Siisay an Nagsurat kan Biblia?

“AN BIBLIA pano nin mga kontradiksion,” sabi nin mga mapagduda. “Apuwera dian, an laog kaiyan pilosopiya nin tawo. Kaya, paano maaako nin siisay man an Biblia bilang masasarigan na giya sa buhay?”

An saindo daw na punto-de-vista kapareho kan sa mga mapagduda na an Biblia saro sanang libro na nagpapahayag nin may diperensiang kaisipan nin tawo? An nagkapirang klerigo iyo. An nagadan nang Suizong teologong Protestante na si Karl Barth nagsurat sa saiyang Kirchliche Dogmatik (Mga Dogmatiko kan Iglesya): “An mga propeta asin apostol nasasala man sa pagtaram asin sa pagsurat.” Totoo, an mga pagkakalaen sa pagtaram maheheling sa mga pagkasaysay nin sarong pangyayari na isinurat nin labi sa sarong kagsurat sa Biblia. Asin may maheheling na mga kapahayagan na, sa ibabaw, garo napapalaen na gayo sa mga kapahayagan na nasa ibang lugar sa Biblia. Alagad an mga ini daw talagang kontradiksion? An Biblia daw gibo sana nin mga tawo? An totoo, siisay an nagsurat sa Biblia?

Simple an simbag: “An mga tawo nagtaram hale sa Dios.” Alagad ta paano ninda naaraman kun ano an itataram asin kun ano an isusurat? An tawong bago pa sanang kotaron, si apostol Simon Pedro, nagpaliwanag na sinda nagtaram “huling sinda pinahiro kan banal na espiritu.”—2 Pedro 1:21.

An totoo, paorootrong idinodoon kan Biblia na iyan “an tataramon nin Dios.” Sa 176 sanang bersikulo kan Salmo 119 an puntong ini ipinaririsa nin 176 na beses! An minagibo digding makahulogan iyo na sa normal an mga kagsurat gustong ipamidbid na sinda nagsurat nin sarong libro. Alagad an mga tawong nagsurat kan Biblia dai. An gabos na onra dapat na itao sa Dios. Iyan saiyang libro, bakong sainda.—1 Tesalonica 2:13; 2 Samuel 23:2.

“Pinahiro kan Banal na Espiritu”—Paano?

Paano an mga tawong ini “pinahiro kan banal na espiritu”? An sarong surat sa Kristiano kan enot na siglo na si Timoteo, nagtatao nin simbag: “An gabos na Kasuratan ipinasabong nin Dios.” An “ipinasabong nin Dios” iyo an traduksion kan orihinal na termino kan Biblia sa tekstong Griego na the·oʹpneu·stos, na nangangahulogan, sa literal, “ihinangos nin Dios.” Ginamit nin Dios an saiyang dai naheheling na puwersa aktiba—an saiyang banal na espiritu—tanganing “ihangos” an saiyang mga ideya sa isip kan mga parasurat. Kaya, si Jehova Dios an Ginikanan asin Kaggibo sa Biblia. An saiyang mga kaisipan nagdirehir sa pagsurat kun paanong an sarong negosyante minagamit nin sekretarya tanganing gumibo nin mga surat para sa saiya.—2 Timoteo 3:16.

Siring man, an ideyang ini na “ihinangos nin Dios” nakaaagid sa mga tataramon sa Biblia na “pinahiro kan banal na espiritu.” Paano? An “pinahiro” ginagamit sa Griego mapadapit sa mga barko na pinahihiro kan doros sa sarong direksion. (Ikomparar an Gibo 27:15, 17.) Kaya, kun paanong an doros minahuyop asin pinahihiro an sarong barko, siring man an mga kagsurat sa Biblia nakaisip, nagtaram, asin nagsurat sa impluwensia nin Dios, na pinahihiro kan saiyang banal na espiritu mantang sinda “hinahangosan” nia.

An mga Tawo na Ginamit nin Dios sa Pagsurat

Pipira sana an autobiograpikong detalye na nasa sato manongod sa mga parasurat sa Biblia. Imbes na ibilang an sadiri na may dakulang halaga, permi sindang naghihingoa na tawan nin onra an Dios paagi sa pagdadanay na nasa likod. Alagad aram niato na kabilang sa sainda an mga opisyales kan estado, hokom, propeta, hade, pastor, paraoma, asin parasira—mga 40 katawo sa kagabsan. Kaya, an Biblia, minsan ngani mensahe gikan sa Dios, igwa kan init, pagkalaenlaen, asin pan-akit na gikan sa tawo.

An dakol na kagsurat sa Biblia dai nagkaminidbidan. May distansia pa nganing mga siglo an saindang pagkabuhay asin sinda laen-laen nanggad sa ugale asin kabatidan, saka sa sosyal asin edukasyonal na pinaghalean. Pero, baga man sinda hoben o gurang, an saindang surat nagpapaheling nin lubos na pagkasararo. Sa laog nin mga 1,600 na taon, sinda nagsurat sagkod na sa katapustapusi natapos an libro. Pakalihis nin maingat na pagsiyasat, maheheling nindo na an mga kapahayagan kan Biblia nagpaparisa nin pambihirang pagkaoroyon. Kaya an Biblia nagpapahayag kan kaisipan nin sarong Autor, minsan ngani dakol na parasurat an ginamit.

Bako daw na ini maninigong magpahiro sato na “magtao nin orog kisa dating atension” sa pambihirang librong ini, an Biblia? Bako daw na maninigo kitang makapagkonklusyon na kapareho ni Pedro, na nagsurat: “Ini gabos nagpapatunay sana para sa sato kan mensahe kan mga propeta, na marahay na saindong dangogon, huli ta iyan siring sa ilawan na nagliliwanag sa sarong marumarom na lugar”?—Hebreo 2:1; 2 Pedro 1:19, The New English Bible.

Pero, ano man an sabi na an Biblia nagkakakinontrahan? Iyo daw? Ano an simbag nindo?

[Kahon sa pahina 4]

“Kanigoan kamakangangalas na libro! Mas pambihira para sa sako kisa laog kaiyan an paagi nin pagkapahayag kaiyan, na dian an termino nagigin garo natural na produkto na arog nin kahoy, arog nin burak, arog kan daga, arog kan mga bitoon, arog kan tawo mismo. Iyan minasaringsing, iyan minabulos, iyan minasirang, iyan nagngingisi, dai maaraman kun paano, dai maaraman kun taano, nanonompongan nin saro an gabos na natural na gayo. Iyan tunay na Tataramon nin Dios, bakong arog nin ibang libro na nagpapatotoo sana sa kadonongan nin tawo.”—An komento manongod sa Biblia kan Aleman na parasurat nin berso asin peryodistang si Heinrich Heine kan ika-19 siglo.

[Ritrato sa pahina 4]

Kun paanong an doros pinahihiro an mga barko, an mga kagsurat man sa Biblia “pinahiro kan banal na espiritu”