?Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ e koko e tɛ’n?
Andɛ asɔnun sunman nun’n, sran’m be te koko be tɛ’m be te kle plɛti nin Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛnngbɛn mun. ?Sanngɛ mɛn nga be buman like fi fɔ yɛ’n i nun’n, ɔ nin i fata kɛ sran kun koko i tɛ’n?
NDƐ ngalɛ’n su’n, sran’m be akunndan’n ti fanunfanun. I wie yɛle ndɛ nga sran kun kannin mɔ be klɛli i Kanada lɔ zronali kun nun’n. Sran sɔ’n dili i nanwlɛ kɛ ɔ ti kekle man e kɛ e kan sa tɛ nga e yoli’n e kle sran uflɛ. Sanngɛ i waan “sɛ e ɲan sran kun m’ɔ fɛ i su sie i e nuan bo’n, naan ɔ nin e srɛ Ɲanmiɛn kpɛkun ɔ kle e like ng’ɔ fata kɛ e yo’n, ɔ yo e ye kpa.” (National Post) Fluwa uflɛ kun kusu boli ndɛ yɛ mɔ sran uflɛ kannin’n su. Sran sɔ’n waan: “Asɔnun’n nun ninnge nga be sanngan sran akunndan tɛ kpa’n, be nun kun yɛle be tɛ kokolɛ’n. Ɔ yo maan ngokɔɛ’n o sran’m be su titi.” (Bless Me, Father, for I Have Sinned) ?Sanngɛ ngue ndɛ yɛ Biblu’n kan ɔn?
Ndɛ nga Biblu’n kan’n
Mmla nga Ɲanmiɛn fa mannin Izraɛli nvle’n i nun’n, be kan like nga kɛ sran kun yo sa tɛ’n ɔ fata kɛ ɔ yo’n i ndɛ. I wie yɛle kɛ sɛ sran kun yo i wiengu tɛ annzɛ ɔ tɔn Ɲanmiɛn i mmla kun’n, ɔ fata kɛ ɔ koko kle Levifuɛ nga be sieli be Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’n be nun kun. Kpɛkun Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ sɔ’n ɔ́ yí tɛ mán Ɲanmiɛn naan ɔ yaci sran sɔ’n i sa tɛ’n cɛ i.—Saun Yolɛ 5:1-6.
Kɛ i osu cuɛnnin nun’n, famiɛn Davidi yoli sa tɛ. Ɔ maan Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Natan buli i fɔ. ?Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Davidi seli sɛ? Ɔ ka lɛ dili i nanwlɛ kɛ: “N yoli sa tɛ Anannganman wun.” (2 Samiɛl 12:13) Asa ekun’n, ɔ srɛli Ɲanmiɛn kɛ ɔ si i aunnvuɛ. ?Wafa sɛ yɛ i bo’n guali ɔ? Kɛ ɔ cɛli kan’n, Davidi klɛli i kɛ: “Yɛ n seli min wun kɛ: ‘Maan n sin n di min sa tɛ’n i nanwlɛ n kle Anannganman ke!’ Yɛ n kannin n fɔnlɛ bɔ n fɔnnin’n n kleli wɔ-ɔ, m’an fia-man su. Kpɛkuun ɔ kusu, min wun sa sɔ’n b’ɔ ti kɛ trɔ sa b’ɔ jin min ti su’n, a sike jinnin.”—Jue Mun 32:5; 51:3-6.
Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, Ɲanmiɛn kunndɛli kɛ asɔnun’n nunfuɛ’m be koko be tɛ’n wie. Zezi i niaan bian Zaki ɔ o be nga be dun mmua Zerizalɛmu lɔ asɔnun’n nunfuɛ’m be ɲrun’n, be nun wie. Ɔ wlɛli i wiengu Klistfuɛ’m be fanngan kɛ: “Kɛ ɔ́ yó naan amu’an yo juejue’n, an kan sa nga an yoli’n kle amun wiengu, an srɛ Nyanmiɛn man amun wun kɛ ɔ maan amun jaso.” (Zak 5:16) ?Sanngɛ sa benin yɛ ɔ fata kɛ Klistfuɛ’m be kan ɔn? ?Yɛ wan yɛ ɔ fata kɛ be kan kle i ɔ?
?Sa tɛ benin yɛ ɔ fata kɛ e koko ɔ?
Kɛ mɔ e ti klɔ sran mɔ fɔ o e nun’n ti’n, cɛn kwlaa kɛ é yó sa ɔ e bumɛn i akunndan. Annzɛ e kanman ndɛ kpakpa ɔ maan e yo e wiengu’m be tɛ. (Rɔmfuɛ Mun 3:23) ?I sɔ’n kle kɛ ɔ fata kɛ e kan sa tɛ’n kwlaa nga e yo’n e kle sran kun mɔ be sieli i’n?
Ɔ ti su kɛ Ɲanmiɛn ɲrun’n, sa tɛ’n kwlaa ti i safle wɔlɛ. Sanngɛ aunnvuɛ su ɔ bu fɔ m’ɔ o e nun’n i akunndan. Afin, ɔ si kɛ fɔ sɔ’n ti yɛ e kwlá yoman ninnge mun kɛ ng’ɔ fa klo’n sa’n niɔn. I kpa’n Jue tofuɛ’n seli kɛ: “?Anannganman, sɛ ɔ waan á nían tɛ nga e yo’n, wan cɛ yɛ ɔ ka lɛ-ɔ ɔ́ yó ye-ɔ? Afin wɔ yɛ a yaci sran i wun sa cɛ i-ɔ kɛ ɔ́ yó naan be nyin w’a yi wɔ’n ti.” (Jue Mun 130:3, 4) ?Ɔ maan kɛ e fɔn’n annzɛ y’a sunnzunman kɛ é yó e wiengu wie i tɛ mɔ e yo’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ? Maan e wla kpɛn su kɛ srɛlɛ nga Zezi kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun’n i nun’n, ndɛ ng’ɔ kannin’n yɛ. I waan: “Yaci sa nga e yo wɔ’n cɛ ye, afin e kusu, sran nga be yo ye sa’n, e yaci cɛ be kwlaa.” (Lik 11:4) I sɔ’n kle kɛ sɛ e kpata Ɲanmiɛn kɛ ɔ yaci sa tɛ nga e yo’n cɛ e Zezi dunman nun’n, ɔ́ yáci cɛ́ e.—Zan 14:13, 14.
Maan e sie i nzɔliɛ kɛ Zezi waan sɛ e kunndɛ kɛ be yaci e sa tɛ mun cɛ e’n, ɔ fata kɛ e kusu e yaci sran nga “be yo ye sa’n” be liɛ’n cɛ be. Akoto Pɔlu kpɛnnin i wiengu Klistfuɛ’m be wla kɛ: “An yo amun wun ye, an si amun wun aunnvuɛ, sa nga amun wiengu yo amun’n, an yaci cɛ i kɛ Nyanmiɛn kusu yaci sa nga an yoli i’n cɛli amun Krist ti’n sa.” (Efɛzfuɛ Mun 4:32) Kɛ e wiengu’m be yo e sa mɔ e yaci e cɛ be’n, e kwla lafi su kɛ Ɲanmiɛn kusu yáci e sa tɛ liɛ mun cɛ́ e.
?Sanngɛ sɛ e yo sa tɛ dan kɛ awie wualɛ nin ato bualɛ annzɛ sa sukusuku annzɛ kusu e nɔn nzan dandan’n nin, e kwla lafi su kɛ Ɲanmiɛn yáci cɛ́ e wie? Sran kwlaa ng’ɔ yo sɔ’n, ɔ tɔn Ɲanmiɛn i mmla’n. ?Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, ɔ fata kɛ ɔ koko i sɔ sa tɛ mun?
?Wan yɛ ɔ fata kɛ e koko e sa tɛ mun e kle i ɔ?
Ɲanmiɛn w’a manman sran fi i atin kɛ ɔ yaci sa nga sran’m be yo i bɔbɔ Ɲanmiɛn’n cɛ be. I kunngba cɛ yɛ ɔ kwla yo sɔ ɔ. Biblu’n se e weiin kɛ: “Sɛ e di sa tɛ nga e yoli’n i nanwlɛ kle Nyanmiɛn’n, e kwla fa e wla’n guɛ i su, afin ɔ yo sa i nuan su, ɔ́ yáci cɛ ye, yɛ ɔ maan e wun sa’n kwlaa wíe.” (1 Zan 1:9) ?Sanngɛ wan yɛ ɔ fata kɛ e koko sa tɛ sɔ mun e kle i ɔ?
Ɲanmiɛn kunngba cɛ yɛ ɔ kwla yaci e sa tɛ mun cɛ e ɔ. I ti’n saan i kunngba yɛ ɔ fata kɛ e koko e sa tɛ mun e kle i ɔ. Kɛ nga e fa wunnin i’n sa’n, i sɔ yɛ Davidi yoli ɔ. ?Kusu’n, ngue yɛ Ɲanmiɛn nian naan w’a yaci e sa tɛ mun w’a cɛ e ɔ? Biblu’n se e kɛ: “Ɔ maan an kaci amun nzuɛn’n, yɛ an sa amun sin Nyanmiɛn wun maan ɔ yaci sa nga an yoli i’n cɛ amun mlɔnmlɔnmlɔn’n, naan blɛ ng’ɔ́ bá lɔ’n, e Min Nyanmiɛn’n ɔ maan amun wla gua ase.” (Sa Nga Be Yoli’n 3:19) I sɔ’n kle kɛ sɛ e waan Ɲanmiɛn yaci sa tɛ nga e yo be’n cɛ e’n, ɔ fata kɛ e wun i wlɛ kɛ sa nga e yoli’n ti tɛ naan e di i nanwlɛ e kle i. Sanngɛ nɛ́n i ngba ɔ. Ɔ fata kɛ e kplin su kɛ é káci e nzuɛn’n wie. E nzuɛn’n i kacilɛ’n kwla yo kekle. Sanngɛ like kun kwla uka e.
Maan e wla kpɛn Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zaki i ndɛ ng’ɔ kannin’n mɔ e dun mmua boli su’n i su. I waan: “An kan sa nga an yoli’n kle amun wiengu, an srɛ Nyanmiɛn man amun wun kɛ ɔ maan amun jaso.” Kpɛkun ɔ kan guali su kɛ: “Sɛ sran kpa kun srɛ like Nyanmiɛn sa nun b’ɔ jran su kpa’n, i srɛlɛ sɔ’n yo sa ye dan.” (Zak 5:16) “Sran kpa” nga be kan be ndɛ’n, ɔ kwla yo “asɔnun kpɛnngbɛn” nga ndɛ mma 14 nun’n, Zaki kannin be ndɛ’n. Klistfuɛ asɔnun’n nun’n, ɔ le be nga Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, be ti “kpɛnngbɛn” mɔ be sieli be kɛ be uka be nga be klo kɛ Ɲanmiɛn yaci be sa tɛ mun cɛ be’n. Ɔ ti weiin kɛ “kpɛnngbɛn” sɔ’m be kwlá yaciman sran kun i sa tɛ mun cɛmɛn i. Afin sran fi leman atin yaciman sa tɛ nga i wiengu kun yo Ɲanmiɛn’n cɛmɛn i.a Sanngɛ Ɲanmiɛn sieli be naan be kle sran ng’ɔ yoli sa tɛ dan’n i atin ng’ɔ ti kpa’n. Yɛ be ukɛ i naan ɔ wun like nga ti yɛ sa ng’ɔ yoli’n ti tɛ dan mɔ i ti’n ɔ fata kɛ ɔ kaci i nzuɛn’n.—Galasifuɛ Mun 6:1.
?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e koko e tɛ’n niɔn?
Kannzɛ sa tɛ nga sran kun yoli’n ti tɛ kpa annzɛ ɔ timan tɛ kpa’n, sanngɛ i sa sɔ’n saci ɔ nin i wiengu mun nin Ɲanmiɛn be afiɛn. I sɔ’n ti’n i akunndan kwla sanngan ɔ maan ɔ wunmɛn i wun fɛ. E klun akunndan mɔ e Yifuɛ’n fa mannin e’n yɛ maan i wun yo i sɔ ɔ. (Rɔmfuɛ Mun 2:14, 15) ?Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, ngue yɛ ɔ kwla yo ɔ?
Kɛ e fa Zaki fluwa’n ekun’n, e wun ndɛ yɛ m’ɔ wla sran fanngan’n. I waan: “Sɛ amun nun wie wunnɛn yo i ya’n [Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n], maan ɔ flɛ asɔnun kpɛnngbɛn mun. Maan be guɛ i su ngo e Min’n i dunman nun yɛ be srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ yo i juejue. Nyanmiɛn su bɔ be lafi’n ti’n, Nyanmiɛn srɛlɛ sɔ’n maan tukpacɛfuɛ sɔ’n nyɛ́n i ti, yɛ e Min’n maan ɔ́ jáso. Yɛ sɛ ɔ yoli sa wie’n, ɔ́ yáci cɛ́ i.”—Zak 5:14, 15.
I sɔ’n nun’n, e wun i ekun kɛ be wla asɔnun kpɛnngbɛn’m be fanngan kɛ be nian asɔnun’n nunfuɛ mɔ be ti kɛ bua fa sa’n be lika. ?Wafa sɛ? Nán be sa tɛ mɔ be koko kle be’n i tielɛ ngunmin yɛ ɔ fata kɛ be tie ɔ. Sanngɛ kɛ mɔ sa nga be yoli’n ti kɛ tukpacɛ yɛ ɔ o be su sa’n ti’n, ɔ fata kɛ be fa ajalɛ naan ‘tukpacɛfuɛ sɔ’n nyɛn i ti.’ Zaki kannin ninnge nɲɔn mɔ be kwla yo’n, be ndɛ.
I klikli’n yɛle kɛ be “guɛ i su ngo.” Kɛ be kan sɔ’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n m’ɔ kwla yo sran juejue’n i ndɛ yɛ be kan ɔn. Akoto Pɔlu seli kɛ: “Nyanmiɛn i ndɛ nga ɔ ko kan’n, wuun w’a kan ɔ kaci-mɛn i, ɔ maan sran’m be kaci. [...] Ɔ si be klun akunndan’n, ɔ nin be klun sa’n.” (Ebre Mun 4:12) Sɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be fa Biblu’n be di junman kpa’n, be kwla uka sran nga Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, ɔ ti kɛ tukpacifuɛ sa’n naan w’a wun like nga ti yɛ ɔ yoli sa tɛ’n. Naan w’a fa ajalɛ ng’ɔ nin i fata’n naan w’a siesie ɔ nin Ɲanmiɛn be afiɛn.
I sin, asɔnun kpɛnngbɛn’m be “Nyanmiɛn su bɔ be lafi’n ti’n,” be srɛ Ɲanmiɛn man sran sɔ’n. Nán asɔnun kpɛnngbɛn’m be srɛlɛ’n ti yɛ Ɲanmiɛn su yoman sa i nuan su ɔ. Sanngɛ i sɔ srɛlɛ’n ti cinnjin man Ɲanmiɛn m’ɔ kunndɛ kpa kɛ ɔ́ jrán e ti kpɔlɛ tɛ nga Klist yili’n su ɔ́ yáci e sa tɛ mun cɛ́ e’n. (1 Zan 2:2) Sa tɛ yofuɛ nga be sa tɛ’n yo be nsisɔ sakpasakpa mɔ “be yo sa b’ɔ kle kɛ b’a kaci be nzuɛn’n,” Ɲanmiɛn úka be.—Sa Nga Be Yoli’n 26:20.
Maan e yo e wiengu i tɛ annzɛ e yo Ɲanmiɛn i tɛ o, like cinnjin kpafuɛ nga ti yɛ ɔ fata kɛ e koko e tɛ’n, yɛle Ɲanmiɛn mɔ e klo kɛ i klun jɔ e wun’n. Zezi Klist kleli kɛ sɛ ndɛ tɔ e nin e wiengu mun e afiɛn’n, ɔ fata kɛ e siesie. I liɛ’n kɛ é sú Ɲanmiɛn’n, e akunndan’n su buman e fɔ. (Matie 5:23, 24) Nyanndra Mun 28:13 waan: “Sran ng’ɔ fia sa tɛtɛ ng’ɔ yo be’n be su’n, ɔ yo-man kpa. Sanngɛ sran ng’ɔ kɛn i sɔ sa liɛ mun’n, b’ɔ yaci be yolɛ’n, Nyanmiɛn’n yaci i wun sa’n cɛ i.” Sɛ e kan e wun ase Ɲanmiɛn Zoova i ɲrun naan e srɛ i kɛ ɔ yaci e sa tɛ mun cɛ e’n, i klun jɔ́ e wun. Kpɛkun ɔ́ mán e su kɛ ɔ nin i fata’n sa.—1 Piɛr 5:6.
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Sran wie’m be jran ndɛ nga Zezi kɛnnin i Zan 20:22, 23 nun’n, i su be se kɛ ɔ fata kɛ sran’m be koko be tɛ’n be kle be wiengu sran mun. Sɛ amun kunndɛ kɛ amún sí i sɔ’n nun kpa’n, an nian Sasafuɛ Tranwlɛ’n afuɛ 1996, Avrili 15 i bue 28-29 nun. (Blɔfuɛ nun)
[Ndɛ kwle, bue 30]
Sɛ e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ yaci e sa tɛ mun cɛ e Zezi dunman nun’n, ɔ́ yáci be cɛ́ e.
[Foto, bue 31]
Like cinnjin kpafuɛ nga ti yɛ ɔ fata kɛ e koko e tɛ’n, yɛle Ɲanmiɛn mɔ e klo kɛ i klun jɔ e wun’n.