Zoova kwla de be nga be sro i’n

“[Zoova] kwla de be nga be sro i bɔ sa tɔ be su’n.” ​—2 PIƐ. 2:9.

?NGUE TI YƐ E KWLA LAFI SU KƐ...

Zoova si blɛ ng’ɔ fata kɛ sa’m be yo naan i klun sa’n w’a kpɛn su ɔ?

Zoova fɛ́ i timin’n ɔ́ fá dé be nga be sro i mun ɔn?

Zoova si sa trele nga bé wá jú ɲrɛnnɛn dan’n nun ɔn?

 1. ?Kɛ ‘nyrɛnnɛn dan’n’ wá jú’n, lika’n yó sɛ?

SATAN i mɛn’n i nunnunlɛ’n ɔ́ fú sran’m be nun dan. (1 Tɛs. 5:2, 3) Kɛ Zoova i “cɛn dan’n” wá jú’n, sran’m be su siman wie se. (Sof. 1:14-17) Ɲrɛnnɛn ng’ɔ́ wá trán sran’m be su’n, i dan’n ti’n Biblu’n se kɛ “kɛ ɔ fin mɛn’n i bo bolɛ’n nun lele ndɛ, i wunsu nin a yo-man le.”​—An kanngan Matie 24:21, 22 nun.

2, 3. (a) ?Kɛ ‘nyrɛnnɛn dan’n’ wá jú’n, ngue yɛ Satan kúnndɛ yó Ɲanmiɛn i nvle’n nunfuɛ mun ɔn? (b) ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a lafi su kpa ekun kɛ Ɲanmiɛn kwla de i nvle’n niɔn?

² Kɛ ‘nyrɛnnɛn dan’n’ wá tɔ́ i ba nun kpa’n, ‘Gɔgu m’ɔ fin Magɔgu’ mɛn’n nun’n, ɔ́ wá fá i alɛ dan kasiɛnfuɛ’n wlá Ɲanmiɛn i nvlefuɛ’m be sin. “Sran kpanngban kpa” mɔ be yo sro’n be yɛ bé wá kpɛ́ be ɲin Ɲanmiɛn i nvle’n su ɔ. Be ti “kɛ aosin bɔ w’a kata mɛn’n su’n sa.” (Eze. 38:2, 14-16) Klɔ sran’m be anuannzɛ fi su ukaman Zoova i nvle’n. Sɛ bé fíte nun’n, nn saan Ɲanmiɛn yɛ w’a de be ɔ. ?Kɛ Zoova i nvle’n nunfuɛ’m bé wá wún kɛ be su wa nunnun be’n, ngue yɛ bé yó ɔ?

³ ?Sɛ amun ti Zoova i sufuɛ’n, amun lafi su kɛ Zoova kwla de i nvle’n nunfuɛ mun, naan ɔ́ dé be ɲrɛnnɛn blɛ’n nun sakpa? Akoto Piɛli klɛli i kɛ: “E Min’n kwla de be nga be sro i bɔ sa tɔ be su’n. Yɛ ɔ si be nga be yo sa tɛ’n be siewlɛ naan jɔlɛ dilɛ cɛn’n nun w’a bu be fɔ.” (2 Piɛ. 2:9) Sɛ e bu wafa nga Zoova deli i nvle’n nunfuɛ mun laa’n i su akunndan’n, i sɔ’n wlá e fanngan naan y’a minndɛ sa nga be te o e ɲrun lɔ’n. I ti’n, maan e kan sa nsan mɔ bé úka e naan y’a lafi su kpa kɛ Zoova kwla de i sran mun’n be ndɛ.

Ɔ ƝƐNNIN I TI ANANNGANMAN SU NZUE DAN’N I TƆLƐ BLƐ’N NUN

 4. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ be dun mmua yo kwlaa naan anannganman su nzue dan’n w’a tɔ ɔ?

⁴ I klikli’n, é wá kán Nowe blɛ su anannganman su nzue dan m’ɔ tɔli’n i ndɛ. Ɔ fata kɛ be wie ninnge wie’m be yo ka naan nzue dan’n w’a tɔ. Yɛle kɛ ɔ fata kɛ be wie mmeli dan kun i bobo naan be fa nnɛn mun be wla nun. Bo Bolɛ fluwa’n seman kɛ Zoova minndɛli kɛ be wie mmeli’n i bobo ka naan w’a kle cɛn nga nzue dan’n tɔ’n. Zoova kwla sie cɛn nga ɔ klo kɛ nzue’n tɔ’n, afin srɛ kunmɛn i kɛ lele mɔ cɛn sɔ’n jú’n, nn be nin a wieman mmeli’n i bobo. I kpa bɔbɔ’n ɔ dun mmua sieli cɛn nga nzue dan’n tɔ́’n lele naan w’a se Nowe kɛ ɔ bobo mmeli’n. ?Ngue yɛ maan e si sɔ ɔ?

 5. ?Ngue ndɛ yɛ Zoova boli su m’ɔ o Bo Bolɛ 6:3 nun ɔn? ?Blɛ benin nun yɛ ɔ kannin ndɛ sɔ’n niɔn?

⁵ Biblu’n waan Zoova fali ajalɛ kun naan ɔ boli ajalɛ sɔ’n su ɲanmiɛn su lɔ. E kɛnngɛn i Bo Bolɛ 6:3 nun kɛ: “Ɔ fata-man kɛ nguan nga n fa mannin sran mun’n ɔ cɛ be nun ngboko, afin kannzɛ ɔ yo sɛ bé wú. Siɛn’n sɛ be waan b’a cɛ o yɛlɛ afuɛ ya [kun] ablaɔn.” Ndɛ sɔ’n kleman kɛ Zoova su kan blɛ nga sran’m bé dí naan b’a wu’n i ndɛ. Blɛ nga Zoova wá núnnún klunwifuɛ mun asiɛ’n su’n i ndɛ yɛ ɔ kan ɔn.a Kɛ mɔ nzue dan’n boli tɔlɛ bo afuɛ nga be flɛ i 2370 nun ka naan b’a wu Zezi ti’n, e kwla se kɛ afuɛ nga be flɛ i 2490 nun ka naan b’a wu Zezi’n, i nun yɛ Ɲanmiɛn kannin ndɛ sɔ’n niɔn. Blɛ sɔ’n nun’n nn Nowe le afuɛ 480. (Bob. 7:6) Kɛ Ɲanmiɛn kannin ndɛ sɔ’n m’ɔ dili afuɛ 20, yɛle kɛ afuɛ nga be flɛ i 2470 nun ka naan b’a wu Zezi’n, yɛ Nowe boli i mma’m be wulɛ bo ɔ. (Bob. 5:32) Kɛ Nowe wuli i wa yasua nsan sɔ mun’n, nn ɔ te ka afuɛ kɔe ya ka naan nzue dan’n w’a tɔ. Sanngɛ kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn Zoova nin a kanman junman cinnjin nga ɔ́ wá fá wlá Nowe sa nun’n m’ɔ́ yó maan klɔ sran’m be ngba be su nunnunman’n i ndɛ nin a klemɛn i. ?Ɔ te ka le nɲɛ naan Ɲanmiɛn w’a bo ndɛ sɔ’n su w’a kle Nowe?

 6. ?Blɛ benin nun yɛ Zoova seli Nowe kɛ ɔ bobo mmeli’n niɔn?

⁶ Ɔ yo kɛ Zoova minndɛli afuɛ kpanngban kpa ka naan w’a bo like nga i waan ɔ́ yó’n i su w’a kle Nowe sa. ?Ngue su yɛ e jran e se sɔ ɔ? Biblu’n kle kɛ Nowe i mma’m be ɲinnin be jali bla kwlaa naan Ɲanmiɛn w’a se i kɛ ɔ bobo mmeli’n. Zoova seli i kɛ: “N ta wɔ nda kɛ ń yáci wɔ lɛ. A nin ɔ yi, nin ɔ mma mun, ɔ nin ɔ mma’m be yi mun, án wlú mmeli’n nun.” (Bob. 6:9-18) Ɔ maan, kɛ Zoova sé Nowe kɛ ɔ bobo mmeli’n, nn atrɛkpa’n ɔ ka afuɛ 40 annzɛ 50 cɛ naan nzue dan’n w’a tɔ.

 7. (a) ?Wafa sɛ yɛ Nowe nin i awlobofuɛ’m be kleli kɛ be lafi Ɲanmiɛn su ɔ? (b) ?Blɛ benin nun yɛ Ɲanmiɛn boli blɛ trele nga nzue’n wá tɔ́’n i su kleli Nowe ɔ?

⁷ Kɛ Nowe nin i awlobofuɛ’m bé bóbó mmeli’n, atrɛkpa’n be usali be wun kɛ Ɲanmiɛn yó i sɛ naan nzue dan’n w’a tɔ, yɛ blɛ benin nun yɛ nzue sɔ’n tɔ́ ɔ. Kannzɛ b’a simɛn i kwlaa sɔ’n nun’n, sanngɛ b’a yaciman mmeli’n i bobolɛ’n. Biblu’n se kɛ: “Noe yoli i kwlakwla ng’ɔ o lɛ’n kpan! Ndɛ nga Nyanmiɛn fa sieli i nyrun’n, ɔ niannin i kwlaa su yoli.” (Bob. 6:22) Kɛ ɔ kali cɛn nso ka naan nzue’n w’a tɔ’n, yɛle kɛ blɛ ng’ɔ ka naan b’a kwla fa nnɛn mun b’a wlɛ i mmeli’n nun’n, yɛ Zoova kleli Nowe cɛn trele nga nzue dan’n tɔ́’n niɔn. Ɔ maan “Noe i afuɛ ya nsiɛn’n i anglo nnyɔn’n su i le blu le nso su’n” mɔ nzue dan’n boli tɔlɛ’n bo’n, nn ninnge be kwlaa be ti w’a yia sɛsɛsɛ.​—Bob. 7:1-5, 11.

 8. ?Wafa sɛ yɛ nzue dan’n i su ndɛ yo maan e lafi su kɛ Zoova si blɛ ng’ɔ nin i fata kɛ ɔ de i nvlefuɛ mun ɔn?

⁸ Anannganman su nzue dan’n i su ndɛ’n kle kɛ titi Zoova si blɛ ng’ɔ nin i fata kɛ ɔ de i nvlefuɛ mun’n, ɔ nin wafa ng’ɔ fata kɛ ɔ yo sɔ’n. Kɛ é mántan mɛn nga i awieliɛ’n i wun koko’n, e kwla lafi su kɛ ninnge kwlaa nga Zoova waan ɔ́ yó’n, saan bé kpɛ́n su cɛn nin dɔ ng’ɔ kleli’n su sɛsɛsɛ. “Cɛn sɔ’n nin i dɔ’n” be su sinman.​—Mat. 24:36; an kanngan Abakik 2:3 nun.

ƝANMIƐN DELI BE NDƐMA JENVIE’N NUAN LƆ

9, 10. ?Wafa sɛ yɛ Zoova fɛli i nvlefuɛ mun suali Ezipti lɔ sonja’m be aya ɔ?

⁹ Nzue dan’n i su ndɛ’n kleli e kɛ Zoova si blɛ ng’ɔ fata kɛ sa’m be ju naan i klun sa’n w’a kpɛn su’n. Sa’n i nɲɔn su nga é wá kɛ́n i ndɛ’n, ɔ kle ekun kɛ e kwla lafi su kɛ Zoova kwla fɛ i wunmiɛn’n m’ɔ lemɛn i wunsu’n ɔ de i nvle’n naan i klun sa’n w’a kpɛn su. Zoova si kpa kɛ ɔ kwla de i sufuɛ mun ti’n, ɔ juli wie bɔbɔ’n, ɔ fali be suali i kpɔfuɛ’m be wun aya. Kɛ ɔ deli Izraɛlifuɛ mun kanga nun Ezipti lɔ fiteli’n, i sɔ yɛ ɔ yoli ɔ.

¹⁰ Izraɛlifuɛ nga be fin Ezipti lɔ fiteli’n be kwla ju akpinngbin nsan. Zoova maan Moizi fali be sinsinnin lika wie’m be nun naan Faraɔn bu i kɛ b’a mlin. (An kanngan Ezipt Lɔ Tulɛ 14:1-4 nun.) Kɛ mɔ Faraɔn w’a kwlɛmɛn i awlɛn’n tra’n, ɔ fɛli i sonja mun naan be su be su. Be ko miannin Izraɛlifuɛ mun ndɛma jenvie’n i nuan lɛ. Kɛ a niɛn i sa’n ɔ waan nn Izraɛlifuɛ’m be su kwlá fiteman nun. (Tul. 14:5-10) Sanngɛ nán kɛ Izraɛlifuɛ’m be o kekle nun sakpa ti ɔ. ?Ngue ti ɔ? Yɛle kɛ Zoova su wa kpli be ti.

11, 12. (a) ?Wafa sɛ yɛ Zoova kplili i nvlefuɛ’m be ti ɔ? (b) ?Kɛ Ɲanmiɛn yoli sɔ’n i bo’n guali sɛ? ?Yɛ ngue yɛ i sɔ liɛ’n kle e Zoova su ɔ?

¹¹ “Sin wɛnsrɛn” ng’ɔ o Izraɛlifuɛ’m be ɲrun’n sinnin be sin lɔ, ɔ jrannin Eziptifuɛ mun nin Izraɛlifuɛ’m be afiɛn. Asa kusu ɔ fali aosin’n yili Eziptifuɛ’m be su. Sanngɛ ɔ kpajali Izraɛlifuɛ’m be su kɔnguɛ bɔbɔ. (An kanngan Ezipt Lɔ Tulɛ 14:19, 20 nun.) Kpɛkun, Zoova yoli maan aunngban dan kun m’ɔ fin wia afiliɛ lɔ’n fitali naan w’a kpɛ jenvie’n nun, ɔ maan jenvie’n “i osu’n yoli wisiwisi.” Ɔ cɛli kpa naan jenvie’n i nun w’a kpɛ afin Biblu’n se kɛ aunngban’n fitali ‘kɔnguɛ wunmuan’n’ nun. Kɛ ɔ yoli sɔ’n “Izraɛlifuɛ’m be nantili aunnyan siɛ’n su be sinnin.” Izraɛlifuɛ’m be kɔman ndɛndɛ kɛ Ezipti sonja mɔ be le kakaklolo’n be sa. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Eziptifuɛ’m b’a kwlá toman Izraɛlifuɛ mun, afin Zoova kun be ti alɛ. Ɔ “sanngan be nun. Be kakaklolo’m be ja’m b’a kpɛ-man be wun kun, be kɔ-ɔ, ɔ yoman ye kun.”​—Tul. 14:21-25.

¹² Kɛ Izraɛlifuɛ’m be kwlaa be juli jenvie’n i bue kun lɔ’n, Zoova seli Moizi kɛ: “Tinngɛ ɔ sa’n nzue’n su naan ɔ yi sin i osu’n nun maan ɔ kata Eziptifuɛ’m be nin be kakaklolo mun, ɔ nin be nnɛn kpanngɔ su fufuɛ’m be su.” Kɛ sonja’m bé kplí naan nzue’n w’a toman be’n, Zoova ‘kan be guɛli i jenvie’n i afiɛn.’ B’a kwlá wanndiman. “Sran ba kun sa w’a nyɛn-mɛn i ti.” (Tul. 14:26-28) Zoova yili i nglo kɛ ɔ le tinmin de i sufuɛ mun sa kwlaa nun.

KƐ BE NUNNUNNIN ZERIZALƐMU’N, SRAN WIE’M BE FITELI NUN

13. ?Ndɛ benin yɛ Zezi kan kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun ɔn? ?Kosan benin yɛ be kwla fa usali be wun ɔn?

¹³ Zoova si wafa nga sa’m be fa ju sɛsɛsɛ naan i klun sa’n w’a kpɛn su’n. I sɔ liɛ’n i cinnjin’n m’ɔ ti’n i ɲin fite sa’n i nsan su nga é wá kɛ́n i ndɛ’n nun. Sa sɔ’n yɛle Klistfuɛ klikli’m be blɛ su Zerizalɛmu i falɛ ndɛ’n. Ka naan b’a nunnun Zerizalɛmu klɔ’n afuɛ nga be flɛ i 70 nun’n, Zoova maan i Wa’n kannin like ng’ɔ fata kɛ Klistfuɛ nga be o Zerizalɛmu nin Zide lɔ be yo naan b’a kwla fite nun’n i ndɛ kleli be. Zezi seli be kɛ: “Tete Like bɔ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛl kɛnnin i ndɛ’n, blɛ nga an wun kɛ ɔ o Nyanmiɛn lika nun’n, maan be nga be o Zide’n be wanndi ɔ oka’n su lɔ.” (Mat. 24:15, 16) ?Sanngɛ ɔ́ yó sɛ naan Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m b’a wun kɛ ndɛ sɔ’n su kpɛn su?

14. ?Sa benin yɛ ɔ juli mɔ maan Klistfuɛ’m be wunnin Zezi i ndɛ’n i wlɛ ɔ?

¹⁴ Afuɛ kpanngban sinnin naan b’a wun Zezi i ndɛ ng’ɔ kannin’n i wlɛ. Afuɛ nga be flɛ i 66 nun’n, Rɔmu sonja mɔ Cestius Gallus ti be su kpɛn’n, be bali Zerizalɛmu kɛ bé wá jrán Zuifu nga b’a fa alɛ kunlɛ b’a tra nun’n. Kɛ Zuifu sɔ mɔ be flɛ be Zelɔtu’n be ko fiali Ɲanmiɛn i sua’n nun lɔ’n, Rɔmu sonja’m be tɔli sua’n i wun talɛ’n i bubulɛ su. Klistfuɛ nga be wla kpɛnnin ndɛ nga Zezi kannin’n su’n be wunnin sa sɔ’n i wlɛ. Be wunnin kɛ Rɔmu sonja mɔ be ti amuin sɔfuɛ’n be nin be sa nun flanga mɔ b’a ju Ɲanmiɛn i sua’n i wun talɛ’n i wun lɛ siɛn’n, yɛ ɔ ti “tete like” m’ɔ o “Nyanmiɛn lika” nun’n niɔn. Blɛ m’ɔ fata kɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be “wanndi ɔ oka’n su” lɔ’n w’a ju. ?Sanngɛ bé yó sɛ naan b’a kwla wanndi klɔ mɔ sonja’m b’a bo b’a sin b’a yiɛ i’n i su? Sa kun mɔ be sunnzunman’n su wa ju.

15, 16. (a) ?Ndɛ benin yɛ Zezi kɛnnin i weinwein ɔn? ?Ngue ti yɛ ɔ yoli cinnjin kɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be fa su ɔ? (b) ?Ngue yɛ ɔ́ wá fáta kɛ e yo naan y’a fite nun ɔn?

¹⁵ B’a wunman like ti’n, Cestius Gallus nin i sonja’m be cuɛnnin be wun kan be fali be klɔ atin’n. Zelɔtu’m be wanndi fuannin be. Siɛn’n mɔ be bue nɲɔn’n mɔ be su kun alɛ’n b’a wɔ’n, Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m b’a ɲan wanndilɛ’n i wun atin. Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be weiin kɛ nán be sisi be bo, naan be fite ndɛndɛ yɛ nán be kunndɛ kɛ bé súa be bo trɔ mun. (An kanngan Matie 4:17, 18 nun.) ?Ɔ ti cinnjin bɔbɔ li kɛ be kpli? Ɔ su cɛman naan b’a si kosan sɔ’n i su tɛlɛ’n. Zelɔtu’m be sali be sin ndɛndɛ kpa, kpɛkun siɛn’n be wa miannin Zerizalɛmu nin Zidefuɛ’m be kɛ be uka be su naan be kun alɛ’n. Klɔ’n nun wa yoli sukusuku kpa, afin Zuifu’m be wa bubuli be wun nun yɛ be kunndɛli kɛ bé síe be wiengu. Wanndilɛ’n wa yoli kekle kpa siɛn’n. Kɛ Rɔmufuɛ’m be sali be sin afuɛ nga be flɛ i 70 nun’n, sran fi sa w’a kwlá wanndiman kun. (Lik 19:43) Be kwlaa nga be cuɛncuɛnnin be ja ase’n, be trali be ase! Sanngɛ Klistfuɛ nga be wanndi ɔli oka’m be su lɔ kɛ nga Zezi fa kannin’n sa’n, Zezi i ndɛ’n i su falɛ’n deli be nguan. Be wunnin i kɛ Zoova kwla de be nga be sro i’n. ?Ngue yɛ ndɛ sɔ’n kle e ɔ?

¹⁶ Kɛ ɲrɛnnɛn dan’n wá jú’n, ɔ nin i wá fáta kɛ Klistfuɛ’m be fa afɔtuɛ nga Ɲanmiɛn i Ndɛ’n nin i anuannzɛ’n man be’n su. I wie yɛle kɛ Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be ‘wanndi ɔ oka’n su lɔ.’ Kɛ ɲrɛnnɛn dan’n wá jú’n, bé wá sé e wie kɛ ‘e wanndi.’ Wafa nga é wánndi’n yɛ e nin a simɛn i ɔ.b Sanngɛ, e si kɛ kɛ ndɛ sɔ’n i su falɛ’n wá jú’n, Zoova wá yíyí nun weinwein klé e. Sɛ e fa ndɛ nga blɛ sɔ’n nun’n bé kán klé e’n su’n, yɛ é fíte nun ɔn. Ɔ maan ɔ fata kɛ e usa e wun kɛ: ‘?Kɛ Zoova mɛn i nvlefuɛ’m be afɔtuɛ andɛ’n, n nanti su? ?N ka lɛ n nanti afɔtuɛ sɔ’m be su annzɛ n cuɛncuɛn min ja ase ka?’​—Zak 3:17.

E ƝRUN LƆ SA’M BE TI’N BE WLALI E FANNGAN

17. ?Blɛ mɔ bé wá fá alɛ wlá Ɲanmiɛn i nvle’n i sin’n, i su like benin yɛ Abakiki i ndɛ’n kle e ɔ?

¹⁷ Maan e kan Gɔgu i alɛ dan kasiɛn’n mɔ e boli su ndɛ nga i bo bolɛ’n nun’n i ndɛ kan ekun. Abakiki kannin ndɛ kunngba sɔ’n i ndɛ seli kɛ: ‘Kɛ n tili nganniɛn’n, nanwlɛ, i liɛ’n n wieli je mlɔnmlɔn. N gua sa yɔyɔyɔ kokolɛ’n dunman nun. Kpɛkuun srɛ b’ɔ kun min’n ti, min wun glɔli min. Min ja’m be lololi min bo kplokoo. I ti n wa tran lɛ bɔ koun ḿ mínndɛ be nga be kle e yalɛ’n be awlaboɛ cɛn’n [m’ɔ fin Ɲanmiɛn’n] naan [ɔ] nin be kó kún.’ (Aba. 3:16) Kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n tili i kɛ sran’m be su ba naan bé wá fá alɛ wlá Ɲanmiɛn i nvle’n i sin’n, i wun glɔli i, ɔ usuli yɛ i ja’m be lololi i bo. Sanngɛ ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ trán koun mínndɛ Zoova i cɛn dan’n. Kɛ Gɔgu nin i sran’m bé bá e kunlɛ’n, srɛ kwla kun e wie. Sanngɛ e kwla lafi Ɲanmiɛn su kɛ nga Abakiki fa yoli’n sa, yɛ e fa e wla’n gua Zoova su kɛ ɔ kwla de i nvle’n.​—Aba. 3:18, 19.

18. (a) ?Kɛ e kpɔfuɛ’m bé wá fá alɛ wlá e sin’n, ngue ti yɛ ɔ su fataman kɛ srɛ kun e ɔ? (b) ?Ngue yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n nun ɔn?

¹⁸ Sa nsan nga e kannin be ndɛ’n be kle weiin kɛ Zoova kwla de be nga be sro i’n. Saan i klun sa’n kpɛ́n su, yɛ ɔ́ kwlɛ́ i kpɔfuɛ mun. Sɛ e klo kɛ blɛ sɔ’n nun é trán lɛ wie naan é mánmán Zoova’n, ɔ fata kɛ e nin i e nanti klanman lele guɛ i ti nin i bo. ?Wafa sɛ yɛ Zoova uka e naan y’a kwla nanti seiin titi ɔ? Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n nun’n, é wá kɛ́n i ndɛ.

[Ja ngua lɛ ndɛ mun]