7. (a) Èé ṣe tí títọ́ka tí Dáníẹ́lì tọ́ka sí Bẹliṣásárì fi jẹ́ ìdùnnú àwọn olùṣelámèyítọ́ Bíbélì láti ìgbà pípẹ́ wá? (b) Kí ló ṣẹlẹ̀ sí èrò náà pé Bẹliṣásárì jẹ́ ẹni tí a dédé hùmọ̀ sínú ìtàn?

⁷ Dáníẹ́lì kọ̀wé pé Bẹliṣásárì, “ọmọkùnrin” Nebukadinésárì, ní ń ṣàkóso gẹ́gẹ́ bí ọba ní Bábílónì nígbà tí a ṣẹ́gun ìlú ńlá náà. (Dáníẹ́lì 5:1, 11, 18, 22, 30) Láti ìgbà pípẹ́ wá ni àwọn olùṣelámèyítọ́ ti ń ta ko gbólóhùn yìí léraléra, nítorí pé kò sí ibòmíràn tí a tún ti rí orúkọ Bẹliṣásárì yàtọ̀ sí inú Bíbélì. Kàkà bẹ́ẹ̀, Nábónídọ́sì, arọ́pò Nebukadinésárì, ni àwọn òpìtàn àtijọ́ sọ pé ó jọba kẹ́yìn nínú àwọn ọba Bábílónì. Nípa báyìí, ní ọdún 1850, Ferdinand Hitzig sọ pé ó dájú pé ṣe ni òǹkọ̀wé náà kàn fúnra rẹ̀ hùmọ̀ Bẹliṣásárì kan. Ṣùgbọ́n, ǹjẹ́ èrò tí Hitzig sọ yìí kò ha dà bí ti oníwàǹwára kan lójú tìrẹ? Ó ṣe tán, àìkò mẹ́nu kan ọba yìí—pàápàá ní àsìkò kan tí a gbà pé àkọsílẹ̀ ìtàn ṣọ̀wọ́n gidigidi—ha jẹ́ ẹ̀rí pé ní tòótọ́ ni kò fìgbà kan wà rí bí? Bí ó ti wù kí ó rí, ní ọdún 1854, a wú àwọn ọ̀pá alámọ̀ rìbìtì kan láti inú àwókù Úrì, ìlú ńlá ìgbàanì kan ní Bábílónì, tí ó wà ní ibi tí a ń pè ní gúúsù ilẹ̀ Iraq báyìí. Lára àwọn àkọsílẹ̀ tí Nábónídọ́sì Ọba fín sára amọ̀ wọ̀nyí ni àdúrà kan wà tí ó kọ pé fún “Bel-sar-ussur, ọmọkùnrin mi àgbà.” Kódà àwọn olùṣelámèyítọ́ wọ̀nyí gbà ni dandan, pé: Bẹliṣásárì inú ìwé Dáníẹ́lì lèyí.

 9. (a) Ní èrò wo ni Dáníẹ́lì fi lè sọ pé ọmọ Nebukadinésárì ni Bẹliṣásárì? (b) Èé ṣe tí àwọn olùṣelámèyítọ́ kò tọ̀nà láti ṣàdédé sọ pé Dáníẹ́lì kò tilẹ̀ tani lólobó nípa pé Nábónídọ́sì wà?

⁹ Bí kò ti tẹ́ àwọn olùṣelámèyítọ́ kan lọ́rùn síbẹ̀síbẹ̀, wọ́n ń ṣàròyé pé Bíbélì kò pe Bẹliṣásárì ní ọmọ Nábónídọ́sì bí kò ṣe ọmọ Nebukadinésárì. Àwọn kan rin kinkin mọ́ ọn pé Dáníẹ́lì kò tilẹ̀ tani lólobó pé ẹnì kan wà tí ń jẹ́ Nábónídọ́sì rárá. Àmọ́, lójú àyẹ̀wò, ṣe ni àtakò méjèèjì wọmi. Ó dà bí pé ọmọbìnrin Nebukadinésárì ni aya Nábónídọ́sì. Ìyẹn yóò mú kí Bẹliṣásárì jẹ́ ọmọ ọmọ Nebukadinésárì. Àti èdè Hébérù àti ti Árámáíkì, kò sí èyí tí ó ní ọ̀rọ̀ tí a fi ń pe “baba àgbà” tàbí “ọmọ ọmọ”; “ọmọ lágbájá” lè túmọ̀ sí “ọmọ ọmọ lágbájá” tàbí kódà “àtọmọdọ́mọ lágbájá.” (Fi wé Mátíù 1:1.) Síwájú sí i, bí àkọsílẹ̀ Bíbélì náà ṣe lọ ṣì lè jẹ́ kí a fi Bẹliṣásárì hàn pé ó jẹ́ ọmọ Nábónídọ́sì. Nígbà tí ọ̀rọ̀ abàmì, tí a fọwọ́ kọ sára ògiri kó jìnnìjìnnì bá Bẹliṣásárì, ó fi ìgbékútà fi ipò kẹta nínú ìjọba lọ ẹnikẹ́ni tí ó bá lè sọ ìtumọ̀ àwọn ọ̀rọ̀ náà. (Dáníẹ́lì 5:7) Èé ṣe tí ó fi jẹ́ ipò kẹta ni ó fi lọni láìṣe ìkejì? Ní ti pé ìyẹn ni ó fi lọni túmọ̀ sí pé àwọn kan ti wà ní ipò kìíní àti ìkejì. Ní tòótọ́, àwọn kan wà níbẹ̀—Nábónídọ́sì àti ọmọ rẹ̀ Bẹliṣásárì ni.