. Kwende tulole.

Yikuwoneka kuti pana kamulana pasikati pa kupeleka ni kusangalala. Ndumetume Paulo jwalembile kuti, “Mlungu akusamnonyela mundu jwakupeleka mwakusangalala.” Jwalakwe jwasalaga ya Aklistu ŵaŵapelece yindu mwakoloŵa magasa yakwakamucisya Aklistu acimjawo ŵaŵalagaga. (2 Akolinto 8:4; 9:7) Paulo nganajila kuti ŵanduwo ŵapelece ligongo lyakusangalala, nambo jwatite ŵaliji ŵakusangalala ligongo lyakupelekako.

Yeleyi yili yakupikanika. Yakuwungunya yilosisye kuti naga mundu ampele mjakwe yineyakwe akusaŵa jwakusangalala. Ŵanesoni paŵawungunyisye ŵapatile kuti “mundu pampele mbiya mjakwe akusaŵa jwakusangalala mnope kupunda ni kusikamulicisya masengo jika.”

Ana pakwete palipikene kuti nganaŵa akombwele kumkamucisya mundu ligongo lyakuti nganakola yejinji? Cinga mundu akwete yejinji kapena yamnono, jwalijose komboleka kuŵa “jwakupeleka mwakusangalala.” Ngatukusosekwa kuganisya kuti yakupeleka yakwe yiŵe yejinji. Jwamkongwe jwine Jwamboni sya Yehofa jwatumisye cikalata yimpepe ni mbiya ku likulungwa lya Mboni sya Yehofa lya pacilambo cosope. Jwalakwe jwalembile kuti, “Yehofa andendele yejinji paumi wangu kupunda tumbiya twambele ndili mkupeleka m’yaka yosopeyi, twakamucisya pamasengo gakulalicila. . . . Ngusasangalala ligongo lya upile wakupelekawu.”

Pana yindu yejinji yampaka twagaŵile acimjetu, ngaŵa mbiyape.

Baibulo jikusati, “Mundu jwambone mtima akusalitendela msyene yambone, nambo mundu jwangalwe akusalipweteka msyene.” (Miyambo 11:17) Ŵandu ŵambone mtima akusakamulicisya masengo ndaŵi jawo, macili gawo ni yindu yine pakwakamucisya acimjawo. Kutenda yeleyi kwana umbone wejinji.

Ŵakuwungunya ŵapatile kuti ŵandu ŵakusalipeleka kwakamucisya ŵane akusakola cilu cambone, soni ŵangalagasika mnope nganisyo. Atamose ŵandu ŵakwete yilwele yekulungwakulungwa mpela ulwele wakuwulaga yiŵalo kapena HIV, akusapikana cenene m’cilu naga akusiŵakamucisya ŵane kapena kwagaŵila acimjawo mwakoloŵa magasa. Soni ŵandu ŵakulingalinga kuti alece kumwa ukana ŵangalaga mnope nganisyo naga akusiŵakamucisya ŵane. Nambosoni, yeleyi yikusakamucisya kuti akatandilasoni kumwako.

Ligongo cici yili m’yoyo? Ŵakuwungunyaŵa akuganisya kuti mundu “jwambone mtima soni jwakusiŵatendela canasa acimjakwe, akusaganisya yindu yambone.” Mundu jwamti m’yoyo, mpaka yimkamucisyesoni kuti akalagaga mnope nganisyo soni kuti akalwalaga mnope ulwele wa BP. Yapatikenesoni kuti ŵandu ŵele aciŵamkwawo ŵajasice, ngaŵa mkulaga mnope nganisyo ligongo lya ciwaco, naga jemanjajo akusiŵakamucisya ŵane.

Kusala yisyene, kwakamucisya ŵane kapena kwagaŵila yineyakwe kuli kwambone.

Yesu jwalimbikasisye ŵakumkuya ŵakwe kuti, “M’ŵeje ŵakupeleka, nombe ŵandu cacimpa. Cacimkusulila m’misaku mwenu ni mpimo wambone, wegumbale, wecinyindile, soni wakwasicila. Pakuŵa mpimo umkwapimila nawo ŵane, cacimpimilasoni uwowo.” (Luka 6:38) Naga tukuŵa ŵakoloŵa magasa kwa ŵane, nombe nawo akusaŵa ŵakoloŵa magasa. Yeleyi yikusalosya kuti kwagaŵila ŵane kukusalimbikasya mkamulano.

Ŵakuwungunya ŵapatile kuti, “naga mundu ndaŵi syosope akusalosya kuti akusiŵaganicisya ŵane, ŵandu ŵanewo akusajigalila ndamoji mwangasawusya.” Nambosoni, “kwamba kuŵalanga ngani syakwamba yaŵatesile ŵane pakulosya umbone mtima, mpaka yimkamucisye mundu kuŵa jwakoloŵa magasa.” Yeleyi yikamulanasoni ni yaŵapatile ŵane kuti, “ŵandu ŵane, atamose ŵakuti ngatukwamanyilila, mpaka ajigalile yitendo yetu.” M’yoyo naga tuli ŵakoloŵa magasa ŵane mpaka ajigalile, mwinesoni musi wosope. Ana mpaka asangalale kutama m’musi wa ŵandu ŵamti m’yoyo? Yeleyi mpaka yitendekwe naga ŵandu ŵajinji ali ŵakoloŵa magasa.

Yayatendekwe ku Florida, m’cilambo ca U.S.A., yikusimicisya umbone wakwatendela ŵane yambone. Kweleku japutile mbungo jamacili mwati jajonasile yindu. Ŵamboni sya Yehofa ŵane ŵalipelece kuti akakamucisye ŵandu. Paŵajembeceyaga yida yakuti akamulicisye masengo pakulinganyasoni nyumba jine jajapaswice, ŵayiweni kuti lutenje lwa mundu jwine jwakuŵandikana ni nyumbajo lwagwile. M’yoyo, Ŵamboniwo ŵalipelece kutaŵa lutenjelo. Pali papite ndaŵi, msyene lutenje lula jwalembile cikalata cakuyamicila ni kucitumisya ku likulungwa lya Mboni sya Yehofa lya pacilambo cosope. Jwatite, “Ngasindiŵalila yaŵandendele ŵanduŵa.” Jwajonjecesye kuti, “Nganinawonejesoni ŵandu ŵambone mnope mpela ŵeleŵa.” Pakuyamicila, munduju jwatumisye mbiya syakamucisya pamasengo ga Ŵamboni.

Yili yakusangalasya kuti ŵakuwungunya ŵapatile kuti “cipali cinecakwe cacikusamlimbikasya mundu kuti ŵakamucisyeje ŵane.” Ŵapatilesoni kuti, ŵanace, atamose ŵakuti “nganatande kuŵeceta, akusiŵaganicisya ŵane.” Ligongo cici yili m’yoyo? Baibulo jikusati, ligongo lyakuti Mlungu ŵapanganyisye ŵandu ‘m’ciwanicisyo cakwe.’ Yeleyi yigopolela kuti ŵandu akusalosya ndamo syakwete Mlungu.—Genesis 1:27.

Yehofa Mlungu, juŵatupanganyisye, akwete ndamo syejinji syambone. Jimo mwa ndamosi jili koloŵa magasa. Jwalakwe atupele umi ni yindu yine yakutukamucisya kuti tusangalaleje. (Masengo 14:17; 17:26-28) Kuti twamanyilile cenene Atati ŵetu ŵakwinani soni yakulinga yawo kwa m’weji, tukusosekwa kulijiganya Baibulo. Baibulo jikusasalasoni kuti Mlungu alinganyisye yakuti citusangalale ni umi msogolomu.a (Yohane 4:9, 10) Yehofa Mlungu ali jwakoloŵa magasa mnope, soni m’weji ŵatupanganyisye m’ciwanicisyo cakwe. Ni ligongo lyakwe yili yangasimonjesya kuti, kuŵa ŵakoloŵa magasa kuli kwambone kwa m’weji nambosoni jwalakwejo akusasangalala nayo.—Ahebeli 13:16.

Ana akukumbucila ngani ja Alexandra, jatusasile kundanda jila? Ana akumanyilila kujamalile? Alexandra paŵamkongwesye mundu jula mbiya, mundu jwine mu basi mula jwamsalile kuti mbiya syakwesyo sijinjile m’mesi. Nambope paŵagambile kwika kuŵajawulagako, mundu juŵakongwele mbiya jula jwajimbile foni acimjakwe mpaka ŵamkamucisye kuwusya ngongolejo. Nambo cakusangalasya mnope caliji cakuti mundu jula jwatandite kulijiganya Baibulo mwakamulana ni yiŵamsalile Alexandra yila. Pali papite miyesi jitatu, jwalakwe jwasangalele kuwoneganasoni ni mundu jula ku msongano waupande wa Mboni sya Yehofa ku Peru. Msonganowu waliji m’ciŵeceto ca ku China. Pakusaka kum’yamicila Alexandra pa yosope yaŵamtendele, mundujo jwam’ŵilanjile Alexandra yimpepe ni acimjakwe ŵaŵayice kumsonganoko kuti akalye ku lesitanti jakwe.

Kusala yisyene, kwagaŵila ŵane yindu yetu soni kwakamucisya kuli kwakusangalasya. Nambope, mpaka tuŵe ŵakusangalala mnope, naga tukwakamucisyasoni kummanyilila Yehofa Mlungu, jwakusapeleka mtuka wuliwose wambone! (Yakobo 1:17) Ana wawojo akusangalala pakutenda yeleyi?