ENUKPLAKPLA NYƆTA 13
Zan Enuwawawo Yí Asɔ Kpla Nu Viowo So Yehowa Nu
“Mi yí jɔ wlecivi hunnɔwo ɔ?”—EZAI 40:26.
EHAJIJI 11 Nuwɔwɔwo Le Mawu Kafum
SUSU VEVI LƆa
1. Nyi yí jilawo jijiɛ nɔ wowo viwoɔ?
AJITƆ koɖo ajinɔwo, mìnya mɔ míwo dro enyi mɔ, yewoakpedo yewo viwo nu nɔ woajeshi Yehowa keŋ aluin. Vɔ wodetɛnŋ kpɔnɔ Mawu o. Lé míawɛ akpedo míwo viwo nu woakpɔnɔ Mawu mɔ yɛnyi amɛ ŋtɔŋtɔ yí ate goguiɔ?—Ʒaki 4:8.
2. Lé jilawo atɛnŋ akpla nu wowo viwo so Yehowa nɔnɔmɛwo nu doɔ?
2 Bibla kplakpla koɖo míwo viwo nyi emɔ ɖeka ci ji míato yí akpedo wo nu woate gogo Yehowa. (2 Tim. 3:14-17) Vɔ Bibla gbenu emɔ bu ci ji ɖeviɛwo ato yí agbekpla nu so Yehowa nu. Le Elododo Wema mɛɔ, vida ɖeka nukɔ nɔ eviɛ ŋsuvi mɔ, yi le kpɔtɔ aɖonɔ ŋwi Yehowa nɔnɔmɛ ciwo yí zenɔ le enuwawawo mɛ. (Elo. 3:19-21) Mìakpɔ lé jilawo azan enuwawawo asɔ kpedo wowo viwo nu woajeshi Yehowa nɔnɔmɛwo.
LÉ ÀWƐ AZAN NUWAWAWO ASƆ KPLA NU VIOWOƆ?
3. Kpekpedonu ci jilawo ɖo ana wowo viwoɔ?
3 Bibla nu mɔ “wo da tɛnŋ kpɔ Mawu ŋsɛn mavɔmavɔ koɖo enuwo pleŋ ciwo yí wɛ Mawu o. Vɔ, so gɔnmɛ jeje nɔ xexe lɔ wo mɔŋje enu hunnɔwo mɛ bɔbɔɛɖe.” (Rɔm. 1:20) Jilawo, taŋfuin ejɔnɔ ji nɔ mí mɔ míaɖyi sa koɖo míwo viwo. Mízan gamɛ ŋtɔ́ asɔ kpedo míwo viwo nu woakpɔ ekacaca ci yí le gblamɛ nɔ enu ciwo yí Yehowa wa koɖo yi nɔnɔmɛ nywiwo mɛ. Mìakpɔ lé Yesu wa cɛ do keŋ akpɔ lé jilawo awa yitɔ han do.
4. Lé Yesu zan enuwawawo do yí sɔ kpla nu yi nukplaviwoɔ? (Luiki 12:24, 27-30)
4 Kpɔ lé Yesu zan nuwawawo yí sɔ kpla nu amɛwo do ɖa. Énu nɔ yi nukplaviwo gbeɖeka mɔ, wo le glo kpafiɔnwo koɖo gbemɛ sesewo kpɔ. (Hlɛn Luiki 12:24, 27-30.) Yesu hɛn ayɔ elan alo aci ciwo yí wodejeshi ɖɛ o. Vɔ xevi koɖo flawa ciwo yí wojeshi ɖɛ yí eyɔ. Taŋfuin nukplavi lɔwo kpɔ kpafiɔnwo yí wozo va yikɔ yí kpɔkpɔ flawawo le bojiwo. Àtɛnŋ akpɔ lé Yesu dadasɛ enu cɛwo hwenu exokɔ nuxu so wo nu le susu mɛa? Ci ena kpɔwɛ ŋtɔ́wo ɖegbɔ ɖe nyi ewaɔ? Ékpla enuvevi ɖeka yi nukplaviwo so wowo Da ci yí le jeŋkwi mɛ nu. Eyi nyi lé Yehowa nyi xomɛvunɔ koɖo enunamɛtɔ do. Yehowa ana ŋɖuɖu koɖo enudodo yi sɛntɔ egbejinɔtɔwo shigbe lé elekɔ bu nɔ xeviwo koɖo sesewo nɛ.
5. Na kpɔwɛ ɖeka ci jilawo atɛnŋ azan asɔ kpla nu wowo viwo so Yehowa nu.
5 Ajitɔ koɖo ajinɔwo, míatɛnŋ awa Yesu tɔ han nɔ míkplakɔ nu míwo viwoa? Míatɛnŋ axo nuxu nɔ wo so enu ci yí jɔnɔ ji nɔ mí le enuwawawo mɛ nu. Étɛnŋ nyi elan alo aci ɖe. Nɔ míwɛkɔɔ, mítekpɔ akpedo wo nu woakpɔ enu ci yí nɛnɛnu kpla wo so Yehowa nu. Míatɛnŋ abiɔ míwo viwo se mɔ elan alo aci ci yí jɔnɔ ji nɔ wo ma. Nɔ mítɔ nuxu xoxo nɔ wo so enu ci elan lɔ alo aci lɔ kpla wo so Yehowa nɔnɔmɛwo nuɔ, taŋfuin woaɖo to mí nywiɖe.
6. Nyi mìatɛnŋ akpla so kpɔwɛ ci Christopher nɔlɔ ɖo mɛɔ?
6 Jilawo ɖo azan gamɛ sugbɔ yí asɔ wa numɛkuku so elan alo aci ɖe nu gbɔxwe akan seŋ so enu ci ekpla so Yehowa nu nɔ wowo viwoa? Deʒan duudan o. Yesu dexo nuxu sugbɔ sɔ dre lé kpafiɔnwo ɖunɔ nu do alo lé gbemɛ sesewo shinnɔ do nu o. Nɔ ejɔnɔ ji nɔ ɖeviwo mɔ yewoanya nu so enu ci Yehowa wa nu kitokito can ɔ, gaɖewomɛɔ, enyɔ kleŋ ɖe koɖo nyɔbiɔse ɖe sun nɔ míasɔ kpedo wo nu woamɔnŋje susu vevi lɔ mɛ. Nɔviŋsu Christopher ɖo ŋwi ŋɖeka so yi vihwɛ mɛ nu yí nu mɔ: “Nɔnyɛ nunɔ enyɔ kleŋ ɖewo sɔ kpenɔdo mì nu mìlenɔ ŋkuvi do enuwawa ciwo yí trɔdo mì nu. Le kpɔwɛ mɛ, nɔ mìle etowo gbɔɔ, étɛnŋ biɔ mì se mɔ: ‘Míkpɔ lé eto lɔ gangan yí gbenya kpɔkpɔ do ɖa. Yehowa dejiŋ ba?’ Yí nɔ mìle axutuɔ, étɛnŋ biɔ se mɔ: ‘Míkpɔ lé axublabla lɔwo sɛnŋ do ɖa! Mawu deɖo ŋsɛn ba?’” Christopher nu mɔ: “Enyɔ kleŋ cɛ ci yí na mìbunɔ tamɛ kpɔ wanɔ dɔ do mì ji sugbɔ.”
7. Lé àtɛnŋ akpedo viowo nu yí woabunɔ tamɛ kpɔ so enuwawawo nuɔ?
7 Nɔ ao viwo shinshin ɔ, àtɛnŋ akpla wo nɔ woabunɔ tamɛ kpɔ so enuwawawo nu keŋ atɛnŋ akpɔnɔ enu ciwo yí wokpla wo so Yehowa nu. Àtɛnŋ axo nuxu so ŋɖe ci Yehowa wa nu keŋ abiɔ wo se mɔ, “Nyi enu cɛ kpla mí so Yehowa nuɔ?” Enyɔ ciwo woanu tɛnŋ kpaca eo.—Mt. 21:16.
HWENU YÍ ÀTƐNŊ AZAN ENUWAWAWO YÍ ASƆ KPLANƆ NU AO VIWOƆ?
8. Emɔ ci yí hun nɔ Izraɛliviwo yí wokplanɔ nu wowo viwo nɔ wozɔnkɔ ‘le mɔ jiɔ’?
8 Wodo ŋsɛn Izraɛliviwo mɔ, nɔ wole ‘emɔ jiɔ’ wo le kplanɔ Yehowa sewo wowo viwo. (2 Ese. 11:19) Emɔwo sugbɔ le Izraɛli kɔxwiwo mɛ. Yí nɔ wovayikɔɔ, wokpɔnɔ elan, xeviwo koɖo flawa vovovowo. Emɔ hunnɔ nɔ jilawo yí woxonɔ nuxu so enu ciwo yí Yehowa wa nu nɔ wole emɔ ji yikɔ koɖo wowo viwo. Ajitɔ koɖo ajinɔwo, míatɛnŋ awanɔ wowotɔ han yí azannɔ enuwawawo yí asɔ kplanɔ nu míwo viwo. Kpɔ lé jila ɖewo wɛ do.
9. Nyiwo yí èkpla so enyɔ ciwo Punitha koɖo Katya nu mɛɔ?
9 Vinɔ ɖeka ci yí tɔ mɔ Punitha yí nɔnɔ Inde jugan ɖeka mɛ nu mɔ: “Nɔ mìva yi ji mìwo xomumɛtɔwo kpɔ le kɔxwiwo mɛɔ, mìkpɔɛni mɔ emɔ enyi yí hun nɔ mì nɔ mìakpedo mìwo viwo nu nɔ woakpla nu so Yehowa nuwawa nyakpɔkpɔwo nu. Anyi viwo mɔnɔŋje nuwawawo mɛ le nɔ sɔwu. Ðo amɛwo desunɔgbɔ le emɔ lɔwo ji o.” Vida koɖo vinɔwo, taŋfuin míwo viwo daŋlɔbe hwenu ciwo mísɔ nɔ koɖo wo le texwe nyakpɔkpɔ ɖe o. Nɔvinyɔnu Katya, ci yí so Moldavie nu mɔ: “Ŋɖo ŋwi mɔ hwenu ŋnyi vihwɛɔ, hwenu yí ŋnɔ ju koɖo nɔnyɛ koɖo danyɛ le kɔxwi mɛ yí jɔ ji nɔŋ sɔwu. Ejɔ ji nɔŋ mɔ, wokplaŋ so vihwɛ mɛ mɔ, nyɛ le cinɔ te keŋ aglonɔ enu ciwo yí Yehowa wa kpɔ yí akpɔɛni le enu ciwo yí ewa mɛ.”
10. Nyi jilawo atɛnŋ awa nɔ wodatɛnŋ aɖyi sa yi kɔxwi mɛ koɖo wowo viwoɔ? (Kpɔ dakavi ci yí nyi “Kpekpedonu nana jilawo.”)
10 Vɔ nɔ datɛnŋ ayi kɔxwiwo mɛ ɖe lé àwɛ doɔ? Amol ci yí le Inde nu mɔ: “Fini ŋleɔ, jilawo wanɔ dɔ sugbɔ yí emɔzɔnzɔn yi kɔwiwo mɛ can venɔ eho. Vɔ míatɛnŋ akpla nu so Yehowa nɔnɔmɛwo nu, nɔ míyi ekpa nyakpɔkpɔ ɖe mɛ alo shanŋ tamɛ yí aglo enuwawawo kpɔ yí axo nuxu nɔ ɖeviwo so Yehowa nɔnɔmɛwo nu.” Fini míle ŋtɔkpu can ɔ, àtɛnŋ agbekpɔ enuwawawo asɔ dasɛ nɔ viowo. (Eha. 104:24) Míatɛnŋ akpɔ xeviwo, enuzozuiwo, aciwo koɖo nubuwo. Karina ci yí so Allemagne nu mɔ: “Flawawo jɔnɔ ji nɔ nɔnyɛ, eyi taɖo hwenu ŋnyi nyɔnuvihwɛɔ, édanasɛ flawa nyakpɔkpɔwo nɔŋ nɔ mìzɔnkɔ yi fiɖe.” Ajitɔ koɖo ajinɔwo, míatɛnŋ agbezan video koɖo wema ciwo yí habɔbɔ lɔ wa yí asɔ kpla nu míwo viwo so enuwawawo nu. Nɔ mígbele fiɖekpokpui can ɔ, míatɛnŋ akpedo míwo viwo nu yí woakpɔ enu ciwo Mawu wa. Ecɛyɛɔ, mìakpɔ Yehowa nɔnɔmɛ ɖewo ciwo nu míatɛnŋ axo nuxu so nɔ míwo viwo.
YEHOWA “NƆNƆMƐ MAKPƆMAKPƆWO ZENƆ PETII”
11. Lé jilawo atɛnŋ akpedo wowo viwo nu woado jeshi Yehowa lɔnlɔn doɔ?
11 Míatɛnŋ azan lé elanwo lenɔ bu nɔ wowo viwo do yí asɔ kpedo míwo viwo nu woakpɔ lé Yehowa lɔn mì do. (Mt. 23:37) Míatɛnŋ agbexo nuxu so enu nyakpɔkpɔ vovovo ciwo yí ewa do agbe lɔ mɛ nu. Karina ci mìyɔ vayi nu mɔ: “Nɔ mìɖyi sa vayikɔɔ, nɔnyɛ nunɔ mɔ nyɛma ci te keŋ aglo flawa nyakpɔkpɔ ɖe kpɔ keŋ akpɔ lé edasɛ lé Yehowa lɔn mì do. Ci ŋvashin can ɔ, ŋkpɔtɔ lenɔ ŋkuvi do flawawo nu yí akpɔ lé wowo shiŋmɛ koɖo wowoɖekaɖeka le to akpo nɔ nɔnɔ do. Nɔ ŋkpɔ woɔ, wokpɔtɔ ɖonɔ ŋwi lé Yehowa lɔn mì do nɔŋ.”
12. Lé jilawo atɛnŋ akpedo wowo viwo nu woakpɔ mɔ Yehowa nya ŋɖɛ doɔ? (Ehajiji Wema 139:14) (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)
12 Kpedo viowo nu woado jeshi Mawu nunya. Kankandojitɔɔ, Yehowa yí nya ŋɖɛ wu amɛshiamɛ. (Rɔm. 11:33) Le kpɔwɛ mɛ, àtɛnŋ axo nuxu nɔ ao viwo so lé eshi wɛ yí vatrɔnɔ ejiɖoɖwiwo keŋ janɔ yí gbetrɔ yí wɛni ke. (Job 38:36, 37) Àtɛnŋ agbexo nuxu nɔ wo so lé Yehowa wa agbetɔ yí ejiŋ do. (Hlɛn Ehajiji Wema 139:14.) Kpɔ lé vida ɖeka ci yí tɔ mɔ Vladimir wa cɛ do. Énu mɔ: “Gbeɖekaɔ, anyi vi le keke kukɔ yí juin yí xɔ akpa. Ŋkeke ɖewo goduɔ, abi lɔ ku ni. Nyɛ koɖo nɔlɔ ɖe mɛ ni mɔ Yehowa yí wa mìwo lankpu yí etrɔ yí dranɔ yiɖeki do. Mìgbeɖe mɛ ni mɔ ŋɖe deli yí agbetɔ wa yí atrɔ adra yiɖeki do o. Le kpɔwɛ mɛ, nɔ woje afɔku koɖo ehun ɖeɔ, ehun lɔ ŋtɔ datɛnŋ adra yiɖeki do o. Ecɛ kpedo mìwo vi lɔ nu yí kpɔ lé Yehowa nya ŋɖɛ do.”
13. Lé jilawo atɛnŋ akpedo wowo viwo nu woabu tamɛ kpɔ so Mawu ŋsɛn nu doɔ? (Ezai 40:26)
13 Yehowa nukɔ nɔ mì mɔ mìwo le ɖe kɔ akpɔ jeŋkwi mɛ yí abu tamɛ kpɔ so lé enujiŋ ciwo yí yewa dasɛ ye ŋsɛn do. (Hlɛn Ezai 40:26.) Àtɛnŋ ado ŋsɛn ao viwo mɔ wo le glo jeŋkwi mɛ kpɔ keŋ abu tamɛ kpɔ so enu ci wokpɔ nu. Nɔvinyɔnu Tingting ci yí so Taïwan ɖo ŋwi hwenu enyi vihwɛ yí nu mɔ: “Nyɛ koɖo nɔnyɛ ɖyi sa yi finiwo yí ezowo dele o yí glo jeŋkwi mɛ kpɔ zanmɛ. Hwenɔnuɔ, anyi suklukpenawo ʒinʒin ɛ ŋji nɔ mada le Yehowa ji yí ŋbukɔ tamɛ so lé nawɛ akpɔtɔ ale gbeji nɔ Yehowa nu. Nɔnyɛ do ŋsɛnŋ mɔ, nyɛ le bu tamɛ kpɔ so ŋsɛn ci Yehowa ɖo yí wa wlecivi ŋtɔ́wo pleŋ yí agbeɖo ŋwi mɔ yɛatɛnŋ azan ŋsɛn ŋtɔ́ yí asɔ kpedo ŋnu yí naɖu tetekpɔ ɖekpokpui ji. Ci mìglo enuwawawo kpɔ ɖegbɔɔ, ŋvajeshi Yehowa ɖɛ doji nywiɖe. Édo ŋsɛnŋ yí ŋɖui mɔ nanɔ gbeji ni.”
14. Lé jilawo atɛnŋ azan enuwawawo yí akpedo wowo viwo nu woakpɔ mɔ Yehowa nyi jijɔ Mawu doɔ?
14 Enu ciwo yí Yehowa wa dasɛ mɔ eji jɔɛni yí egbeji mɔ mìwo can le kpɔnɔ jijɔ. Jɔjɔmɛnununyatɔwo do jeshi mɔ elanwo munɔ munu, xevi koɖo kpaviwo can. (Job 40:20) Ao viwo ko nukwi ci wokpɔ elan ɖe yí emukɔ munua? Taŋfuin wotɛnŋ kpɔ kloklo ɖe yí ado ta shiwu mɛ yí ale axwa ji ayikɔ. Alo wotɛnŋ kpɔ avuviwo yí womukɔ munu koɖo wowonɔnɔwo. Nɔ viowo gbekpɔ nɛnɛnu ɖe yí kokɔ nukwiɔ, kpedo wo nu woanya mɔ mìsɛnkɔ Mawu ci yí nyi jijɔ Mawu.—1 Tim. 1:11.
YEHOWA NUWAWAWO LE JƆNƆ JI NƆ MÍ LE XOMU LƆ MƐ
15. Lé jilawo awɛ keke anya enu ci yí le ji mɛ nɔ wowo viwoɔ? (Elododo Wema 20:5) (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)
15 Hweɖewonuɔ, jilawo tɛnŋ kpɔɛ mɔ yɛgbɔnnɔnu nɔ yewo viwo mɔ woanu cukaɖa ci wododoɔ go nɔ yewo. Nɔ enyi ahan ewanɔ nɔ míwo viwo nɛɔ, mítekpɔ akpedo wo nu woanunɔ wowo jimɛnyɔwo nɔ mí. (Hlɛn Elododo Wema 20:5.) Jila ɖewo do jeshi mɔ nɔ yewokpɔkpɔ enuwawawoɔ, enɔnɔ fafɛɖe nɔ yewo viwo mɔ woanu wowo jimɛnyɔwo. Nyi yí taɖoɔ? Susu ɖeka yí nyi mɔ le hwenɔnuwoɔ, ŋɖe dedonɔ xaxa nɔ ɖeviwo koɖo wowo jilawo o. Evida ɖeka ci yí tɔ mɔ Masahiko yí so Taïwan gbenu susu bu: “Nɔ mìɖyi sa koɖo mìwo viwo yí totoɔ etowo ji alo ɖyikɔ sa to axutuɔ, ɖeviɛwo vonɔ le wowoɖekiwo mɛ sɔwu. Yí enɔnɔ fafɛɖe nɔ mì mɔ mìabiɔ enyɔ wo se yí anya enu ciwo yí wobubuɔ kpɔ.” Katya ci nyɔ mìnu vayi nu mɔ: “Nɔnyɛ kplɔnɔŋ yi ekpa nyakpɔkpɔ ɖeka mɛ nɔ ŋkpa le suklu. Enɔnɔ fafɛɖe le nɔtɔxu mɔ manu enu ci yí jɔ le suklu alo enu ci yí xaxaŋ ni.”
16. Lé xomuwo awɛ avoŋ le wowoɖekiwo mɛ yí akpɔkpɔ jijɔ nɔ wokpɔkpɔ enu ciwo Yehowa waɔ?
16 Nɔ xomuwo kpɔkpɔ enu ciwo yí Yehowa wa yí sekɔ vivi nɔ woɔ, atɛnŋ ana yí woavoŋ le wowoɖekiwo mɛ yí ako nukwi doju. Agbena yí woagbelɔn wowonɔnɔwo doji. Bibla nu mɔ “gamɛ li nɔ nukwi koko” yí gamɛ gbeli nɔ “ewe ɖuɖu le jijɔkpɔkpɔ mɛ.” (Ŋun. 3:1, 4) Yehowa wa texwe nyakpɔkpɔwo yí mìatɛnŋ ayi wa enu ciwo yí jɔnɔ ji nɔ mì le nɔtɔxuwo. Ejɔnɔ ji nɔ xomu ɖewo mɔ woaɖyi sa yi avesuwo mɛ, kɔxwiwo mɛ, etowo ji alo axutu. Ðeviwo jinɔ mɔ yewoalɔ ju alo amu munu le ekpa nyakpɔkpɔwo mɛ alo akpɔ elanwo, axu shi le etɔ mɛ alo axu mɛ. Enu sugbɔ li ciwo mìatɛnŋ awa yí asɔ se vivi nɔ xexegbɛ lɔ koɖo enu ciwo yí Yehowa wa!
17. Nyi yí taɖo jilawo ɖo akpedo wowo viwo nu woase vivi nɔ enu ciwo Mawu waɔ?
17 Le xexe yoyu lɔ mɛɔ, jilawo koɖo wowo viwo ase vivi ci han wodese nɔ enuwawawo kpɔ o. Hwenɔnuɔ, mìdagbevɔn nɔ elanwo o yí wowo can dagbevɔn nɔ mì o. (Ezai 11:6-9) Mìase vivi nɔ enu ciwo Yehowa wa keke sɔyi mavɔ. (Eha. 22:26) Jilawo, míŋgbenɔ te kpɔ hwenɔnu gbɔxwe yí akpedo míwo viwo nu nɔ woase vivi nɔ enuwawawo o. Nɔ mízannɔ enuwawawo yí sɔ kplanɔ enu míwo viwo so Yehowa nuɔ, kankandoji li mɔ woalɔn do enyɔ ci Efyɔ Davidi nu ji ci emɔ: “Mawu, amɛ ɖe da tɛnŋ wa enu ci yí È wa o.”—Eha. 86:8.
EHAJIJI 134 Ðeviwo Nye Domenyinu Tso Yehowa Gbɔ
a Nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnu sugbɔtɔ kpɔtɔ ɖonɔ ŋwi lé wowo dawo koɖo wowo nɔwo zan gamɛ sɔ kpla nu wo so enuwawawo nu. Wodeŋlɔbe lé wowo jilawo zan hwenu ŋtɔ́wo sɔ kpla nu wo so Yehowa nɔnɔmɛwo nu o. Nɔ eviwo le eo shi ɖe, lé àtɛnŋ azan enuwawawo asɔ kpla nu wo so Mawu nɔnɔmɛwo nu doɔ? Mìakpɔ ɖoŋci lɔ le nyɔta cɛ mɛ.