Maghihimate daw Kamo sa Pagkamoot ni Jesus?
“Pinipirit kami kan pagkamoot ni Cristo.”—2 CORINTO 5:14.
1. Paano puwedeng iladawan an pagkamoot ni Jesus?
TUNAY nanggad na kanigoan kamakangangalas an pagkamoot ni Jesus! Kun kokonsideraron niato kun paanong sia nagtios nin makuri kan itinatao nia an pantubos, na paagi sana kaiyan aakoon ta an buhay na daing katapusan, sierto nanggad na an satong puso mapahihiro na may apresasyon para sa saiya! Si Jehova Dios asin si Jesus mismo an nagpaheling nin inisyatiba. Sinda an namoot nguna sato, mantang kita mga parakasala pa. (Roma 5:6-8; 1 Juan 4:9-11) An pakaaram kan “pagkamoot kan Cristo,” an isinurat ni apostol Pablo, “minalampas sa kaaraman.” (Efeso 3:19) Iyo nanggad, an pagkamoot ni Jesus minalampas na gayo sa akademikong kaaraman sa payo. Iyan minalampas sa arin pa man na naheling o naeksperyensiahan na nin mga tawo.
2. Ano an dai makapopogol ki Jesus sa pagkamoot sa sato?
2 Sa pagsurat sa mga Kristiano sa Roma, naghapot si Pablo: “Siisay an mabulag sa sato sa pagkamoot kan Cristo? An kahorasaan daw o kasakitan o paglamag o gutom o kahubaan o peligro o minasbad?” Mayo sa mga bagay na ini an makapopogol ki Jesus sa pagkamoot sa sato. “Ako naniniwala,” an pagpadagos ni Pablo, “na ni an kagadanan ni an buhay ni an mga anghel ni an mga gobyerno ni an mga bagay na yaon na digdi ngonyan ni an mga bagay na madatong pa ni an mga kapangyarihan ni an mga kalangkawan ni an kararoman ni an arin man na ibang linalang makapasusuhay sa sato hale sa pagkamoot nin Dios na yaon dian ki Cristo Jesus na satong Kagurangnan.”—Roma 8:35-39.
3. Ano sana an magigin dahelan na bayaan kita ni Jesus asin kan saiyang Ama?
3 An pagkamoot ni Jehova Dios asin ni Jesus para saindo siring kaiyan kamakapangyarihan. Saro sanang bagay an makapaoontok sainda sa pagkamoot sa saindo, asin iyan an saindong sadiring tuyong pagsikwal sa saindang pagkamoot paagi sa pagsayumang gibohon an hinahagad ninda. An propeta nin Dios kaidto nagpaliwanag sa sarong hade sa Juda: “Si Jehova yaon sa saindo sagkod na kamo nasa saiya; asin kun sia hahanapon nindo, itotogot nia na sia makua nindo, alagad kun bayaan sia nindo babayaan man nia kamo.” (2 Cronica 15:2) Siisay sa sato an magmamawot na bayaan an siring na makangangalas, maheherakon na mga katood na arog ki Jehova Dios asin sa saiyang Aki, si Jesu-Cristo?
An Tamang Paghimate sa Pagkamoot ni Jesus
4, 5. (a) Paano maninigong makaapektar an pagkamoot sato ni Jesus sa satong relasyon sa mga kapwa tawo? (b) Sairisay pa an maninigong mapahiro kitang kamotan huli sa pagkamoot ni Jesus sa sato?
4 Paano kamo personal na naaapektaran kan daing sagkodan na pagkamoot ni Jesus para sa saindo? Paano kamo maninigong maapektaran? Bueno, ipinaheling ni Jesus kun paano an saiyang pagdemonstrar nin pagkamoot maninigong makaapektar sa satong relasyon sa mga kapwa tawo. Pakatapos na mapakumbabang maglingkod sa saiyang mga apostol paagi sa paghanaw sa saindang mga bitis, sinabi ni Jesus: “Ako nagtao sa saindo nin arogan, tanganing, kun ano an ginibo ko sa saindo, iyo man an gibohon nindo.” Idinugang nia: “Tinatawan ko kamo nin bagong togon na kamo magkaminorootmootan; siring sa pagkamoot ko sa saindo, na kamo man magkaminorootmootan.” (Juan 13:15, 34) Nakanood an saiyang mga disipulo, asin napahiro sindang magmaigot na gibohon an siring kan ginibo nia. “Paagi kaini namidbid niato an pagkamoot,” an isinurat ni apostol Juan, “huli ta an sarong iyan nagtao kan saiyang kalag para sa sato; asin kita may paninimbagan man na itao an satong kalag para sa satong mga tugang.”—1 Juan 3:16.
5 Pero, babasangbasangon niato an buhay asin ministeryo ni Jesus kun mapahihiro kita kan saiyang halimbawa na mamotan asin paglingkodan sana an mga kapakanan kan mga kapwa tawo. Bako daw maninigo na an pagkamoot ni Jesus para sa sato magpahiro man sato na mamotan sia bilang balos asin nangorognang mamotan an saiyang Ama, na nagtokdo saiya kan gabos na aram nia? Maghihimate daw kamo sa pagkamoot ni Cristo asin maglilingkod sa saiyang Ama siring kan ginibo nia?—Efeso 5:1, 2; 1 Pedro 1:8, 9.
6. Paano naapektaran si apostol Pablo kan pagkamoot ni Jesus sa saiya?
6 Konsideraron an kaso ni Saulo, na kan huri namidbid bilang si Pablo. Kaidto linamag nia si Jesus, “na naghahangos pa nin mga pag-uma asin paggadan sa mga disipulo.” (Gibo 9:1-5; Mateo 25:37-40) Kan tunay na mamidbid ni Pablo si Jesus, nagpasalamat siang gayo huli sa pag-ako nin kapatawadan kun kaya bako sana siang andam na magtios sa kapakanan ni Jesus kundi andam man siang magadan para sa saiya. “Ako ipinako kaiba ni Cristo,” an isinurat nia. “Bako na ako an nabubuhay . . . Iyo nanggad, an buhay na ipinamumuhay ko ngonyan sa laman ipinamumuhay ko paagi sa pagtubod sa Aki nin Dios, na namoot sako asin nag-atang kan saiya man sana para sa sako.”—Galacia 2:20.
7. An pagkamoot ni Jesus maninigong magpirit sa sato na gibohon an ano?
7 Maninigo nanggad na magin nakapahihirong puwersa sa satong buhay an pagkamoot ni Jesus para sa sato! “Pinipirit kami kan pagkamoot ni Cristo,” an isinurat ni Pablo sa mga taga-Corinto, na ‘dai na mabuhay para sa samo man sana, kundi para sa saiya na nagadan para sa samo asin binuhay liwat.’ (2 Corinto 5:14, 15) Iyo nanggad, an pagpasalamat ki Jesus sa pagtao kan saiyang buhay para sa satong kapakanan maninigong magpahiro sa sato na gibohon an ano man na hinahagad nia. Solamente sa paaging ini na mapatutunayan niato na tunay tang namomotan sia. “Kun kamo namomoot sako, ootobon nindo an sakong mga togon,” an sinabi ni Jesus. “An igwa kan sakong mga togon asin minaotob kaiyan, an sarong iyan iyo an namomoot sa sako.”—Juan 14:15, 21; ikomparar an 1 Juan 2:3-5.
8. Paano an pagkamoot ni Jesus nakaapektar sa buhay nin dakol na parakasala?
8 Sa pakanood kan mga pagboot ni Jesus, an mga parapakisaro, parasambay, homoseksuwal, parahabon, paraburat, asin mga parakikil sa suanoy na Corinto naghimate sa pagkamoot ni Jesus paagi sa pag-ontok kan mga gaweng ini. Sinuratan sinda ni Pablo: “Kamo nahugasan na, . . . kamo ipinahayag nang matanos sa ngaran kan satong Kagurangnan na si Jesu-Cristo.” (1 Corinto 6:9-11) Sa kaagid na paagi, an pagkamoot ni Jesus nakapirit sa dakol ngonyan na gumibo nin pambihirang mga pagliliwat sa saindang buhay. “An tunay na kapangganahan nin Kristianismo naheling sa paggibong marahay sa mga tawong naghihingako kan mga doktrina kaiyan,” an isinurat kan historyador na si John Lord. “May patotoo kita kan saindang daing kanawayan na mga buhay, kan saindang daing ikasosopog na moral, kan saindang marahay na pagkasiudadano, asin kan saindang Kristianong kabootan.” Kanigoan nanggad na kalaenan an pinangyari kan mga katokdoan ni Jesus!
9. Ano an kalabot sa paghinanyog ki Jesus?
9 Sierto nanggad na daing pag-adal na magigibo an sarong tawo ngonyan na may orog na kahalagahan kisa sa buhay asin ministeryo ni Jesu-Cristo. ‘Helingon nin maingat . . . si Jesus,’ an pagdagka ni apostol Pablo. “Sa katotoohan, paghorophoropa nindo an saro [na iyan].” (Hebreo 12:2, 3) Durante kan transpigurasyon ni Jesus, nagboot mismo an Dios manongod sa saiyang Aki: “Maghinanyog kamo saiya.” (Mateo 17:5) Alagad, maninigong idoon na kaiba sa paghinanyog ki Jesus an orog pa kisa sa basta sana paghinanyog sa saiyang sinasabi. Iyan nangangahulogan nin pagkuyog sa saiyang mga instruksion, iyo, pag-arog saiya paagi sa paggibo kan saiyang ginibo sa paagi na ginibo nia iyan. Naghihimate kita sa pagkamoot ni Jesus paagi sa pagsunod saiya bilang satong arogan, paagi sa maingat na pagsunod sa saiyang mga lakad.
Kun Ano an Boot ni Jesus na Gibohon Niato
10. Sairisay an tinokdoan ni Jesus asin para sa anong katuyohan?
10 An gibohon ni Jesus na itinao nin Dios iyo an paghuhulit manongod sa Kahadean kan saiyang Ama, asin tinokdoan nia an saiyang mga parasunod na isagibo an iyo man sanang gibohon. “Magduman pa kita sa ibang lugar,” an sabi nia sa enot niang mga disipulo, “tanganing makapaghulit man ako duman, huli ta sa katuyohan na ini na ako napadigdi.” (Marcos 1:38; Lucas 4:43) Dangan, pakatapos nin lubos na pagtotokdo sa 12 apostol, pinagbotan sinda ni Jesus: “Sa pagduman nindo, maghulit kamo, na nagsasabi, ‘An kahadean kan kalangitan naghaharani na.’” (Mateo 10:7) Nagkapirang bulan pakatapos, pakatokdoi sa 70 pang iba, isinugo nia sinda na may pagboot: “Magsabi kamo, ‘An kahadean nin Dios naghaharani na.’” (Lucas 10:9) Malinaw, boot ni Jesus na an saiyang mga parasunod magin mga parahulit asin paratokdo.
11. (a) Sa anong paagi an mga disipulo ni Jesus makagigibo nin mas darakulang mga gibohon kisa sa ginibo nia? (b) Ano an nangyari sa mga disipulo pakatapos na gadanon si Jesus?
11 Padagos na tinokdoan ni Jesus an saiyang mga disipulo para sa gibohon na ini. Kan huring banggi bago sia magadan, pinakosog nia sinda sa mga tataramon na: “An minatubod sa sako, an saro man na iyan makagigibo sa mga gibo na ginibo ko; asin magibo sia nin mga gibo na orog pa kaini.” (Juan 14:12) An mga gibo kan saiyang mga parasunod magigin orog na dakula kisa ginibo nia huli ta sa saindang ministeryo aaboton ninda an mas dakol nanggad na tawo sa mas dakula nanggad na lugar asin sa mas halawig na panahon. Alagad, pakatapos na gadanon si Jesus, an saiyang mga disipulo nanluya sa pagkatakot. Nagtarago sinda asin dai nagpadagos sa gibohon na itinokdo nia sainda na gibohon. An iba ngani nagbalik na sa negosyo nin pagdakop nin sira. Alagad, sa dai malilingawan na paagi, idinoon nia sa pitong ini an boot niang gibohon ninda, siring man kan gabos niang parasunod.
12. (a) Anong milagro an ginibo ni Jesus sa Dagat nin Galilea? (b) Ano an malinaw na boot sabihon ni Jesus kan hapoton nia si Pedro kun baga namomotan nia Sia “nin orog kisa mga ini”?
12 Si Jesus nagmateryalisar sa hawak nin tawo asin nagpaheling sa Dagat nin Galilea. An pitong apostol nasa sakayan alagad daing nadakop na sira sa bilog na banggi. Si Jesus nag-apod hale sa baybayon: “Taktakan nindo an hikot sa too kan sakayan asin kamo makakukua.” Kan an hikot milagrosong napano nin sira sagkod sa puntong magigisi na, an mga nasa sakayan nakarealisar na si Jesus an nasa baybayon, asin naghidale sinda pasiring sa pinaghahalatan nia. Pakapamahawa sa sainda, si Jesus, na posibleng nagheheling sa dakol na nadakop na sira, naghapot ki Pedro: “Simon na aki ni Juan, namomoot ka sa sako nin orog kisa mga ini?” (Juan 21:1-15) Daing duwa-duwa na an boot sabihon ni Jesus, Orog daw na debotado ka sa negosyo nin pagsira kisa sa gibohon na paghuhulit na itinokdo kong gibohon mo?
13. Paano mapuwersang idinoon ni Jesus sa saiyang mga parasunod an paagi na maninigo sindang maghimate sa saiyang pagkamoot?
13 Nagsimbag si Pedro: “Iyo, Kagurangnan, ika nakakaisi na ako namomoot sa saimo.” Nagsimbag si Jesus: “Pasabsaba an sakong mga kordero.” Sa ikaduwang okasyon naghapot si Jesus: “Simon na aki ni Juan, namomoot ka sa sako?” Liwat nagsimbag si Pedro, na daing duwa-duwa na may mas marigon na kombiksion: “Iyo, Kagurangnan, ika nakakaisi na ako namomoot sa saimo.” Liwat nagboot si Jesus: “Pastoran mo an saradit kong karnero.” Sa ikatolong okasyon naghapot si Jesus: “Simon na aki ni Juan, igwa ka nin pagkamoot sa sako?” Ngonyan si Pedro tunay na namondo. Nagkapira sanang aldaw bago kaidto, tolong beses niang pinaindahan na midbid si Jesus, kaya tibaad inisip nia kun baga pinagdududahan ni Jesus an saiyang kaimbodan. Kaya, sa ikatolong okasyon, nagsimbag si Pedro, na tibaad sa nakikimaherak na tono: “Kagurangnan, ika nakakaisi kan gabos na bagay; ika nakakaisi na ako namomoot saimo.” Si Jesus nagsimbag sana: “Pasabsaba an saradit kong karnero.” (Juan 21:15-17) Igwa daw nin ano man na pagduwaduwa kun ano an boot ni Jesus na gibohon ni Pedro asin kan saiyang mga kairiba? Kanigoan nanggad kamapuwersang idinoon nia sainda—siring man sa kiisay man na magigin mga disipulo nia ngonyan—na kun saindang namomotan sia, makikikabtang sinda sa gibohon na paggibo nin mga disipulo!
14. Sa ibang okasyon, paano ipinaheling ni Jesus an paagi na an saiyang mga disipulo maninigong maghimate sa saiyang pagkamoot?
14 Nagkapirang aldaw pakatapos kan pag-orolay na iyan sa baybayon, nagpaheling si Jesus sa bukid nin Galilea asin pinagbotan an maogmang kombension nin mga 500 na parasunod: “Kaya paduman kamo asin gumibo kamo nin mga disipulo sa mga tawo kan gabos na nasyon, . . . na tokdoan nindo sinda na otobon an gabos na bagay na ipinagboot ko sa saindo.” (Mateo 28:19, 20; 1 Corinto 15:6) Horophoropon iyan! An mga lalaki, babae, asin kaakian gabos nag-ako kan iyo man sanang pagboot. Dangan, bago magsakat sa langit, sinabihan ni Jesus an saiyang mga disipulo: “Kamo magigin mga saksi ko . . . sagkod sa kaporoporohi nin daga.” (Gibo 1:8) Pakatapos kan gabos na hatol na ini, bakong makangangalas na si Pedro, nagkapirang taon pakatapos nagsabi: “Pinagbotan kami [ni Jesus] na maghulit sa mga tawo asin magtao nin lubos na pagpatotoo.”—Gibo 10:42.
15. Manongod sa ano dai kitang pagduwaduwa?
15 Daing pagduwaduwa kun paano kita maninigong maghimate sa pagkamoot ni Jesus. Siring kan sinabi nia sa saiyang mga apostol: “Kun otobon nindo an sakong mga togon, magdadanay kamo sa sakong pagkamoot . . . Kamo an mga katood ko kun gibohon nindo an mga pagboot ko sa saindo.” (Juan 15:10-14) An hapot, Magpapaheling daw kamo nin apresasyon sa pagkamoot ni Jesus paagi sa pagkuyog sa saiyang pagboot na makikabtang sa gibohon na paggibo nin mga disipulo? Totoo, tibaad bako ining madali para saindo huli sa manlaenlaen na rason. Pero bako man iyan na madali para ki Jesus. Horophoropon an mga pagkaliwat na kaipuhan niang gibohon.
Sunodon an Halimbawa ni Jesus
16. Anong makangangalas na halimbawa an itinao ni Jesus?
16 An bugtong na Aki nin Dios nagkaigwa nin pangenot na katongdan sa langitnon na kamurawayan na halangkaw sa gabos na anghel. Mayaman nanggad sia! Alagad andam an boot niang nagpakang-daing halaga sa saiyang sadiri, namundag bilang miembro nin pobreng pamilya, asin nagdakula na napalilibotan nin may helang, magagadanon na mga tawo. Ginibo nia ini para sa satong karahayan, siring kan ipinaliwanag ni apostol Pablo: “Nakaaaram kamo kan dai na kutana maninigong kabootan kan satong Kagurangnan na si Jesu-Cristo, na minsan sia mayaman huli saindo nagin siang dukha, tanganing kamo mapayaman sa saiyang kadukhaan.” (2 Corinto 8:9; Filipos 2:5-8) Magayonon nanggad na halimbawa! Kanigoan na pagpaheling nin pagkamoot! Daing siisay man na nagsakripisyo nin orog o nagtios nin orog para sa kapakanan nin iba. Asin daing siisay man na nagpangyari sa iba na magkamit nin mas dakulang kayamanan, iyo, nin buhay na daing katapusan sa pagkasangkap!
17. Anong gibohon an nasa atubang niato, asin ano an magigin resulta sa pagsunod kaiyan?
17 Puwede niatong sunodon an halimbawa ni Jesus asin makatao nin kaagid na pakinabang para sa iba. Paorootro, sinadol ni Jesus an mga tawo na magin mga parasunod nia. (Marcos 2:14; Lucas 9:59; 18:22) An totoo, nagsurat si Pedro: “Huli kaini kamo inapod, huli ta minsan si Cristo nagtios para sa saindo, na winalatan kamo nin padara tanganing sunodon nindo nin estrikto an saiyang mga lakad.” (1 Pedro 2:21) Maghihimate daw kamo sa pagkamoot ni Cristo sagkod sa punto na magtios tanganing paglingkodan an saiyang Ama siring kan ginibo nia? Kanigoan nanggad an pakinabang kan siring na gibohon para sa iba! Iyo nanggad, paagi sa pagsunod sa halimbawa ni Jesus, paagi sa lubos na pag-aplikar kan mga katokdoan na inako nia hale sa saiyang Ama, “ililigtas mo an saimo man sana asin idtong naghihinanyog sa saimo.”—1 Timoteo 4:16.
18. (a) Anong halimbawa an itinao ni Jesus manongod sa saiyang kaisipan sa mga tawo? (b) Ano an reaksion nin mga tawo sa personalidad ni Jesus?
18 Tanganing matabangan an mga tawo sa pinakamarahay na paagi, maninigo man na mamatean ta an siring kan namatean ni Jesus para sa sainda. Sarong hula manongod sa saiya an nagsasabi: “Mamomondo sia para sa hababa asin sa dukha.” (Salmo 72:13) Narisa kan saiyang mga parasunod na si Jesus “namoot” sa mga kinakaolay nia asin na tunay nanggad na boot niang tabangan sinda. (Marcos 1:40-42; 10:21) “Kan maheling nia an kadaklan,” an sabi kan Biblia, “naherak sia sainda, huli ta sinda maniwang asin nagkakaralagalag siring sa mga karnero na mayong pastor.” (Mateo 9:36) Maski an mga nagkasala nin grabe nakamate kan saiyang pagkamoot asin naakit sa saiya. Paagi sa saiyang tono nin boses, paggawe, asin paagi nin pagtotokdo, napamugtak sinda. Bilang resulta, maski an dinuduhaging mga parasingil nin buhis asin mga patotot nagsurunod saiya.—Mateo 9:9-13; Lucas 7:36-38; 19:1-10.
19. Paano inarog ni Pablo si Jesus, asin ano an magigin resulta kan paggibo niato nin siring?
19 Inarog kan mga disipulo ni Jesus kaidtong enot na siglo an saiyang mamomoton na halimbawa. Nagsurat si Pablo sa ibang pinaglingkodan nia: “Kami nagin maboot sa tahaw nindo, arog kan pagmamahal nin nagpapasusong ina sa saiyang mga aki . . . Arog kan ginigibo nin ama sa saiyang mga aki, kami padagos na nagsadol sa lambang saro sa saindo, asin nagranga patin nagpatotoo sa saindo.” (1 Tesalonica 2:7-11) Nakamamate daw kamo nin kaagid na tunay na pagmakolog para sa mga nasa teritoryo nindo na siring kan namamatean nin mamomoton na mga magurang para sa saindang namomotan na mga aki? An pagpaheling nin siring na pagmakolog sa saindong tono nin boses, sa saindong panlauog, asin sa saindong mga hiro magpapangyaring magin nakaaakit an mensahe nin Kahadean sa arog karnerong mga tawo.
20, 21. Ano an nagkapirang modernong panahon na mga halimbawa nin mga tawo na nagsunod sa halimbawa ni Jesus sa pagkamoot?
20 Sarong malipot na aldaw sa España, duwang Saksi an nakanompong nin gurang nang babae na may saklay na an harong nagyeyelo na huli ta naubosan na nin songo. Hinahalat niang magpuli an saiyang aking lalaki hale sa trabaho tanganing makatiak nin kahoy. An mga Saksi an nagtiak nin kahoy, asin nagwalat man sinda nin mga magasin tanganing basahon nia. Kan nagbalik an saiyang aki, naghanga siang gayo sa mamomoton na pagmakolog kan mga Saksi sa saiyang ina kun kaya binasa nia an literatura, nagpoon na mag-adal nin Biblia, nabautismohan, asin dai nahaloy naglaog sa ministeryo nin pagpayunir.
21 Sa Australia sarong mag-agom an nagpaliwanag sa nagsongkong mga Saksi na dai sindang kuwarta tanganing pakakanon an saindang pamilya. An mag-agom na Saksi naghale asin nagbakal nin mga pagkakan na de-lata, saka dulse para sa kaakian. An mga magurang naghibi, na nagsabing grabe an kamondoan ninda kaya hinorophorop nindang maghugot. Kapwa sinda nagpoon na mag-adal nin Biblia, asin an agom na babae nabautismohan kasuarin pa sana. Sarong babae sa Estados Unidos na daing binabasaran an kaanggotan sa mga Saksi ni Jehova an nagbareta pakatapos na makaolay an saro: “Dai ko talaga nagigirumdoman an pinag-olayan mi, pero nagigirumdoman ko kun gurano sia kaboot sa sako, asin kun gurano sia kamapagpasakat asin kamapakumbaba. Naakit talaga ako saiya bilang sarong persona. Pinahahalagahan ko an saiyang pakikikatood sagkod sa aldaw na ini.”
22. Pakatapos na siyasaton an buhay ni Jesus, ano an satong konklusyon manongod sa saiya?
22 Kun naghihimate kita sa pagkamoot ni Jesus paagi sa paggibo kan gibohon na ginibo nia sa paaging ginibo nia iyan, kanigoan kamakangangalas na mga bendisyon na makakamtan ta! An kadakulaan ni Jesus malinaw asin pambihira. Napahihiro kitang sabihon man an mga tataramon kan Romanong gobernador na si Poncio Pilato: “Uya! An tawo!” Iyo nanggad, “An tawo,” an pinakadakulang tawo na nabuhay kasuarin pa man.—Juan 19:5.
Paano Kamo Masimbag?
◻ Gurano kadakula an pagkamoot ni Jesus?
◻ Sairisay an maninigong kamotan ta huli sa pagkamoot ni Jesus, asin maninigo kitang piriton kan saiyang pagkamoot na gibohon an ano?
◻ Anong gibohon an boot ni Jesus na gibohon niato?
◻ Paano na si Jesus mayaman, asin taano ta sia nagin pobre?
◻ Paano niato maninigong arogon si Jesus sa paagi nin paglilingkod nia sa mga tawo?
[Ritrato sa pahina 15]
Si Jesus nagtao nin halimbawa sa pagpaheling nin pagkamoot
[Ritrato sa pahina 17]
Mapuwersang inilustrar ni Jesus kun paano an saiyang mga disipulo maninigong magpaheling nin pagkamoot sa saiya