Kwende Tucimbicisyeje “Yindu Yayilumbikenye Mlungu Pampepe”

1, 2. Ana lilemba lya Ahebeli 13:4 likusatulimbikasya kutenda cici?

ANA TUKUSASANGALALA kum’cimbicisya Yehofa? Elo tukusasangalala. Jwalakwe akusasaka kuti tumcimbicisyeje soni akusatulagucisya kuti cacitucimbicisyasoni. (1 Sam. 2:30; Mis.  3:9; Ciw. 4:11) Yehofa akusasaka kuti twacimbicisyeje ŵandu, mpela acakulungwakulungwa ŵa boma. (Alo. 12:10; 13:7) Nambo pana mbali jine jatukusosekwa kujicimbicisya. Mbali jakwe jili mu ulombela.

² Ndumetume Paulo jwalembile kuti, “Ulombela mwucimbicisyeje jemanja wosope, nipo acalume ni acakongwe aŵeje ŵakulupicika kwa jwine ni mjakwe.” (Aheb. 13:4) Yaŵaŵecete Paulo pakwamba ya ulombela yaliji yakusosekwa mnope. Jwalakwe jwalimbikasyaga Aklistu kuti awuwoneje ulombela kuŵa wakusosekwa mnope. Ana mwelemu ni mwatukusawuwonela ulombela, mnopemnope ulombela wetu, naga tuli ŵalombele?

 3. Ana ciwundo capi caŵasasile Yesu pakwamba ya ulombela? (Alole ciwulili cacili penanipa.)

³ Naga tukusawucimbicisya ulombela nikuti tukusakuya cisyasyo cambone. Yesu jwawucimbicisyaga ulombela. Afalisi ali am’wusisye Yesu pakwamba ngani jakumasya ulombela, jwalakwe jwajanjile yaŵaŵecete Yehofa pakwamba ya ulombela wandanda. Jwalakwe jwatite, “Pa ligongo lyeleli jwamlume tacaleka babagwe ni mamagwe, ni tacilumbikana ni ŵamkwakwe, nipo ŵawiliwo taciŵa cilu cimpepe.” Yesu jwasasilesoni kuti, “Yindu yayilumbikenye Mlungu pampepe, mundu jwine akayilekanganya.”—Aŵalanje Maliko 10:2-12; Gen. 2:24.

 4. Ana cakulinga ca Yehofa ca ulombela caliji cici?

⁴ Yesu jwasasile kuti Mlungu ni juŵatandisye ulombela soni jwasakaga kuti ciwutame mpaka kalakala. Mlungu nganamsalila Adamu ni Hawa kuti lisiku line ulombela wawo ucimala. M’malo mwakwe, lisosa lyakwe lyaliji lyakuti, ‘ŵandu ŵawiliwo’ cajendelecele kutama mu ulombela mpaka kalakala.

 5. Ana ciwa cikusakwaya camtuli ulombela?

⁵ Tukumanyilila kuti ulemwa wa Adamu wacenjile yindu yejinji. Cindu cimo caliji ciwa cacakwayiyesoni ulombela. Ndumetume Paulo jwasalile Aklistu kuti ciwa ni cacikusamasya ulombela. M’yoyo, mundu jwakusigalajo mpaka asagule kulombela kapena kulombedwasoni.—Alo. 7:1-3.

 6. Ana Cilamusi ca Mose cikusatujiganya cici pakwamba mwakusawuwonela Mlungu ulombela?

⁶ Cilamusi ca Mlungu caŵapelece ku mtundu wa Isalaeli casalaga yejinji pakwamba ya ulombela. Mwacisyasyo, cilamusici camkundaga jwamlume Jwaciisalaeli kulombela mitala. Ndamoji jatendekwagape atamose Mlungu mkaniŵape Aisalaeli Cilamusici. Nambope, Cilamusici cacenjelaga acakongwe soni ŵanace kuti akatendelaga yindu yangalwe. Mwacisyasyo, naga jwamlume Jwaciisalaeli alombele kapolo ni kaneko akulombela jwamkongwe jwaŵili, jwasosekwaga kwendelecelape kumkamucisya jwamkongwe jwandanda jula mpela mujwatendelaga pandanda. Yeleyi ni yaŵasakaga Mlungu. (Eks. 21:9, 10). Atamose kuti nganituŵa pasi pa Cilamusi, nambope cikusatujiganya kuti Mlungu akusawuwona ulombela kuŵa wakusosekwa mnope. Ana yeleyi ngayikututendekasya kuti tuwucimbicisyeje ulombela?

7, 8. (a) Mwakamulana ni Detulonomo 24:1, ana Cilamusi casalaga cici pakwamba ya ngani jwakumasya ulombela? (b) Ana Yehofa akusajiwona camtuli ngani jakumasya ulombela?

⁷ Ana Cilamusici casalaga cici pakwamba yakumasya ulombela? Atamose kuti Yehofa nganalimbikasyaga yakuti maulombela gamaleje, nambope Cilamusici camkundaga jwamlume Jwaciisalaeli kumasya ulombela naga “ngakuyinonyela yitendo” ya jwamkongwejo. (Aŵalanje Detulonomo 24:1.) Cilamusici nganicisalaga cenene kuti yitendo yangayinonyelayo yaliji yapi. Komboleka kuti yindu yakwe yaliji yakutesya sooni kapena yakusakala mnope ngaŵaga yakulemwa yamwanamwana. (Det. 23:14) Cakutesya canasa caliji cakuti, mu ndaŵi ja Yesu Ayuda ŵajinji ŵamasyaga maulombela gawo “pa ligongo lililyose.” (Mat. 19:3) Nambo m’weji ngatukusosekwa kujigalila ndamo jeleji.

⁸ Jwakulocesya Malaki jwasasile mwakusajiwonela Mlungu ngani jakumasya ulombela. Yaliji yakuwanda kwa acalume kumasya ulombela wawo wandanda pakusaka kulombela jwamkongwe jwine jwacisikana nambo jwanganatumicilaga Yehofa. Pakwamba ya mwakusawuwonela Mlungu ulombela, Malaki jwalembile kuti, “Ngusaŵengana ni kulekangana ulombela.” (Mala. 2:14-16) Kutandila pandanda paŵasasile kuti jwamlume ‘cacityoka kwa babagwe ni mamagwe ni kuja kulumbikana ni ŵamkwakwe ni kuŵa cilu cimo,’ Mlungu nganacenga mwakusawuwonela ulombela. (Gen. 2:24) Yesu jwagombelecesye mwakusajiwonela Atatigwe ngani ja ulombela. Jwalakwe jwatite, “Yindu yele Mlungu yayilumbikenye pampepe, mundu jwine akayilekanganya.”—Mat. 19:6.

 9. Ana maloŵe ga Yesu gagali pa Maliko 10:11, 12 gakugopolela cici?

⁹ Ŵandu ŵane komboleka kuwusyaga kuti, ‘Ana pana ligongo lililyose lyakupikanika lyakumtendekasya Mklistu kumasya ulombela ni kulombela kapena kulombedwasoni? Yesu jwasasile mwakusajiwonela ngani jakumasya ulombela. Jwalakwe jwatite, “Jwamlume jwalijose jwakwaleka ŵamkwakwe ulombela kwangaŵa ligongo lya cikululu, ni kulombela ŵane, akutenda cikululu. Naga jwamkongwe akumleka jwamlume jwakwe, kaneko ni kulombedwa ni jwamlume jwine, nombe najo akutenda cikululu.” (Mak. 10:11, 12; Luk. 16:18) Pelepa yikulosya kuti Yesu jwawucimbicisyaga ulombela soni jwasakaga kuti ŵanesoni atendeje m’yoyo. Jwamlume kapena jwamkongwe juŵamasyaga ulombela wakwe ni kuja kulombela kapena kulombedwa ni ŵane, jwatendaga cikululu. Yeleyi yili yisyene ligongo lyakuti kumasya ulombela pali pangali magongo gakupikanika, m’meso mwa Yehofa ulombelawo ukusaŵa uli ciŵela. Jemanjaji akusaŵape ali “cilu cimo.” Yesu jwasasilesoni kuti naga jwamlume akumasya ulombela pali pangali caleŵile ŵamkwakwe, nikuti akutendekasya jwamkongwejo kutenda cikululu. Ligongo cici yili m’yoyo? Ligongo lyakuti mundaŵi ja munyuma, jwamkongwe jwawumasile ulombela wakwe jwalipikanaga kuti akusosekwa kulombedwasoni kuti apateje cikamucisyo ca kucilu. Jwamkongweju palombedwesoni yaliji yakuti akutenda cikululu.

10. Ana ni magongo gapi gampaka gamtendekasye Mklistu kumasya ulombela ni kukola ufulu wakulombela kapena kulombedwasoni?

¹⁰ Yesu jwasasile magongo gampaka gatendekasye kuti ulombela umale. Jwalakwe jwatite, “Sambano ngumsalicisya kuti, jwamlume jwalijose jwakwaleka ŵamkwakwe ulombela ngaŵaga ligongo lya cikululu, [mu Cigiliki, por·neiʹa] ni kulombela ŵakongwe ŵane, akutenda cikululu.” (Maloŵega tugombelecesye m’weji) (Mat. 19:9) Yesu jwaŵecetesoni maloŵe gagaga pa Kulalicila kwa Petumbi. (Mat. 5:31, 32) Mu ndaŵi syosopesi, Yesu jwasasile ya “cikululu.” Maloŵega gakusasala ya kugonana kusa kwa ulombela. Mpaka yipwaticesoni uhule, yitendo yakulimbikasya yagonana yakutendekwa pasikati pa ŵandu ŵangalombana, kugonana kwa acalumepe kapena acakongwepe nambosoni kuyigona yinyama. Mwacisyasyo, naga jwamlume jwamlombele akutenda cimo mwa yindu yeleyi, ŵamkwakwe mpaka asagule kumasya ulombela kapena iyayi. Naga akusagula yakumasya ulombelawo, m‘meso mwa Yehofa ukusaŵasoni uli umasile.

11. Ana cici campaka cimtendekasye Mklistu kusagula yakuti akamasya ulombela atamose kuti pana magongo ga m’Malemba gakumacisya ulombelawo?

¹¹ Yesu nganasala kuti naga jwamlume kapena jwamkongwe atesile cikululu (por·neiʹa), nikuti jwinejo akusosekwa kumasya ulombelawo basi. Mwacisyasyo, jwamkongwe mpaka asagule kwendelecela kutama mu ulombelamo atamose kuti ŵamkwakwe atesile cikululu. Ligongo cici? Komboleka kuti akumnonyelape jwamlumejo soni kuti ali jwakoseka kumkululucila ni kutandilasoni kutendela yindu pampepe kuti alinganye ulombela wawo. Naga akusagula yakumasya ulombelawo nambo ni galombedwasoni, jwalakwe mpaka asimaneje ni yakusawusya. Mwacisyasyo, mpaka alajeje ni kupata yakusosecela yakucilu soni ya mu ulombela. Mpaka alajejesoni ni lipowo. Kupwatika pelepa, kumala kwa ulombelawo mpaka kukwayesoni ŵanace. Mwine mpaka yiŵeje yakusawusya kuti ŵalele ŵanacewo mu usyesyene. (1 Akoli. 7:14) Pelepa yikuwoneka kuti ulombela pawumasile, jumo jwangaleŵajo mpaka asimane ni yakusawusya.

12, 13. (a) Ana catendekwe cici mu ulombela wa Hoseya? (b) Ligongo cici Hoseya jwamjigelesoni Gomeli, soni ana mpaka tulijiganye cici pa yaŵatesileyi?

¹² Yaŵasimene nayo jwakulocesya Hoseya yikusatujiganya yejinji pakwamba mwakusawuwonela Mlungu ulombela. Mlungu ŵamsalile Hoseya kuti alombele jwamkongwe lina lyakwe Gomeli, juŵaŵele “jwamkongwe jwa cikululu” soni ‘jwam’ŵelecele ŵanace ligongo lya cikululu cakweco.’ Kaneko Gomeli jwaŵelece “mwanace jwandanda” jwamlume. (Hos. 1:2, 3) Kaneko jwaŵelecesoni mwanace jwamkongwe soni jwamlume. Komboleka kuti ŵanaceŵa nganaŵasoni ŵa Hoseya. Atamose kuti Gomeli jwatendaga cikululu, Hoseya jwajendelecele kutama najo mpela ŵamkwakwe. Pambesi pakwe, Gomeli jwamlesile Hoseya ni kuja kuŵa kapolo. Nambope, Hoseya jwapite kukum’wombola. (Hos. 3:1, 2) Yehofa jwaliji ali mkumkamulicisya masengo Hoseya pakusaka kulosya mujwatendelaga Yehofajo pakuwukululucila mtundu ŵa Isalaeli wawaliji wangakulupicika kwa jwalakwe. Ana mpaka tulijiganye cici pelepa?

¹³ Naga Mklistu jwamlombele atesile cikululu, Mklistu jwinejo akusosekwa kusagula yakutenda. Yesu jwasasile kuti mundu jwanganalemwajo akwete magongo gakumtendekasya kusagula kumasya ulombela ni kulombela kapena kulombedwasoni. Nambope, nganikuŵa kulemwa naga akusagula ya kumkululucila jwalemwisyejo. Yeleyi ni yajwatesile Hoseya. Gomeli pajwawujile kwa Hoseya, jwalakwe ŵamsalile Gomelijo kuti akagonanasoni ni jwamlume jwalijose. Nombenajo Hoseya nganagonana ni Gomeli kwa kandaŵi. (Hos. 3:3) Pambesi pakwe Hoseya jwatandilesoni kum’wona Gomeli mpela ŵamkwakwe. Yeleyi yalosyaga kuti Mlungu ali jwakusacilila kwapocelasoni Aisalaeli ni kuŵasoni paunasi ni jwalakwe. (Hos. 1:11; 3:3-5) Ana yeleyi yikutujiganya cici pakwamba ya ulombela masiku agano? Naga jwanganalemwajo akutandilasoni kugonana ni ŵamkwawo ŵatesile cikululuwo, mpaka yilosye kuti ŵakululucile. (1 Akoli. 7:3, 5) Payitendekwe yeleyi pakusaŵa pangalisoni magongo gakumacisya ulombelawo. Kaneko mpela liŵasa, wosope akusosekwa kutendela yindu pampepe soni kamusyangana kuti awuwoneje ulombela mpela mwakusawuwonela Mlungu.

14. Mwakamulana ni lilemba lya 1 Akolinto 7:10, 11 ana ni cici campaka citendekwe mu ulombela?

¹⁴ Aklistu wosope akusosekwa kuwucimbicisya ulombela mpela mwakusatendela Yehofa soni Yesu. Nambope, ŵane mpaka yalemeje kuwucimbicisya ulombela ligongo lyakuti tuli ŵandu ŵangali umlama. (Alo. 7:18-23) Nombe nawo Aklistu ŵa m’yaka 100 yandanda ŵasimanaga ni yakusawusya mu ulombela mwawo. Paulo jwalembile kuti “jwamkongwe akalekangana ulombela ni ŵamkwakwe,” nambope ndaŵi sine yeleyi ni yayatendekwaga.—Aŵalanje 1 Akolinto 7:10, 11.

15, 16. (a) Atamose kuti mu ulombela muŵe mwana yakusawusya, ana cakulinga cetu ciŵeje cici soni ligongo cici? (b) Mpaka tukamulicisye camtuli masengo yeleyi naga twalombene ni mundu jwangakulupilila?

¹⁵ Paulo nganasala yindu yampaka yatendekasye ŵandu ŵali mu ulombela kulekangana kaje. Nambo tukumanyilila kuti nganiliŵa ligongo lyakuti jwine atesile cikululu. Yili m‘yoyo ligongo lyakuti naga jumo atesile cikululu nikuti jwinejo jwakwete magongo gakupikanika gakumacisya ulombela ni kulombela kapena kulombedwasoni. Paulo jwalembile kuti jwamkongwe jwalekangene kaje ni ŵamkwakwe akusosekwa “atame jwangalombedwa soni, kapena ajilane ni ŵamkwakwewo.” M’yoyo, Mlungu jwawonagape ŵandu ŵaŵiliwo mpela liŵasa. Paulo jwatite cinga liŵasalyo cilisimaneje ni yakusawusya yamtuli, nambo naga pangali jwatesile cikululu, cakulinga cawo casosekwaga kuti ciŵe kwilanasoni. Nambope, ŵaŵiliwo ŵasosekwaga kupata cikamucisyo ca m’Baibulo kutyocela kwa acakulungwa ŵa mumpingo. Acakulungwawo ŵasosekwagwa kuŵambala kwimila mbali paŵapelekaga cikamucisyo ca m’Malemba.

¹⁶ Nambi wuli naga Mklistu alombele kapena kulombedwa ni mundu jwangamtumicila Yehofa? Ana jemanjaji pasimene ni yakusawusya mu ulombela mwawo akusosekwa kuwutucila kulekangana ulombela? Mwatuyiwonele kala, Baibulo jikusasala kuti cikululu ni campaka citendekasye kuti ulombela umale. Nambo malemba ngagakusasala magongo gampaka gatendekasye kuti ŵandu ŵalombane alekangane kaje ulombela. Paulo jwalembele kuti, “Naga jwamkongwe jwa ciklistu alombedwe ni jwamlume jwangakulupilila, ni jwamlumejo akusaka kutama najo peŵasa, jwamkongwejo akamleka jwamlumejo.” (1 Akoli. 7:12, 13) Maloŵega mpaka gakamulesoni masengo masiku agano.

17, 18. Ligongo cici Aklistu ŵane akusaŵape mu ulombela atamose asimaneje ni yakusawusya?

¹⁷ Nambope, pana yakutendekwa yine yampaka yilosye kuti ‘jwamlume jwangakulupilila ngakusaka kutama najo peŵasa jwamkongwejo.’ Komboleka jwalakwe akusiŵatendela ŵamkwakwe ngalwe mwamti jwamkongwejo akuyiwona kuti umi wakwe uli pangosi. Kapena akusakana kulikamucisya liŵasa lyakwe mwakucilu kapena akusamtendekasya jwamkongwejo kuti alece kumtumicilaga Mlungu. Muyakutendekwa mpela yeleyi, mwangasamala kandu ni yampaka aŵecete jwinejo, Mklistu mpaka asagule jika kulekangana kaje ulombela naga akuyiwona kuti ŵamkwawowo ‘ngakusaka kutama peŵasa.’ Nambo Aklistu ŵane asagwile kutamila yimpepe ni ŵamkwawo. Jemanjaji akusajendelecela kupilila soni akusalinjilila kulinganya yakusawusya ya mwiŵasa mwawo. Ligongo cici akusasagula kutenda yeleyi?

¹⁸ Atamose kuti jemanjajo akusaŵa kuti alekangene kaje, nambope ulombelawo ukusaŵa ciŵelape. Mpela mwatuŵecetele kala kundanda kula, atamose kuti akusatama kwakulekangana nambope akusasimana ni yakusawusya. Ndumetume Paulo jwasasilesoni ligongo line lyampaka litendekasye liŵasa kutamila yimpepe. Jwalakwe jwalembile kuti, “Jwamlume jwangakulupilila jula akusaswejesedwa kupitila mwa jwamkongwe jwakulupililajo, nombe najo jwamkongwe jwangakulupilila jula akusaswejesedwa kupitila mwa jwamlume jwakulupililajo. Yikaŵe ngaŵa myoyo, nikuti ŵanace ŵenu akaliji ŵangaswejesedwa, nambo ni muyiŵelelemu jemanjajo ali ŵaswejesegwe.” (1 Akoli. 7:14) Aklistu ŵajinji akusasagula kutamila yimpepe ni aciŵamkwawo ŵangatumicila Yehofa, atamose kuti kutenda yeleyi kukusaŵa ni yakusawusya yejinji. Jemanjaji akusaŵa ŵakusangalala mnope naga amtendekasisye mjawojo kuŵa jwa Mboni sya Yehofa.—Aŵalanje 1 Akolinto 7:16; 1 Pet. 3:1, 2.

19. Ligongo cici pana maŵasa gejinji ga Ciklistu gagakusangalala?

¹⁹ Yesu jwapelece cikamucisyo pa ngani jakumasya ulombela, soni ndumetume Paulo jwasasile yindu yakamucisya pangani jakulekangana kaje ulombela. Wosopeŵa ŵasakaga kuti ŵandu ŵakusatumicila Mlungu awucimbicisyeje ulombela. Kusyungulila pacilambo cosope pana maŵasa gejinji ga Ciklistu gagakusajenda cenene. Mpaka apate maŵasa gakusangalala gejinji mumpingo mwawo, mwele acalume ŵakulupicika akusiŵanonyela aciŵamkwawo soni akusiŵacimbicisya. Wosopeŵa akusalosya kuti akusawucimbicisya ulombela. Tukusaŵa ŵakusangalala kwawona acalume ni acakongwe ali mkulosya kuti maloŵe ga Mlungu gali gasyene. Maloŵe gakwe gali gakuti, “Ni ligongo lyakwe jwamlume tacaleka atatigwe ni mamagwe, ni kulumbikana ni ŵamkwakwe nipo ŵawiliwo taciŵa cilu cimpepe.”—Aef. 5:31, 33.