Balik sa Kabokabo—Paano?
“IKA kabokabo asin sa kabokabo ka man mabalik.” Kan madangog kan enot na tawo, si Adan, an mga tataramon na iyan, aram nia kun ano an lalaoman. Ginibo sia sa hale sa kabokabo kan daga asin mabalik sa kabokabo man sana. Magagadan sia huli ta sinuway nia an saiyang Kaglalang, si Jehova Dios.—Genesis 2:7, 15-17; 3:17-19.
Ipinaheheling kan Biblia na an mga tawo gibo sa kabokabo. Sinasabi man kaiyan: “An kalag na nagkakasala—iyan mismo magagadan.” (Ezequiel 18:4; Salmo 103:14) An kagadanan nagdara nin kamondoan sa minilyon asin paorootrong nagpalataw nin mga hapot manongod sa kun ano an gigibohon sa mga bangkay nin tawo.
Suanoy Asin Presenteng mga Kaugalean
Ano an ginibo sa mga bangkay nin tawo sa tahaw kan banwaan nin Dios kan suanoy na mga panahon? Sa enot na mga pahina kaiyan, nasasambitan kan Biblia an laen-laen na paagi kun ano an gigibohon sa gadan, kabale an paglobong sa daga. (Genesis 35:8) An patriarkang si Abraham asin an saiyang agom, si Sara, saka an saindang aking si Isaac asin makoapong si Jacob ilinobong sa lungib nin Macpela. (Genesis 23:2, 19; 25:9; 49:30, 31; 50:13) An Israelitang mga hokom na sinda Gedeon asin Samson ilinobong sa ‘mga lolobngan kan saindang ama.’ (Hokom 8:32; 16:31) Nagsusuherir ini na mas pinili an pagkaigwa nin pampamilyang mga lugar nin lolobngan sa tahaw kan suanoy na banwaan nin Dios. Kan magadan si Jesus kan enot na siglo C.E., an saiyang bangkay iinutad sa sarong bagong kotkoton na lolobngan na gapo. (Mateo 27:57-60) Sa pankagabsan, kun siring, an mga bangkay nin tawo kaidto ilinolobong sa daga o ilinalaog sa pantson. Ini an kaugalean sagkod ngonyan sa kadaklan na lugar sa bilog na daga.
Minsan siring, sa ibang parte kan kinaban ngonyan orog na nagigin masakit na makakua nin malolobngan huli sa grabeng kakulangan nin lugar asin halangkaw na kantidad nin daga. Kun siring, an ibang tawo nag-iisip nin ibang mga paagi kun ano an gigibohon sa mga bangkay nin tawo.
An pagwarak sa abo pakatapos na soloon an mga bangkay nin tawo nagigin mas uso. Sa Inglaterra siring kaini an ginigibo ngonyan sa mga 40 porsiento kan mga gadan. Sa Sweden, kun saen labing 80 porsiento kan mga gadan sa siudad an sinosolo, may mga kadlagan na pinili na wawarakan kan abo. Asin sa Shanghai asin sa nagkapirang iba pang siudad na nasa tubig sa Tsina, an mga gobyernong pansiudad nag-iisponsor nin lagduan na mga pagwarak sa dagat nagkapirang beses sa sarong taon.
Saen puedeng iwarak an abo? Bakong minsan saen na lugar. An iba tibaad matakot na an pagwarak nin abo makadadanyar sa palibot. Minsan siring, an totoo an ano man na posibleng peligro nin mga epidemya pinaindahan paagi sa pagsolo sa bangkay. An nagkapirang sementeryo sa Inglaterra asin mga parkeng lolobngan sa Estados Unidos nagtagama nin mga natad na may mga masitas o mga tatamnan nin namumurak na mga masitas bilang mga lugar na wawarakan. Siempre, espesyalmenteng iniisip kan mga Kristiano an manongod sa Makakasuratan na pagmansay sa pagsolo sa bangkay asin sa pagwarak nin abo.
Ano an Makakasuratan na Pagmansay?
Sa sarong kapahayagan tumang sa “hade nin Babilonya,” si propeta Isaias nagsabi: “Ika itinapok na mayo nin lolobngan para sa saimo.” (Isaias 14:4, 19) Maninigo daw na an pagwarak nin abo ibaing sa siring na kaso nin paghamak? Dai, huli ta dai dian nasasambitan an pagsolo nin bangkay asin an pagsaray o pagwarak kan nawalat na abo.
Si Jesu-Cristo nagtaram dapit sa daganon na pagbuhay liwat sa mga gadan na mangyayari durante kan saiyang Milenyal na Paghade kan sabihon nia: “An gabos na nasa mga lolobngan nin girumdoman makadadangog kan . . . tingog [ko] asin maruluwas.” (Juan 5:28, 29) Minsan siring, an bagay na dai man kaipuhan an sarong espesipikong lolobngan sa pagbuhay sa sarong tawo pinatutunayan sa saro pang makahulang paglaladawan kan pagbuhay liwat. An Kapahayagan 20:13 nagsasabi: “Itinao kan dagat an mga gadan na yaon dian, asin itinao kan kagadanan asin kan Hades an mga gadan na yaon dian.” Kaya, an mahalaga bakong kun saen o paano an tawo ‘mabalik sa kabokabo.’ Imbes, kun baga nagigirumdoman sia nin Dios asin bubuhayon liwat. (Job 14:13-15; ikomparar an Lucas 23:42, 43.) Tunay nanggad na dai kaipuhan ni Jehova an magagayon na lolobngan tanganing matabangan siang girumdomon an mga tawo. An pagsolo nin bangkay dai nakaoolang sa pagbuhay liwat sa sarong tawo. Asin kun an pagwarak nin abo ginigibo na may tamang motibo asin mayo nin falsong relihiosong mga seremonya, dai iyan magigin kontra sa Kasuratan.
An mga an desisyon apabor sa pagwarak nin abo kaipuhan na tawan nin atension an ley kan nasyon. Angay man na konsideraron ninda an mga pagmate kan mga nagadanan asin iba pa. Marahay na mag-ingat an mga lingkod ni Jehova na an paggamit kan saindang Makakasuratan na katalingkasan sa bagay na ini dai magtatao nin langhad sa marahay na ngaran kan mga Kristiano. Espesyalmenteng mahalaga ini sa mga nasyon na an pagsolo sa bangkay asin pagwarak sa abo may legal na pagtogot alagad dai pa lubos na inaako sa komunidad. Siempre, lilikayan nin sarong Kristiano an ano man na mga rituwal o kaugalean na basado sa paniniwala sa inmortalidad kan kalag nin tawo.
Lubos na Katalingkasan sa Lolobngan!
An ibang nagsusuportar sa pagwarak nin abo nagsasabi na iyan nangangahulogan nin katalingkasan sa mga lolobngan. Minsan siring, an magtatao kan pinakadakulang kaginhawahan iyo an kaotoban kan panuga kan Biblia na “bilang an ultimong kaiwal, an kagadanan paparaon.”—1 Corinto 15:24-28.
Nangangahulogan ini na an mga lolobngan, pantson, pati an pagsolo sa bangkay asin pagwarak sa abo, magigin nang mga bagay na nakaagi. Iyo, an kagadanan mawawara na. Sa pagpasabong nin Dios si apostol Juan nagsurat: “Nakadangog ako nin makosog na tingog hale sa trono na nagsabi: ‘Uya! An tolda nin Dios nasa mga tawo, asin sia mag-eerok sa kaibanan ninda, asin sinda magigin saiyang mga banwaan. Asin an Dios mismo masasakaibanan ninda. Asin papahidon nia an gabos na luha sa saindang mga mata, asin an kagadanan mawawara na, dai na sagkod magkakaigwa nin pagmondo ni pagtangis ni kolog. An enot na mga bagay nakalihis na.’”—Kapahayagan 21:3, 4.
An gabos na ini mangyayari kun an kagadanan nin tawo na bunga kan kasalan ni Adan biyo nang hinale sa irarom kan Kahadean nin Dios. Sa panahon na iyan an makinuyog na katawohan dai na mapapaatubang sa posibilidad na bumalik sa kabokabo.
[Mga retrato sa pahina 29]
Usong mga paagi kun ano an ginigibo sa mga bangkay nin tawo
[Retrato sa pahina 31]
Pagwarak nin abo sa Sagami de Bay, Hapon
[Pasasalamat para sa pinagkuanan]
Sa karahayan nin boot kan Koueisha, Tokyo