Mga Reperensiya Para sa Workbook sa Pagtiripon na Pamumuhay Asin Ministeryo
ABRIL 1-7
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 1 CORINTO 7-9
“Pagigin Daing Agom—Sarong Balaog”
(1 Corinto 7:32) Iyo, gusto kong malibre kamo sa kapurisawan. An lalaking daing agom nakapokus na marhay sa mga bagay na para sa Kagurangnan, kun paano niya makakamtan an pag-uyon kan Kagurangnan.
Aprobetsaran an Saimong Pagigin Daing Agom
3 Sa parate, an saro na daing agom mas dakol an panahon asin mas libre kisa sa may agom. (1 Cor. 7:32-35) Huli sa pambihirang mga bentahang ini, mapapahiwas nia an saiyang ministeryo asin pagkamoot sa iba, asin magigin mas harani sia ki Jehova. Kaya, inaapresyar nin dakol na Kristiano an mga bentaha nin pagigin daing agom asin nagdesisyon sinda na “magtao nin lugar dian,” dawa sa laog sana nin sarong panahon. An iba tibaad kan enot dai plinanong magdanay na daing agom, alagad kan magbago an kamugtakan ninda, mapagngayongayo nindang hinorophorop iyan asin narealisar ninda na sa tabang ni Jehova puede man sindang makontento sa saindang kamugtakan. Kaya, inako na ninda iyan asin nagtao sinda nin lugar para sa pagigin daing agom.—1 Cor. 7:37, 38.
(1 Corinto 7:33, 34) Alagad an lalaking may agom nakapokus na marhay sa mga bagay na nasa kinaban, kun paano niya makakamtan an pag-uyon kan saiyang agom, 34 asin banga an saiyang atensiyon. Siring man, an babaying daing agom, o an sarong daraga, nakapokus na marhay sa mga bagay na para sa Kagurangnan, tanganing siya magin banal may koneksiyon sa saiyang hawak asin sa saiyang espiritu. Alagad, an babaying may agom nakapokus na marhay sa mga bagay na nasa kinaban, kun paano niya makakamtan an pag-uyon kan saiyang agom.
Tampok na mga Kabtang sa mga Surat sa mga Taga Corinto
7:33, 34—Ano an boot sabihon kan “mga bagay kan kinaban” na ikinakapurisaw nin lalaki o babae na may agom? An pinapanongdan ni Pablo iyo an pangaroaldaw na mga bagay sa buhay na kaipuhan na ikahadit nin mga Kristianong may agom. Kaiba digdi an kakanon, gubing, asin istaran, alagad dai kaiba digdi an mararaot na bagay kan kinaban na ini, na rinarayoan nin mga Kristiano.—1 Juan 2:15-17.
(1 Corinto 7:37, 38) Alagad kun an siisay man trangkilo na an puso saka dai nakakamati nin pangangaipo, asin kun kontrolado niya an saiyang sadiri saka nakapagdesisyon na siya sa saiyang puso na magdanay na daing agom, mapaparahay siya. 38 Ngunyan an siisay man na magdesisyon na mag-agom mapaparahay man, pero an siisay man na dai mag-agom mas mapaparahay.
Pagigin Daing Agom—Sarong Tata Pasiring sa Gibohon na Daing Disturbo
14 An sarong Kristianong daing agom na ginagamit an saiyang pagigin daing agom sa pag-aabot sa paslong mga pasohan dai ‘orog na napaparahay’ kisa sa mga Kristianong may agom. Sia nagdadanay na daing agom, bakong “huli sa kahadean,” kundi huli sa personal na mga dahelan. (Mateo 19:12) An lalaki o babaeng daing agom maninigo na “napupurisaw sa mga bagay kan Kagurangnan,” napupurisaw na ‘mapaoyonan an Kagurangnan,’ asin nasa “danay na paglilingkod sa Kagurangnan na mayo nin disturbo.” Ini nangangahulogan nin pagdusay nin dai nababangang atension sa paglilingkod ki Jehova asin ki Cristo Jesus. Solamente sa paggibo nin siring na an daing agom na Kristianong mga lalaki asin babae ‘orog na napaparahay’ kisa sa mga Kristianong daing agom.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
(1 Corinto 7:11) Alagad kun sumuway man siya, magdanay siyang daing agom o kaya makipag-ulian lugod siya sa agom niya; siring man, dai dapat bayaan kan agom na lalaki an saiyang agom.
lvs 251
Nota
Kun minsan, nagdedesisyon an nagkapirang Kristiyano na sumuway sa saindang agom dawa ngani dai man ini nakagibo nin imoralidad. (1 Corinto 7:11) Sa minasunod na mga sitwasyon, puwedeng pag-isipan nin sarong Kristiyano na makipagsuwayan sa saiyang agom.
• Tuyong dai pagsustento: Sarong agom na lalaki na nagsasayumang sustentuhan sa materyal an saiyang pamilya, sagkod sa punto na an pamilya mayo nang kuwarta o makakakan.—1 Timoteo 5:8.
• Grabeng pangungulog sa pisikal: Pangungulog sa pisikal sagkod sa punto na pagmati kan agom na lalaki o agom na babayi namemeligro na an saiyang salud o buhay.—Galacia 5:19-21.
• Biyong pagsapeligro kan espirituwalidad nin saro: Pinapagin imposible kan sarong agom na lalaki o agom na babayi na makapaglingkod ki Jehova an saiyang agom.—Gibo 5:29.
(1 Corinto 7:36) Pero kun sa pagmati nin saro minagawi na siya nin bakong tama dahil sa pagdadanay niyang daing agom, asin kun lampas na siya sa pagkahoben, kun siring ini an dapat na mangyari: Pabayaan siyang gibuhon an gusto niya; dai siya nagkakasala. Pabayaan sindang mag-agom.
Puede Kamong Magdanay na Malinig sa Sarong Inmoral na Kinaban
Kun siring, an mga hoben dai dapat na maghidali sa pag-agom sa enot na mamatean ninda an pagkapukaw sa sekso. An pag-agom nagkakaipo nin kapanugaan, asin an pag-otob sa siring na responsibilidad nagkakaipo nin pagkamaygurang. (Genesis 2:24) Mas marahay na maghalat sagkod na an saro “lihis na sa pagbukad nin pagkabarobata”—an panahon na an mga pagmate sa sekso makosog asin puedeng makaraot sa paghusgar nin saro. (1 Corinto 7:36) Asin kanigoan na kamangmangan asin kasalan na an sarong nasa edad na na gusto nang mag-agom magkomiter nin inmoral na relasyon huli sana ta mayo nin nakukuang aagomon!
Pagbasa sa Bibliya
(1 Corinto 8:1-13) Ngunyan mapadapit sa mga kakanon na idinulot sa mga idolo: Aram niyato na gabos kita may kaaraman sa bagay na ini. An kaaraman nakakapadakula nin payo, alagad an pagkamuot nakakapakusog. 2 Kun an saro naghuhuna na aram niya an sarong bagay, an totoo dai pa niya lubos na aram iyan. 3 Alagad kun an saro namumuot sa Diyos, midbid niya siya. 4 Ngunyan mapadapit sa pagkakan nin kakanon na idinulot sa mga idolo, aram niyato na an sarong idolo mayo lamang nin kuwenta asin na mayong ibang Diyos kundi saro sana. 5 Huli ta dawa ngani igwa nin inaapod na mga diyos, sa langit man o sa daga, kun paanong dakul na “diyos” asin dakul na “kagurangnan,” 6 sa katunayan para sa satuya igwa sanang sarong Diyos, an Ama, na sa saiya naggikan an gabos na bagay asin kita nabubuhay para sa saiya; asin igwa sanang sarong Kagurangnan, si Jesu-Cristo, na paagi sa saiya nag-eksister an gabos na bagay asin kita nabubuhay huli sa saiya. 7 Alagad, bako gabos igwa kan kaaraman na ini. An nagkapira, huling dating nagsasamba sa idolo, iniisip na an saindang kinakakan inatang sa sarong idolo, kaya nariribok an saindang konsiyensiya dahil sa pagigin sensitibo kaiyan. 8 Pero an kakanon dai man nin epekto sa relasyon niyato sa Diyos; dai mararaot an relasyon na iyan kun dai kita magkakan, asin dai man iyan magigin mas marahay kun kita magkakan. 9 Alagad pirmi kamong mag-ingat na an saindong deretsong pumili dai man magin dahilan na lalong lumuya an pagtubod kan mga maluya. 10 Huli ta ika na may kaaraman, pag may makahiling sa saimo na nagkakakan sa sarong templo nin mga idolo, bako daw na maaapektaran an konsiyensiya kan sarong iyan na may kaluyahan sa pagtubod asin tibaad magkakan na lugod siya nin kakanon na idinulot sa mga idolo? 11 Kaya dahil sa saimong kaaraman napapahamak an sarong tawong maluya, an saimong tugang na para sa saiya nagadan si Cristo. 12 Pag nagkakasala kamo sa saindong mga tugang sa arog kaining paagi asin dinadanyaran an saindang sensitibong konsiyensiya, nagkakasala kamo ki Cristo. 13 Kaya kun an kakanon an nagigin dahilan na maparayo sa pagtubod an sakuyang tugang, dai na ako nuarin man makakan nin karne, tanganing dai ko mairayo sa pagtubod an sakuyang tugang.
ABRIL 8-14
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 1 CORINTO 10-13
“Si Jehova Maimbod”
(1 Corinto 10:13) Ano man na sugot na minaabot sa saindo, napapaatubang man diyan an ibang mga tawo. Alagad an Diyos maimbod, asin dai niya tutugutan na mapaatubang kamo sa sugot na dai nindo makakaya, kundi kasabay kan sugot magibo man siya nin paagi tanganing makayanan nindo iyan.
Hapot Hali sa mga Parabasa
Sinabi ni apostol Pablo na ‘dai ni Jehova tutugutan na mapaatubang kamo sa sugot na dai nindo makakaya.’ (1 Cor. 10:13) Buot sabihon daw kaini patiinot nang pig-aaram ni Jehova kun anong mga pagbalo an makakaya ta dangan pinipili niya kun ano an mga aatubangon ta?
▪ Kun totoo iyan, isipa kun ano an puwedeng magin kahulugan kaiyan sa sato. Halimbawa, sarong brother na an aking lalaki naghugot an naghapot: ‘Patiinot na daw na pig-aram ni Jehova kun baga makakaya mi ni agom an paghugot kan aki mi? Nangyari daw iyan dahil nahiling na niya na talagang makakaya mi iyan?’ Igwa daw nin marahay na dahilan para magtubod kita na kinokontrol ni Jehova an gabos na bagay na nangyayari sa satong buhay?
Kun urog ta pang sisiyasaton an mga tataramon ni Pablo na nakarekord sa 1 Corinto 10:13, makakapagkongklusyon kita nin arog kaini: Dai nin maka-Kasuratan na dahilan para magtubod kitang patiinot nang pig-aaram ni Jehova kun anong mga pagbalo an makakaya ta dangan, basado diyan, pinipili kun ano an mga aatubangon ta. Pag-ulayan ta an apat na dahilan kun taano ta makakapagkongklusyon kita nin arog kaiyan.
Inot, tinawan ni Jehova an mga tawo nin libertad na magdesisyon. Gusto niya na kita mismo an magpili kan magigin buhay ta. (Deut. 30:19, 20; Jos. 24:15) Kun pipilion ta an tamang paagi nin pamumuhay, makakaasa kita na gigiyahan kita ni Jehova. (Tal. 16:9) Pero kun an sala an pipilion niyato, sasaparon ta an mga konsekwensiya kaiyan. (Gal. 6:7) Kun si Jehova an nagpipili kun anong mga pagbalo an aatubangon ta, bako daw na garo man sana daing halaga an itinao niyang libertad na magdesisyon?
Ikaduwa, dai kita ilinilikay ni Jehova sa “panahon asin dai inaasahan na mga pangyayari.” (Par. 9:11, NW) An grabeng mga aksidente, na posibleng makamumundo an resulta, puwedeng mangyari huling yaon kita sa salang lugar sa salang panahon. May sinambit si Jesus na trahedya kun sain 18 katawo an nagadan kan marumpagan sinda nin tore. Ipinahiling diyan ni Jesus na bakong kabutan nin Diyos an saindang pagkagadan. (Luc. 13:1-5) Rasonable daw na isipon niyato na patiinot nang nagdesisyon an Diyos kun siisay an mabubuhay asin magagadan sa dai inaasahan na mga pangyayari?
Ikatulo, an kada saro sa sato kalabot sa isyu dapit sa integridad. Girumdumon na kinuwestiyon ni Satanas an integridad kan gabos na naglilingkod ki Jehova, na sinasabing dai kita magdadanay na maimbod ki Jehova pag napaatubang kita sa mga pagbalo. (Job 1:9-11; 2:4; Kap. 12:10) Kun ililikay kita ni Jehova sa nagkapirang mga pagbalo huling sa hiling niya dai ta iyan kakayanon, bako daw minaluwas na tama an sahot ni Satanas na naglilingkod sana kita sa Diyos dahil sa pakinabang na nakukua niyato?
Ikaapat, dai ni Jehova kaipuhan na aramon nin patiinot an gabos na mangyayari sa sato. Kun patiinot nang pinipili nin Diyos kun anong mga pagbalo an aatubangon niyato buot sabihon aram na niya an gabos na mangyayari sa sato. Pero bako arog kaiyan an sinasabi sa Kasuratan. Iyo, kaya nin Diyos na aramon nin patiinot an mga mangyayari sa maabot na panahon. (Isa. 46:10) Pero ipinapahiling kan Bibliya na pinipili sana nin Diyos kun anong mga pangyayari sa maabot an gusto niyang aramon. (Gen. 18:20, 21; 22:12) Kaya, dawa may kakayahan siyang aramon nin patiinot an mga bagay-bagay, kinokonsiderar niya man an satong libertad na magdesisyon. Bako daw na arog kaiyan an aasahan ta sa Diyos na nagpapahalaga sa satong katalingkasan asin pirming timbang sa paggamit kan saiyang mga kakayahan?—De 32:4; 2Co 3:17.
Paano ta ngunyan sasabuton an mga tataramon ni Pablo na ‘dai nin Diyos tutugutan na mapaatubang kamo sa sugot na dai nindo makakaya’? An sinasabi digdi ni Pablo iyo idtong ginigibo ni Jehova durante nin pagbalo, bako idtong bago nin pagbalo. Sinisiyerto kaiyan sa sato na ano man na pagbalo an mag-abot sa sato, susuportaran kita ni Jehova kun magtitiwala kita sa saiya. (Sal. 55:22) An nakakarangang mga tataramon na iyan ni Pablo basado sa duwang pundamental na katotoohan.
Inot, an mga inaatubang tang pagbalo ‘napapaatubang man sa iba.’ Kaya, bako nang bago sato an mga pagbalong naeeksperyensiyahan nin tawo. An siring na mga pagbalo kaya tang atubangon—kun masarig kita sa Diyos. (1 Ped. 5:8, 9) Sa konteksto kan 1 Corinto 10:13, an sinasabi diyan ni Pablo na mga sugot iyo idtong napaatubang sa mga Israelita kan sinda nasa kaawagan. (1 Cor. 10:6-11) An gabos na iyan naeksperyensiyahan na nin tawo asin kayang atubangon kan maimbod na mga Israelita. Apat na beses na sinabi ni Pablo na “nagkapira sa sainda” an nagsuway ki Jehova. Makamumundo ta may mga Israelita na nagpadara sa maraot na mga pagmawot dahil dai sinda nagsarig sa Diyos.
Ikaduwa, “an Diyos maimbod.” Ipinapahiling kan mga nababasa ta manungod sa mga ginibo nin Diyos para sa saiyang mga lingkod na maimbod niyang namumutan an ‘mga namumuot sa saiya asin nagkukuyog kan saiyang mga tugon.’ (Deut. 7:9) Ipinapahiling man kaiyan na pirming inuutob nin Diyos an saiyang mga panuga. (Jos. 23:14) Huli sa mga ginibo nin Diyos kaidto na kaimbudan, makakapagtiwala an mga namumuot asin nagkukuyog sa saiya na uutubon niya an duwang panugang ini kun mapadapit sa mga pagbalong mapapaatubang sa sainda: (1) Dai niya tutugutan an ano man na pagbalo na umabot sa puntong dai na nanggad iyan makakaya, asin (2) “magibo . . . siya nin paagi tanganing makayanan” ninda iyan.
Paano si Jehova naggigibo nin paagi na makayanan kan mga nagsasarig sa saiya an mga pagbalong inaagihan ninda? Siyempre pa, kun kabutan niya, puwede niyang halion na sana an pagbalo. Pero girumdumon na sinabi ni Pablo: “Magibo man siya [si Jehova] nin paagi tanganing makayanan nindo iyan.” Kaya sa dakul na sitwasyon, naggigibo siya nin “paagi”—itinatao niya sa sato an ano man na kaipuhan niyato para talagang matagalan ta an mga pagbalo. Isip-isipa ining nagkapirang mga ginigibo ni Jehova na “paagi” para sa sato:
▪ ‘Rinaranga niya kita sa gabos tang kasakitan.’ (2 Cor. 1:3, 4) Puwedeng paginhawahon ni Jehova an satong isip, puso, asin pagmati paagi kan saiyang Tataramon, banal na espiritu, asin kan espirituwal na kakanon na itinatao kan maimbod na uripon.—Mat. 24:45; Juan 14:16, nota; Roma 15:4.
▪ Puwede niya kitang giyahan paagi kan banal na espiritu. (Juan 14:26) Kun mag-abot an mga pagbalo, puwedeng ipagirumdom sa sato kan espiritu an mga istorya asin prinsipyo sa Bibliya, na makakatabang sa sato na gumibo nin madunong na mga desisyon.
▪ Puwede niyang gamiton an saiyang mga anghel para tabangan kita.—Heb. 1:14.
▪ Puwede niyang gamiton an satong mga kapagtubod tanganing paagi sa saindang mga tataramon asin gibo sinda magin “tabang na nagpapakusog” sa sato.—Col. 4:11, nota.
Ano ngunyan an maikokongklusyon ta manungod sa kahulugan kan mga tataramon ni Pablo sa 1 Corinto 10:13? Dai ni Jehova pinipili kun anong mga pagbalo an aatubangon niyato. Pero kun mag-abot an mga pagbalo, makakasiyerto kita sa bagay na ini: Kun lubos kitang magtitiwala ki Jehova, dai niya tutugutan an satong mga pagbalo na umabot sa puntong dai na niyato iyan kayang tagalan; pirmi siyang magibo nin paagi na matagalan niyato an mga iyan. Nakakaranga nanggad na maaraman iyan!
(1 Corinto 10:13) Ano man na sugot na minaabot sa saindo, napapaatubang man diyan an ibang mga tawo. Alagad an Diyos maimbod, asin dai niya tutugutan na mapaatubang kamo sa sugot na dai nindo makakaya, kundi kasabay kan sugot magibo man siya nin paagi tanganing makayanan nindo iyan.
(1 Corinto 10:13) Ano man na sugot na minaabot sa saindo, napapaatubang man diyan an ibang mga tawo. Alagad an Diyos maimbod, asin dai niya tutugutan na mapaatubang kamo sa sugot na dai nindo makakaya, kundi kasabay kan sugot magibo man siya nin paagi tanganing makayanan nindo iyan.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
(1 Corinto 10:8) Dai man kita magsagibo nin seksuwal na imoralidad, arog kan ginibo kan nagkapira sa sainda, na huli kaiyan 23,000 sa sainda an nagadan sa sarong aldaw.
Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
Taano ta sinasabi sa 1 Corinto 10:8 na 23,000 na Israelita an nagadan sa sarong aldaw huli sa pagkomiter nin pakikisaro, mantang sa Bilang 25:9 an kabilangan 24,000?
May nagkapirang bagay na puedeng makatao nin paliwanag sa pagkakalaen kan kabilangan na itinao sa duwang bersikulong ini. An pinakasimple iyo na an aktuwal na kabilangan puedeng nasa pag-oltanan nin 23,000 asin 24,000, na sa siring nagpangyari na an kabilangan puedeng gibohon na bilog na numero sa arin man kan duwang numerong iyan.
Pensaron an saro pang posibilidad. Sinitar ni apostol Pablo an pagkasaysay manongod sa mga Israelita sa Sitim bilang panalmingan para sa mga Kristiano sa suanoy na Corinto, sarong siudad na bantog sa sobra kainmoral na estilo nin pamumuhay kaiyan. Sia nagsurat: “Ni makisaro man kita, arog kan nagkapira sa sainda na nakisaro, tangani sanang magadan, duwang polo may tolong ribo sa sainda sa sarong aldaw.” Iiniiba sana idtong mga ginadan ni Jehova huli ta sinda nagkomiter nin pakikisaro, itinao ni Pablo an kabilangan na 23,000.—1 Corinto 10:8.
Minsan siring, sinasabi sato kan Bilang kapitulo 25 na an “Israel nakisumaro ki Baal nin Peor; asin an kaanggotan ni Jehova luminaad tumang sa Israel.” Dangan, pinagbotan ni Jehova si Moises na gadanon “an gabos na poon kan banwaan.” Dangan, pinagbotan ni Moises an mga hokom na gibohon an pagboot na iyan. Sa katapustapusi, kan si Fineas marikas na huminiro tanganing gadanon an Israelitang nagdara nin sarong babaeng Midianita sa kampo, “napondo an damat.” An pagkasaysay nagtatapos sa pagsabi: “An mga nagadan sa damat uminabot sa duwang polo may apat na ribo.”—Bilang 25:1-9.
An kabilangan na itinao sa Bilang minalataw na kaiba an mga “poon kan banwaan” na ginadan kan mga hokom asin an mga direktang ginadan ni Jehova. Posibleng marhay na mga sangribo sa mga poon na idto an nagadan sa kamot nin mga hokom, na an suma total 24,000. Baga man an mga poon, o namomoon na ini nakisaro, nakikabtang sa mga kaorogmahan, o kinonsinte an mga naggibo kaiyan, sinda nagkasala nin ‘pakisumaro ki Baal nin Peor.’
Mapadapit sa terminong “nakisumaro,” an sarong reperensia sa Biblia nagpapaliwanag na iyan puedeng mangahulogan na “makiiba.” An mga Israelita sarong banwaan na dusay ki Jehova, alagad kan sinda “nakisumaro ki Baal nin Peor,” pinutol ninda an saindang dusay na relasyon sa Dios. Pakalihis nin mga 700 na taon, paagi ki propeta Oseas, si Jehova nagsabi dapit sa mga Israelita: “Sinda mismo naglaog ki Baal nin Peor, asin idinusay an saindang sadiri sa bagay na nakakasupog, asin nagin sindang makababalde na siring sa bagay na saindang namomotan.” (Oseas 9:10) An gabos na naggibo kaiyan maninigo sa paghokom nin Dios na bakong paborable. Sa siring, ipinagirumdom ni Moises sa mga aki ni Israel: “An saindo mismong mga mata an nakaheling sa ginibo ni Jehova mapadapit sa Baal nin Peor, na an gabos na nagsunod ki Baal nin Peor iyo an pinoho sa tahaw nindo ni Jehova na saindong Dios.”—Deuteronomio 4:3.
(1 Corinto 11:5, 6) alagad an lambang babayi na namimibi o nagpopropesiya na daing suklob an payo ipinapasupog an saiyang payo, huling mayo nanggad siyang kalainan sa babaying inarisan an payo. 6 Huli ta kun dai malaag nin suklob an sarong babayi, ipaputol niya lugod an saiyang buhok; pero kun makasupog para sa babayi na magpaputol nin buhok o magpaaris, dapat may suklob siya.
(1 Corinto 11:10) Huli kaini asin huli kan mga anghel, an babayi igwa dapat sa saiyang payo nin tanda nin pagpapasakop sa awtoridad.
Hapot Hali sa mga Parabasa
Kaipuhan daw na magkulbong an sarong babaying parahayag na nagkokondukta nin pag-adal sa Bibliya kun may lalaking parahayag na presente?
▪ Sa sarong “Hapot Hali sa mga Parabasa” na ipinublikar sa The Watchtower na Hulyo 15, 2002, sinabi na dapat magkulbong an sarong sister sa pagkondukta nin pag-adal sa Bibliya kun may lalaking parahayag na presente, bawtisado man ini o dai pa. Pero, ipinapahiling kan urog na pagsiyasat na kaipuhan nin dikit na pagbabago sa instruksiyon na ini.
Kun bawtisado na an lalaking parahayag na kaiba kan sister na nagkokondukta nin pag-adal sa Bibliya, siguradong gugustuhon kan sister na magkulbong. Pag ginigibo niya iyan, ipinapahiling niya na iginagalang niya an areglo ni Jehova sa pagkapayo sa laog kan kongregasyon huling ginigibo niya an sarong papel na sa parati responsabilidad nin mga brother. (1 Cor. 11:5, 6, 10) Pero puwede man niyang pakiulayan an brother na iyo an magkondukta kan pag-adal kun kuwalipikado asin puwede ining magkondukta.
Pero, kun dai pa bawtisado an lalaking parahayag na kaiba kan sister sa sarong regular nang pag-adal sa Bibliya asin bako man niya ining agom, dai man hinahagad kan Kasuratan na magkulbong an sister. Minsan siring, dawa sa arog kaining mga sitwasyon, tibaad may ibang mga sister na pahiruon pa man giraray kan saindang konsiyensiya na magkulbong.
Pagbasa sa Bibliya
(1 Corinto 10:1-17) Ngunyan buot kong maaraman nindo, mga tugang, na an satuyang mga apuon gabos napasairarom kan panganuron asin gabos sinda naglakaw saka nagbalyo sa dagat, 2 asin gabos sinda nabawtismuhan bilang kasaro ni Moises paagi sa panganuron asin dagat, 3 asin gabos sinda nagkakan nin sarong klaseng kakanon na hali sa Diyos 4 saka gabos sinda nag-inom nin sarong klaseng tubig na hali sa Diyos. Huli ta sinda kaidto nag-iinom hali sa itinao nin Diyos na dakulang gapo na nagsusunod sa sainda, asin an gapong iyan nagrerepresentar sa Cristo. 5 Alagad, an Diyos dai naugma sa kadaklan sa sainda, mala ta nagkagaradan sinda sa kaawagan. 6 An mga bagay na ini nagin mga leksiyon para sa sato, tanganing dai kita magmawot nin maraot na mga bagay, arog kan ginibo ninda. 7 Dai man kita magin mga parasamba sa idolo, arog kan ginibo kan nagkapira sa sainda; siring kan nasusurat: “An mga tawo nagturukaw tanganing magkakan asin mag-inom. Dangan nagburuhat sinda tanganing magpasiram-siram.” 8 Dai man kita magsagibo nin seksuwal na imoralidad, arog kan ginibo kan nagkapira sa sainda, na huli kaiyan 23,000 sa sainda an nagadan sa sarong aldaw. 9 Dai man niyato pagpurbaran si Jehova, arog kan ginibong pagpurbar sa saiya kan nagkapira sa sainda, na huli kaiyan nagkagaradan sinda paagi sa mga halas. 10 Dai man kita magin mga paragumod-gumod, arog kan ginibo kan nagkapira sa sainda, na huli kaiyan ginaradan sinda kan paralaglag. 11 Buweno, an mga bagay na ini nangyari sa sainda para magserbing mga halimbawa, asin isinurat an mga iyan bilang patanid sa satuya na mga inabutan kan katapusan kan mga sistema nin mga bagay. 12 Kaya an siisay man na naghuhuna na siya nakatindog mag-ingat na dai siya bumagsak. 13 Ano man na sugot na minaabot sa saindo, napapaatubang man diyan an ibang mga tawo. Alagad an Diyos maimbod, asin dai niya tutugutan na mapaatubang kamo sa sugot na dai nindo makakaya, kundi kasabay kan sugot magibo man siya nin paagi tanganing makayanan nindo iyan. 14 Kaya mga namumutan, rayuan nindo an idolatriya. 15 Nagtataram ako sa saindo bilang mga tawong may pakamansay; kamo mismo an humusgar sa sinasabi ko. 16 An pag-inom niyato sa kopa nin pasasalamat na pinapamibian ta, bako daw na pakikikabtang iyan sa dugo kan Cristo? An pagkakan niyato kan tinapay na binabaak ta, bako daw na pakikikabtang iyan sa hawak kan Cristo? 17 Huling igwa nin sarong tinapay, kita man dawa dakul, sarong hawak kita, huli ta gabos kita nagkakakan kan sarong tinapay na iyan.
ABRIL 22-28
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 1 CORINTO 14-16
“An Diyos ‘Lubos na Mangingibabaw sa Gabos’”
(1 Corinto 15:24, 25) Dangan sa huri, itatao niya an Kahadian sa saiyang Diyos asin Ama, pag napara na niya an gabos na gobyerno asin gabos na awtoridad saka kapangyarihan. 25 Huli ta kaipuhan siyang mamahala bilang hadi sagkod na maibugtak nin Diyos an gabos na kaiwal sa irarom kan saiyang mga bitis.
“An Kagadanan Paparaon”
10 “An katapusan” iyo an katapusan kan Paghade nin Sangribong Taon ni Cristo, kun mapakumbaba asin maimbod na itao na ni Jesus an Kahadean sa saiyang Dios asin Ama. (Kapahayagan 20:4) An katuyohan nin Dios na “tiponon giraray an gabos dian ki Cristo” naotob na. (Efeso 1:9, 10) Pero enot, linaglag na ni Cristo “an gabos na gobyerno asin gabos na autoridad asin kapangyarihan” na kontra sa Soberanong kabotan nin Dios. An kalabot digdi bako sanang an kalaglagan na pinangyari kan Armagedon. (Kapahayagan 16:16; 19:11-21) Si Pablo nagsasabi: “[Si Cristo] kaipuhan na mamahala bilang hade sagkod na ikinabugtak na nin Dios an gabos na kaiwal sa irarom kan saiyang mga bitis. Bilang an ultimong kaiwal, an kagadanan paparaon.” (1 Corinto 15:25, 26) Iyo, hinale na an gabos na gira kan Adanikong kasalan asin kagadanan. Dangan, kinaipuhan na halean nin Dios nin laog an “mga lolobngan na girumdoman” paagi sa pagbuhay liwat sa mga gadan.—Juan 5:28.
(1 Corinto 15:26) Asin an ultimong kaiwal, an kagadanan, paparaon.
Uutubon kan Kahadian an Kabutan nin Diyos Digdi sa Daga
21 Pero, kumusta man an parating nagigin epekto nin hilang, an dai malilikayan na resulta nin kasalan—an kagadanan? Iyan an satong “huring kaiwal,” na pag-abot nin panahon daing kalaban-laban diyan an gabos na bakong perpekto. (1 Cor. 15:26) Pero, para ki Jehova masakiton daw na kaiwal an kagadanan? Mangnuha an ihinula ni Isaias: ‘Hahalunon niya an kagadanan sa kapangganahan; asin papahidon kan Kagurangnan an gabos na luha sa gabos na lalawgon.’ (Isa. 25:8) Naiimahinar mo daw an panahon na iyan? Dai na nin mga paglubong, sementeryo, asin luha huli sa kamunduan! Kabaliktaran nanggad—magkakaigwa nin mga luha nin kagaya-gayahan mantang inuutob ni Jehova an nakakaugma niyang panuga na buhayon liwat an mga gadan! (Basahon an Isaias 26:19.) Sa katapos-tapusi, mapipila na an arog-lugad na kamunduan nin dakul huli sa pagkagadan nin namumutan.
(1 Corinto 15:27, 28) Huli ta ‘an gabos na bagay ipinasairarom nin Diyos sa saiyang mga bitis.’ Pero sa sinabing ini na ‘ipinasairarom an gabos na bagay,’ malinaw na dai digdi kabali idtong Saro na nagpasairarom kan gabos na bagay sa saiya. 28 Alagad pag an gabos na bagay naipasairarom na sa saiya, dangan an Aki mismo ipapasairarom man an saiyang sadiri sa Saro na nagpasairarom kan gabos na bagay sa saiya, tanganing an Diyos lubos na mangibabaw sa gabos.
Katoninongan sa Laog nin Sangribong Taon—Asin Lampas Pa!
17 Sa pagladawan kan dakulang kulminasyon, mayo na nin maorog pa sa mga tataramon na ‘tanganing an Dios magin gabos sa gabos.’ Ano an boot sabihon kaiyan? Isip-isipon an panahon kaidto sa Eden kan an perpektong mga tawo, si Adan asin Eva, kabtang pa kan matoninong asin nagkakasararong unibersal na pamilya ni Jehova. Si Jehova, an Unibersal na Soberano, direktang namamahala sa gabos niang linalang, anghel man o tawo. Puede sindang makipag-olay sa saiya nin personal, sumamba sa saiya, asin bendisyonan nia. Sia ‘gabos sa gabos’ kaidto.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
(1 Corinto 14:34, 35) an mga babayi magdanay na silensiyo sa mga pagtiripon, huli ta dai itinutugot na sinda magtaram. Imbes, magpasakop sinda, siring kan sinasabi man kan Katugunan. 35 Kun may gusto sindang maaraman, maghapot sinda sa saindang agom sa harong, dahil nakakahali nin dignidad pag an sarong babayi nagtataram sa kongregasyon.
w12 9/1 9, kahon
Pinagbawalan Daw ni Apostol Pablo an mga Babayi na Magtaram?
“An mga babayi magdanay na silensiyo sa mga pagtiripon,” an isinurat ni apostol Pablo. (1 Corinto 14:34) Ano an buot niyang sabihon? Minemenos daw niya an saindang kadunungan? Dai. An totoo, pirmi niya nganing nasasambitan an mahusay na pagtutukdo kan mga babayi. (2 Timoteo 1:5; Tito 2:3-5) Sa saiyang surat sa mga taga Corinto, bako sanang mga babayi an sinadol ni Pablo na “magdanay na silensiyo” kun may nagtataram pa kundi pati mga indibidwal na igwa kan balaog na makapagtaram nin lain-lain na lengguwahe asin makapaghula. (1 Corinto 14:26-30, 33) Posible na an nagkapirang Kristiyanong babayi ugmahon na marhay sa saindang bagong pagtubod kaya nagsasaliot sinda sa nagpapahayag para maghapot, arog kan kinatudan sa lugar na idto. Tanganing malikayan iyan, sinadol sinda ni Pablo na “maghapot sinda sa saindang agom sa harong.”—1 Corinto 14:35.
(1 Corinto 15:53) Ining may kalapaan magsusulot nin pagkadaing kalapaan, asin ining mortal magsusulot nin imortalidad.
it-1 1197-1198
Pagkadaing kalapaan
Mantang an mga kapwa tagapagmana ni Jesus nagigin kasaro niya kaagid kan saiyang pagkabuhay liwat, sinda man bubuhayon liwat bako sana pasiring sa buhay na daing katapusan bilang mga espiritung linalang kundi pasiring sa imortalidad asin pagkadaing kalapaan. Huling sinda nabuhay, maimbod na naglingkod, asin nagadan sa sarong nalalapang hawak nin tawo, mag-aako man sinda ngunyan nin daing kalapaan na espiritung hawak, arog kan malinaw na sinabi ni apostol Pablo sa 1 Corinto 15:42-54. Kun siring, an imortalidad malinaw na nanunungod sa sarong klase nin buhay na saindang makakamtan, an pagigin daing katapusan asin dai nararaot. Sa ibong na lado, an pagkadaing kalapaan nanunungod sa organismo o hawak na itatao sainda nin Diyos, saro na dai nalalapa, nararaot, o nalalaglag. Kaya minalataw na tatawan sinda nin Diyos nin kapangyarihan na susteniran an saindang sadiri, na dai nagdedepende sa iba pang gikanan nin enerhiya bakong arog kan iba pa niyang mga linalang na laman asin espiritu. Saro ining nakakapukaw sa buot na patunay nin pagtitiwala sa sainda nin Diyos. Minsan siring, an arog kaiyan na pagigin independiyente asin daing kalaglagan, dai nangangahulugan na mayo nang kontrol sa sainda an Diyos. Arog kan saindang Payo na si Cristo Jesus, padagos sindang magpapasakop sa kabutan asin paggiya kan saindang Ama.—1Co 15:23-28; hilingon an imortalidad; kalag.
Pagbasa sa Bibliya
(1 Corinto 14:20-40) Mga tugang, dai kamo magin siring sa saradit na aki sa saindong pakasabot, kundi magin siring kamo sa saradit na aki kun manungod sa karatan; asin magin siring kamo sa adulto sa saindong pakasabot. 21 Nasusurat sa Katugunan: “‘Paagi sa mga lengguwahe nin mga taga ibang nasyon asin paagi sa mga tataramon nin mga dayuhan makikipag-ulay ako sa banwaan na ini, asin maski iyan pa an gibuhon ko, dai sinda magdadangog sa sako,’ an sabi ni Jehova.” 22 Kun siring, an pagtaram sa lain-lain na lengguwahe sarong tanda bako para sa mga nagtutubod kundi para sa mga dai nagtutubod, mantang an pagpropesiya bako para sa mga dai nagtutubod kundi para sa mga nagtutubod. 23 Kaya kun an bilog na kongregasyon nagtitiripon sa sarong lugar asin gabos nagtatararam sa lain-lain na lengguwahe, tapos may naglaog na mga ordinaryong tawo o mga dai nagtutubod, bako daw sasabihon kan mga ini na nabubua na kamo? 24 Alagad kun kamo gabos nagpopropesiya dangan naglaog an sarong dai nagtutubod o an sarong ordinaryong tawo, an mga itinataram nindo gabos magseserbing saway sa saiya saka magpapahiro sa saiya na siyasaton an sadiri niya. 25 Asin an mga nakatago sa saiyang puso mahahayag, asin huli kaiyan siya masubsob asin masamba sa Diyos, na nagsasabi: “An Diyos talagang yaon sa saindo.” 26 Ngunyan mga tugang, ano an kaipuhan gibuhon? Pag nagtitiripon kamo, an saro mag-awit nin salmo, an saro man magtukdo, an saro pa magsabi nin kapahayagan, an saro pa magtaram sa ibang lengguwahe, asin an saro pa mag-interpretar. Mangyari lugod an gabos para sa pagpapakusog. 27 Asin kun igwa nin magtataram sa ibang lengguwahe, limitaran iyan sa duwa o tulong tawo asin dai na magsobra diyan, tapos gibuhon iyan nin pasaro-saro asin dapat may mag-interpretar. 28 Alagad kun dai nin mag-iinterpretar, dapat siyang magdanay na silensiyo sa kongregasyon asin kaulayon niya an sadiri niya asin an Diyos. 29 Pataramon an duwa o tulong propeta, asin an iba magdangog tanganing sabuton an kahulugan. 30 Pero kun igwang saro na mag-ako nin kapahayagan mantang nakatukaw sa pagtiripon, an nagtataram dapat na magsilensiyo. 31 Huli ta kamo gabos puwedeng magpropesiya nin pasaro-saro, tanganing an gabos makanuod saka mapakusog. 32 Asin an mga balaog kan espiritu na itinao sa mga propeta kaipuhan na gamiton kan mga propeta sa kontroladong paagi. 33 Huli ta an Diyos bako Diyos nin karibarawan kundi nin katuninungan. Arog kan kamugtakan sa gabos na kongregasyon kan mga banal, 34 an mga babayi magdanay na silensiyo sa mga pagtiripon, huli ta dai itinutugot na sinda magtaram. Imbes, magpasakop sinda, siring kan sinasabi man kan Katugunan. 35 Kun may gusto sindang maaraman, maghapot sinda sa saindang agom sa harong, dahil nakakahali nin dignidad pag an sarong babayi nagtataram sa kongregasyon. 36 Sa saindo daw naggikan an tataramon nin Diyos, o sa saindo sana daw iyan nakaabot? 37 Kun an siisay man naniniwala na siya sarong propeta o may balaog kan espiritu, dapat niyang midbidon na an mga bagay na isinusurat ko sa saindo pagbuot kan Kagurangnan. 38 Alagad kun babaliwalaon ini nin saro, babaliwalaon man siya. 39 Kaya mga tugang, padagos kamong maghinguwa na makapagpropesiya, pero dai man nindo ipagbawal an pagtaram sa lain-lain na lengguwahe. 40 Minsan siring, gibuhon nindo an gabos na bagay sa kagalang-galang asin aregladong paagi.
ABRIL 29–MAYO 5
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | 2 CORINTO 1-3
“Si Jehova—‘An Diyos nin Gabos na Karangahan’”
(2 Corinto 1:3) Pag-umawon an Diyos asin Ama kan satuyang Kagurangnan na Jesu-Cristo, an Ama nin mamumuton na pagkahirak asin an Diyos nin gabos na karangahan,
“Makitangis sa mga Nagtatangis”
4 Naeksperyensiyahan mismo kan satong Ama nin mamumuton na pagkahirak na magadanan nin mga mahal sa buhay, kaiba diyan si Abraham, Isaac, Jacob, Moises, asin Hading David. (Bil. 12:6-8; Mat. 22:31, 32; Gibo 13:22) Sinisigurado sa sato kan Tataramon nin Diyos na hinahalat-halat ni Jehova asin gustong-gusto na niyang umabot an panahon na bubuhayon na niya liwat sinda. (Job 14:14, 15) Magigin maugma sinda asin magkakaigwa nin perpektong hawak. Tandaan man na an namumutan na marhay na Aki nin Diyos—‘an nagin kaugmahan’ niya—nagadan sa makulugon na paagi. (Tal. 8:22, 30) Dai ta maipaliwanag an kulog na siguradong namatian ni Jehova.—Juan 5:20; 10:17.
(2 Corinto 1:4) na nagraranga sa sato sa gabos tang kasakitan, tanganing paagi sa karangahan na inako niyato hali sa Diyos maranga niyato an iba na nag-aagi nin ano man na klase nin kasakitan.
“Makitangis sa mga Nagtatangis”
14 Masakit talagang isipon kun minsan kun ano an magayon na sabihon sa nagmumundo. Dawa arog kaiyan, sinasabi kan Bibliya na ‘an dila kan mga madunong bulong.’ (Tal. 12:18) Dakul an nakakakua nin nakakarangang mga tataramon sa brosyur na Kun Magadan an Sarong Namomotan. Pero sa parati, an pinakamagayon na magigibo mo iyo na “makitangis sa mga nagtatangis.” (Roma 12:15) “Ihinihibi ko na lang an sinasabi kan puso ko,” an sabi kan babaying si Gaby, na nagadanan nin agom. “Iyan an dahilan kun taano ta nararanga ako pag an mga amiga ko naghihibi man pag naghihibi ako. Sa panahon na iyan, namamatian kong may kadamay ako sa pagmundo ko.”
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
(2 Corinto 1:22) Ibinugtak man niya sa sato an saiyang tatak asin tinawan kita kan garantiya kan mga bagay na maabot. An tatak asin garantiya iyo an espiritu na nasa satuyang mga puso.
Hapot Hali sa mga Parabasa
Ano an “garantiya” asin “tatak” na inaako kan lambang linahidan na Kristiyano hali sa Diyos?—2 Cor. 1:21, 22, NW.
▪ Garantiya: Uyon sa sarong reperensiya, an Griegong termino na trinadusir na “garantiya” sa 2 Corinto 1:22 “sarong teknikal na termino na ginagamit sa ley asin negosyo,” na nangangahulugan “primerong hulog, deposito, patiinot na bayad, paniguro, na sarong parte kan bilog na kantidad na patiinot na ibinabayad tanganing masigurado an legal na deretso sa sarong bagay, o para magin balido an sarong kontrata.” Para sa mga linahidan, an kabilugan na bayad, o balos, iyo an ilinadawan sa 2 Corinto 5:1-5, na kaiba an pagsulot nin sarong dai nalalapang espiritung hawak. Kaiba man sa balos an pag-ako ninda kan regalong imortalidad.—1 Cor. 15:48-54.
May konektadong ekspresyon kaini sa modernong Griego na ipinapanungod sa engagement ring. Angay na ilustrasyon ini para sa mga magigin kabtang kan piguratibong agom ni Cristo.—2 Cor. 11:2; Kap. 21:2, 9.
▪ Tatak: Kaidto, nagbubugtak nin tatak tanganing magserbing pirma bilang patunay kan pagigin may sadiri, pagigin tunay, o pag-uyon. Para sa mga linahidan, sinda “tinatakan,” o minarkahan kan banal na espiritu sa piguratibong paagi bilang pagsadiri nin Diyos. (Efe. 1:13, 14) Pero, bakong permanente an tatak na ini. Magigin permanente sana iyan kun an sarong linahidan magdadanay na maimbod bago magadan o bago magpuon an dakulang kahurasaan.—Efe. 4:30; Kap. 7:2-4.
(2 Corinto 2:14-16) Alagad salamat sa Diyos, huling siya an pirming nanginginot sa sato sa sarong parada nin trayumpo kaiba kan Cristo asin paagi sa satuya an kaaraman manungod sa saiya ipinapalakop niya sa gabos na lugar na garo sarong mahamot na parong! 15 Huli ta sa Diyos kita sarong mahamot na parong kan mensahe mapadapit ki Cristo sa tahaw kan mga iliniligtas asin sa tahaw kan mga napapahamak; 16 para sa mga huring nasambit kita parong nin kagadanan na nagdadara nin kagadanan, para sa mga inot na nasambit kita mahamot na parong nin buhay na nagdadara nin buhay. Asin siisay an lubos na kuwalipikado sa arog kaining paglilingkod?
Aram Mo Daw?
Ano an nasa isip ni apostol Pablo kan sambiton niya an manungod sa “parada nin trayumpo”?
▪ Si Pablo nagsurat: An “Diyos . . . nanginginot sa sato sa sarong parada nin trayumpo kaiba kan Cristo asin paagi sa satuya an kaaraman manungod sa saiya ipinapalakop niya sa gabos na lugar na garo sarong mahamot na parong! Huli ta sa Diyos kita sarong mahamot na parong kan mensahe mapadapit ki Cristo sa tahaw kan mga iliniligtas asin sa tahaw kan mga napapahamak; para sa mga huring nasambit kita parong nin kagadanan na nagdadara nin kagadanan, para sa mga inot na nasambit kita mahamot na parong nin buhay na nagdadara nin buhay.”—2 Corinto 2:14-16.
An pinapanungdan kan apostol iyo an parada na ginigibo kan mga Romano tanganing tawan nin onra an sarong heneral huli sa kapangganahan kaini laban sa mga kaiwal kan Estado. Sa arog kaiyan na mga selebrasyon, iribang ipinaparada an mga samsam asin mga bihag pati an mga toro na iaatang mantang tinatawan nin onra an mapangganang heneral asin an saiyang mga suldados. Sa pagtatapos kan parada, iaatang an mga toro asin posible na an dakul sa mga bihag gagadanon.
An metapora na ‘mahamot na parong ni Cristo’ na nangangahulugan nin buhay para sa nagkapira asin kagadanan man para sa iba “posibleng nakua sa kaugalian kan Romano na pagsulo nin insenso mantang nagpaparada,” an sabi kan The International Standard Bible Encyclopedia. “An mahamot na parong na tanda nin kapangganahan kan mga suldados nagpapagirumdom sa mga bihag na posibleng madali na an saindang kagadanan.”
Pagbasa sa Bibliya
(2 Corinto 3:1-18) Kaipuhan mi daw na ipresentar giraray sa saindo an samuyang sadiri? O arog kan ibang mga tawo, kaipuhan mi daw na magpahiling sa saindo nin mga surat nin rekomendasyon o kaya maghagad kaiyan sa saindo? 2 Kamo mismo an samong surat, na nakasurat sa samuyang mga puso asin naaaraman saka binabasa kan gabos na tawo. 3 Huli ta malinaw na saro kamong surat hali ki Cristo na isinurat niyamo bilang mga ministro, na isinurat bako paagi sa tinta kundi paagi sa espiritu nin buhay na Diyos, bako sa mga tablang gapo kundi sa mga tablang laman, sa mga puso. 4 Igwa kami kan arog kaiyan na kumpiyansa sa Diyos paagi sa Cristo. 5 Dai mi man buot sabihon na nagi kaming lubos na kuwalipikado dahil sa sadiri ming paghihinguwa, kundi na an samuyang pagigin lubos na kuwalipikado naggikan sa Diyos, 6 na iyo an nagpangyari sa samo na magin lubos na kuwalipikado bilang mga ministro nin bagong tipan, bako nin sarong nasusurat na kodigo, kundi nin espiritu; huli ta an nasusurat na kodigo nagdadara nin sentensiyang kagadanan, alagad an espiritu nagtatao nin buhay. 7 Ngunyan kun an kodigo na nagdadara nin sentensiyang kagadanan, na an mga letra nakaukit sa mga gapo, itinao na biyong nagliliwanag sa kamurawayan mala ta dai makahiling an mga aki nin Israel sa lalawgon ni Moises huli sa kamurawayan kaiyan, kamurawayan na mawawara man sana, 8 bako daw na urog pa nganing igwa nin kamurawayan an ginigibong pagtao kan espiritu? 9 Huling kun an kodigo na nagdadara nin sentensiyang kagadanan mamuraway, lalo nang mamuraway idtong nagdadara sa mga tawo sa matanos na kamugtakan! 10 Sa katunayan, maski su bagay na ginibong mamuraway kaidto nahalian na nin kamurawayan dahil kan kamurawayan na nakakalabi diyan. 11 Huli ta kun idtong bagay na mawawara man sana itinaong may kamurawayan, lalo nang urog an kamurawayan kaining bagay na nagdadanay! 12 Huling igwa kita kan siring na paglaom, dai nanggad kita nag-aalangan sa pagtaram, 13 asin dai niyato ginigibo an ginibo kaidto ni Moises na binubugtakan nin tahob an saiyang lalawgon tanganing an mga aki nin Israel dai makahiling nin diretso sa kamurawayan kaidtong bagay na mawawara man sana. 14 Alagad nguminurol an saindang mga isip. Mala ta sagkod sa mismong aldaw na ini an iyo man sanang tahob nagdadanay na yaon sa sainda pag binabasa an lumang tipan, huli ta nahahali sana iyan paagi ki Cristo. 15 Sa katunayan, sagkod sa aldaw na ini, pag binabasa an mga isinurat ni Moises, igwa nin nakakatahob sa saindang mga puso. 16 Alagad pag an saro magbakli tanganing sumamba ki Jehova, an tahob na iyan nahahali. 17 Si Jehova an Espiritu, asin kun sain yaon an espiritu ni Jehova, yaon an katalingkasan. 18 Asin mantang kita gabos na mayong tahob sa mga lalawgon nagpapabanaag kan kamurawayan ni Jehova siring sa mga salming, kita liniliwat na magin siring kan saiyang ladawan hali sa sarong kamurawayan pasiring sa urog pang kamurawayan, kauyon kan mismong ginigibo sa sato ni Jehova na Espiritu.