Idusay an Saindong Sadiri sa Pagbasa
“Mantang ako pasiring dian, magmahigos ka sa pampublikong pagbasa, sa pagsadol, sa pagtotokdo.”—1 TIMOTEO 4:13.
1. Paano kita makikinabang sa pagbasa kan Biblia?
AN KATAWOHAN tinawan ni Jehova Dios kan makangangalas na kakayahan na makanood na bumasa asin sumurat. Itinao man nia an saiyang Tataramon, an Biblia, tangani na kita matokdoan na marhay. (Isaias 30:20, 21) An mga pahina kaiyan garo man sana pinapangyayari kitang “maglakaw” kaiba kan matatakton sa Dios na mga patriarka arog ni Abraham, Isaac, asin Jacob. Puede niatong “maheling” an diosnon na mga babae na arog ni Sara, Rebeca, asin an maimbod na Moabitang si Rut. Iyo, asin puede niatong “madangog” si Jesu-Cristo na itinatao an saiyang Sermon sa Bukid. Makakamtan niato an gabos na kaalingan asin dakulang pagtotokdong ini hale sa Banal na Kasuratan kun kita matibay bumasa.
2. Ano an nagpaparisa na matibay bumasa si Jesus asin an saiyang mga apostol?
2 Daing duda, an sangkap na tawong si Jesu-Cristo ekselente an kakayahan sa pagbasa, asin tunay na tatao siang marhay sa Hebreong Kasuratan. Kun siring, kan sugotan kan Diablo, iyan paorootrong sinambit ni Jesus asin sinabi, “Nasusurat.” (Mateo 4:4, 7, 10) Sarong beses sa sinagoga sa Nazaret, saiyang binasa sa publiko asin iinaplikar sa sadiri an sarong kabtang kan hula ni Isaias. (Lucas 4:16-21) Kumusta man an mga apostol ni Jesus? Sa saindang mga surat, parate sindang nagkotar sa Hebreong Kasuratan. Minsan ngani si Pedro asin Juan ibinilang kan Judiong mga namamahala na daing inadalan asin ordinaryo huli ta dai sinda nag-adal sa Hebreong mga paadalan nin halangkaw na edukasyon, malinaw na pinatutunayan kan saindang mga surat na ipinasabong nin Dios na sinda matibay bumasa asin sumurat. (Gibo 4:13) Alagad talaga daw na mahalaga an kakayahan na bumasa?
“Maogma an Nagbabasa nin Makosog”
3. Taano ta mahalagang marhay na basahon an Kasuratan asin Kristianong mga publikasyon?
3 An pag-ako asin pag-aplikar kan tamang kaaraman sa Kasuratan puedeng magbunga nin buhay na daing sagkod. (Juan 17:3) Kun siring aram kan mga Saksi ni Jehova na mahalagang marhay na basahon asin adalan an Banal na Kasuratan asin an Kristianong mga publikasyon na itinatao nin Dios paagi sa grupong fiel asin madonong na oripon na linahidan na mga Kristiano. (Mateo 24:45-47) An totoo, sa paggamit nin espesyal an pagkasadyang mga publikasyon kan Watch Tower, rinibo an natokdoan na bumasa asin sa siring magkamit nin nagtataong buhay na kaaraman sa Tataramon nin Dios.
4. (a) Taano an kaogmahan ta gikan sa pagbasa, pag-adal, asin pag-aplikar kan Tataramon nin Dios? (b) Kun dapit sa pagbasa, ano an isinabi ni Pablo ki Timoteo?
4 An kaogmahan gikan sa pagbasa, pag-adal, asin pag-aplikar kan Tataramon nin Dios. Ini totoo ta paagi kaiyan kita nakapaooyon saka nakatatao nin onra sa Dios, nag-aako kan saiyang bendisyon, asin nakaeeksperyensia nin kagayagayahan. Boot ni Jehova na magin maogma an saiyang mga lingkod. Huli kaini, pinagbotan nia an mga saserdote na basahon an saiyang Ley sa mga tagasuanoy na Israel. (Deuteronomio 31:9-12) Kan basahon ni Esdras na parakopya asin nin iba pa an Ley sa bilog na banwaan na tiripon sa Jerusalem, liniwanag an kahulogan kaiyan, asin an resulta “dakulang kagayagayahan.” (Nehemias 8:6-8, 12) Kan huri sinabi kan Kristianong apostol na si Pablo sa saiyang katabang na si Timoteo: “Mantang ako pasiring dian, magmahigos ka sa pampublikong pagbasa, sa pagsadol, sa pagtotokdo.” (1 Timoteo 4:13) An saro pang traduksion nagsasabi: “Idusay mo an saimong sadiri sa pampublikong pagbasa kan Kasuratan.”—New International Version.
5. Paano ikinokonektar kan Kapahayagan 1:3 an kaogmahan sa pagbasa?
5 Liniliwanag sa Kapahayagan 1:3 na an satong kaogmahan depende sa pagbasa asin pag-aplikar kan Tataramon nin Dios. Dian sinasabi sa sato: “Maogma an nagbabasa nin makosog asin nagdadangog sa mga tataramon kan hulang ini, asin an nagkukuyog sa mga bagay na nasusurat dian; huli ta harani na an itinalaan na panahon.” Iyo, kaipuhan na basahon niato nin makosog asin dangogon an makahulang mga tataramon nin Dios sa Kapahayagan asin sa bilog na Kasuratan. An tunay na maogmang tawo iyo an saro na an “kaogmahan yaon sa ley ni Jehova, asin sa saiyang ley sia nagbabasa sa maluya sanang tingog aldaw asin banggi.” An resulta? “An gabos niang ginigibo mapakakarhay.” (Salmo 1:1-3) Kun siring, huli sa marahay na mga dahelan, an organisasyon ni Jehova nagsasadol sa lambang saro sa sato na basahon asin adalan an saiyang Tataramon sa pribado, bilang mga pamilya, asin kaiba nin mga katood.
Aktibong Mag-isip-isip Asin Maghorophorop
6. Ano an ipinagboot ki Josue na basahon, asin paano ini kapakipakinabang?
6 Paano nindo makukua an pinakadakulang pakinabang sa saindong pagbasa kan Tataramon nin Dios asin Kristianong mga publikasyon? Posible na manompongan nindong kapakipakinabang na gibohon an ginibo ni Josue, sarong matatakton sa Dios na namomoon sa suanoy na Israel. Sia pinagbotan: “An librong ini kan ley dai dapat sumuhay sa saimong ngoso, asin basahon mo iyan sa maluya sanang tingog aldaw asin banggi, tanganing ika makapag-ingat na gumibo oyon sa gabos na nasusurat dian; huli ta paagi kaiyan magigin kang mapanggana asin mahiro ka na may kadonongan.” (Josue 1:8) An ‘pagbasa sa maluya sanang tingog’ nangangahulogan nin pahinghing na pagbasa sa sadiri. Ini pantabang sa memorya, ta idinodoon kaiyan sa isip an materyal. Si Josue kaipuhan na magbasa sa Ley nin Dios “aldaw asin banggi,” o regular. Iyan an paagi na magin mapanggana asin makahiro na may kadonongan sa pag-otob sa mga paninimbagan na itinao nin Dios. An siring na regular na pagbasa kan Tataramon nin Dios makatatabang sa saindo sa kaagid na paagi.
7. Taano ta dai kita maninigong magkonsentrar sa rikas kun kita nagbabasa kan Tataramon nin Dios?
7 Dai magkonsentrar sa rikas kun nagbabasa kan Tataramon nin Dios. Kun plinano nindong gamiton an sarong peryodo nin panahon sa pagbasa kan Biblia o Kristianong publikasyon, tibaad boot nindong luwayluwayon. Ini partikularmenteng mahalaga kun kamo nag-aadal na an katuyohan magirumdoman an mahahalagang punto. Asin kun kamo nagbabasa, aktibong mag-isip-isip. Analisaron an mga tataramon kan kagsurat sa Biblia. Ihapot sa sadiri, ‘Ano an saiyang punto? Ano an maninigo kong gibohon sa impormasyon na ini?’
8. Taano ta kapakipakinabang an paghorophorop kun nagbabasa kan Kasuratan?
8 Tawan nin panahon an paghorophorop mantang nagbabasa kan Banal na Kasuratan. Makatatabang ini sa saindo na magirumdoman an mga kasaysayan sa Biblia asin iaplikar an mga prinsipyo sa Kasuratan. An paghorophorop sa Tataramon nin Dios asin sa siring pagtanom kan punto sa saindong isip magpapangyari man sa saindo na magtaram gikan sa puso, na tinatawan nin tamang mga simbag an sinserong mga naghahapot imbes na magsabi nin tibaad pagbasolan nindo sa huri. An sabi nin sarong talinhaga na ipinasabong nin Dios: “An puso kan matanos naghohorophorop tanganing makasimbag.”—Talinhaga 15:28.
Iasosyar an Bagong mga Punto sa Dati
9, 10. Paano mapakakarhay an saindong pagbasa kan Biblia paagi sa pag-asosyar nin bagong mga punto sa Kasuratan sa mga dati na nindong aram?
9 Kaipuhan na admitiron nin kadaklan na Kristiano na kaidto kakadikit kan aram ninda manongod sa Dios, sa saiyang Tataramon, asin sa saiyang mga katuyohan. Minsan siring, ngonyan an Kristianong mga ministrong ini kayang iesplikar, poon sa paglalang asin sa pagkakasala nin tawo, an katuyohan kan atang ni Cristo, kayang isaysay an paglaglag sa maraot na palakaw na ini nin mga bagay, asin kayang ipaliwanag kun paano an makinuyog na katawohan bebendisyonan nin buhay na daing sagkod sa sarong paraisong daga. Ini posible sa kadaklan huli ta an mga lingkod na ini ni Jehova nag-ako kan “mismong kaaraman nin Dios” paagi sa pag-adal sa Biblia asin Kristianong mga publikasyon. (Talinhaga 2:1-5) Saindang luway-luway na iinasosyar an bagong mga puntong nanonodan sa mga dati na nasasabotan na.
10 Kapakipakinabang asin nakakokontento an pag-asosyar nin bagong mga punto sa Kasuratan sa mga dati na nindong aram. (Isaias 48:17) Kun may iinaatubang na mga ley sa Biblia, mga prinsipyo, o minsan mga ideyang garo baga teoretiko, iasosyar an mga ini sa dati na nindong aram. Ioyon an impormasyon sa saindong nanodan manongod sa “arogan nin marahay na mga tataramon.” (2 Timoteo 1:13) Humanap nin impormasyon na tibaad makatabang sa saindo na mapakosog an saindong relasyon sa Dios, mapaoswag an saindong Kristianong personalidad, o makatabang sa saindo na ihiras sa iba an mga katotoohan sa Biblia.
11. Ano an puede nindong gibohon kun may binabasa na sinasabi kan Biblia manongod sa gawe? Iilustrar.
11 Kun may binabasa na sinasabi kan Biblia manongod sa gawe, pagmaigotan na mamansayan an prinsipyong napapalabot. Horophoropon iyan, asin magdesisyon kun ano an gigibohon nindo sa kaagid na mga kamugtakan. An aki ni Jacob na si Jose daing pagliwatliwat na nagsayumang gumibo nin seksuwal na inmoralidad kaiba kan agom ni Potifar, na naghahapot: “Paano ko magigibo an dakulang karatan na ini asin aktuwal na magkasala tumang sa Dios?” (Genesis 39:7-9) Sa nakapahihiro sa boot na kasaysayan na ini, maheheling nindo an sarong pundamental na prinsipyo—an seksuwal na inmoralidad kasalan tumang sa Dios. Ikaaasosyar nindo sa isip an prinsipyong ini sa iba pang mga pahayag sa Tataramon nin Dios, asin magigirumdoman nindo iyan na may pakinabang kun kamo masugotan na gumibo nin siring na salang gibo.—1 Corinto 6:9-11.
Imahinaron an mga Pangyayari sa Kasuratan
12. Taano ta maninigong imahinaron an mga kasaysayan sa Biblia mantang binabasa nindo an mga iyan?
12 Tanganing idoon an mga punto sa saindong isip mantang kamo nagbabasa, imahinaron an nangyayari. Paagi sa isip helingon an lugar, an mga harong, an mga tawo. Dangogon an saindang mga tingog. Parongon an tinapay na linuluto sa horno. Buhayon liwat sa imahinasyon an mga pangyayari. Sa siring magigin nakapahihiro sa boot na eksperyensia an saindong pagbasa, ta puede kamong makaheling nin sarong suanoy na siudad, tumukad sa sarong halangkaw na bukid, humanga sa makangangalas na mga linalang, o makiasosyar sa mga lalaki asin babae na may dakulang pagtubod.
13. Paano nindo ilaladawan an nasusurat sa Hokom 7:19-22?
13 Halimbawa binabasa nindo an Hokom 7:19-22. Imahinaron an nangyayari. Si Hokom Gedeon asin an tolong gatos na mapusong lalaking Israelita puminuesto na sa gilid kan kampo kan mga Midianita. Mga alas dies na nin banggi, an kapinonan kan “pagbantay sa kamatangaan nin banggi.” Ibinugtak na an mga bantay na Midianita, asin madiklom an kampamento kan natotorog na mga kaiwal nin Israel. Uya! Si Gedeon asin an saiyang mga tawohan may darang mga amodyong. Igwa sinda nin darakulang dulay nin tubig na nakatahob sa mga karabang kapot sa saindang walang kamot. Sa panale, an tolong grupo nin mananggatos pinatanog an mga amodyong, pinarasa an mga dulay, iinitaas an mga karaba, asin nagkururahaw: “An minasbad ni Jehova asin ni Gedeon!” Helinga an kampo. Tara, nagdurulag an mga Midianita asin nagkururahaw! Mantang padagos na pinatatanog kan tolong gatos an saindang mga amodyong, pinapangyari nin Dios na an mga minasbad kan mga Midianita magin tumang sa lambang saro. Napadulag an Midian, asin itinao ni Jehova sa Israel an kapangganahan.
Pakanood nin Mahahalagang Leksion
14. Paano puedeng gamiton an Hokom kapitulo 9 sa pagtokdo sa aki kan pangangaipong magpakumbaba?
14 Paagi sa pagbasa kan Tataramon nin Dios, makakanood kita nin dakol na leksion. Halimbawa, tibaad gusto nindong idoon sa saindong mga aki an pangangaipong magpakumbaba. Bueno, pasil na imahinaron asin saboton an kahulogan kan isinabi sa hula kan aki ni Gedeon na si Jotam. Ponan an pagbasa sa Hokom 9:8. “Kaidtong panahon,” sabi ni Jotam, “an kakahoyan naglahid nin sarong hade sa sainda.” An olibo, higuerra, asin an ubas nagsayumang mamahala. Alagad an menus na binit naogmang magin namamahala. Pakabasaha nin makosog kan kasaysayan sa saindong mga aki, puede nindong ipaliwanag na an mahahalagang kahoy nagrepresentar sa mga tawong maninigo na dai naghingoang makua an katongdan nin pagkahade sa saindang mga kapwa Israelita. An binit, na napakikinabangan sana bilang songo, nagrepresentar sa paghade kan mapalangkaw na si Abimelec, sarong paragadan na gustong dominaron an iba alagad ta sia nagadan bilang kaotoban kan hula ni Jotam. (Hokom, kapitulo 9) Siisay na aki an magugustong dumakula asin magin arog nin binit?
15. Paano itinatampok an halaga nin kaimbodan sa librong Rut?
15 An halaga nin kaimbodan liniliwanag sa libro sa Biblia na Rut. Halimbawa an mga miembro kan saindong pamilya nagsasarosalida sa pagbasa nin makosog kan kasaysayan na iyan asin naghihingoang masabotan an sinasabi kaiyan. Naheheling nindo an Moabitang si Rut na nagbabaklay pasiring sa Betlehem kaiba kan saiyang balong panugangan na babae, si Noemi, asin nadadangog nindong sinasabi ni Rut: “An saimong banwaan magigin sakong banwaan, asin an saimong Dios sakong Dios.” (Rut 1:16) An mahigos na si Rut naheheling na naggugutol kasunod kan mga paraani sa oma ni Booz. Nadadangog nindo si Booz na inoomaw sia, na an sabi: “An gabos sa tata kan sakong banwaan nakaiisi na ika ekselenteng babae.” (Rut 3:11) Dai nahaloy, pinakasalan ni Booz si Rut. Kaoyon sa areglo para sa pag-agom kan bayaw, paagi ki Booz sia nangaki nin lalaki “ki Noemi.” Si Rut nagin lola ni David asin sa huri ni Jesu-Cristo. Sa siring sia nag-ako nin “sangkap na balaog.” Dugang pa, an mga nagbabasa kan kasaysayan sa Kasuratan nakanonood nin mahalagang leksion: Magmaimbod ki Jehova, asin kamo mayaman na bebendisyonan.—Rut 2:12; 4:17-22; Talinhaga 10:22; Mateo 1:1, 5, 6.
16. Anong pagbalo an inagihan kan tolong Hebreo, asin paano kita matatabangan kan kasaysayan na ini?
16 An kasaysayan kan mga Hebreo na an ngaran Sadrac, Mesac, asin Abednego makatatabang sa sato na magin fiel sa Dios sa nakababalong mga situwasyon. Imahinaron an pangyayari mantang binabasa nin makosog an Daniel kapitulo 3. Maheheling na halangkawon an sarong dakulang imahen na bulawan sa kaplanodohan nin Dura, na duman tiniripon an mga opisyal nin Babilonya. Sa tanog nin mga panogtog, sinda nagralaob asin nagsamba sa imahen na tinindog ni Hadeng Nabucodonosor. An boot sabihon, gabos apuera ki Sadrac, Mesac, asin Abednego. Magalang, alagad marigon, sinabi ninda sa hade na dai sinda maglilingkod sa saiyang mga dios asin masamba sa imahen na bulawan. An hoben na mga Hebreong ini iinapon sa hornong pinainit nin labi-labi. Alagad ano an nangyari? Sa pagheling sa laog, naheling kan hade an apat na pusog na lalaki, na an saro sa sainda “nakaaagid sa sarong aking lalaki kan mga dios.” (Daniel 3:25) Ilinuwas sa horno an tolong Hebreo, asin inomaw ni Nabucodonosor an saindang Dios. Kapakipakinabang nanggad na imahinaron an kasaysayan. Asin kanigoan na leksion an itinatao kaiyan mapadapit sa pagigin fiel ki Jehova sa irarom nin pagbalo!
Makinabang sa Pagbasa kan Biblia Bilang Pamilya
17. Sitaron sa halipot an iba sa kapakipakinabang na mga bagay na manonodan kan saindong pamilya paagi sa iribang pagbasa kan Biblia.
17 An saindong pamilya magkakamit nin dakol na pakinabang kun regular kamong magbabasa kan Biblia nin iriba. Poon sa Genesis, maheheling nindo an paglalang asin an orihinal na Paraisong istaran nin tawo. Maaagihan man nindo an mga eksperyensia kan fiel na mga patriarka asin kan saindang mga pamilya saka masusundan an mga Israelita mantang sinda minadakit sa Dagat na Pula na mara an mga bitis. Maheheling nindo an pagdaog kan aking pastor na si David sa higanteng Filisteo na si Goliat. Puedeng risahon kan saindong pamilya an pagtogdok kan templo ni Jehova sa Jerusalem, helingon an paggaba dian kan mga hukbong Babilonyo, asin pagmasdan an pagtogdok liwat kaiyan sa pangengenot ni Gobernador Zorobabel. Kaiba nin dukhang mga pastor harani sa Betlehem, madadangog nindo an paisi kan anghel manongod sa pagkamundag ni Jesus. Maaaraman nindo an mga detalye manongod sa saiyang bautismo asin sa saiyang ministeryo, maheheling sia na itinatao an saiyang buhay nin tawo bilang pantubos, asin mamamatean man an kagayagayahan kan saiyang pagkabuhay liwat. Sunod, puede kamong magbiahe kaiba ni apostol Pablo asin mag-obserbar sa pagpatindog nin mga kongregasyon mantang naglalakop an Kristianismo. Dangan, sa libro nin Kapahayagan, maggagayagaya an saindong pamilya sa mamuraway na bisyon ni apostol Juan kan ngapit, kaiba an Sangribong Taon na Paghade ni Cristo.
18, 19. Anong mga suhestion an itinao mapadapit sa pampamilyang pagbasa kan Biblia?
18 Kun an Biblia binabasa nindo nin makosog bilang pamilya, basahon iyan nin klaro asin may entusiasmo. Kun binabasa an nagkapirang kabtang kan Kasuratan, an sarong miembro kan pamilya—posibleng an ama—puedeng basahon an kasaysayan. An iba sa saindo puedeng kuanon an parte kan mga karakter sa Biblia, na binabasa an saindong mga kabtang na may angay na emosyon.
19 Mantang kamo nakikakabtang sa pagbasa kan Biblia bilang sarong pamilya, tibaad umoswag an saindong kakayahan sa pagbasa. Posible na madudugangan an saindong kaaraman manongod sa Dios, asin maninigo na orog kamong irani kaini sa saiya. Si Asaf nag-awit: “Kun para sa sako, an pagrani sa Dios marahay para sa sako. Ibinugtak ko sa Soberanong Kagurangnan na Jehova an sakuyang pailihan, tanganing ipahayag an gabos mong gibo.” (Salmo 73:28) Ini matabang sa saindong pamilya na magin arog ni Moises, na “nagpadagos na marigon na garo baga nakaheheling kan Saro na dai naheheling,” an boot sabihon, si Jehova Dios.—Hebreo 11:27.
Pagbasa Asin an Kristianong Ministeryo
20, 21. Paano konektado sa kakayahan na bumasa an sugo sa sato na paghuhulit?
20 An kamawotan niato na sambahon an “Saro na dai naheheling” maninigong magpahiro sa sato na maghingoang magin mga matibay bumasa. An kakayahan sa matibay na pagbasa nakatatabang sa sato na magpatotoo gikan sa Tataramon nin Dios. Iyan tunay na nakatatabang sa sato na magpadagos sa paghuhulit kan Kahadean na pinagsugoan ni Jesus sa saiyang mga parasunod kan sia magsabi: “Paduman kamo asin gumibo kamo nin mga disipulo sa mga tawo kan gabos na nasyon, na bautismohan nindo sinda sa ngaran kan Ama asin kan Aki patin kan banal na espiritu, na tokdoan nindo sinda na otobon an gabos na bagay na ipinagboot ko sa saindo.” (Mateo 28:19, 20; Gibo 1:8) An pagpatotoo iyo an pangenot na gibohon kan banwaan ni Jehova, asin an kakayahan sa pagbasa nakatatabang sa sato na magibo iyan.
21 Kaipuhan an paghihingoa tanganing magin matibay na parabasa asin ekspertong paratokdo kan Tataramon nin Dios. (Efeso 6:17) Kaya, ‘gibohon mo an bilog mong makakaya tanganing ikaatubang mo an saimong sadiri na inooyonan nin Dios, na ginagamit an tataramon kan katotoohan sa tamang paagi.’ (2 Timoteo 2:15) Dugangan an saindong kaaraman sa katotoohan sa Kasuratan asin an saindong kakayahan bilang Saksi ni Jehova paagi sa pagdusay kan saindong sadiri sa pagbasa.
Ano an Saindong Simbag?
◻ Paano an kaogmahan depende sa pagbasa kan Tataramon nin Dios?
◻ Taano ta maninigong horophoropon an saindong binabasa sa Biblia?
◻ Taano ta maninigong gumamit nin pag-asosyar asin pag-imahinar kun nagbabasa kan Kasuratan?
◻ Ano an nagkapirang leksion na dapat na manodan sa pagbasa kan Biblia?
◻ Taano ta maninigong basahon nin makosog an Biblia bilang sarong pamilya, asin ano an koneksion nin pagbasa sa Kristianong ministeryo?
[Mga retrato sa pahina 13]
Kun binabasa an Biblia bilang sarong pamilya, imahinaron an mga kasaysayan asin horophoropon an kahulogan kaiyan