Pagresolber sa Misteryo kan Kadarudakulaing Ngaran

Interesante nanggad na an Muslim na Koran asin an Kristianong Biblia pareho nakasasambit sa kadarudakulaing ngaran. An paliwanag na ini nag-eesplikar kan kahulogan asin halaga kan kadarudakulaing ngaran. Ipinaheheling man kaiyan kun paano an ngaran na iyan nakaaapektar sa bilog na katawohan asin sa satong ngapit digdi sa daga.

MINILYON na lalaki asin babae an nabuhay asin nagadan sa ibabaw kan dagang ini. Sa kadaklan an ngaran ninda nagadan na kaiba ninda, asin nalingawan na sinda. Pero an nagkapirang darakulang ngaran​—arog baga kan Avicenna, Edison, Pasteur, Beethoven, Gandhi, asin Newton—​nagpapadagos na buhay. An mga ngaran na ini konektado sa mga nagibo, nadiskobre, asin naimbento kan mga nagkaigwa kan ngaran na iyan.

Minsan siring, igwa nin sarong ngaran na orog na dakula kisa gabos na iba pa. An gabos na nakaagi asin presenteng ngangalasan sa bilog na uniberso konektado dian. Tara, an paglaom nin katawohan sa halawig asin maogmang buhay konektado sa ngaran na ini!

Dakol an nagmawot na mamidbid an ngaran na ini. Sinda naghanap kaiyan asin naghapot manongod kaiyan, pero dai ninda iyan nanompongan. Para sa sainda iyan nagdanay na misteryo. An totoo, mayo nin tawong makadidiskobre sa ngaran na ini kun iyan dai ihayag sa saiya kan Kagsadiri kaiyan. Makaoogma, naresolberan na an misteryo kan daing kaagid na ngaran na ini. Ini ginibo mismo nin Dios tangani na an mga nagtutubod sa saiya makaaram manongod sa saiya. Ipinahayag nia an saiyang ngaran ki Adan, dangan ki Abraham, ki Moises, asin sa Saiyang iba pang maimbod na mga lingkod kan suanoy.

Paghanap sa Kadarudakulaing Ngaran

An Koran may sinasabing saro “na ekspertong marhay sa Kasuratan.” (27:40) Sa pagpaliwanag kan bersikulong ini, an sarong komentaryo na inaapod na Tafsīr Jalālayn nagsasabi: “Si Asaf na aking lalaki ni Barkhiyā tawong matanos. Midbid nia an kadarudakulaing ngaran nin Dios, asin basta sia mag-apod dian, sinisimbag sia.” Ipinagigirumdom kaini sato an parasurat sa Biblia na si Asaf, na nagsabi sa Salmo 83:​18: “Tanganing an mga tawo makaaram na ika, na an ngaran iyo si Jehova, ika sana an Kaharohalangkawe sa bilog na daga.”

Sa Koran 17:​2, mababasa niato: “Itinao mi ki Moises an Kasuratan asin ginibo iyan na giya para sa mga Israelita.” Sa mga Kasuratan na iyan, kinakaolay ni Moises an Dios, na an sabi: “Halimbawa nakaabot na ako sa mga aki ni Israel asin sabihon ko sa sainda, ‘An Dios kan saindong mga apoon nagsobol sako digdi sa saindo,’ asin sinda magsabi sa sako, ‘Ano an ngaran nia?’ Ano an sasabihon ko sa sainda?” Sinimbag nin Dios si Moises sa pagsabing: “Ini an isabi mo sa mga aki ni Israel, ‘Si Jehova na Dios kan saindong mga apoon, an Dios ni Abraham, an Dios ni Isaac asin an Dios ni Jacob, iyo an nagsobol sako sa saindo.’ Ini an sakong ngaran sagkod sa panahon na daing katapusan.”​—Exodo 3:​13, 15.

Kan suanoy na mga panahon, midbid kan mga Israelita an dakulang ngaran na ini nin Dios. Ginamit pa ngani iyan na kabtang kan sainda mismong ngaran. Kun paanong ngonyan may ngaran na Abdullah, na nangangahulogan “Lingkod nin Dios,” an mga tagasuanoy na Israel may ngaran na Abdias, na an boot sabihon “Lingkod ni Jehova.” An ina ni propeta Moises may ngaran na Jocabed, na posibleng nangangahulogan “Si Jehova Kamurawayan.” An ngaran na Juan nangangahulogan “Nagin Maheherakon si Jehova.” Asin an ngaran ni propeta Elias nangangahulogan “An Sakuyang Dios si Jehova.”

Midbid kan mga propeta an dakulang ngaran na ini asin ginamit iyan na may hararom na paggalang. Iyan manonompongan nin labing 7,000 na beses sa Banal na Kasuratan. Itinampok iyan ni Jesu-Cristo, aki ni Maria, kan sia magsabi sa saiyang pamibi sa Dios: “Ipinahayag ko an saimong ngaran sa mga tawo na itinao mo sa sako . . . Ipinamidbid ko sa sainda an saimong ngaran asin ipapamidbid ko pa, tanganing an pagkamoot na ikinamoot mo sa sako mapasa sainda.” (Juan 17:​6, 26) Sa saiyang bantog na komentaryo sa Koran, si Bayḍāwī nagkokomento sa Koran 2:​87, na sinasabi na si Jesus kaidto “binubuhay an mga gadan paagi sa kadarudakulaing ngaran nin Dios.”

Kun siring, ano an nangyari ta nagin misteryo an ngaran na iyan? Ano an koneksion kan ngaran na iyan sa ngapit kan kada saro sa sato?

Paano Nagin Misteryo an Ngaran?

An iba naghohona na an “Jehova” sa Hebreo nangangahulogan “Allah” (Dios). Pero an “Allah” iyo an katimbang kan Hebreong ʼElo·himʹ, an plural nin kamahalan kan terminong ʼelohʹah (dios). May naglataw na superstisyon sa mga Judio na nakaolang sa sainda sa pagpronunsiar kan banal na ngaran, Jehova. Kaya, kun binabasa ninda an Banal na Kasuratan asin maheling ninda an ngaran na Jehova, nakaugalean na nindang sabihon an ʼAdho·naiʹ, na nangangahulogan “Kagurangnan.” Sa ibang lugar, liniwat pa ngani ninda an orihinal na tekstong Hebreo na magin ʼAdho·naiʹ an “Jehova.”

Inarog man iyan kan relihiyosong mga namomoon sa Kakristianohan. Sinalidahan ninda an ngaran na Jehova nin “Dios” (“Allah” sa Arabe) asin “Kagurangnan.” Nakakontribuwir iyan sa pagkabilog kan falsong doktrina nin Trinidad, na mayong basihan sa Banal na Kasuratan. Huli kaini, minilyon an napapasala na nagsasamba ki Jesus asin sa banal na espiritu patin ibinibilang sindang kapantay nin Dios.a

Kun siring, an mga namomoon sa Judaismo asin sa Kakristianohan pareho mababasol sa lakop na ignoransia mapadapit sa kadarudakulaing ngaran. Alagad ta ihinula nin Dios: “Papakangbanalon ko nanggad an sakuyang dakulang ngaran, . . . asin maaaraman kan mga nasyon na ako si Jehova.” Iyo, ipamimidbid ni Jehova an saiyang ngaran sa gabos na nasyon. Taano? Huli ta sia bako sanang Dios kan mga Judio o nin arin pa man na ibang nasyon o banwaan. Si Jehova iyo an Dios kan bilog na katawohan.​—Ezequiel 36:​23; Genesis 22:​18; Salmo 145:​21; Malaquias 1:11.

An Kadarudakulaing Ngaran Asin an Satong Ngapit

An Banal na Kasuratan nagsasabi: “An gabos na nag-aapod sa ngaran ni Jehova maliligtas.” (Roma 10:13) An kaligtasan niato sa aldaw nin paghokom konektado sa satong pakamidbid sa ngaran nin Dios. Kaiba sa pakamidbid sa saiyang ngaran an pakaaram sa saiyang mga atributo, gibo, asin katuyohan saka pamumuhay kaoyon sa saiyang haralangkaw na prinsipyo. Halimbawa, si Abraham midbid an ngaran nin Dios asin nag-apod sa ngaran na iyan. Bilang resulta, sia nagkamit nin marahay na relasyon sa Dios, nagpaheling nin pagtubod sa saiya, nagsarig sa saiya, asin nagkuyog sa saiya. Kaya si Abraham nagin katood nin Dios. Siring man, an pakamidbid sa ngaran nin Dios irinarani kita sa saiya asin tinatabangan kita na magkaigwa nin personal na relasyon sa saiya, na nangangapot nin marigon sa saiyang pagkamoot.​—Genesis 12:​8; Salmo 9:​10; Talinhaga 18:​10; Santiago 2:23.

Sa Biblia satong mababasa: “Si Jehova padagos na nagdangog asin naghinanyog. Asin an sarong libro nin girumdoman pinonan na isurat sa atubangan nia para sa mga natatakot ki Jehova asin para sa mga naghohorophorop sa saiyang ngaran.” (Malaquias 3:16) Taano ta kaipuhan kitang ‘maghorophorop’ sa kadarudakulaing ngaran? An ngaran na Jehova sa literal nangangahulogan “Saiyang Pinapangyayari.” Ipinahahayag kaini na si Jehova iyo an Saro na pinapangyayari an sadiri na magin an Paraotob nin mga panuga. Permi niang inootob an saiyang mga katuyohan. Sia an makakamhan sa gabos na Dios, an solamenteng Kaglalang, na igwa kan gabos na marahay na atributo. Mayo nin sarong termino na lubos na makasasabi kan banal na naturalesa nin Dios. Alagad ta pinili nin Dios para sa saiya man sana an kadarudakulaing ngaran​—Jehova—​asin ipinagigirumdom kaiyan an gabos niang atributo, kuwalidad, asin katuyohan.

Sa Banal na Kasuratan, sinasabi sato nin Dios an saiyang mga katuyohan para sa katawohan. An tawo linalang ni Jehova Dios tanganing magkamit nin daing katapusan, maogmang buhay sa Paraiso. An kabotan nia para sa katawohan iyo na an gabos na tawo magin sarong pamilya, na sararo sa pagkamoot asin katoninongan. Ootobon kan Dios nin pagkamoot an katuyohan na ini sa harani nang ngapit.​—Mateo 24:​3-14, 32-42; 1 Juan 4:​14-21.

Ipinaliliwanag nin Dios an mga dahelan kan pagsakit nin katawohan asin ipinaheheling na posible an kaligtasan. (Kapahayagan 21:4) Sa Salmo 37:​10, 11, satong mababasa: “Dai na mahahaloy, asin ta an maraot mawawara na; asin hehelingon mo nanggad an saiyang namumugtakan, asin ta mayo na sia dian. Alagad an mga mahoyo mismo magmamana kan daga, asin sinda nanggad magkakararanga nin labi-labi sa nagsosopay na katoninongan.”​—Helingon man an Koran 21:​105.

Iyo, an Dios mamimidbid sa saiyang dakulang ngaran. Kaipuhan na mamidbid kan mga nasyon na sia si Jehova. Kanigoan kadakulang pribilehiyo na mamidbid an kadarudakulaing ngaran, magpatotoo dian, asin mangapot dian! Sa paaging iyan, an magayagayang katuyohan nin Dios maootob sa kada saro sa sato: “Huli ta sa sakuya nia ibinugtak an saiyang kapadangatan, tatawan ko man sia nin kaligtasan. Iingatan ko sia huli ta namidbid nia an sakuyang ngaran. Sia mag-aarang sa sako, asin sisimbagon ko sia. . . . Papanigoan ko sia nin halawig na buhay, asin ipapaheling ko sa saiya an sakong pagliligtas.”​—Salmo 91:​14-16.

[Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 5]

Sa naglalaad na palongpong, ipinamidbid nin Dios ki Moises an saiyang sadiri bilang ‘si Jehova, an Dios ni Abraham’

[Credit Line]

Moses and the Burning Bush, ni W. Thomas, Sr.