Ipahayag an Kapadangatan sa Laog kan Pamilya

“SOLOA pa na kun kaya mo! Soloa na!” an pag-angat ni Tohru sa saiyang agom na si Yoko.a “Sosoloon ko talaga,” an simbag nia asin sinabritan an posporo tanganing soloon an retrato nindang duwa. Dangan sia nagsilyak, “Sosoloon ko ining harong!” An ginibo ni Tohru sinampaling an saiyang agom, na tinatapos an argumento paagi sa kadahasan.

Tolong taon bago kaini, pinonan ni Tohru asin Yoko an saindang buhay na magkaibanan bilang maogmang mag-agom. Kun siring, ano an nagin problema? Minsan ngani si Tohru garo tawong marahayon an ugale, sa heling kan saiyang agom si Tohru dai nagpapaheling nin kapadangatan sa saiya asin bihira ining magmakolog sa saiyang namamatean. Garo dai nia kayang balosan an kapadangatan ni Yoko. Huling dai na makayang tioson ini, si Yoko paorog nang paorog na nagin mahinanakiton asin aranggoton. Nagkaigwa sia nin mga problema na arog nin dai pakatorog, kahaditan, daing ganang kumakan, pagigin iritable, asin depresyon saka nakaeksperyensia pa ngani nin mga atake nin grabeng takot. Pero, garo daing labot si Tohru sa nangyayaring tension sa laog kan saiyang pamilya. Garo baga ordinaryo sana iyan sa saiya.

“Delikadong mga Panahon na Masakit Pakibagayan”

An arog kaiyan na mga problema lakop ngonyan. Ihinula ni apostol Pablo na an satong panahon mamimidbid paagi sa mga tawo na “dai nin natural na kapadangatan.” (2 Timoteo 3:1-5) An orihinal na terminong Griego na trinadusir digdi na “dai nin natural na kapadangatan” konektadong marhay sa terminong naglaladawan sa natural na kapadangatan na maheheling sa tahaw nin mga miembro nin pamilya. Maheheling nanggad sa satong panahon an kadaihan nin siring na kapadangatan. Dawa kun yaon an kapadangatan, tibaad bihirang ipahayag iyan kan mga miembro nin pamilya sa lambang saro.

Dai aram kan dakol na magurang ngonyan kun paano magpahayag nin pagkamoot asin kapadangatan sa sadiri nindang mga aki. An nagkapira nagdakula sa sarong pamilya na mayo nin kapadangatan asin tibaad dai ninda naaaraman na an buhay puedeng magin mas maogma asin mas nakagagayagaya kun namamatean asin ipinahahayag sana kutana an kapadangatan. Garo iyan an nangyari ki Tohru. Kaidtong aki pa sia, an saiyang ama pirmeng sibot sa trabaho asin matangang banggi na minauli. Bihira niang kaolayon si Tohru, asin kun kinakaolay nia, sa mapan-insulto pang paagi. An ina ni Tohru nagtatrabaho man nin bilog na panahon asin kadikit an panahon na makaibanan sia. An telebisyon an saiyang paraaling. Mayo nin komendasyon ni komunikasyon sa pamilya.

Kultura an tibaad saro man sa dahelan. Sa nagkapirang parte kan Latin Amerika, kokontrahon nin sarong lalaki an komun na kultura tanganing ipahayag an saiyang kapadangatan sa saiyang agom. Sa dakol na nasyon sa Oriente asin Aprika, makontra sa tradisyon an saro kun mapahayag nin kapadangatan sa tataramon o sa gibo. An mga agom na lalaki tibaad nalalawing magsabi nin “namomotan taka” sa saindang agom o mga aki. Minsan siring, may manonodan kitang leksion sa pangenot na relasyon sa pamilya, na nagdanay sa nag-aging halawig na panahon.

Arogan na Relasyon sa Pamilya

An pinakamarahay na arogan para sa pamilya maheheling sa dayupot na relasyon ni Jehova Dios asin kan saiyang bugtong na Aki. Ipinahahayag ninda an pagkamoot sa lambang saro sa sangkap na paagi. Sa nag-aging dai mabilang na rinibong taon, nakamtan kan espiritung linalang na sa huri nagin si Jesu-Cristo an maogmang relasyon sa saiyang Ama. Ilinadawan nia an bogkos na iyan sa paaging ini: “Ako an nangongorog niang kinaoogmahan sa aroaldaw, mantang ako maogma sa atubangan nia sa gabos na panahon.” (Talinhaga 8:30) An Aki seguradong marhay sa pagkamoot kan saiyang Ama kaya masasabi nia sa iba na nangongorog na kinaoogmahan sia ni Jehova sa aroaldaw. Naoogma sia sa presensia kan saiyang Ama sa gabos na panahon.

Dawa kan yaon sa daga bilang an tawong si Jesus, an Aki nin Dios tinawan nin pag-asegurar giraray kan hararom na pagkamoot kan saiyang Ama. Pakabautismohi ki Jesus, nadangog nia an tingog kan saiyang Ama: “Ini an sakong Aki, an namomotan, na sakong inoyonan.” (Mateo 3:17) Kanigoan kanakaparirigon sa boot na kapahayagan nin pagkamoot sa kapinonan kan misyon ni Jesus sa daga! Siertong natudok an saiyang puso na madangog an pag-aprobar kan saiyang Ama kan magbalik an gabos na memorya kan buhay nia sa langit.

Sa siring, itinao ni Jehova an pinakamarahay na halimbawa sa pagpahayag nin pagkamoot sa saiyang unibersal na pamilya sa pinakalubos na paagi. Kun aakoon niato si Jesu-Cristo, makakamtan man niato an kapadangatan ni Jehova. (Juan 16:27) Minsan ngani dai kita makakadangog nin mga tataramon hale sa langit, maheheling niato an pagkamoot ni Jehova na ipinahahayag paagi sa naturalesa, sa probisyon kan atang na pantubos ni Jesus, asin sa iba pang paagi. (1 Juan 4:​9, 10) Dinadangog ngani ni Jehova an satong mga pamibi asin sinisimbag iyan sa paagi na para sa satong pinakaikararahay. (Salmo 145:18; Isaias 48:17) Mantang kinukultibar niato an dayupot na relasyon ki Jehova, pinarararom man niato an satong apresasyon sa saiyang mamomoton na pagmakolog.

Nanodan ni Jesus sa saiyang Ama kun paano magpaheling nin empatiya, konsiderasyon, kabootan, asin hararom na pagmakolog sa iba. Sia nagpaliwanag: “Ano man an mga ginigibo kan [Ama], an mga ini man an ginigibo kan Aki sa kaparehong paagi. Huli ta an Ama may kapadangatan sa Aki asin ipinaheheling sa saiya an gabos na saiyang ginigibo.” (Juan 5:​19, 20) Manonodan man niato an kakayahan nin pagpahayag nin kapadangatan paagi sa pag-estudyar sa halimbawa na itinao ni Jesus mantang yaon sia sa daga.​—Filipos 1:8.

Kapadangatan sa Pamilya—Paano?

Mantang “an Dios pagkamoot” asin linalang kita “sa saiyang ladawan,” may potensial kitang mamatean sagkod ipahayag an pagkamoot. (1 Juan 4:8; Genesis 1:​26, 27) Pero, an potensial na iyan dai nangyayari nin natural sana. Tanganing ikapahayag an kapadangatan, kaipuhan na mamatean nguna niato an kapadangatan sa satong agom asin mga aki. Magin mapagmasid, asin obserbaran an kawiliwiling mga kualidad ninda, gurano man garo baga kaordinaryo kaiyan sa primero, asin pensaron iyan. ‘Mayo nin nakaaakit na kualidad an sakong agom [o mga aki],’ an tibaad sabihon nindo. An mga yaon sa pag-agom na magurang an nag-areglo tibaad dai makamate nin kapadangatan sa saindang agom. An nagkapira tibaad dai ginustong magkaaki. Pero, estudyare an namatean ni Jehova sa saiyang piguratibong agom na babae, an nasyon nin Israel, kaidtong ikasampulong siglo B.C.E. Minsan ngani sinabi kan saiyang propetang si Elias na mayo nang ibang parasamba ki Jehova sa tahaw kan sampulong tribong nasyon nin Israel, maingat sindang siniyasat ni Jehova asin nakakua sia nin darudakulang kabilangan nin mga tawo​​—7,000 gabos​​—na sa saiyang pagheling may nakaaakit na mga kualidad. Puede daw nindong arogon si Jehova paagi sa paghanap nin marahay na mga kualidad sa mga miembro kan saindong pamilya?​—1 Hade 19:14-18.

Minsan siring, tanganing mamatean kan ibang miembro kan pamilya an saindong kapadangatan, kaipuhan na gumibo kamo nin tuyong paghihingoa na ipahayag iyan. Basta may marisa kamong bagay na kaomaw-omaw, sabihon nindo an saindong pag-apresyar. Sa paglaladawan sa sarong may kakayahan na agom na babae, an Tataramon nin Dios nagsasabi nin interesanteng karakteristiko kan saiyang pamilya: “An saiyang mga aki nagtirindog asin inapod siang maogma; an saiyang kagsadiri minatindog, asin sia nag-oomaw sa saiya.” (Talinhaga 31:28) Mangnoha kun gurano kasuelto na ipinahayag kan mga miembro kan pamilya an saindang pag-apresyar sa lambang saro. Paagi sa berbal na pag-omaw sa saiyang agom, an ama nagpapaheling nin marahayon na halimbawa sa saiyang aking lalaki, na ineenkaminar sia na magin matinao nin komendasyon sa saiyang agom kun sia mag-agom na man.

Siring man, maninigong komendaran kan mga magurang an saindang mga aki. Makatatabang iyan na ikatadom sa puso kan mga aki an paggalang sa sadiri. Total, paano ‘mamomotan [nin saro] an saiyang kapwa nin siring sa saiya man sana’ kun mayo siang paggalang sa saiyang sadiri? (Mateo 22:39) Sa ibong na lado, kun pirmeng tinatatsaran kan mga magurang an saindang mga aki, na dai man lamang sinda kinokomendaran, pasil sanang mawara kan mga aki an saindang paggalang sa sadiri asin tibaad madepisilan na magpaheling nin kapadangatan sa iba.​—Efeso 4:​31, 32.

Puede Kamong Makakua nin Tabang

Paano kun dai kamo pinadakula sa sarong mamomoton na pamilya? Puede pa man giraray nindong manodan na magpahayag nin kapadangatan. An enot na lakdang iyo an pagrekonoser sa problema asin pag-admitir na kaipuhan an pagrahay. An Tataramon nin Dios, an Biblia, sarong dakulang tabang sa bagay na ini. Puedeng iagid iyan sa sarong salming. Kun sisiyasaton niato an satong sadiri sa garo salming na mga katokdoan sa Biblia, an mga kakundian, o depekto, sa satong kaisipan nahahayag sa sato. (Santiago 1:23) Kaoyon sa mga katokdoan sa Biblia, puede niatong pakarhayon giraray an ano man na bakong tamang mga inklinasyon. (Efeso 4:20-24; Filipos 4:​8, 9) Kaipuhan na gibohon niato iyan nin regular, na nungkang ‘minaontok sa paggibo nin karahayan.’​—Galacia 6:9.

Tibaad nadedepisilan an nagkapira na magpaheling nin kapadangatan huli sa pagkapadakula sainda o kultura ninda. Minsan siring, an dai pa sana nahahaloy na mga pagsiyasat nagpaparisa na an siring na mga olang puedeng mapangganahan. Si Dr. Daniel Goleman, sarong espesyalista sa kamugtakan kan isip, nagpapaliwanag na ‘dawa an pinakahararom an pagkatadom na mga ugale kan puso na nanodan sa pagkaniaki puedeng bagohon.’ Kaidtong labi nang 19 siglo an nakaagi, isinabi kan Biblia na sa tabang kan espiritu nin Dios, dawa an pinakamasakit nang mabagong mga inklinasyon nin puso puedeng liwaton. Sinasadol kita kaiyan: “Hubaa nindo an daan na personalidad kaiba an mga gibo kaini, asin isolog nindo an bagong personalidad.”​—Colosas 3:​9, 10.

Kun maaraman na nin eksakto an problema, puedeng pag-adalan kan pamilya an Biblia na nasa isip an saindang pangangaipo. Halimbawa, taano ta dai helingon an terminong “kapadangatan” sa sarong konkordansia sa Biblia? Tibaad manompongan nindo an tekstong siring kaini: “Nadangog nindo an dapit sa pakatagal ni Job asin naheling an bunga na itinao ni Jehova, na si Jehova mamomoton na marhay sa kapadangatan asin maheherakon.” (Santiago 5:11) Dangan estudyaran nindo an pagkasaysay sa Biblia dapit ki Job, na nagkokonsentrar sa kun gurano si Jehova kamamomoton sa kapadangatan asin kamaheherakon ki Job. Daing duwa-duwa na mamawoton nindong arogon si Jehova sa pagigin mamomoton na marhay sa kapadangatan asin maheherakon sa saindong pamilya.

Minsan siring, huling bakong sangkap “kita gabos nasisingkog nin dakol na beses” sa satong pagtaram. (Santiago 3:2) Sa laog kan pamilya, tibaad dai niato magamit an satong dila sa nakaparirigon sa boot na paagi. Digdi kaipuhan an pamibi asin pagsarig ki Jehova. Dai sumuko. “Mamibi nin daing ontok.” (1 Tesalonica 5:17) Tatabangan ni Jehova an mga naghihimuyawot nin kapadangatan sa pamilya saka an mga gustong ipaheling iyan alagad napopogolan sa paggibo kaiyan.

Dugang pa, si Jehova maboot na nagtao nin tabang sa Kristianong kongregasyon. Nagsurat si Santiago: “Igwa daw nin naghehelang [sa espirituwal] dian sa saindo? Apodon nia an kamagurangan na lalaki kan kongregasyon, asin sinda mamibi para sa saiya, na linalahidan sia nin lana sa ngaran ni Jehova.” (Santiago 5:14) Iyo, an kamagurangan sa mga kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova puedeng magin dakulang tabang sa mga pamilya na an mga miembro igwa nin problema sa pagpaheling nin kapadangatan sa lambang saro. Minsan ngani bako man na mga terapista, an kamagurangan puedeng mapasensiang tumabang sa saindang mga kapagtubod, na dai man sinasabi sa sainda an maninigo nindang gibohon, kundi nagpapagirumdom sa sainda kan punto de vista ni Jehova asin namimibi kaiba ninda patin para sainda.​—Salmo 119:105; Galacia 6:1.

Sa kamugtakan ni Tohru asin Yoko, pirmeng hinihinanyog kan Kristianong kamagurangan an saindang mga problema asin rinaranga sinda. (1 Pedro 5:​2, 3) Sa nagkapirang okasyon, nagbisita an sarong magurang sa kongregasyon asin an agom nia tanganing makinabang si Yoko sa pakikiibaiba sa sarong may kabatidan na Kristiana na puedeng makapabalik ki Yoko ‘sa saiyang toltol na isip na mamoot sa saiyang agom na lalaki.’ (Tito 2:​3, 4) Paagi sa pagpaheling nin pagsabot asin simpatiya sa mga pagdusa asin kamondoan nin mga kapwa Kristiano, an kamagurangan nagigin “pailihan sa doros asin tagoan sa bagyong maoranon.”​—Isaias 32:​1, 2.

Sa tabang kan maboot na mga magurang sa kongregasyon, narealisar ni Tohru na may problema sia sa pagpahayag kan saiyang emosyon asin na sa “huring mga aldaw,” sinasalakay ni Satanas an areglo sa pamilya. (2 Timoteo 3:1) Nagdesisyon si Tohru na atubangon an saiyang problema. Nagpoon na masabotan nia na dai sia makapahayag nin pagkamoot huli ta dai nia namatean na mamotan kan sia nagdadakula. Paagi sa seryosong pag-adal sa Biblia asin pamibi, si Tohru luway-luway na nagin mas maduminamay sa emosyonal na pangangaipo ni Yoko.

Minsan ngani naanggot sia ki Tohru, kan nasabotan ni Yoko an pinaghalean na pamilya ni Tohru asin naheling an saiya mismong mga kaluyahan, seryoso niang hiningoa na maheling an marahay na kualidad sa saiyang agom. (Mateo 7:1-3; Roma 5:12; Colosas 3:12-14) Odok siang nakimaherak ki Jehova na tawan sia nin kosog tanganing padagos niang mamotan an saiyang agom. (Filipos 4:​6, 7) Pag-abot nin panahon, nagpoon si Tohru na ipahayag an saiyang kapadangatan, sa pagkaogmang marhay kan saiyang agom.

Iyo, dawa nasasakitan kamong mamatean asin ipahayag an kapadangatan sa pamilya, puede nanggad nindong mapangganahan an problemang iyan. An Tataramon nin Dios nagtatao sato nin kapakipakinabang na giya. (Salmo 19:7) Paagi sa pagmidbid sa pagigin seryoso kan bagay na iyan, sa paghihingoang maheling an marahay na mga kualidad sa mga miembro kan saindong pamilya, sa pag-adal asin pag-aplikar kan Tataramon nin Dios, sa pagsarig ki Jehova paagi sa odok na pamibi, asin sa paghagad nin tabang sa maygurang na Kristianong kamagurangan, mapapangganahan nindo an garo baga masakiton na olang sa tahaw nindo asin kan saindong pamilya. (1 Pedro 5:7) Puede man kamong maggayagaya, arog nin sarong agom na lalaki sa Estados Unidos. Naenkaminar siang ipahayag an kapadangatan nia sa saiyang agom. Kan sa katapustapusi magkaigwa sia nin kosog nin boot na magsabing “namomotan taka,” nasorpresa sia sa reaksion kan saiyang agom. May luha nin kagayagayahan sa saiyang mga mata, an agom nia nagsabi: “Namomotan taka man, alagad sa laog nin 25 taon ini an kaenot-enote na sinabi mo iyan sa arog kaiyan na paagi.” Dai na kamo maghalat nin arog kaiyan kalawig na panahon tanganing ipahayag an saindong kapadangatan sa saindong agom asin mga aki!

[Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 28]

Si Jehova nagtatao nin tabang sa saiyang Tataramon, an Biblia