An Paghokom ni Jehova Madatong Tumang sa mga Maraot
“Mag-andam ka sa pagsabat sa saimong Dios.”—AMOS 4:12.
1, 2. Taano ta makakakompiar kita na tataposon nin Dios an karatan?
TATAPOSON pa daw ni Jehova an karatan asin pagdusa sa dagang ini? Sa kapinonan kan ika-21 siglo, nagin mas angay nanggad kisa kasuarin man an hapot na iyan. Garo baga dawa saen, naheheling niato an ebidensia nin pagkadaing herak nin tawo sa kapwa nia tawo. Kanigoan an paghimuyawot niato sa sarong kinaban na mayo nin kadahasan, terorismo, asin karatan!
2 Marahay sana ta puede kitang magkaigwa nin bilog na kompiansa na tataposon ni Jehova an karatan. An mga kualidad nin Dios nag-aasegurar na sia mahiro tumang sa mga maraot. Si Jehova matanos asin makatanosan. Sa Salmo 33:5, an saiyang Tataramon nagsasabi sa sato: “Sia mamomoton sa katanosan asin hustisya.” An saro pang salmo nagsasabi: “An siisay man na namomoot sa kadahasan ikinakaongis nanggad kan [kalag ni Jehova].” (Salmo 11:5) Sierto nanggad, si Jehova, an makapangyarihan sa gabos na Dios, na namomoot sa katanosan asin hustisya, dai papabayaan sagkod lamang an mga bagay na ikinakaongis nia.
3. Ano an idodoon sa dugang pang pagtokar kan hula ni Amos?
3 Estudyare an saro pang dahelan kun taano ta makakasegurado kita na hahaleon ni Jehova an karatan. Iginagarantiya ini kan rekord kan nakaagi niang mga ginibo. An risang marhay na mga halimbawa kan dai nagbabagong pagtratar ni Jehova sa mga maraot manonompongan sa libro kan Biblia na Amos. Idodoon kan dugang pang pagtokar sa hula ni Amos an tolong bagay manongod sa paghokom nin Dios. Enot, iyan pirmeng maninigo. Ikaduwa, iyan dai madudulagan. Asin ikatolo, iyan may pinipili, huli ta hinohokoman ni Jehova an mga paragibo nin maraot alagad kinakaherakan an mga indibiduwal na nagsosolsol asin tama an inklinasyon.—Roma 9:17-26.
An Paghokom nin Dios Pirmeng Maninigo
4. Saen isinugo ni Jehova si Amos, asin sa anong katuyohan?
4 Kan kaaldawan ni Amos, an mga Israelita nababanga na sa duwang kahadean. An saro iyo an duwang tribong kahadean nin Juda sa timog. An saro pa iyo an sampulong tribong kahadean nin Israel sa amihanan. Ninombrahan ni Jehova si Amos na maglingkod bilang propeta, na isinugo sia hale sa ginikanan niang banwaan sa Juda pasiring sa Israel. Duman gagamiton nin Dios si Amos tanganing ibalangibog an Saiyang paghokom.
5. Tumang sa arin na mga nasyon enot na naghula si Amos, asin ano an sarong dahelan na sinda maninigo sa bakong paborableng paghokom nin Dios?
5 Si Amos dai nagpoon sa saiyang gibohon paagi sa pagpahayag kan paghokom ni Jehova tumang sa sumbikalan na kahadean nin Israel sa amihanan. Imbes, nagpoon sia paagi sa pagpahayag kan bakong paborableng paghokom nin Dios tumang sa anom na kaharaning nasyon. An mga nasyon na ini iyo an Siria, Filistia, Tiro, Edom, Amon, asin Moab. Alagad talaga daw na maninigo sinda sa bakong paborableng paghokom nin Dios? Iyo nanggad. An sarong dahelan, sinda matagas na mga kaiwal kan banwaan ni Jehova.
6. Taano ta papaabotan ni Jehova nin kapahamakan an Siria, Filistia, asin Tiro?
6 Halimbawa, kinondenar ni Jehova an mga Sirio “huli sa pagginik ninda sa Galaad.” (Amos 1:3) An mga Sirio nan-agaw nin teritoryo sa Galaad—sarong rehion sa Israel na nasa sirangan kan Salog nin Jordan—asin naggibo nin grabeng danyos sa banwaan nin Dios duman. Kumusta man an Filistia asin Tiro? An mga Filisteo nagkasala huli ta kinua ninda an desterrado, o bihag, na mga Israelita asin ipinabakal sinda sa mga Edomita, asin an nagkapirang Israelita napasakamot kan mga taga Tiro na nagpapabakal nin mga oripon. (Amos 1:6, 9) Hamak nindo iyan—ipinabakal sa kaoripnan an banwaan nin Dios! Bakong makangangalas na papaabotan ni Jehova nin kapahamakan an Siria, Filistia, asin Tiro.
7. Sa anong bagay may pagkakapareho sa Israel an Edom, Amon, asin Moab, alagad paano ninda trinatar an mga Israelita?
7 An Edom, Amon, asin Moab may pagkakapareho sa sarong bagay sa Israel asin sa lambang saro. An tolong nasyon na iyan mga paryente kan mga Israelita. An mga Edomita gikan ni Abraham paagi sa kakambal ni Jacob, si Esau. Kun siring, sa sarong sentido, sinda mga tugang kan Israel. An mga Amonita asin an mga Moabita mga gikan kan sobrino ni Abraham na si Lot. Alagad trinatar daw kan Edom, Amon, asin Moab an saindang mga paryenteng Israelita bilang tugang? Dai nanggad! Daing herak na naggamit nin espada an Edom tumang sa “sadiri niang tugang,” asin an mga Amonita maringison sa saindang pagtratar sa mga bihag na Israelita. (Amos 1:11, 13) Minsan ngani dai direktang nasambitan ni Amos an pagmaltrato kan Moab sa banwaan nin Dios, an mga Moabita haloyon nang nagkokontra sa Israel. Magabat an magigin padusa sa tolong paryenteng nasyon na idto. Si Jehova mapaabot nin malaad na kalaglagan sa sainda.
Dai Madudulagan an Paghokom nin Dios
8. Taano ta dai madudulagan an paghokom nin Dios tumang sa anom na nasyon na harani sa Israel?
8 Malinaw na maninigo sa bakong paborableng paghokom nin Dios an anom na nasyon na nasambitan sa enot na kabtang kan hula ni Amos. Dugang pa, mayo nin ano man na paagi tanganing madulagan ninda iyan. Poon sa Amos kapitulo 1, bersikulo 3, sagkod sa kapitulo 2, bersikulo 1, anom na beses na sinabi ni Jehova: “Dai ko iyan babawion.” Kaoyon kan saiyang tataramon, dai nia binawi an saiyang paghokom tumang sa mga nasyon na idto. Pinapatunayan nin kasaysayan na an balang saro sa sainda nag-agi nin kapahamakan kan huri. Tara, an kisuerra apat sa sainda—an Filistia, Moab, Amon, asin Edom—sa katapustapusi nawara na!
9. Ano an maninigo sa mga nag-eerok sa Juda, asin taano?
9 Dangan an hula ni Amos nagkonsentrar sa ikapitong nasyon—an Juda na teritoryo nia. An mga nagdadangog sa saiya sa kahadean nin Israel sa amihanan tibaad nagngalas na madangog si Amos na nagpapahayag nin paghokom tumang sa kahadean nin Juda. Taano ta maninigo sa bakong paborableng paghokom an mga nag-eerok sa Juda? “Huli sa pagsikwal ninda sa ley ni Jehova,” an sabi sa Amos 2:4. Dai pinalampas ni Jehova an siring na tuyong pagbasangbasang sa saiyang Ley. Segun sa Amos 2:5, sia naghula: “Masugo ako nin kalayo sa Juda, asin uuboson kaiyan an mga torreng erokan nin Jerusalem.”
10. Taano ta dai madudulagan kan Juda an kapahamakan?
10 Dai madudulagan kan bakong maimbod na Juda an maabot na kapahamakan. Sa ikapitong beses, nagsabi si Jehova: “Dai ko iyan babawion.” (Amos 2:4) Inako kan Juda an ihinulang padusa kan ini laglagon kan mga Babilonyo kan 607 B.C.E. Sa giraray naheling niato na dai makakadulag sa paghokom nin Dios an mga maraot.
11-13. Si Amos naghula sa pangenot tumang sa anong nasyon, asin anong klaseng mga pan-aapi an ginigibo duman?
11 Katatapos pa sanang ipahayag ni Amos an paghokom ni Jehova sa pitong nasyon. Minsan siring, napapasala an siisay man na nag-iisip na tapos na sia sa saiyang panhuhula. Dai pa nanggad tapos si Amos! Sia sa pangenot isinugo tanganing ipahayag an makolog na mensahe nin paghokom tumang sa kahadean nin Israel sa amihanan. Asin an Israel maninigo sa bakong paborableng paghokom nin Dios huli ta grabe an moral asin relihiosong pagruro kan nasyon.
12 Ihinayag kan panhuhula ni Amos an pan-aapi na nagin ordinaryo na sana sa kahadean nin Israel. Mapadapit digdi, an Amos 2:6, 7 nagsasabi: “Ini an isinabi ni Jehova, ‘Huli sa tolong rebelyon kan Israel, asin huli sa apat, dai ko iyan babawion, huli ta ipinabakal ninda an matanos karibay sana nin pirak, asin an dukha sa halaga nin sarong padis nin sandalyas. Naghuhugophugop sindang magkaigwa kan kabokabo kan daga sa payo kan mga tawong daing sukat; asin pinapasuki ninda an dalan kan mahoyong mga tawo.’”
13 An mga matanos ipinapabakal “karibay sana nin pirak,” na posibleng nangangahulogan na an mga hokom na nag-ako nin pirak bilang suhol sinesentensiahan an mga daing kasalan. An mga nagpautang ipinapabakal sa kaoripnan an mga dukha sa halaga nin “sarong padis nin sandalyas,” tibaad huli sa sadit sanang utang. An daing pusong mga tawo “naghuhugophugop” o gustong-gustong hamakon an “mga tawong daing sukat” kaya an mga dukhang ini nagbubugtak nin kabokabo sa saindang payo bilang tanda nin kasakitan, pagmondo, o pagkapasupog. Lakop na marhay an karatan kaya an “mahoyong mga tawo” dai makakaasang makakua nin ano man na hustisya.
14. Sairisay an minamaltrato sa sampulong tribong kahadean nin Israel?
14 Mangnoha kun sairisay an minamaltrato. Sinda an mga matanos, dukha, daing sukat, asin mahoyo na nag-eerok sa nasyon. An tipan nin Ley ni Jehova sa mga Israelita naghahagad na pahelingan nin pagkaherak an mga maluya asin daing sukat. Minsan siring, maraoton an nagin mga kamugtakan para sa siring na mga indibiduwal na sakop kan sampulong tribong kahadean nin Israel.
“Mag-andam Ka sa Pagsabat sa Saimong Dios”
15, 16. (a) Taano ta pinatanidan an mga Israelita na: “Mag-andam ka sa pagsabat sa saimong Dios”? (b) Paano ipinapaheling kan Amos 9:1, 2 na dai madudulagan kan mga maraot an paghokom nin Dios? (c) Ano an nangyari sa sampulong tribong kahadean nin Israel kan 740 B.C.E.?
15 Huling lakop an inmoralidad asin iba pang mga kasalan sa Israel, may marahay na dahelan na pinatanidan ni propeta Amos an rebeldeng nasyon: “Mag-andam ka sa pagsabat sa saimong Dios.” (Amos 4:12) Dai madudulagan kan bakong maimbod na Israel an nagdadangadang na paghokom nin Dios huli ta sa ikawalong beses, ipinahayag ni Jehova: “Dai ko iyan babawion.” (Amos 2:6) Mapadapit sa mga maraot na tibaad magprobar na magtago, nagsabi an Dios: “Mayo nin siisay man na minadulag sa sainda an mahihimong makadulag, asin mayo nin nagdudulag sa sainda an makakalusot. Kun magkalot sinda sagkod sa Sheol, hale dian kukuanon sinda kan sakong kamot; asin kun sumakat sinda sa kalangitan, hale dian ibababa ko sinda.”—Amos 9:1, 2.
16 An mga maraot dai makakadulag sa paghokom sa sainda ni Jehova paagi sa pagkalot “sagkod sa Sheol,” na sa piguratibong paagi nagpaparisa nin mga pagprobar na magtago sa mga kairairaromi kan daga. Ni madudulagan man ninda an paghokom nin Dios paagi sa ‘pagsakat sa kalangitan,’ an boot sabihon, naghihingoang makanompong nin matatagoan sa haralangkaw na bukid. Malinaw an patanid ni Jehova: Mayo nin tagoan na dai nia maaabot. Hinahagad kan hustisya nin Dios na papanimbagon an kahadean nin Israel huli sa maraot na mga gibo kaiyan. Asin duminatong nanggad an panahon na iyan. Kan 740 B.C.E.—mga 60 taon pakatapos na isurat ni Amos an saiyang hula—an kahadean nin Israel nadaog kan nananakop na mga Asirio.
An Paghokom nin Dios May Pinipili
17, 18. Ano an ihinahayag kan Amos kapitulo 9 manongod sa pagkaherak nin Dios?
17 Tinabangan kita kan hula ni Amos na maheling na an paghokom nin Dios pirmeng maninigo asin dai madudulagan. Alagad an libro nin Amos nagpapaheling man na an paghokom ni Jehova may pinipili. Kayang hanapon nin Dios an mga maraot asin hokoman sinda saen man sinda magtago. Kaya man niang hanapon an mga nagsosolsol asin tanos—idtong mga pinili niang kaherakan. Magayonon an pagkatampok kaini sa ultimong kapitulo kan libro nin Amos.
18 Segun sa Amos kapitulo 9, bersikulo 8, si Jehova nagsabi: “Dai ko biyong popohoon an harong ni Jacob.” Siring kan sinabi sa bersikulo 13 sagkod 15, nanuga si Jehova na “titiponon [nia] giraray an mga nabihag” sa saiyang banwaan. Sinda papahelingan nin pagkaherak asin magkakamit nin katiwasayan asin prosperidad. “Totoong aabotan kan nag-aarado an paraani,” an ipinanuga ni Jehova. Imahinaron nindo iyan—abundang marhay na ani kaya an nagkapira kaiyan dai pa natitipon pag-abot kan sunod na panahon nin pag-arado asin pagsabwag nin banhi!
19. Ano an nangyari sa natatada sa Israel asin Juda?
19 Puedeng sabihon na may pinipili an paghokom ni Jehova tumang sa mga maraot sa Juda sagkod sa Israel huli sa bagay na pinahelingan nin pagkaherak an mga nagsosolsol asin tama an inklinasyon. Bilang kaotoban kan hula na pagbabalik na nakasurat sa Amos kapitulo 9, sarong nagsosolsol na natatada sa Israel asin Juda an nagbalik hale sa pagkabihag sa Babilonya kan 537 B.C.E. Kan makabalik sa saindang namomotan na dagang tinuboan, ibinalik ninda an dalisay na pagsamba. Sa matiwasay na kamugtakan, itinogdok man liwat ninda an saindang mga harong asin nagtanom nin mga ubasan patin mga tatamnan.
Maabot an Bakong Paborableng Paghokom ni Jehova!
20. Maninigong magtao sa sato nin anong asegurasyon an pagtokar niato kan mga mensahe nin paghokom na ipinahayag ni Amos?
20 An pagtokar niato sa mga mensahe nin paghokom nin Dios na ipinahayag ni Amos maninigong mag-asegurar sa sato na tataposon ni Jehova an karatan sa satong kaaldawan. Taano ta makakatubod kita kaini? Enot, an mga halimbawang ini kan nakaaging mga ginibo nin Dios sa mga maraot nagpapaheling kun paano sia mahiro sa satong kaaldawan. Ikaduwa, an paghokom nin Dios sa apostatang kahadean nin Israel nagpapaheling na sierto man na lalaglagon nin Dios an Kakristianohan, an pinakanangongorog na may sala na kabtang kan “Dakulang Babilonya,” an pankinaban na imperyo nin falsong relihion.—Kapahayagan 18:2.
21. Taano ta maninigo sa bakong paborableng paghokom nin Dios an Kakristianohan?
21 Daing duda na an Kakristianohan maninigo sa bakong paborableng paghokom nin Dios. An makamomondong marhay na mga kamugtakan nia sa relihion asin moral nagpapatotoo mismo kaiyan. Maninigo an paghokom ni Jehova tumang sa Kakristianohan—asin sa iba pang kabtang kan kinaban ni Satanas. Iyan dai man madudulagan, huli ta kun dumatong na an oras tanganing maghokom, magigin aplikado an mga tataramon sa Amos kapitulo 9, bersikulo 1: “Mayo nin siisay man na minadulag sa sainda an mahihimong makadulag, asin mayo nin nagdudulag sa sainda an makakalusot.” Iyo, saen man magtago an mga maraot, manonompongan sinda ni Jehova.
22. Anong mga punto mapadapit sa paghokom nin Dios an linilinaw sa 2 Tesalonica 1:6-8?
22 An paghokom nin Dios pirmeng maninigo, dai madudulagan, asin may pinipili. Maheheling ini sa mga tataramon ni apostol Pablo: “Matanos para sa Dios na balosan nin kahorasaan an mga nagtatao nin kahorasaan sa saindo, alagad, sa saindo na nag-aagi sa kahorasaan, pakaginhawa kaiba mi sa pagkahayag kan Kagurangnan na Jesus hale sa langit kaiba an saiyang makapangyarihan na mga anghel sa naglalaad na kalayo, kun sia mamalos na sa mga dai nakakamidbid sa Dios asin sa mga dai nagkukuyog kan maogmang bareta manongod sa satong Kagurangnan na si Jesus.” (2 Tesalonica 1:6-8) “Matanos para sa Dios” na balosan an mga maninigo sa bakong paborableng paghokom huli sa pagtao ninda nin kahorasaan sa saiyang mga linahidan. An paghokom na iyan dai madudulagan, huli ta an mga maraot dai makakaligtas sa ‘pagkahayag ni Jesus kaiba an saiyang makapangyarihan na mga anghel sa naglalaad na kalayo.’ An paghokom nin Dios magigin may pinipili man huli sa bagay na si Jesus mamamalos “sa mga dai nakakamidbid sa Dios asin sa mga dai nagkukuyog kan maogmang bareta.” Asin an paghokom nin Dios matao nin karangahan sa mga diosnon na nag-aagi nin kahorasaan.
Paglaom Para sa mga Tanos
23. Anong paglaom asin karangahan an makukua sa libro nin Amos?
23 An hula ni Amos may makangangalas na mensahe nin paglaom asin karangahan para sa mga indibiduwal na tama an inklinasyon. Siring kan ihinula sa libro nin Amos, dai biyong pinoho ni Jehova an saiyang banwaan kan suanoy na mga panahon. Sa katapustapusi tinipon nia giraray an mga nabihag sa Israel asin Juda, na ibinalik sinda sa saindang dagang tinuboan asin binendisyonan sinda nin abundang katiwasayan asin prosperidad. Ano an kahulogan kaini para sa satong kaaldawan? Huli kaiyan makakasierto kita na durante kan paghokom nin Dios, hahanapon ni Jehova an mga maraot saen man sinda magtago asin hahanapon man nia an mga indibiduwal na ibinibilang niang maninigo sa saiyang pagkaherak, saen man sinda nag-eerok digdi sa daga.
24. Sa anong mga paagi binendisyonan an mga lingkod ni Jehova sa presenteng aldaw?
24 Mientras na hinahalat niato an panahon na hohokoman ni Jehova an mga maraot, ano an satong naeeksperyensiahan bilang saiyang maimbod na mga lingkod? Tara, binebendisyonan kita ni Jehova nin nagsosopay na espirituwal na prosperidad! Igwa kita nin paagi nin pagsamba na mayo nin mga kaputikan asin pagbiribid na ibinunga kan falsong mga katokdoan kan Kakristianohan. Binendisyonan man kita ni Jehova nin abundang espirituwal na kakanon. Pero girumdomon nindo na an mayaman na mga bendisyon na ini hale ki Jehova may kaibang dakulang paninimbagan. Inaasahan nin Dios na kita magpapatanid sa iba manongod sa nagdadangadang na paghokom. Gusto niatong gibohon an gabos na makakaya niato tanganing hanapon an mga “may tamang tendensia sa buhay na daing katapusan.” (Gibo 13:48) Iyo, gusto niatong tabangan an pinakadakol sagkod sa mapupuede na makinabang man sa espirituwal na prosperidad na nakakamtan niato ngonyan. Asin gusto niato na sinda makaligtas sa nagdadangadang na paghokom nin Dios tumang sa mga maraot. Siempre, tanganing makinabang man sa mga bendisyon na ini, dapat kitang magkaigwa kan tamang kamugtakan nin puso. Siring kan maheheling niato sa sunod na artikulo, itinampok man ini sa hula ni Amos.
Ano an Isisimbag Nindo?
• Paano ipinapaheling kan hula ni Amos na pirmeng maninigo an bakong paborableng paghokom ni Jehova?
• Anong katunayan an itinao ni Amos tanganing ipaheling na dai madudulagan an paghokom nin Dios?
• Paano ipinapaheling kan libro nin Amos na may pinipili an paghokom nin Dios?
[Ritrato sa pahina 16, 17]
An kahadean nin Israel dai nakadulag sa paghokom nin Dios
[Ritrato sa pahina 18]
Kan 537 B.C.E., an natatada sa Israel asin Juda nagbalik hale sa pagkabihag sa Babilonya