Makahulogan na mga Pangyayari sa Pagprodusir nin mga Biblia sa Lenguaheng Aprikano
HALOY nang rinekonoser kan sinserong mga parabasa nin Biblia sa Europa asin Amerika del Norte an pangangaipo na mabasa kan mga Aprikano an Tataramon nin Dios sa sadiri nindang lenguahe. Huli sa nobleng katuyohan na ini, dakol an nagduman sa Aprika tanganing mag-adal nin mga lenguaheng Aprikano. An nagkapira nagmukna nin nasusurat na porma para sa mga lenguahe asin nagprodusir nin mga diksionaryo. Pakatapos kaiyan, pinonan nindang tradusiron an Biblia sa dakol na manlaenlaen na lenguaheng Aprikano. Bako ining madaling trabaho. “Tibaad kaipuhan nin saro na magsiyasat nin dakol na taon bago nia makua an tamang termino maski sa pinakasimple asin pinakapundamental na Kristianong mga ideya,” an paliwanag kan The Cambridge History of the Bible.
Kan 1857 an mga Tswana an pinakaenot na nagkaigwa nin kompletong traduksion nin Biblia sa saro sa mga tataramon sa Aprika na dati dai isinusurat.a Iyan inimprenta asin ginibong suruhaysuhay na kabtang, bakong bilang sarong libro. Pag-abot nin panahon, an mga traduksion kan Biblia naglataw sa ibang mga lenguaheng Aprikano. An dakol sa enot na mga traduksion na ini sa Aprikano igwa kan ngaran nin Dios, an Jehova, sa Hebreong Kasuratan, o “Daan na Tipan,” sagkod sa Kristianong Griegong Kasuratan, o “Bagong Tipan.” Minsan siring, an mga pagrebisar asin bagong mga traduksion prinodusir nin mga indibiduwal na dai iginalang an banal na ngaran kan Autor kan Biblia, si Jehova. Imbes, sinunod ninda an superstisyosong tradisyon kan mga Judio na riniribayan an ngaran nin Dios nin mga titulo, na arog baga kan Dios o Kagurangnan. Sa siring, luminataw an pangangaipo para sa mga namomoot sa Dios sa Aprika na magkaigwa nin traduksion nin Biblia na ibinabalik an ngaran nin Dios.
Poon kan dekada nin 1980, an Namamahalang Grupo kan Mga Saksi ni Jehova naggibo nin sigidong paghihingoa na ikatradusir an New World Translation of the Holy Scriptures sa dakol na pangenot na lenguaheng Aprikano. Bilang resulta, ngonyan ginatos na ribong mamomoton sa Biblia sa Aprika an nakakabasa kan New World Translation sa saindang nagimatan na lenguahe. Sagkod ngonyan, an New World Translation makukua na, nin kompleto o kabtang sana, sa 17 propiong lenguaheng Aprikano.
An mga parabasa kan mga Bibliang ini sa lenguaheng Aprikano naoogmang marhay na magkaigwa nin sarong traduksion na nagtatampok kan mamuraway na ngaran nin Dios, an Jehova. Halimbawa, kan si Jesus tuminindog sa sinagoga sa Nazaret, iinanunsiar nia an sugo sa saiya paagi sa pagbasa nin kabtang kan rolyo ni Isaias, na dian minalataw an ngaran kan saiyang Ama. (Isaias 61:1, 2) Oyon sa Ebanghelyo ni Lucas na itrinadusir sa New World Translation, binasa ni Jesus: “An espiritu ni Jehova yaon sa sako, huli ta linahidan nia ako na magpahayag kan maogmang bareta sa mga dukha, isinugo nia ako na maghulit nin pagkabutas sa mga bihag asin nin pagpauli kan pagheling sa mga buta, na magbutas sa mga inapi, na maghulit kan taon nin pag-ako ni Jehova.”—Lucas 4:18, 19.
Nagkaigwa nin saro pang makahulogan na pangyayari sa pagprodusir nin mga Biblia sa lenguaheng Aprikano kan Agosto 2005. Durante kan bulan na iyan, labing 76,000 na kopya kan New World Translation sa mga lenguahe na ginagamit sa Aprika an inimprenta asin ginibong libro sa sangang opisina kan Mga Saksi ni Jehova sa Aprika del Sur. Kaiba sa kabilangan na iyan an 30,000 na Biblia sa lenguaheng Shona. An edisyon na ini ilinuwas sa “Diosnon na Pagkuyog” na mga Kombension kan Mga Saksi ni Jehova sa Zimbabwe.
Durante kan memorableng bulan na iyan, napalukso an puso kan mga nagbibisita sa sangang opisina sa Aprika del Sur kan maheling ninda an pagprodusir kan bagong mga Biblia sa lenguaheng Aprikano. “Ogmahon asin ganado nanggad ako sa pagkaigwa kan pribilehio na tumabang sa pagprodusir kan New World Translation sa Shona asin iba pang mga lenguahe sa Aprika,” an sabi ni Nhlanhla, na miembro kan pamilyang Bethel na naglilingkod sa gibohan nin libro. Tunay nanggad, ipinapahayag nia an saboot kan bilog na pamilyang Bethel sa Aprika del Sur.
An bagong mga Biblia makakaabot na ngonyan sa publiko sa Aprika na mas marikas asin ekonomiko kisa kan ini pinoprodusir sa ibang nasyon asin ipinapaktora hale duman. Mas mahalaga, an mga Aprikano ngonyan pasil nang makakakua nin eksaktong traduksion na naggagamit kan banal na ngaran kan dakulang Autor kan Biblia, si Jehova Dios.
[Nota sa Ibaba]
a Kan 1835 ikinatradusir na an Biblia sa lenguaheng Malagasy kan Madagascar, asin kan 1840, sa lenguaheng Amharico kan Etiopia. An mga lenguaheng ini haloy nang nakasurat bago pa tradusiron an Biblia sa mga lenguaheng iyan.
[Ritrato sa pahina 12]
An ngaran nin Dios sa Bibliang Tswana na ipinublikar kan 1840
[Credit Line]
Harold Strange Library of African Studies
[Ritrato sa pahina 13]
An mga bisita hale sa Swaziland nagheheling mantang pinoprodusir an bagong mga Biblia sa sangang opisina sa Aprika del Sur