Kapitulo 13
An Gobyerno nin Katoninongan nin Dios
1. Ano an nagibo nin mga gobyerno nin tawo?
NARISA daw nindo na an mga gobyerno nin tawo, pati an mga may marahay man na intension, nasudya na panigoan an tunay na mga pangangaipo nin mga tawo? Mayo nin nakaresolber sa mga problema nin krimen asin pagkaongis sa rasa o nakapagtao nin tamang kakanon asin erokan para sa gabos nindang sakop. Dai ninda biyong nakalda sa helang an saindang mga siudadano. Ni may gobyerno man na nakapaontok sa paggurang o kagadanan o nakabuhay liwat sa mga gadan. Mayo ngani ni saro na nakapagtao nin nagdadanay na katoninongan asin seguridad sa mga siudadano kaiyan. An mga gobyerno nin tawo tunay na dai nakakaresolber sa darakulang problema na iinaatubang nin mga tawo.
2. Ano an pangenot na mensahe kan Biblia?
2 Aram kan Kaglalang sa sato kun gurano niato kaipuhan an sarong matanos na gobyerno na magpapangyari sa gabos na magkaigwa nin lubos asin maogmang buhay. Iyan an dahelan na an Biblia nagtataram manongod sa sarong gobyerno na pamamahalaan nin Dios. An totoo, an ipinanugang gobyernong ini nin Dios iyo an mayor na mensahe kan Biblia.
3. Ano an sinasabi kan Isaias 9:6, 7 manongod sa gobyerno nin Dios?
3 Alagad tibaad ihapot nindo: ‘Saen man sinasabi sa Biblia an gobyerno nin Dios?’ Iyan sinasabi kaiyan, halimbawa, sa Isaias 9:6, 7. Sono sa King James Version, an mga bersikulong ini nagsasabi: “Huli ta sa satuya namundag an sarong omboy na lalaki, sa satuya itinao an sarong aking lalaki: asin an gobyerno mamumugtak sa saiyang abaga: asin an saiyang ngaran aapodon na Makangangalas, Parahatol, An makosog na Dios, An daing katapusan na Ama, An Prinsipe nin Katoninongan. An pag-oswag kan saiyang gobyerno asin katoninongan dai matatapos.”
4. Siisay an aking lalaki na nagigin hade sa gobyerno nin Dios?
4 Digdi an Biblia nagtataram manongod sa pagkamundag nin sarong aking lalaki, nin sarong prinsipe. Pag-abot nin panahon an ‘aki nin hadeng’ ini magigin dakulang hade, “An Prinsipe nin Katoninongan.” Sia mamamahala sa sarong makangangalas nanggad na gobyerno. An gobyernong ini magtatao nin katoninongan sa bilog na daga, asin an katoninongan magdadanay sagkod lamang. An aking lalaki, na an pagkamundag ihinula sa Isaias 9:6, 7, iyo si Jesus. Kan ipinaiisi an pagkamundag nia sa daragang si Maria, an anghel na si Gabriel nagsabi manongod ki Jesus: “Sia magsasakop bilang hade . . . asin dai magkakaigwa nin katapusan an saiyang kahadean.”—Lucas 1:30-33.
PAGDODOON KAN HALAGA KAN KAHADEAN
5. (a) Paano an halaga kan Kahadean ipinaheheling sa Biblia? (b) Ano an kahadean nin Dios, asin ano an gigibohon kaiyan?
5 Kan sinda nasa daga, an pangenot na gibohon ni Jesu-Cristo asin kan saiyang mga parasuportar, iyo an paghulit asin pagtotokdo manongod sa nagdadangadang na kahadean nin Dios. (Lucas 4:43; 8:1) Mga 140 beses nindang nasambitan an kahadean na iyan sa Biblia. Tinokdoan pa ngani ni Jesus an saiyang mga parasunod na mamibi sa Dios: “Dumatong logod an kahadean mo. Gibohon an boot mo digdi sa daga, nin siring sa langit.” (Mateo 6:10, King James Version) An kahadean daw na ini na ipinamimibi nin mga Kristiano talagang sarong gobyerno? Tibaad bakong siring an paghona nindo, alagad ta totoo. An Aki nin Dios, si Jesu-Cristo, iyo an Hade kan Kahadean. Asin an bilog na daga iyo an teritoryo na paghahadean nia. Marahayon nanggad kun an mga tawo dai na nagkakabaranga sa dakol na magkakalaban na nasyon, kundi an gabos na tawo magkakasararo sa katoninongan sa irarom kan gobyerno kan Kahadean nin Dios!
6. Kan si Jesus nasa daga, taano an Kahadean ta sinasabi na “naghaharani na” asin “nasa tanga nindo”?
6 Si Juan Bautista nagpoon na maghulit manongod sa gobyernong ini, na sinasabi sa mga tawo: “Magsorolsol kamo, huli ta an kahadean kan kalangitan naghaharani na.” (Mateo 3:1, 2) Taano ta nasabi ini ni Juan? Huli ta si Jesus, an Saro na magigin hade sa langitnon na gobyerno nin Dios, madali na niang bautismohan asin lahidan kan banal na espiritu nin Dios. Kaya masasabotan nindo kun taano ta si Jesus nagsabi sa mga Fariseo: “Uya! an kahadean nin Dios nasa tanga nindo.” (Lucas 17:21) Idto huli ta si Jesus, na ninombrahan nin Dios bilang hade, yaon duman sa tanga ninda. Sa laog kan tolo may kabangang taon na paghuhulit asin pagtotokdo, si Jesus, paagi sa saiyang kaimbodan sa Dios sagkod sa kagadanan, nagpatunay sa saiyang diretso na magin hade.
7. Ano an nagpapaheling na an Kahadean importanteng isyu kan si Jesus nasa daga?
7 Tanganing ipaheling na an kahadean nin Dios iyo an importanteng isyu sa panahon kan ministeryo ni Cristo, helingon niato an nangyari sa huring aldaw bago sia nagadan. Sinasabi sato kan Biblia na an mga tawo nagsahot ki Jesus, na an sabi: “An tawong ini nakua niamong naglalaglag kan samong nasyon asin nangangalad kan pagbayad nin buhis ki Cesar asin nagsasabi na sia an Cristo na hade.” Kan madangog ini, an Romanong gobernador na si Poncio Pilato naghapot ki Jesus: “Ano ika an hade nin mga Judio?”—Lucas 23:1-3.
8. (a) Ano an isinimbag ni Jesus kan sia hapoton kun baga sia hade? (b) Ano an boot sabihon ni Jesus kan sia magsabi na an saiyang kahadean “bakong gikan digdi”?
8 Dai sinimbag nin direkta ni Jesus an hapot ni Pilato, kundi nagsabi: “An sakong kahadean bakong kabtang kan kinaban na ini. Kun an sakong kahadean kabtang kan kinaban na ini, nakipaglaban kutana an sakuyang mga lingkod tanganing dai ako ikatao sa mga Judio. Kundi, sa katotoohan, an sakong kahadean bakong gikan digdi.” Si Jesus nagsimbag nin arog kaini ta an saiyang kahadean dai magigin daganon. Sia maghahade duman sa langit, bakong bilang tawo sa sarong trono digdi sa daga. Mantang an isyu dapit sa kun baga si Jesus igwa kan diretso na maghade o dai, hinapot giraray ni Pilato si Jesus: “Bueno, ano hade ka?”
9. (a) Anong makangangalas na katotoohan an ipinahayag ni Jesus? (b) Ano an darakulang hapot ngonyan?
9 Malinaw na si Jesus binibista para sa saiyang buhay huli ta sia naghuhulit asin nagtotokdo manongod sa sarong bagong gobyerno. Kaya si Jesus nagsimbag ki Pilato: “Ika mismo an nagsasabi na ako hade. Ako namundag dahel kaini, asin dahel kaini ako napadigdi sa kinaban, tanganing ako magpatotoo sa katotoohan.” (Juan 18:36, 37) Iyo, ginamit ni Jesus an saiyang buhay sa daga sa pagsabi sa mga tawo kan makangangalas na katotoohan manongod sa Kahadean nin Dios. Idto an saiyang pangenot na mensahe. Asin an Kahadean iyo pa man giraray an pinakamahalagang isyu ngonyan. Minsan siring, yaon pa man giraray an mga hapot na ini: Arin na gobyerno an pinakamahalaga sa buhay nin saro? Iyan daw gobyerno nin tawo, o iyan daw an kahadean nin Dios na si Cristo an hade?
PAG-AREGLAR PARA SA BAGONG GOBYERNO SA DAGA
10. (a) Kasuarin naheling nin Dios an pangangaipo para sa sarong bagong gobyerno? (b) Sa Biblia, saen an enot na pagkasambit sa gobyernong ini? (c) Siisay an ipinagrerepresentar kan halas?
10 Kaidtong madara ni Satanas si Adan asin Eva na umiba sa saiya sa saiyang pagrebelde na naheling ni Jehova an pangangaipo para sa bagong gobyerno sa katawohan. Kaya tolos-tolos an Dios nagtaram manongod sa saiyang katuyohan na magpatindog nin siring na gobyerno. Nasabihan nia an gobyernong ini kan sentensiahan nia an halas, na aktuwal na sinasabihan si Satanas na Diablo: “Pag-iiwalon ko ika asin an babae asin an saimong banhi asin an saiyang banhi. Lulugadon ka nia sa payo asin lulugadon mo sia sa bool.”—Genesis 3:14, 15.
11. Sa pag-oltanan niisay magkakaigwa nin pagkaongis?
11 Alagad tibaad ihapot nindo: ‘Saen man an sinasabi digdi manongod sa gobyerno?’ Siyasaton niato nin maingat an mga tataramon na ini asin maheheling niato. Sinasabi kan teksto na magkakaigwa nin pag-iiwal, o pagkaongis, sa pag-oltanan ni Satanas asin kan “babae.” Dugang pa, magkakaigwa nin pagkaongis sa pag-oltanan kan “banhi,” o mga aki, ni Satanas asin kan “banhi,” o mga aki, kan babae. Enot sa gabos, kaipuhan na aramon niato kun siisay an “babae.”
12. Ano an sinasabi manongod sa “babae” sa Kapahayagan kapitulo 12?
12 Sia bakong sarong daganon na babae. Si Satanas dai nagkaigwa nin ano man na espesyal na pagkaongis sa siisay man na babaeng tawo. Imbes, ini sarong simbolikong babae. An boot sabihon, sia nagrerepresentar sa sarong bagay. Ini ipinaheheling sa huring libro kan Biblia, an Kapahayagan, na dian itinatao an orog na impormasyon manongod sa saiya. Dian an “babae” ilinaladawan na “nasasamnohan kan aldaw, nagtitindog sa bulan, asin nasa saiyang payo an kagduwang bitoon.” Tanganing matabangan kita na maaraman kun siisay an ipinagrerepresentar kan “babaeng” ini, helinga an sinasabi kan Kapahayagan manongod sa saiyang aki: “An babae nangaki nin sarong aking lalaki sa kinaban, an aki na maghahade sa gabos na nasyon sa setrong batbat, asin an aki dinara tolos sa Dios asin sa saiyang trono.”—Kapahayagan 12:1-5, The Jerusalem Bible.
13. Siisay o ano an ipinagrerepresentar kan “aking lalaki” asin kan “babae”?
13 An pakaaram kun siisay o kun ano an “aking lalaki” makatatabang sato na maaraman kun siisay o ano an ipinagrerepresentar kan “babae.” An aki bakong literal na persona, kun paanong an babae bakong tunay na babaeng tawo. An teksto nagpapaheling na an “aking lalaking” ini “maghahade sa gabos na nasyon.” Kaya an “aki” nagrerepresentar sa gobyerno nin Dios na si Jesu-Cristo an magpapalakaw bilang Hade. Kun siring, an “babae” nagrerepresentar sa organisasyon nin Dios na kompuwesto nin maimbod na langitnon na mga linalang. Kun paanong an “aking lalaki” luminuwas sa “babae,” siring man an Hade, si Jesu-Cristo, luminuwas sa langitnon na organisasyon, an grupo nin maimbod na espiritung mga linalang sa langit na nagtatarabangan tanganing maotob an katuyohan nin Dios. An organisasyon na ini inaapod kan Galacia 4:26 na “an Jerusalem sa itaas.” Kun siring, kan si Adan asin Eva enot na magrebelde tumang sa paghade nin Dios, si Jehova guminibo nin mga areglo para sa sarong gobyerno nin Kahadean na magseserbing paglaom para sa mga mamomoton sa katanosan.
NAGIGIRUMDOMAN NI JEHOVA AN SAIYANG PANUGA
14. (a) Paano ipinaheling ni Jehova na nagirumdoman nia an saiyang panuga manongod sa sarong “banhi” na malugad ki Satanas? (b) Siisay an ipinanugang “banhi”?
14 Dai liningawan ni Jehova an saiyang panuga na magsugo nin sarong “banhi” na magigin hade sa gobyerno nin Dios. An hadeng ini lalaglagon si Satanas paagi sa pagronot sa saiyang payo. (Roma 16:20; Hebreo 2:14) Kan huri, sinabi ni Jehova na an ipinanugang banhi maluwas paagi sa maimbod na tawong si Abraham. Sinabihan ni Jehova si Abraham: “Paagi sa saimong banhi an gabos na nasyon sa daga magbebendisyon nanggad kan saindang sadiri.” (Genesis 22:18) Siisay an “banhing” ini na ipinanuga na lumuwas paagi sa pamilya ni Abraham? Itinatao kan Biblia sa huri an simbag, na sinasabi: “Ngonyan an mga panuga isinabi ki Abraham asin sa saiyang banhi. Iyan nagsasabi, bakong: ‘Asin sa mga banhi,’ na garo baga siring sa dakol, kundi siring sa saro: ‘Asin sa saimong banhi,’ na iyo si Cristo.” (Galacia 3:16) Sinabihan man ni Jehova an aki ni Abraham na si Isaac asin an saiyang makoapo na si Jacob na an “banhi” kan “babae” nin Dios maluwas paagi sa saindang gikan.—Genesis 26:1-5; 28:10-14.
15, 16. Ano an nagpapatunay na an “banhi” magigin hade?
15 Sa pagpaliwanag na an “banhing” ini magigin hade, si Jacob nagsabi sa saiyang aking si Juda: “An setro [o, autoridad sa pamamahala] dai mahale ki Juda, ni an sogkod nin pagkapoon hale sa tahaw kan saiyang mga bitis, sagkod na dumatong si Silo; asin mapapasaiya an pagkuyog kan mga tawo.” (Genesis 49:10) Si Jesu-Cristo luminuwas sa tribo ni Juda. Sia an napatunayan na iyo an “Silo” na “mapapasaiya an pagkuyog kan mga tawo.”—Hebreo 7:14.
16 Haros 700 na taon pagkatapos kan mga tataramon ki Juda, si Jehova nagsabi manongod ki David na gikan sa tribo ni Juda: “Nakua ko si David na sakuyang lingkod . . . Asin papatindogon ko nanggad an saiyang banhi sagkod lamang asin an saiyang trono siring kan mga aldaw nin langit.” (Salmo 89:20, 29) Kan sabihon nin Dios na an “banhi” ni David papatindogon “sagkod lamang” asin na “an saiyang trono” magdadanay “siring kan mga aldaw nin langit,” ano an boot niang sabihon? An boot sabihon ni Jehova iyo an bagay na an gobyerno kan Kahadean sa kamot kan saiyang nombradong hade, si Jesu-Cristo, magdadanay sagkod lamang. Paano niato naaraman?
17. Paano niato naaaraman na an ipinanugang hade iyo si Jesu-Cristo?
17 Bueno, girumdoma an isinabi kan anghel ni Jehova na si Gabriel ki Maria manongod sa aki na ipapangaki nia. Sia nagsabi: “Aapodon mo an saiyang ngaran na Jesus.” Alagad ta si Jesus dai magdadanay na aki, o tawo man, sa daga. Si Gabriel nagpadagos sa pagsabi: “An sarong ini magigin dakula asin aapodon Aki kan Kaharohalangkawe; asin itatao saiya ni Jehova Dios an trono ni David na saiyang ama, asin sia magsasakop bilang hade sa harong ni Jacob sagkod lamang, asin dai magkakaigwa nin katapusan an saiyang kahadean.” (Lucas 1:31-33) Bako daw makangangalas na si Jehova guminibo nin mga areglo na magpatindog nin sarong matanos na gobyerno para sa daing sagkod na kapakinabangan kan mga namomoot asin nagsasarig sa saiya?
18. (a) Paano ilinaladawan kan Biblia an katapusan kan daganon na mga gobyerno? (b) Ano an gigibohon kan gobyerno nin Dios para sa mga tawo?
18 Harani na ngonyan an panahon na an Kahadean nin Dios mahiro tanganing laglagon an gabos na gobyerno sa kinaban. Sa panahon na iyan si Jesu-Cristo mahiro bilang sarong mapangganang Hade. Sa paglaladawan sa ralaban na ini, an Biblia nagsasabi: “Sa mga aldaw kan mga hadeng idto an Dios nin langit mapatindog nin sarong kahadean na dai noarin man malalaglag. . . . Iyan an maronot asin matapos kan gabos na ining kahadean, asin iyan magdadanay sagkod lamang.” (Daniel 2:44; Kapahayagan 19:11-16) Mantang nahale na an gabos na ibang gobyerno, papanigoan kan gobyerno nin Dios an tunay na mga pangangaipo kan mga tawo. An Hade, si Jesu-Cristo, sisiertohon na sia mayo nin maimbod na sakop na maghehelang, maggugurang o magagadan. An krimen, makanos na mga istaran, gutom asin gabos na iba pang problema reresolberan. Magkakaigwa nin tunay na katoninongan asin katiwasayan sa bilog na daga. (2 Pedro 3:13; Kapahayagan 21:3-5) Minsan siring, kaipuhan na makanood kita nin orog pa manongod sa mga maghahade sa Kahadean na ini nin Dios.
[Ritrato sa pahina 112, 113]
Isinugo ni Jesus an saiyang mga parasunod na gibohon an mahalagang gibohon na paghuhulit manongod sa kahadean nin Dios
[Ritrato sa pahina 114]
Kan binibista para sa saiyang buhay, si Jesus nagpadagos na maghulit kan kahadean nin Dios
[Ritrato sa pahina 119]
Ano an pagheling nindo ki Jesus—bilang mapangganang hade o bilang daing maginibong omboy?