“Akplowa tɔli”

 1-3. (1) ?Ndɛ benin yɛ ɔ tɔli Klisifuɛ klikli’m be afiɛn-ɔn? (2) ?Wafa sɛ yɛ ndɛ sɔ m’ɔ o Sa Nga Be Yoli’n fluwa’n nun’n, ɔ kwla uka e-ɔ?

PƆLU nin Baanabasi be klun ti jɔwa kpa. Be fin Ɲanmiɛn ndɛ kanlɛ b’a sa be sin Antiɔsu ng’ɔ o Siri lɔ’n su. Ajalɛ klikli nga be tuli naan b’a di be ngaliɛ dilɛ junman’n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sa nga ti yɛ be klun ti jɔwa’n, yɛle kɛ Zoova “mannin be nga be timan Zifu’n be atin kɛ be lafi i su.” (Yol. 14:26, 27) Yɛ be wunnin kɛ sa kunngba’n su ju Antiɔsu lɛ wie. Yɛle kɛ be nga be timan Zifu’n, be nun “kpanngban kpa” be tili jasin fɛ’n, yɛ i sɔfuɛ’m be su kaci Klisifuɛ.—Yol. 11:20-26.

² Ndɛ fɛ sɔ’n juli Zide lɔ. Sanngɛ w’a yoman Klisifuɛ nga be o lɔ’n, be nun sunman be fɛ. Afin be waan ɔ fata kɛ be wla Klisifuɛ’m be kwlaa be klɛn, sanngɛ wie’m be bumɛn i sɔ. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ Klisifuɛ nga be ti Zifu’n be nin Klisifuɛ nga be timan Zifu’n be tran-ɔn? ?Yɛ ɔ fata kɛ Klisifuɛ nga be timan Zifu’n be di Moizi Mmla’n su? I sɔ’n ti’n, akplowa dan kpa wa tɔli aniaan’m be afiɛn, yɛ ɔ ka kan naan b’a bubu be wun nun. ?Wafa sɛ yɛ bé kpɛ́ ndɛ sɔ’n nun-ɔn?

³ Ndɛ sɔ m’ɔ o Sa Nga Be Yoli’n fluwa’n nun’n, ɔ kwla man e ngwlɛlɛ nin afɔtuɛ kpanngban. Ɔ maan sɛ ndɛ wie ti’n e kwla bubu e wun nun’n, é wún ndɛ sɔ’n i trawlɛ.

 4. ?Ndɛ benin yɛ Klisifuɛ wie mɔ be ti Zifu’n be kan m’ɔ timan su-ɔ? ?Yɛ ndɛ benin yɛ i sɔ’n kpɛ i ba-ɔ?

⁴ Liki m’ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n klɛli i kɛ: “Sran wie’m be fin Zide be bali [Antiɔsu lɛ]. Be wa seli aniaan’m be kɛ: ‘Sɛ b’a wlaman amun klɛn kɛ nga Moizi fa kleli’n sa’n, amun su fiteman nun.’” (Yol. 15:1) Sɛ Klisifuɛ sɔ mɔ ‘be fin Zide’n,’ be ti Farizifuɛ laa annzɛ be timɛn i sɔfuɛ’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n w’a kɛnmɛn i ndɛ. Sanngɛ i sɔfuɛ’m be bu akunndan kɛ Farizifuɛ mun sa. Yɛle kɛ be nian Moizi Mmla’n su be nanti sɛsɛsɛ. Asa kusu’n, atrɛkpa’n be seli kɛ be ndɛ nga be kan’n ɔ fin akoto mun nin kpɛnngbɛn nga be o Zerizalɛmun lɔ’n. (Yol. 15:23, 24) I afuɛ kɔe blu-nin-nsan (13) yɛ, Ɲanmiɛn kleli akoto Piɛli kɛ ɔ sɔ be nga timan Zifu’n be nun asɔnun’n nun. ?Yɛ nn ɔ yo sɛ ti yɛ Klisifuɛ nga be ti Zifu’n be te se sran’m be kɛ klɛn wlalɛ’n ti cinnjin-ɔn?a—Yol. 10:24-29, 44-48.

 5, 6. (1) ?Ngue ti yɛ Zifu wie mɔ be kacili Klisifuɛ’n, be te bu i kɛ klɛn wlalɛ’n ti cinnjin-ɔn? (2) ?Klɛn wlalɛ’n o aenguɛ nga Ɲanmiɛn nin Abraamun be trali’n nun? An yiyi nun. (An nian ja ngua lɔ ndɛ’n nun.)

⁵ Sa nga ti yɛ be waan san fii be di Moizi Mmla’n su’n, ɔ sɔnnin. I kun yɛle kɛ Zoova bɔbɔ yɛ ɔ seli kɛ be wla yasua’m be klɛn-ɔn. Asa kusu’n, klɛn wlalɛ’n ti nzɔliɛ kun m’ɔ kle kɛ be nin Zoova be o nun-ɔn. Ɔ seli Abraamun kɛ ɔ wla yasua kwlaa nga be o i sa nun’n be klɛn.b (San. 12:2, 3) I sin’n, ɔ kpɛli i sɔ mmla’n fa mannin Izraɛlifuɛ mun wie. Kwlaa naan b’a man be nga be timan Zifu’n be atin kɛ be di Zifu’m be cɛn kɛ Delɛ Cɛn’n sa’n, be wla be klɛn. (Tul. 12:43, 44, 48, 49) Ɔ maan Zifu’m be akunndan’n nun’n, sɛ b’a wlaman sran kun klɛn’n, i sɔfuɛ’n ti fiɛn kpɛkun ɔ kwlá suman Ɲanmiɛn.—Eza. 52:1.

⁶ Ɔ fata kɛ Zifu nga be kacili Klisifuɛ’n be lafi Ɲanmiɛn su yɛ be kan be wun ase, naan b’a bu akunndan kunngba nga Zoova bu’n wie. Aenguɛ uflɛ’n sinnin aenguɛ laa’n i osu. I sɔ’n ti’n, kannzɛ sran kun ti Zifu’n, i sɔ’n kleman kɛ ɔ ti Ɲanmiɛn i nvle’n nunfuɛ. Zifu sɔ’m be nun kpanngban be te tran be wiengu Zifu’m be afiɛn. Ɔ maan ɔ fata kɛ be yo yakpafuɛ naan b’a kle kɛ be ti Klisi i sɔnnzɔnfuɛ naan be nin be nga be timan Zifu mɔ b’a wlaman be klɛn’n b’a su Ɲanmiɛn likawlɛ.—Zer. 31:31-33; Lik. 22:20.

 7. ?Ndɛ benin yɛ be nga “be fin Zide” be bali’n, b’a wunmɛn i wlɛ-ɔ?

⁷ E si kɛ Ɲanmiɛn i mmla’m b’a kaciman. Afin like nga ti yɛ Ɲanmiɛn kpɛli Moizi Mmla’n i ɲin fite aenguɛ uflɛ’n nun. (Mat. 22:36-40) Kɛ blɛ wie sinnin’n, Pɔlu klɛli klɛn wlalɛ’n i su ndɛ. Ɔ klɛli i kɛ: “Sran ng’ɔ ti Zifu sakpa’n yɛle sran ng’ɔ ti sɔ i awlɛn’n nun lɔ’n. Asa kusu’n, nán mmla wie mɔ be klɛli’n i su yɛ be niannin yɛ be wlɛli i klɛn-ɔn. Sanngɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n yɛ ɔ wlɛli i awlɛn’n i klɛn-ɔn.” (Rɔm. 2:29; Mml. 10:16) Be nga “be fin Zide” bali’n, b’a wunman ndɛ sɔ’n i wlɛ. Yɛ be waan sɛ b’a wlaman sran kun klɛn’n, Zoova i klun jɔmɛn i wun. ?Sanngɛ bé káci akunndan nga be bu’n?

 8. ?Ngue ti yɛ Klisifuɛ nga be o Antiɔsu lɔ’n, be fali klɛn wlalɛ’n ndɛ’n ɔli be ɲrun dinfuɛ’m be ja su-ɔ?

⁸ Liki kɛnnin i ekun kɛ: “Akplowa tɔli sran sɔ mun [yɛle kɛ be nga ‘be fin Zide bali’n’ be] nin Pɔlu nin Baanabasi be afiɛn. I sɔ’n ti’n, be nuan sɛli su kɛ Pɔlu nin Baanabasi nin sran wie mun ekun be fa ndɛ sɔ’n be wɔ akoto mun, nin kpɛnngbɛn’m be ja su Zerizalɛmun lɔ.”c (Yol. 15:2) ‘Akplowa ng’ɔ tɔli be bue nɲɔn’m be afiɛn’n,’ ɔ kle kɛ be bue nɲɔn sɔ’m be waan be ndɛ yo fɛ. Ɔ maan aniaan nga be o asɔnun ng’ɔ o Antiɔsu lɔ’n nun’n, be ngunmin be kwlá kpɛman ndɛ sɔ’n nun. Kɛ ɔ ko yo naan be afiɛn w’a saciman naan b’a bubuman be wun nun’n, be waan bé fá ndɛ’n kɔ́ “akoto mun, nin kpɛnngbɛn’m be ja su Zerizalɛmun lɔ.” Be yɛ blɛ sɔ’n nun’n, be ti Klisifuɛ’m be ɲrun dinfuɛ mun-ɔn. ?Ngue yɛ kpɛnngbɛn nga be o Antiɔsu lɔ’n, be ajalɛ nga be fali’n kle e-ɔ?

 9, 10. ?Ajalɛ kpa benin yɛ aniaan nga be o Antiɔsu lɔ’n nin Pɔlu nin Baanabasi be kle e-ɔ?

⁹ Afɔtuɛ cinnjin nga ndɛ sɔ’n man e’n, yɛle kɛ maan e lafi Ɲanmiɛn i anuannzɛ’n su. Aniaan nga be o Antiɔsu lɔ’n, be si kɛ be ɲrun dinfuɛ’m be kwlaa be ti Zifu. Ɔ nin i sɔ ngba’n be lafili su kɛ bé fá Ɲanmiɛn Ndɛ’n bé kpɛ́ ndɛ ng’ɔ tɔli’n nun. ?Ngue ti-ɔ? Afin Klisifuɛ nga be o Antiɔsu lɔ’n, be lafi su kɛ Zoova fɛ́ i wawɛ’n nin Zezi Klisi m’ɔ ti asɔnun’n i Su Kpɛn’n fá úka be. (Mat. 28:18, 20; Efɛ. 1:22, 23) Andɛ kusu’n, sɛ ndɛ wie tɔ asɔnun’n nun’n, maan e nanti ajalɛ klanman nga Klisifuɛ nga be o Antiɔsu lɔ’n be kleli’n su. Yɛle kɛ maan e lafi Ɲanmiɛn i anuannzɛ’n nin e Ɲrun Dinfuɛ mɔ Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n kpali be’n be su.

¹⁰ Asa ekun’n, ndɛ sɔ’n kle e kɛ ɔ fata kɛ e kan e wun ase, yɛ e tra e awlɛn. Ɲanmiɛn fɛli i Wawɛ’n kpali Pɔlu nin Baanabasi naan be ko bo jasin fɛ’n kle be nga be timan Zifu’n. Ɔ nin i sɔ ngba’n, b’a seman kɛ junman nga Ɲanmiɛn fa mannin be’n ti’n, bé kpɛ́ klɛn wlalɛ’n i su ndɛ’n nun Antiɔsu lɛ. (Yol. 13:2, 3) Asa ekun’n, Pɔlu klɛli i kɛ: “Ndɛ kun fin ɲanmiɛn su lɔ toli min. I ti yɛ n ɔli-ɔ [yɛle kɛ Zerizalɛmun lɔ].” Ndɛ sɔ’n kle kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n yɛ ɔ kleli i atin-ɔn. (Gal. 2:2) Andɛ’n, sɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be wun kɛ ndɛ wie ti’n asɔnun’n i nunfuɛ’m be kwla bubu be wun nun’n, be nian ajalɛ kunngba sɔ’n su. Yɛle kɛ be kan be wun ase, yɛ be tra be awlɛn. Be siman akplowa. Be nun wie fi seman kɛ i ndɛ liɛ ng’ɔ kan’n, i su yɛ be fa-ɔ. Sanngɛ be kunndɛ ndɛ nga Zoova kan’n. I sɔ’n ti’n, be suan Biblu’n nun like, kpɛkun be kunndɛ ajalɛ nga junman difuɛ nanwlɛfuɛ’n kle’n.—Fip. 2:2, 3.

11, 12. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e minndɛ kɛ Zoova bɔbɔ kle e atin-ɔn?

¹¹ Ɔ ju wie’n, ɔ fata kɛ e minndɛ kɛ Zoova bɔbɔ uka e naan y’a wun ndɛ wie wlɛ. I wie yɛle kɛ kɛ ɔ fɛ i cɛn mɔ Zoova fɛli i wawɛ’n mannin Kɔɔnɛyi lele m’ɔ́ fá klé sran’m be kwlaa kɛ ɔ timan cinnjin kɛ be wla be nga be timan Zifu’n be klɛn’n, ɔ dili afuɛ blu-nin-nsan (13). ?Ngue ti yɛ Zoova minndɛli sɔ-ɔ? Atrɛkpa’n, Zoova minndɛli sɔ naan ɔ́ mán Zifu’m be blɛ naan be kaci akunndan nga be bu’n. Afin klɛn wlalɛ’n i aenguɛ nga Zoova nin Abraamun mɔ Zifu’m be klo i kpa’n, mɔ be ɲin yi i’n be trali’n, be dili su lele afuɛ akpi kun ya ngwlan (1.900). Ɔ maan kɛ ɔ yo naan be yaci aenguɛ sɔ’n i su dilɛ naan be fa ajalɛ uflɛ su’n, ɔ timan pɔpɔ.—Zan 16:12.

¹² E Si Ɲanmiɛn Zoova trɛ i awlɛn kle e like blɛblɛblɛ. Kpɛkun ɔ uka e naan y’a bu akunndan kɛ i sa. E bɔbɔ e kpa yolɛ ti yɛ ɔ kle e like-ɔ. (Eza. 48:17, 18; 64:8) I sɔ’n ti’n, nán maan e tu e wun naan e se kɛ akunndan nga e bu’n i lifuɛ’n yɛ ɔ ti kpa-ɔ. Asa kusu’n, sɛ anuannzɛ’n yiyi Biblu’n nun ndɛ wie’m be nun wafa uflɛ’n, nán maan e ijɔ e konviabo. (Aku. 7:8) Sɛ e nian naan akunndan tɛ sɔ’n su ba e ti nun’n, maan e bu ndɛ ng’ɔ o Sa Nga Be Yoli’n fluwa’n i ndɛ tre 15 nun’n i su akunndan. Yɛ maan e srɛ Zoova kɛ ɔ uka e naan e nanti afɔtuɛ nga i nun ndɛ’n man e’n su.d

13. ?Jasin fɛ bolɛ’n nun’n, wafa sɛ yɛ e kwla tra e awlɛn kɛ Zoova sa-ɔ?

¹³ Kɛ é klé sran’m be Biblu’n nun like’n, ɔ ju wie’n e wun kɛ like nga be kleli be’n ti ato, annzɛ be ninnge yolɛ wafa’n takaman Biblu’n su. Yɛ kɛ ɔ yo naan be yaci ninnge sɔ’m be yolɛ’n, ɔ ti kekle man be. I lɛ nun’n, ɔ fata kɛ e tra e awlɛn kɛ Zoova sa. Ɔ fata kɛ e tra e awlɛn be wun naan e nian wafa nga Ɲanmiɛn wá fɛ́ i wawɛ’n úka be naan b’a kaci’n. (1 Kor. 3:6, 7) Asa kusu’n, maan e srɛ man be. Kannzɛ ɔ yo sɛ’n, blɛ ng’ɔ ti su’n i nun’n, Zoova wá klé e wafa nga e ko uka sran sɔ’m be kpa’n.—1 Zan 5:14.

14, 15. ?Wafa sɛ yɛ Klisifuɛ nga be o Antiɔsu lɔ’n be kleli kɛ be bu Pɔlu nin Baanabasi nin be wiengu nga be nin be tu ajalɛ’n be sran-ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ Pɔlu nin Baanabasi nin be wiengu’m be wlali aniaan nga be wunnin be atin’n nun’n be fanngan-ɔn?

¹⁴ Liki klɛli i ekun kɛ: “Asɔnun’n i nunfuɛ’m be ko guali be atin. Be sinnin Fenisi nin Samari klɔ’m be su. Be seli aniaan’m be kɛ be nga be timan Zifu’m b’a kaci naan be lafi Zezi su siɛn’n. I sɔ’n ti’n, aniaan’m be klun jɔli dan kpa.” (Yol. 15:3) Sunmanlɛ mɔ asɔnun’n i nunfuɛ’m be ko sunmannin Pɔlu nin Baanabasi nin aniaan nga be nin be tu ajalɛ’n, ɔ kle kɛ be klo be naan be bu be sran. Be kunndɛ kɛ bé súan be bo junman sɔ’n nun, yɛ be kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn yra be su. I lɛ nun ekun’n, aniaan nga be o Antiɔsu lɔ’n, be kle e ajalɛ kpa. Ɔ fata kɛ e bu e niaan Klisifuɛ’m be sran. I li asɔnun kpɛnngbɛn mɔ ‘be tu be klun kpa be kan Ɲanmiɛn ndɛ mɔ be kle like’n yɛ ɔ fata kɛ e ɲin yi be kpa-ɔ.’—1 Tim. 5:17.

¹⁵ Kɛ Pɔlu nin i janvuɛ’m bé kɔ́ Zerizalɛmun’n, be wlali aniaan nga be o Fenisi nin Samari lɔ’n be fanngan. Afin be kannin wafa nga be nga be timan Zifu’n be nun sunman be kacili Klisifuɛ’n i ndɛ weinwein kleli be. Atrɛkpa’n, aniaan nga be tili ndɛ sɔ’n be nun wie’m be ti Zifu. Kɛ be kunnin Etiɛnin’n, yɛ be wanndi ɔli klɔ sɔ’m be su lɔ-ɔ. Andɛ kusu’n, kɛ e ti wafa nga Zoova yra jasin fɛ bolɛ junman’n su’n, i sɔ’n wla e fanngan. I li aniaan nga be wun ɲrɛnnɛn’n, be su ndɛ’n yɛ ɔ wla e fanngan kpa-ɔ. I sɔ’n ti’n, mian ɔ ɲin naan tran e asɔnun aɲia mun, nin e akpasua kun aɲia mun, nin e nvle kun aɲia’m be bo. Asa ekun’n, kanngan e niaan’m be su ndɛ ng’ɔ o e fluwa Sasafuɛ Tranwlɛ’n nin An Tinnge! be nun’n nin jw.org su’n be nun. Sɛ a yo sɔ’n, i sɔ’n wlá ɔ fanngan dan.

16. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ klɛn wlalɛ’n i su ndɛ’n wa kacili ndɛ dan-ɔn?

¹⁶ Aniaan nga be fin Antiɔsu’n be nantili kilo kɔe ya nnun ablenun (550) naan b’a ju Zerizalɛmun lɔ. Liki klɛli i kɛ: “Kɛ be juli Zerizalɛmun lɔ’n, asɔnun’n i nunfuɛ mun nin akoto mun nin kpɛnngbɛn mun be sɔli be nun klanman. Be kusu be boli ninnge kpanngban nga Ɲanmiɛn maan be yoli’n su kleli be.” (Yol. 15:4) Sanngɛ “Farizifuɛ nga siɛn’n be lafi Zezi su’n, be jasoli kpɛkun be seli kɛ: ‘Ɔ fata kɛ be wla be klɛn, yɛ be se be kɛ be fa Moizi i Mmla’n su.’” (Yol. 15:5) Be nga be timan Zifu’n be klɛn wlalɛ ndɛ’n wa kacili ndɛ dan. Yɛ ɔ fata kɛ be kpɛ ndɛ sɔ’n nun.

17. ?Wan mun yɛ be o Zerizalɛmun lɔ mɔ be ti Klisifuɛ’m be ɲrun dinfuɛ-ɔ? ?Yɛ kɛ e niɛn i sa’n, ngue ti yɛ ‘kpɛnngbɛn mun’ be o Klisifuɛ klikli’m be ɲrun dinfuɛ sɔ’m be nun wie-ɔ?

¹⁷ Ɲanndra Mun ndɛ tre 13, i mma 10 se kɛ: “Ngwlɛlɛ’n ti be nga be usa ngwlɛlɛ afɛ’n be liɛ.” I sɔ yɛ “akoto mun nin kpɛnngbɛn” mun be yoli-ɔ. Yɛle kɛ “be yiali naan b’a fa be ɲin b’a sie i ndɛ sɔ’n su kpa.” (Yol. 15:6) “Akoto mun nin kpɛnngbɛn” mun be dun blɛ sɔ’n nun Klisifuɛ’m be kwlaa be asɔnun’m be ɲrun mmua, kɛ nga andɛ’n e Ɲrun Dinfuɛ’m be fa yo’n sa. ?Sanngɛ ngue ti yɛ be kpali “kpɛnngbɛn” wie mun naan be nin akoto’m be di junman cinnjin sɔ’n niɔn? Maan e wla kpɛn su kɛ be kunnin akoto Zaki. Kpɛkun i sin’n be wa wlali akoto Piɛli i bisua. Ɔ maan sa kɛ ngalɛ’n sa’m be kwla tɔ akoto onga’m be su wie. I sɔ’n ti’n, ɔ ti cinnjin kɛ aniaan wie mɔ Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin wie’n be uka akoto mun naan be nian asɔnun’m be su.

18, 19. ?Ndɛ cinnjin benin yɛ Piɛli kannin-ɔn? ?Yɛ ngue yɛ ɔ fata kɛ i ndɛ tiefuɛ’m be wun i wlɛ-ɔ?

¹⁸ Liki klɛli i ekun kɛ: “Be kokoli ndɛ sɔ’n i su yalɛ cɛli kpa. I sin’n, Piɛli jasoli seli […] kɛ: ‘Nja mun, aniaan mun, amun si weiin kpa kɛ i bo bolɛ nun’n, Ɲanmiɛn kpali min amun afiɛn kɛ n bo jasin fɛ’n n kle be nga be timan Zifu’n naan be lafi su. Ɲanmiɛn m’ɔ si klɔ sran klun akunndan’n, ɔ kleli kɛ i klun jɔ be wun. Ɔ maan ɔ fɛli i wawɛ’n mannin be kɛ nga ɔ fa mannin e’n sa wie. W’a kleman kɛ ngbaciɛ o e nin be e afiɛn. Sanngɛ i su mɔ be lafi’n ti’n, ɔ yoli be akunndan’n i sanwun.’” (Yol. 15:7-9) Fluwa kun seli kɛ Glɛki nun ndɛ nga be kacili i ndɛ mma nso’n nun kɛ ‘be kokoli ndɛ sɔ’n su yalɛ cɛli kpa’n,’ ɔ kle kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m ‘be usausali kosan wie mun, kpɛkun be boli be ɲin ase be kunndɛli sa ng’ɔ tɔli’n i su ndɛ wie mun.’ I sɔ’n kle kɛ klɛn wlalɛ’n i su akunndan nga aniaan’m be buli’n, ɔ ti fanunfanun. Sanngɛ be klunklo su be kokoli su yalɛ. Kpɛkun be kannin be klun ndɛ.

¹⁹ Ndɛ nga Piɛli kannin’n be kwlá siman su akplowa. Piɛli kpɛnnin be kwlaa be wla kɛ afuɛ 36 nun’n, kɛ Ɲanmiɛn fɛ́ i wawɛ’n mán Kɔɔnɛyi nin i awlofuɛ mɔ b’a wlaman be klɛn’n, nn i bɔbɔ o lɛ. ?Ɔ maan sɛ Zoova bɔbɔ kleli kɛ ngbaciɛ nunman Zifu mun nin be nga be timan Zifu’m be afiɛn kun’n, ɔ fata kɛ klɔ sran sie ngbaciɛ kun be afiɛn? Asa ekun’n, nán Moizi Mmla’n i su mɔ sran kun lafi’n, i ti yɛ Ɲanmiɛn bu i sran kpa-ɔ. Sanngɛ Klisi su mɔ sran sɔ’n lafi’n ti-ɔ.—Gal. 2:16.

20. ?Wafa sɛ yɛ be nga be waan san fii be wla klɛn’n be ‘klɔklɔli Ɲanmiɛn i ya’n’ niɔn?

²⁰ Piɛli jrannin ndɛ nga Ɲanmiɛn kannin’n ɔ nin wafa ng’ɔ fɛli i wawɛ’n dili junman’n be su. I agualiɛ su’n, ɔ seli kɛ: “?Ɔ maan ngue ti yɛ amun su klɔklɔ Ɲanmiɛn i ya’n niɔn? ?Ngue ti yɛ amun waan Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be sua trɔ nga e nannan mun nin e bɔbɔ y’a kwlɛmɛn i sua’n niɔn? E lafi su kɛ e Min Zezi i aklunye dan’n ti yɛ e fiteli nun-ɔn. Yɛ be kusu be fiteli nun kɛ e sa wie.” (Yol. 15:10, 11) Sɛ é kwlá sé’n, be nga be waan san fii be wla be nga be timan Zifu’m be klɛn’n be “su klɔklɔ Ɲanmiɛn i ya’n,” annzɛ kɛ nga be fa klɛli i Biblu kun nun sa’n, be su “kunndɛ Ɲanmiɛn nuan.” Be waan bé yó naan be nga be timan Zifu’n be nanti Moizi Mmla’n su kekle nun. Kusu nn be bɔbɔ b’a kwlá nantiman Mmla sɔ’n i kwlaa su. Yɛ i sɔ mɔ b’a kwlá yoman’n ti’n, Mmla’n buli be fɔ. Ɔ maan wulɛ yɛ ɔ fata kɛ be wu-ɔ. (Gal. 3:10) Ɔ fata kɛ Zifu nga be su tie Piɛli i ndɛ’n, be la Ɲanmiɛn i ase lelele. Afin ɔ sinnin Zezi i lika yili i aklunye dan’n i nglo.

21. ?Wafa sɛ yɛ Baanabasi nin Pɔlu be ukali aniaan mun naan b’a fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n niɔn?

²¹ Ndɛ nga Piɛli kannin’n ti’n, i ndɛ tiefuɛ’m be buli akunndan, afin “be kwlaa be guali bliin.” I sin’n Baanabasi nin Pɔlu be “kannin abonuan sa nin sa dandan nga Ɲanmiɛn fanngan nun’n, be yoli be’n be ndɛ. Be yoli sa sɔ mun be nga be timan Zifu’n be nvle’m be nun.” (Yol. 15:12) Kɛ ɔ yoli sɔ’n, akoto mun nin kpɛnngbɛn’m be wunnin klɛn wlalɛ’n i su akunndan nga Ɲanmiɛn bu’n i wlɛ. Ɔ maan be kwla fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n.

22-24. (1) ?Wafa sɛ yɛ andɛ’n e Ɲrun Dinfuɛ’m be nian ajalɛ nga Klisifuɛ klikli’m be ɲrun dinfuɛ’m be kleli’n su-ɔ? (2) ?Wafa sɛ yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwlaa be kwla kle kɛ be kunndɛ kɛ bé yó ninnge mun kɛ nga Zoova fa klo’n sa-ɔ?

²² Andɛ kusu’n, kɛ anuannzɛ’n i Ɲrun Dinfuɛ’m be yia’n, be bo be ɲin ase be nian Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun. Kpɛkun be srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ fɛ i wawɛ’n man be. (Jue. 119:105; Mat. 7:7-11) Kɛ ɔ ko yo naan b’a fa ajalɛ ng’ɔ ti Ɲanmiɛn liɛ’n su’n, be dun mmua bo ndɛ nga bé wá kókó su yalɛ’n su kle anuannzɛ’n i Ɲrun Dinfuɛ’m be tinuntinun. I liɛ’n be kwla bu su akunndan. Kpɛkun be kwla fa wlɛ i srɛlɛ’n nun. (Ɲan. 15:28) Yɛ kɛ aniaan sɔ mɔ Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be ko yia’n, be kan be klun ndɛ aɲinyiɛ su. Kpɛkun be kanngan Biblu’n nun tikatika.

²³ Ajalɛ sɔ’n su yɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian-ɔn. Kɛ be yia naan bé síesíe ndɛ cinnjin kun’n, sɛ ndɛ sɔ’n tra be kpɛn’n, ɔ fata kɛ be usa Betɛli i komite’n, annzɛ akpasua sunianfuɛ mɔ be ti Betɛli i komite’n i janunfuɛ mun’n be ngwlɛlɛ afɛ. Sɛ ɔ nin i fata kusu’n, Betɛli i komite’n klɛ́ anuannzɛ’n i Ɲrun Dinfuɛ’m be fluwa.

²⁴ Be nga be klun klo su be nanti atin nga anuannzɛ’n kle e’n ɔ nin nga asɔnun’n kle e’n be su’n, Zoova yra be su. Yɛ ɔ yra be nga be ti wun ase kanfuɛ mɔ be tra be awlɛn’n, mɔ be nin i nanti klanman titi’n be su. Kɛ nga é wá wún i ndɛ tre ng’ɔ́ bá lɔ’n nun sa’n, kɛ e yo sɔ’n, Zoova yo maan e bo yo kun, e di alaje, yɛ asɔnun’n kɔ i ɲrun.